Η πρόσφατη επίσκεψη Μητσοτάκη στην Τρίπολη, όπου συναντήθηκε με την μεταβατική. μέχρι τον Δεκέμβριο, κυβέρνηση του κ Ντμπεϊμπά, ήταν μια «ανίχνευση εδάφους» για τις προθέσεις της κυβέρνησης της Λιβύης να γυρίσει την πλάτη στην Τουρκία του Ερντογάν και να ακυρώσει το Τ/Λ Μνημόνιο για την ΑΟΖ.
Το «έδαφος» όμως αποδείχθηκε για μια ακόμα φορά κακοτράχαλο, για την ελληνική κυβέρνηση, που δεν αποκόμισε ούτε καν υποψία λιβυκής υπόσχεσης ότι θα καταργήσει το Μνημόνιο με την Τουρκία.
Και τούτο διότι η παρούσα χωρίς αρμοδιότητες κυβέρνηση της Λιβύης είναι μεταβατική μέχρι τις εκλογές του Δεκέμβριου 2021 και επιπλέον ο ανοιχτά φιλότουρκος μεταβατικός πρωθυπουργός Ντμπεϊμπά δεν άφησε καμμιά αμφιβολία ότι στηρίζει τη Συμφωνία με την Τουρκία:
«…Όσον αφορά στη συμφωνία μας με την Τουρκία σχετικά με τον καθορισμό των ΑΟΖ μας, επιβεβαιώνουμε την σπουδαιότητα όποιας συμφωνίας να συμβάλει στην εξεύρεση κατάλληλων λύσεων και στην εξασφάλιση των δικαιωμάτων μας. Όπως επίσης είμαστε έτοιμοι για τη σύσταση Κοινής Επιτροπής μεταξύ Λιβύης – Ελλάδας για τη συνέχιση των διαβουλεύσεων σχετικά με τον καθορισμό των θαλασσίων συνόρων και των ΑΟΖ των δύο χωρών …Η Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας εργάζεται για τη δημιουργία καρποφόρων σχέσεων με όλους, ειδικά με τις χώρες της περιοχής που μας ενώνουν κοινά συμφέροντα, με αλληλοσεβασμό και ό,τι εξασφαλίζει τα συμφέροντα των χωρών μας».
Ως αντίβαρο για την κατάργηση του τουρκο/λιβυκού Μνημονίου, η κυβέρνηση Μητσοτάκη πρότεινε την επανάληψη των συνομιλιών Ελλάδας – Λιβύης για τον καθορισμό της μεταξύ τους Υφ. και ΑΟΖ, οι οποίες διακόπηκαν, άκαρπες, το 2014.
Ωστόσο, από την πλευρά της Λιβύης, το πλαίσιο των ελληνο/λιβυκών διαπραγματεύσεων για την Υφ/ΑΟΖ είναι απολύτως καθορισμένο και κατατεθειμένο με επιστολή στον ΟΗΕ. Και τούτο, ώστε να μην υπάρχει καμμιά αμφιβολία ότι η Λιβύη δεν πρόκειται να συμφωνήσει σε Ε/Λ ΑΟΖ αν προηγουμένως η Αθήνα δεν απαρνηθεί την Υφ και ΑΟΖ της Γαύδου και των νησίδων.
Τούτο αποδεικνύεται από την επίσημη επιστολή που απηύθυνε στον γ. γραμματέα του ΟΗΕ ο Λίβυος Επιτετραμμένος στον ΟΗΕ, στις 26 Δεκεμβρίου 2019, προκειμένου να εξηγήσει τη Συμφωνία Λιβύης – Τουρκίας για την ΑΟΖ.
Στο ΑΝΝΕΧ 2 της επιστολής, που σημειωτέον έχει κυκλοφορήσει στη γενική Συνέλευση, η Λιβύη- δια χειρός Άγκυρας το πιθανότερο- εξηγεί λεπτομερώς πως κατέρρευσαν οι ελληνο-λιβυκές διαπραγματεύσεις:
«Θα πρέπει να υπενθυμιστεί ότι η Λιβύη αρχής γενομένης από το 2004, έκανε τέσσερεις γύρους διαπραγματεύσεων με την Ελλάδα, με εμπειρογνώμονες και από τις δύο πλευρές.
Αυτές οι διαπραγματεύσεις απέτυχαν να παράξουν οποιοδήποτε αποτέλεσμα, διότι η Ελλάδα επέμενε να καθορίσει τη θαλάσσια δικαιοδοσία της απέναντι στη Λιβύη στη βάση ορισμένων εξαιρετικά μικρών και ακατοίκητων νησιών, χωρίς νομική σημασία (σς Χρυσή Αστραφτερή Μαύρη.)
Η Ελλάδα επέμενε να χαραχθεί μια μέση γραμμή με βάση αυτές τις βραχονησίδες (island outcroppings) και αρνήθηκε να εφαρμόσει την αρχή της αναλογικότητας που χρησιμοποιείται διεθνώς σ' αυτές τις περιπτώσεις. Η επικοινωνία ανάμεσα στις δυο πλευρές συνεχίστηκε μέχρι το 2014. Δυστυχώς η Ελλάδα περιφρόνησε πλήρως τα δικαιώματα της Λιβύης και έσπευσε με τις συμμάχους στο East Mediterranean Gas Forum να καταλήξει σε συμπεράσματα…»
Κολλημένη στην «αρχή της αναλογικότητας» η Λιβύη, καθοδηγούμενη από την Άγκυρα- δηλαδή την πολιτική της Τουρκίας απέναντι στην Ελλάδα -δείχνει να μην αποδέχεται ότι τα ελληνικά νησιά νότια της Κρήτης, νοτιοδυτικά (Γαύδος) και νοτιοανατολικά (Χρυσή Αστραφτερή Μαύρη, τα οποία σημειωτέον είναι κατοικημένα και μάλιστα με μάλιστα τουρισμό), έχουν υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ. Επομένως η οριοθέτηση της ΑΟΖ Ελλάδας – Λιβύης θα γίνει μόνον μεταξύ των ακτών, χωρίς να υπολογιστούν τα νησιά αυτά. Αυτό έχει ως συνέπεια η ελληνική ΑΟΖ να προσκρούει γεωγραφικά πάνω στα νησιά αυτά και να χαρίζει στη Λιβύη το 45% της ελληνικής ΑΟΖ, αφού δεν θα υπολογίζεται η ΥΦ και ΑΟΖ των νησιών αυτών.
Το πρόβλημα με τη Γαύδο είναι ανάλογο με αυτό του Καστελόριζου και της Ρόδου. Και τα τρία νησιά είναι σχετικώς μακριά από τις ελληνικές ακτές και το γεγονός αυτό εκμεταλλεύεται η Τουρκία στο Καστελόριζο και η Λιβύη στη Γαύδο για να υποστηρίξουν ότι τα νησιά δεν έχουν υφαλοκρηπίδα σύμφωνα με την απόφαση της Χάγης στην περίπτωση των νησιών των Φιδιών στη Μαύρη Θάλασσα.
Η κυβέρνηση Μητσοτάκη δείχνει «να παίζει» και πάλι με την ελληνική πρακτική εφεύρεσης παραχωρήσεων της «μειωμένης επήρειας των ελληνικών νησιών», όπως έχει ήδη πράξει στη Συμφωνία Ιταλίας -Ελλάδας και κυρίως στη Συμφωνία Ελλάδας- Αιγύπτου, στην οποία το Καστελόριζο και Ρόδος βρέθηκε να έχουν Ο% ΑΟΖ.
Έτσι, τον Ιούνιο του 2020, με αφορμή την υπογραφή της Ελληνο/ιταλικής Συμφωνίας ο ΥΠΕΞ Δένδιας σε συνέντευξη του είχε αναφέρει:
Η Ελλάδα δεν έπρεπε να χάσει μια ιστορική ευκαιρία, όπως συνέβη στο παρελθόν με τη Λιβύη, όταν για ποσοστό 3,7 % επί της συνολικής έκτασης, δεν οριοθετήθηκαν οι θαλάσσιες ζώνες με τη συγκεκριμένη χώρα. Η ευθυνοφοβία και η τακτική «να μην υπογράφουμε τίποτα για να μην κατηγορηθούμε για τίποτα», δεν είναι καλός σύμβουλος στην εξωτερική πολιτική…
Το ποσοστό απωλείας 3,7% όμως είναι απολύτως λανθασμένο διότι η συνολική απώλεια προς τη Λιβύη κυμαίνεται στο 45%.
Ο ΥΠΕΞ Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ σε προηγούμενη συνέντευξη του είχε αναφέρει ότι τον Σεπτέμβριο του 2019, στο περιθώριο της Γ Σ του ΟΗΕ, συναντήθηκε με τον εκπρόσωπο της Λιβύης, ο οποίος τον ενημέρωσε για την πιθανότητα Συμφωνίας Τουρκίας – Λιβύης για τον καθορισμό της μεταξύ τους ΑΟΖ. Η ελληνική κυβέρνηση πίεσε τον Λίβυο εκπρόσωπο να μην αποδεχθεί μια τέτοια συμφωνία..
Το πλήρες περιστατικό όμως σύμφωνα με ανώτατες και απολύτως αξιόπιστες διπλωματικές πηγές έχει ως εξής:
Τον Σεπτέμβριο του 2019, μετά την σχετική επικοινωνία Τραμπ - Ερντογάν και την παράλληλη ενημέρωση του τότε Αμερικανού ΥΠΕΞ Μ. Πομπέο, η Τουρκία έστειλε τον Λίβυο πρέσβη στον ΟΗΕ στην ελληνική αντιπροσωπεία με επικεφαλής τον πρωθυπουργό Κ. Μητσοτάκη, με στόχο να υπάρξει ΤΡΙΜΕΡΗΣ ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣΗ Ελλάδας – Τουρκίας – Λιβύης για τον καθορισμό της μεταξύ τους ΑΟΖ.
Στις διαπραγματεύσεις αυτές με την Ελλάδα ο Τ. Ερντογάν ήθελε να έχει στο πλευρό του τη Λιβύη, ώστε οι δύο αυτοί να υποστηρίξουν από κοινού ότι τα νησιά δεν έχουν υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ. Το γεγονός αυτό, θα εξανάγκαζε την Ελλάδα να αποχωρήσει από τις διαπραγματεύσεις, οι οποίες θα σταματούσαν υπαιτιότητι της Ελλάδας και με αποτέλεσμα να προχωρήσουν μόνες τους η Τουρκία και η Λιβύη στο τουρκο/λυβικό Μνημόνιο.
Επομένως η κυβέρνηση Μητσοτάκη ΓΝΩΡΙΖΕ ΕΠΑΚΡΙΒΩΣ την ύπαρξη των σχεδίων για τουρκολιβυκό Μνημόνιο για την ΑΟΖ από τον Σεπτέμβριο 2019 και παραταύτα ΟΥΔΕΝ ΕΠΡΑΞΕ.
Λόγω της ελληνικής αδράνειας, προέκυψε και η επιστολή στον ΟΗΕ της Λιβύης τον Δεκέμβριο 2019 για να επιβεβαιώσει ότι το Τ/Λ Μνημόνιο είμαι νόμιμο.
Την ίδια εποχή, ο καθηγητής Χρ. Ροζάκης,-μαιτρ πλέον του κουτσουρέματος της ΑΟΖ ελληνικών νησιών- είχε προτείνει δημοσίως τη σύναψη συνυποσχετικού Ελλάδας -Λιβύης για την παραπομπή της τουρκο/λυβικής συμφωνίας ΑΟΖ στη Χάγη. Κατά τον κ Ροζάκη η σχεδόν σίγουρη καταδίκη της Λιβύης από το Δικαστήριο «… παράλληλα θα λύσει και το πρόβλημα της ακριβούς επήρειας των ελληνικών νησιών που εμπλέκονται στην οριοθέτηση. Είναι μια λύση, όχι ιδανική, αλλά κάτω από τις συγκεκριμένες συνθήκες είναι η μόνη κατά τα φαινόμενα εφικτή.»
Δηλαδή να παραβιάσει η Ελλάδα για μια ακόμα φορά τη Σύμβαση της Θάλασσας και να παραχωρήσουμε ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα στη Λιβύη λόγω της επήρειας των νήσων του κ Ροζάκη.
Με τη μειωμένη επήρεια της ΑΟΖ των νήσων της κυβέρνησης Μητσοτάκη, με τις συμφωνίες Ελλάδας-Ιταλίας, Ελλάδας-Αιγύπτου και πιθανώς και με τη Λιβύη προσφέρεται το πολιτικό και νομικό δικαίωμα στην Άγκυρα να πάρει όλα τα κυριαρχικά δικαιώματα επί της ΑΟΖ στο Αιγαίο και τη Μεσόγειο.