Από: ΣΗΜΕΡΙΝΗ - ΦΑΝΟΥΛΑ ΑΡΓΥΡΟΥ
Με την ευκαιρία της φετινής επετείου της έναρξης του απελευθερωτικού
αγώνος της ΕΟΚΑ 1955-59 για ΕΝΩΣΗ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ ΜΕ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ (και όχι για
τη ζυριχική, ομοσπονδιακή, κατά Δρα Νιχάτ Ερίμ προδιαγραφές,
ανεξαρτησία), ας θυμίσουμε τι έγραψαν κάποιοι άλλοι για μας.
Κατ' αρχήν, η πιο κάτω θέση δεν ανήκει σε κανέναν υποστηρικτή της
Ενώσεως ή φανατικό Έλληνα ή σε κανέναν που δεν επέτρεψε να του κάνουν
πλύση εγκεφάλου οι εγκάθετοι της Άγκυρας ή των συμμάχων τους στην
εκστρατεία για αφελληνισμό μας. Ανήκει στο Υπουργείο Άμυνας του Ηνωμένου
Βασιλείου εις αντίθεσιν με την υποκριτικά και διαχρονικά φιλο-τουρκική
θέση του αδελφού βρετανικού υπουργείου Εξωτερικών και Κοινοπολιτείας.
Για χρόνια δέσποζε στην ιστοσελίδα του Υπουργείου Άμυνας, αλλά πριν
από λίγα χρόνια αφαιρέθηκε χωρίς να εξαφανιστεί. Βρίσκεται,
κατατεθειμένη ιστορικά, στο Βρετανικό Εθνικό Αρχείο (σε μετάφραση από τη
γράφουσα).
Ιστορία της Κύπρου - Cyprus History
Λίγες χώρες έχουν ιστορία πάνω από 10.000 χρόνια, όμως σχεδόν 8.000
χρόνια προ Χριστού η νήσος Κύπρος ήταν ήδη κατοικημένη και διένυε τη
νεολιθική εποχή της. Μία από τις πλέον σημαντικές ανασκαφές που έγιναν
στη χώρα αυτήν ήταν η ανακάλυψη του χαλκού, copper, ή Kuprum στα
Λατινικά, από τον οποίο και πήρε το όνομα Κύπρος, η ελληνική ονομασία
της Κύπρου.
Η στρατηγική θέση της νήσου, τα αποθέματα χαλκού
και η ξυλεία της ήσαν εκείνα που έφεραν τους πρώτους Έλληνες στο νησί
πριν από 3.000 και τόσα χρόνια, προς το τέλος των Τρωικών πολέμων.
Εγκαταστάθηκαν στο νησί, φέρνοντας μαζί τους και δημιουργώντας την
ελληνική ταυτότητα.
Διά μέσου των αιώνων η Κύπρος πέρασε από
πολλούς δυνάστες, περιλαμβανομένων των Αιγυπτίων, Ασσυρίων και Περσών,
που αντικατέστησαν τον Μέγα Αλέξανδρο και τους Ρωμαίους, προτού η Κύπρος
γίνει μέρος της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Αργότερα ήλθαν οι
Σταυροφόροι, οι Φράγκοι, Λουζινιανοί και Ενετοί, οι Οθωμανοί και οι
Βρετανοί.
Η Κύπρος κέρδισε την ανεξαρτησία της το 1960, για
πρώτη φορά έπειτα από 3.500 χρόνια, όμως η ελληνική ταυτότητα της
γλώσσας και πολιτισμού είχε διατηρηθεί.
http://webarchive.nationalarchives.gov.uk/+/http:/www.mod.uk:80/DefenceInternet/DefenceFor/ServiceCommunity/ACyprusPosting/Background/
Sir David Hunt - Η Ένωση θα γίνει και θα είναι η τελική λύση
Ο Βρετανός Ύπατος Αρμοστής της Βρετανίας στην Κύπρο Sir David Hunt,
αποχωρώντας από την Κύπρο, έγραψε μεταξύ άλλων στις 16 Ιανουαρίου 1967
στην αποχαιρετιστήρια έκθεσή του (σε ελεύθερη μετάφραση):
«Interest reipublicae ut sit finis litium»
«Η αποχαιρετιστήρια έκθεση είναι μια δυνατή παρακίνηση να είσαι
δογματικός και αυθαίρετος, γι’ αυτό θα επαναλάβω όσα κατέγραψα στις
πρώτες μου εντυπώσεις, ότι ‘οι Έλληνες δεν είναι αναγκαία, όπως πολλοί
νομίζουν, ένα φιλοχρήματο έθνος καταστηματαρχών’, αλλά άνθρωποι με
ενθουσιασμό που πάντα θα αφήνουν την καρδιά τους να κυβερνά το κεφάλι
τους. Η μεγάλη ιδέα της επανένωσης των Πανελλήνων είναι τόσο δυνατή που
είμαι σίγουρος ότι θα σαρώσει με μεγάλο κύμα ενθουσιασμού αγνοώντας
άλλες λύσεις...
Είμαι διατεθειμένος να παραδεχθώ ότι ίσως να κάνω λάθος υποθέτοντας ότι η πλειοψηφία των Ελληνοκυπρίων υποστηρίζει την Ένωση. Όμως, έστω και αν το παραδέχομαι αυτό, ενάντια σε όλες τις μαρτυρίες όπως τις βλέπω, δεν θα παραβιάσω την κοινή λογική σε σημείο που να ελαττώσω το ποσοστό των πεπεισμένων ενωτικών κάτω από το 40%.
Μια τόσο μεγάλη μειοψηφία με μια θετική πολιτική
πρέπει στο τέλος να υπερισχύσει, έστω και μιας πλειοψηφίας της οποίας οι
προθέσεις είναι ανάμικτες και περιλαμβάνουν έναν υψηλό βαθμό
απάθειας... Είναι εξάλλου και το ΑΚΕΛ, οι ηγέτες του οποίου είναι ακόμα
πιο πολύ εναντίον της Ενώσεως από τον Μακάριο, και με καλή δικαιολογία.
»Όπως λέγει μια αμερικανική πολιτική παροιμία: ‘Δεν μπορείς να
νικήσεις κάτι με το τίποτα’. Και η Κυπριακή Δημοκρατία, από
συναισθηματικής πλευράς, είναι ένα τίποτα. Πότε θα συμβεί (η Ένωση)
είναι άλλο θέμα, όμως, ακόμα πιστεύω ότι η Ένωση είναι η πλέον πιθανή
τελική λύση. Έχει επίσης ακόμα ένα καλό υπέρ της, το ότι θα είναι όντως η
τελική λύση (‘Interest reipublicae ut sit finis litium’)».
Ποιοι δεν ήθελαν την Ένωση
Ο Sir David Hunt υπηρέτησε με διάκριση στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο
και μπήκε στη διπλωματική υπηρεσία το 1947. Πολλές φορές υπέδειξε με
επιχειρήματα στο Φόρεϊν Όφις ότι ακολουθούσε λανθασμένη πολιτική,
τονίζοντας ότι η γνήσια Ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα δεν
αντιστρατευόταν τα βρετανικά συμφέροντα. Τουναντίον, τα εξασφάλιζε
άψογα. Μια από τις επανειλημμένες αναφορές του ήταν ότι ο Μακάριος δεν
ήθελε την Ένωση.
Ο Βρετανός διπλωμάτης γνώρισε πολύ καλά
τον Μακάριο και πίστευε ότι θα έκανε το παν να την αποτρέψει. Πίστευε
επίσης ότι και ο δεύτερος τη τάξει, ο Γλ. Κληρίδης, ήταν σφόδρα εναντίον
της Ενώσεως και είχε φιλοδοξίες να διαδεχθεί τον Μακάριο σε μιαν
ανεξάρτητη Κύπρο. «Είναι ο άνθρωπος που δεν φοβάται να πετάξει την Ένωση
στο παρασκήνιο» -έγραψε σε μια του έκθεση- και για τον Δρα Β. Λυσσαρίδη
ότι ήταν φιλο-κομμουνιστής και φιλο-αιγύπτιος σύμβουλος του Μακαρίου,
μέσω του οποίου ο τελευταίος ασκούσε τον έλεγχό του πάνω στον Τύπο...
Όλες οι προβληματικές ομοσπονδίες είναι βρετανικά δημιουργήματα
Το 1965 ο Sir David Hunt, ο οποίος δεν συμφωνούσε με τη λύση
ομοσπονδίας στην Κύπρο που ζητούσαν οι Τούρκοι και είχε υποστηρίξει και η
Μόσχα (δίχως να γνωρίζει ότι και οι δικοί του στο Λονδίνο την
υποστήριζαν ήδη από τις 3.1.1964 και είχαν ετοιμάσει σχέδιο για δύο
‘συνιστώντα κράτη’), ζήτησε από το Φόρεϊν Όφις όπως κάνει κάτι ώστε να
φέρει στην επιφάνεια τα κακά που θα σήμαινε για την Κύπρο μια
ομοσπονδιακή λύση, με το Φόρεϊν Όφις να στέλνει την πιο κάτω αρνητική
απάντηση στον διπλωμάτη του στη Λευκωσία:
«Η δυσκολία είναι πως
ομοσπονδία είναι μια λέξη με πολλές ερμηνείες και, έχοντας υπόψη ότι η
τουρκική κυβέρνηση συνεχίζει να τη θεωρεί ως την ιδανικότερη λύση για το
κυπριακό πρόβλημα, οι κίνδυνοι να αμαυρώσουμε εμείς την ιδέα, όσο
επιδέξια και να το κάνουμε, θα υπερτερούν των πλεονεκτημάτων. Κάτι
τέτοιο σίγουρα θα δημιουργήσει πρόβλημα. Εκτός τούτου, οι περισσότερες
ομοσπονδίες ανά τον κόσμο, οι οποίες σήμερα ή στο πρόσφατο παρελθόν
αντιμετωπίζουν προβλήματα, είναι δικά μας δημιουργήματα».
Η
Ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα ήταν μια φυσική πορεία της ελληνικής
νήσου Κύπρου και ο λόγος που δεν πραγματοποιήθηκε οφείλεται, πρώτον, στο
γεγονός ότι ξένες δυνάμεις δύσης και ανατολής, για τα δικά των
συμφέροντα, δεν την ευνόησαν και την πολέμησαν και, δεύτερον, γιατί
βρήκαν εύφορο έδαφος και στην ίδια την Κύπρο. Με ηγέτες αδύνατους και
άσχετους με την πολιτική και ειδικά των μεγάλων δυνάμεων, που δέχθηκαν
να καθοδηγούνται από τα ξένα συμφέροντα για δικά των μεγαλεία και
κομματικά συμφέροντα κατά περίπτωση.
ΦΑΝΟΥΛΑ ΑΡΓΥΡΟΥ
Ερευνήτρια/δημοσιογράφος