 |
| qimono / pixabay |
Στη χώρα μας, επικρατεί μια εσφαλμένη αντίληψη, σε ό,τι αφορά την έννοια της λέξης «επιστήμονας», γιατί θεωρούνται «επιστήμονες» όλοι οι πτυχιούχοι των ανωτάτων σχολών, οι οποίοι ασκούν ένα επάγγελμα, εφαρμόζοντας τις γνώσεις που απεκόμισαν - και όχι πάντα – από την μελέτη αυτής της επιστήμης με την οποία ασχολήθηκαν .
Δηλαδή στην Ελλάδα, ο κάθε ένας επαγγελματίας, δικηγόρος, γιατρός, φιλόλογος, ή μηχανικός, θεωρείται ότι είναι επιστήμονας, ενώ σύμφωνα με τα διεθνή δεδομένα, επιστήμονας είναι μόνο εκείνος που ασχολείται με την έρευνα και προάγει την επιστήμη και η ενασχόλησή του αυτή δεν είναι απλώς ένα επάγγελμα, αλλά λειτούργημα .
Συνεπώς, ακόμη και ένας καθηγητής που διδάσκει σε κάποιο πανεπιστήμιο, ή πολυτεχνείο δεν μπορεί να αποκτήσει την ιδιότητα του επιστήμονα, αν δεν συμμετέχει σε ερευνητικά προγράμματα, παρά μόνον ασχολείται με την διδασκαλία του μαθήματος . Γιατί αυτό που κάνει είναι, να μεταγγίζει μόνο τις επιστημονικές γνώσεις του στους φοιτητές που τον παρακολουθούν, αλλά δεν προάγει καθόλου την επιστήμη.
Ο επιστήμονας λοιπόν, δεν είναι ένας οποιοσδήποτε επαγγελματίας, γιατί από την εργασία του, δεν ωφελείται μόνον ο ίδιος, αλλά ένα
ευρύτερο κοινωνικό σύνολο, στο οποίο εφαρμόζεται μια τεχνολογία, που συνεχώς εξελίσσεται, ανάλογα με τις εφευρέσεις ή επινοήσεις του.
Ας δούμε όμως τώρα, αν στον κόσμο που ζούμε σήμερα, οι επιστήμονες προσφέρουν όλοι τους ένα κοινωνικό έργο, τέτοιο ώστε να εξυψώνεται ο πολιτισμός μας, ή υπάρχουν και ορισμένοι, οι οποίοι παράγουν ένα έργο άκρως βλαπτικό για την ανθρωπότητα, ενισχύοντας απάνθρωπα την κακή του όψη .
Θα ξεκινήσουμε από τον χώρο της ιατρικής επιστήμης . Υπήρξαν στο παρελθόν, αλλά υπάρχουν ακόμα και σήμερα, πολλοί επιστήμονες, οι οποίοι με τις ανακαλύψεις τους ωφέλησαν πολύ τον άνθρωπο να αντιμετωπίσει τα προβλήματα της υγείας του, τόσο με τα διάφορα φάρμακα που επινόησαν, όσο και με τον εκσυγχρονισμό των χειρουργικών επεμβάσεων, ανεβάζοντας ταυτόχρονα και το προσδόκιμο της ζωής του, που στη χώρα μας, το 2016, έφτασε αισίως στα 81 χρόνια .
Ένας απ’ αυτούς, παγκοσμίως γνωστός, ήταν και ο σκωτσέζος γιατρός και ερευνητής Αλεξάντερ Φλέμινγκ, ο οποίος ανακάλυψε την πενικιλίνη, που άνοιξε τον δρόμο για την αποτελεσματική χρήση των αντιβιοτικών φαρμάκων, στην θεραπεία των μολυσματικών ασθενειών .
Αν περάσουμε τώρα στον χώρο των φυσικών επιστημών, οι οποίες διαχωρίζονται κυρίως σε πέντε κλάδους, Αστρονομία, Βιολογία, Φυσική, Χημεία και Γεωεπιστήμες, θα συναντήσουμε χιλιάδες επιστήμονες που εργάστηκαν στο παρελθόν, και πολλούς άλλους που εργάζονται και σήμερα, οι οποίοι με τις διάφορες επινοήσεις τους, εξύψωσαν διαφοροτρόπως, την ποιότητα της ζωής του ανθρώπου και ιδιαίτερα, εκείνοι που ανήκουν στις επιστήμες της Κλασικής και Κβαντικής Μηχανικής, που υπάγονται στον κλάδο της Φυσικής .
Πόσοι, όμως, είναι οι άνθρωποι, που ζουν σήμερα σ’ αυτόν τον κόσμο και γνωρίζουν έστω και μερικά ονόματα αυτών των επιστημόνων ; Πόσοι γνωρίζουν σήμερα ότι ό εφευρέτης του ηλεκτρικού λαμπτήρα πυρακτώσεως, ήταν ο Αμερικανός Τόμας Έντισον και πόσοι είναι εκείνοι
που γνωρίζουν τον εφευρέτη του τηλεφώνου, που ήταν ο Σκωτσέζος Αλεξάντερ Γκράχαμ Μπελ ;
Πόσοι απ’ αυτούς, που ταξιδεύουν αεροπορικώς σήμερα, γνωρίζουν τους αδελφούς Όρβιλ και Γουίλμουρ Ράιτ, που ήσαν οι εφευρέτες του αεροπλάνου ; Ελάχιστοι . Και πόσοι από τους χρήστες του Ίντερνετ, που ανέρχονται σήμερα στα τριάμισι περίπου δισεκατομμύρια, γνωρίζουν ότι ο εφευρέτης του, ήταν ο Άγγλος Τιμ Μπέρνερς Λι . Πιστεύω ότι θα είναι πολύ λιγότεροι .
Όλοι αυτοί οι μεγάλοι επιστήμονες, με τις ποικίλες αυτές εφευρέσεις τους, επιτέλεσαν ένα τεράστιο κοινωνικό έργο, με την συμβολή τους στην αλματώδη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης των ανθρώπων .
Υπάρχει όμως και μία άλλη, πολύ μεγάλη, μερίδα επιστημόνων, που όχι μόνο δεν ωφέλησαν την ανθρωπότητα, αλλά την έβλαψαν ανεπανόρθωτα, θέτοντας υπεράνω της υπέρτατης ανθρώπινης αξίας του ήθους, που είναι ο ανθρωπισμός, το προσωπικό τους κέρδος και την φιλοδοξία τους . Γιατί η φιλοδοξία ενός ανθρώπου μπορεί να είναι ωφέλιμη για τον ίδιο, αλλά στις περισσότερες περιπτώσεις είναι καταστρεπτική για τους συνανθρώπους του . Αυτό μας έχει διδάξει η μακραίωνη ιστορία του ανθρώπινου γένους . Είναι μια ιστορία, γεμάτη πολέμους, βιαιοπραγίες, ακόμη και γενοκτονίες, για την οποία ο άνθρωπος, όχι μόνο δεν πρέπει να αισθάνεται υπερήφανος για το γένος του, αλλά πρέπει να αμφισβητεί τον πολιτισμό του , και να προβληματίζεται για την γενικευμένη αυτή ηθική παρακμή του, στην οποία ο ίδιος οδηγήθηκε, από τα δύο χειρότερα εκ γενετής ένστικτά του, που είναι η απληστία και η προσωπική του φιλοδοξία .
Για την παρακμή αυτή του πολιτισμού μας, φέρουν τεράστια ευθύνη και οι επιστήμονες οι οποίοι ανήκουν στην δεύτερη αυτή κατηγορία, των οποίων το πλήθος δεν είναι καθόλου αμελητέο και συνεχώς αυξάνεται, αλλά τα ονόματά τους δεν είναι τόσο γνωστά στο ευρύτερο κοινό .
Ένας απ’ αυτούς, που θα πρέπει να είναι και ο περισσότερο γνωστός σε παγκόσμια κλίμακα, με την προσωνυμία «Δόκτωρ ατομική βόμβα», ήταν και ο γερμανικής καταγωγής Αμερικανός, θεωρητικός φυσικός Ρόμπερτ Οπενχάιμερ . Εργάστηκε πυρετωδώς, ως επί κεφαλής του σχεδίου Μανχάταν, που είχαν εκπονήσει οι Αμερικανοί ηγέτες, για την κατασκευή και χρησιμοποίηση της πρώτης ατομικής βόμβας . Είναι ο άνθρωπος εκείνος, ο οποίος όταν έγινε η δοκιμή της, σε μια ερημική περιοχή του Νέου Μεξικού και ήταν επιτυχής, αναφώνησε με ένα ύφος αυτοθαυμασμού: «Τώρα έχω γίνει ο θάνατος, ο καταστροφέας του κόσμου ! » .
Είναι παγκοσμίως γνωστή, η ρίψη των δύο πρώτων ατομικών βομβών στις πόλεις Χιροσίμα και Ναγκασάκι της Ιαπωνίας, τον Αύγουστο του 1945, με το τραγικό αποτέλεσμα την ολοκληρωτική καταστροφή τους και τον άμεσο και έμμεσο, λόγω ακτινοβολίας, θάνατο 250 χιλιάδων αόπλων και αθώων ανθρώπων . Βέβαια, την ευθύνη, για το μεγάλο αυτό έγκλημα κατά της ανθρωπότητας, δεν την φέρουν μόνον οι επιστήμονες εκείνοι, που εργάστηκαν για την κατασκευή της ατομικής βόμβας αλλά κυρίως η τότε ηγεσία των Η.Π. Α, με πρόεδρο τον Χάρυ Τρούμαν, που αποφάσισε τη χρησιμοποίηση της κατά της Ιαπωνίας . Όμως, ούτε ο πρόεδρος αυτός, ούτε ο Δόκτωρ ατομική βόμβα αποφάσισαν να αυτοκτονήσουν, γι’ αυτό το τερατώδες έγκλημα που είχαν διαπράξει . Άλλωστε δεν ήσαν Γιαπωνέζοι, για να διαθέτουν αυτή την ευαισθησία .
Και τίθεται τελικά το ερώτημα: Ποιοι είναι οι υπεύθυνοι για όλα αυτά τα τερατώδη εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας; Είναι μόνο οι επιστήμονες, που ανήκουν στην δεύτερη αυτή κατηγορία, ή είναι οι ηγέτες των λαών, οι οποίοι αποφασίζουν τους πολέμους ; Και οι λαοί οι οποίοι τους εκλέγουν – όσοι απ’ αυτούς έχουν αυτή τη δυνατότητα - είναι τελείως ανεύθυνοι;
Η αλήθεια είναι ότι τους πολέμους τους προκαλούν οι ηγέτες των λαών, είτε είναι πολιτικοί, είτε δικτάτορες. Άλλωστε αυτό το είχε ομολογήσει – παραδόξως – και ένας πολύ γνωστός πολιτικός, ο πρόεδρος των Η.Π.Α, Ρόναλντ Ρήγκαν, ο οποίος είχε πει : «Οι λαοί δεν κάνουν πολέμους. Οι κυβερνήσεις τους, τους κάνουν .» Όμως οι ηγέτες, για να τους πραγματοποιήσουν, τους χρειάζονται εκτός από το έμψυχο υλικό, που αποτελείται από τους στρατευμένους πολίτες και ο πιο σύγχρονος πολεμικός εξοπλισμός, για να επιτύχουν τον στόχο τους και αυτόν τους τον προσφέρουν, με το αζημίωτο βέβαια, αυτοί οι επιστήμονες που εργάζονται πυρετωδώς στις πολύ προσοδοφόρες πολεμικές βιομηχανίες. Η υποχρέωση αυτών των επιστημόνων, προς τους εργοδότες τους, είναι να εκσυγχρονίζουν διαρκώς τα ολέθρια αυτά προϊόντα τους, ώστε να γίνονται όσο είναι δυνατόν και πιο αποτελεσματικά, δηλαδή να εξοντώνουν όσο το δυνατόν μεγαλύτερο πλήθος συνανθρώπων τους, με το μικρότερο κόστος .
Αυτή, δυστυχώς, είναι η σημερινή πραγματικότητα, είτε θέλουμε, είτε δεν θέλουμε να την παραδεχτούμε : Ο άνθρωπος ο οποίος έχει επινοήσει την «πολεμική μηχανή», την οποία χρησιμοποιεί από τους αρχαιότατους χρόνους, προσπαθεί πάντα το την εκσυγχρονίζει, ώστε να αποτελεί ένα μέσον μαζικής καταστροφής κατά των εχθρικά διακείμενων συνανθρώπων του και αδυνατεί ακόμη να κατανοήσει, ότι αυτή η συμπεριφορά του θα αποβεί μοιραία, αργά ή γρήγορα, σε βάρος ολόκληρης της ανθρωπότητας.
Αιμίλιος Κομίνης Διπλωματούχος ηλεκτρολόγος μηχανικός