Λάμπρος Τζούμης
αντιστράτηγος ε.α.
Διαχρονικά η Αγγλία πάντα έθετε τα στρατηγικά της συμφέροντα υπεράνω των εθνικών στόχων του ελληνισμού. Ενδεικτική των προθέσεών της η υπόθεση «Πασίφικο» που έλαβε χώρα στην Αθήνα τον Απρίλιο του 1849.
Λίγα λόγια τι είχε προηγηθεί:
Κατά την περίοδο της Βασιλείας τους Όθωνα, η Ελλάδα έλαβε δάνειο 60.000.000 γαλλικών φράγκων το οποίο εγγυήθηκαν οι τρεις Μεγάλες Δυνάμεις (Αγγλία, Γαλλία, Ρωσία) κάθε μία το ένα τρίτο. Η τρίτη δόση των 20.000.000 ουδέποτε καταβλήθηκε στην Ελλάδα. Κατακρατήθηκε από τη δανειοδότρια τράπεζα για την εξυπηρέτηση του δανείου. Είχε προηγηθεί η πρώτη πτώχευση το 1826 από την κυβέρνηση Ζαΐμη σε άλλα δύο δάνεια που είχαν χορηγηθεί την περίοδο 1824-26.
Το 1847 η Αγγλία άρχισε να πιέζει στο ζήτημα της καταβολής των δόσεων του δανείου. Τον Ιανουάριο, μοίρα του αγγλικού στόλου, εισήλθε στα ελληνικά ύδατα και απαίτησε την αποζημίωση από το ελληνικό κράτος των Άγγλων υπηκόων των Ιονίων νήσων, οι οποίοι έπεσαν θύματα Ελλήνων πειρατών.
Η Αγγλία αξίωσε για λογαριασμό της Ιονίου Πολιτείας, που βρισκόταν υπό την κυριαρχία της, τη διεκδίκηση των νησιών Ελαφονήσου και Σαπιέντζας (βόρεια των Κυθήρων και νότια της Μεθώνης αντίστοιχα).
Παράλληλα, εξελίχθηκε η «υπόθεση Πατσίφικο» που έδωσε αφορμή στην Αγγλία να παρέμβει και να ασκήσει για μια ακόμη φορά πιέσεις στην ελληνική κυβέρνηση. Ο Δαβίδ Πατσίφικο ήταν Εβραίος, ο οποίος χρημάτισε πρόξενος της Πορτογαλίας στην Ελλάδα, μέχρι το 1842, όταν κατηγορήθηκε για κατάχρηση. Κατόπιν, άλλαξε υπηκοότητα και έγινε Άγγλος συνεχίζοντας να διαμένει στην Αθήνα.
Τον Απρίλιο του 1849, κατά τους εορτασμούς της Μεγάλης Παρασκευής, είχε απαγορευτεί το κάψιμο ομοιωμάτων του Ιούδα από την σκέψη μήπως ενοχληθεί ένα μέλος του τραπεζικού οίκου Ρότσιλντ που βρισκόταν στην Αθήνα. Λόγω της απαγόρευσης, πολίτες της Αθήνας εισέβαλαν στην οικία του Πατσίφικο και προέβησαν σε καταστροφές. Ο Πατσίφικο αξίωσε υπέρογκο ποσό αποζημίωσης και ζήτησε τη βοήθεια της αγγλικής πρεσβείας ισχυριζόμενος ότι μεταξύ άλλων, καταστράφηκαν πορτογαλικά αξιόγραφα μεγάλης αξίας.
Η αντίδραση της Βρετανίας, ώστε να αναγκαστεί η Ελλάδα να καταβάλει αποζημίωση περιελάμβανε το ναυτικό αποκλεισμό της χώρας από το Βρετανικό Ναυτικό την κατάσχεση ελληνικών πλοίων στο Αιγαίο και αποτελεί σαφή ένδειξη για τον τρόπο σκέψης και εξασφάλισης των βρετανικών συμφερόντων μέσω εφαρμογής της στρατηγικής του εξαναγκασμού σ΄ ένα κυρίαρχο κράτος.
Η κρίση έληξε ύστερα από παρέμβαση των άλλων δύο προστάτιδων δυνάμεων του νεοσύστατου ελληνικού κράτους, της Γαλλίας και της Ρωσίας και αφού η Ελλάδα δέχτηκε ισχυρό οικονομικό πλήγμα.