Η άγνωστη σταύρωση κατά τη διάρκεια της Επανάστασης του 1821

Η σταύρωση αποτελεί μια από τις πιο αποτρόπαιες ποινές θανάτου που έχει ανακαλύψει ποτέ ο άνθρωπος και εφαρμοζόταν ως επί το πλείστον από Πέρσες, Σελευκίδες, Ιουδαίους, Καρχηδόνιους και Ρωμαίους επί περίπου χίλια χρόνια, από το 6ο αιώνα π.Χ. μέχρι τον 4ο αιώνα μ.Χ. και βέβαια με αυτό τον τρόπο άφησε την τελευταία του πνοή ο Ιησούς Χριστός στη Γη σύμφωνα με τις ιερές Γραφές. Η ποινή εφαρμοζόταν σε υποκινητές θρησκευτικών ή πολιτικών εξεγέρσεων αλλά και σε άτομα που δεν είχαν πολιτικά δικαιώματα, όπως ήταν οι δούλοι και οι πειρατές.

Από: newsbeast.gr - Γράφει ο Γεώργιος Σαρρής

Τον καταδικασμένο σε σταύρωση, τον υποχρέωναν να περπατήσει κουβαλώντας το σταυρό, ενώ σε όλη τη διαδρομή το μαστίγωμα συνεχιζόταν με αποτέλεσμα να ανοίγονται βαθιές πληγές. Καμιά φορά μάλιστα τα κόκκαλα στην άκρη του κνούτου (σ.σ. του δερμάτινου μαστίγιου που συνήθως απολήγει σε λωρίδες με κρεμασμένα σφαιρίδια) έσπαζαν και λειτουργούσαν σαν μικρές λεπίδες.

Στις φοβερές επιπτώσεις των βασανιστηρίων υπήρχαν δύο ακόμη μείζονες βλάβες: η τοποθέτηση των καρφιών (περίπου 18 εκατοστών) στους καρπούς και τους αστραγάλους για να συγκρατείται το βάρος του αναρτημένου σώματος, και το σπάσιμο των οστών κάτω από τα γόνατα ώστε να επισπεύδεται ο θάνατος που στη χειρότερη περίπτωση επερχόταν μετά από τέσσερα μερόνυχτα.

Πέρα από τους φριχτούς σωματικούς πόνους υπήρχε και το μαρτύριο της αναπνοής που μετακινούσε το σώμα και το τράβαγε από τα καρφιά. Συνήθως ο σταυρωμένος πέθαινε από ασφυξία, καρδιακή συγκοπή και στην καλύτερη περίπτωση από αιμορραγία.

Η αποτρόπαια διαταγή του Κιουταχή

Ο Μεχμέτ Ρεσίτ πασάς, ο επονομαζόμενος Κιουταχής, που έδωσε την εντολή της σταύρωσης

Επίσημα ο σταυρικός θάνατος καταργήθηκε από τον Βυζαντινό αυτοκράτορα Μέγα Κωνσταντίνο με την καθιέρωση του χριστιανισμού ως επίσημης θρησκείας. Εξάλλου, το σύμβολο του Σταυρού, απορριπτέο λόγω της φρικτής του ιστορίας, «καθαγιάστηκε» με τη Σταύρωση του Ιησού Χριστού. Πόσοι γνωρίζουν όμως ότι αντίστοιχες περιπτώσεις σταύρωσης είχαμε και κατά τη διάρκεια της ελληνικής Επανάστασης του 1821, με χαρακτηριστικότερη αυτή που σημειώθηκε το 1826 κατά τη διάρκεια της πολιορκίας της Ακρόπολης από τους Οθωμανούς; Όταν πιάστηκε αιχμάλωτος από τους Τούρκους ο άτυχος αγωνιστής Χατζή Λάμπρος Κορομηλάς, πατέρας επτά ανήλικων τέκνων, ο Μεχμέτ Ρεσίτ πασάς, ο επονομαζόμενος Κιουταχής, έδωσε διαταγή να τον τιμωρήσουν με σταυρικό θάνατο στην πλατεία των Αγίων Πάντων στην αγορά (στη σημερινή πλατεία Κοτζιά), κάτι που έγινε στις 8 Αυγούστου 1826.

Η πολιορκία των Αθηνών όπως τη φιλοτέχνησε ο Παναγιώτης Ζωγράφος με την καθοδήγηση του Μακρυγιάννη

Ήρωας, πατέρας επτά παιδιών

Όπως περιγράφει στα «Πολεμικά Απομνημονεύματα» ο αυτόπτης μάρτυρας των μαχών εκείνης της εποχής Χριστόφορος Περραιβός, «μεταξύ των πεσόντων εις την μάχην ταύτην ήταν και ο Χατζή Λάμπρος Κορομηλάς. Ο γνήσιος αυτός απόγονος των Μαραθωνομάχων δεν ενθυμήθη ότι ημπορεί να κάμει ορφανά επτά τέκνα ανήλικα και σύζυγον, αλλ’ επροτίμησε να τα αφήσει εστερημένα της πατρικής τους προστασίας, πλην ελεύθερα, και αμέσως ως ήκουσε την σάλπιγγα της πατρίδος, έσπευσεν εις τον υπέρ αυτής αγώνα. Δια την αξίαν του, οι μεν συμπατριώται του Αθηναίου εδέχθησαν αυτόν αρχηγόν εις τα τάγματά των, οι δε Τούρκοι έπνεον εκδίκησιν κατ’ αυτού…».

Ο εθνομάρτυρας Χατζή Λάμπρος Κορομηλάς είχε ενισχύσει το στρατιωτικό σώμα του εικονιζόμενου Γάλλου διοικητή Φαβιέρου

Έμεινε κρεμασμένος τρία μερόνυχτα

Το μένος τους όμως δεν περιοριζόταν στην θανάτωσή του, ούτε σε έναν βάρβαρο θάνατο με ανασκολοπισμό ή άλλες γνωστές μεθόδους της εποχής. Όταν πιάστηκε αιχμάλωτος, οι Οθωμανοί τον καταδίκασαν «εις σκληρότατον θάνατον, τον σταυρικόν. Τρία ημερόνυκτα εκρεμάτο καρφωμένος επί του τοίχου από τε τας χείρας και ώτα, οι δε εχθροί του ευχαριστούν την λύσσαν των κατά του μάρτυρος τούτου της ελευθερίας, οι μεν πλήττοντες με ξίφη, οι δε εμπήγοντες εις το σώμα του σίδηρα πυρωμένα. Ο θάνατος, το μόνον ευτύχημα εις την θέσιν του ήτο βραδυκίνητος προς αυτόν και δεν έφθασεν, έως ότου Τούρκος ευεργετηθείς παρ’ αυτού άλλοτε, ευσπλαχνισθείς συνέτεμε την αγωνίαν του, θανατώσας αυτόν με βολήν πιστολιού».

Ο Παπαρρηγόπουλος συμπεριέλαβε τη μαρτυρία της σταύρωσης

Ο πατέρας της ελληνικής ιστοριογραφίας Κωνσταντίνος Παπαρρηγόπουλος

Όπως μας πληροφορεί ο πολυβραβευμένος ιατροϊστορικός και επίκουρος καθηγητής ογκολογίας Γεράσιμος Α. Ρηγάτος στο βιβλίο του «Υγειονομικά προβλήματα, γιατροί και ιατρική στα χρόνια της Επανάστασης του 1821» (εκδόσεις S&G Solutions), τη σημείωση αυτή του Περραιβού συμπεριέλαβε στη συνοπτική του Ιστορία του Ελληνικού Έθνους «από των αρχαιοτάτων χρόνων μέχρι της σήμερον» ο Κωνσταντίνος Παπαρρηγόπουλος το 1887.

Το συγκεκριμένο πόνημα του επονομαζόμενου «πατέρα της ελληνικής ιστοριογραφίας» είχε εκδοθεί για διδασκαλία των παιδιών που βεβαίως δεν θα μπορούσαν να ανατρέξουν στο μεγάλο σύγγραμμά του υπό τον ίδιο τίτλο. Έχει ενδιαφέρον να επισημάνουμε ότι τη συνοπτική αυτή εκδοχή είχε κυκλοφορήσει ο εκδότης Ανδρέας Κορομηλάς, που ήταν ένας από τους γιους του Χατζή Λάμπρου Κορομηλά που σταυρώθηκε από τους Τούρκους.

Το βιβλίο του Γεράσιμου Ρηγάτου που αναφέρεται στη σταύρωση του Χατζή Λάμπρου Κορομηλά

Είχε τραυματιστεί στη μάχη του Χαϊδαρίου

Ο εθνομάρτυρας Χατζή Λάμπρος Κορομηλάς (1778 – 1826) ήταν μέλος παλιάς αθηναϊκής οικογένειας που έφερε το επώνυμο Κόσκορης. Όπως μας ενημερώνει ο κ. Ρηγάτος, το Κορομηλάς δόθηκε ως παρωνύμιο λόγω του κτήματος «Κορομηλιά» που είχε η οικογένεια στην Πάρνηθα. Το νέο επώνυμο ήταν χρήσιμο για απόκρυψη της ταυτότητας από τις οθωμανικές αρχές. Ο ήρωας της Επανάστασης Λάμπρος Κορομηλάς ενίσχυσε σημαντικά το τακτικό σώμα του Γάλλου διοικητή των ελληνικών στρατευμάτων Κάρολου Φαβιέρου (θεωρείται ο ικανότερος και ο πλέον αγαπητός από όλους τους φιλέλληνες αξιωματικούς που αγωνίστηκαν στο πλευρό των προγόνων μας).

Επίσης, είχε τραυματιστεί στη δεύτερη μάχη του Χαϊδαρίου (το 1826) όπου πολέμησε και ο γιος του Ανδρέας που ήταν ακόμη έφηβος, μόλις 15 ετών. Υπάρχουν πηγές που αναφέρουν αορίστως ότι ο Κορομηλάς είχε μαρτυρικό θάνατο, ενώ κάποιες άλλες ότι υποβλήθηκε σε ανασκολοπισμό.

Ωστόσο, όπως επισημαίνει και ο κ. Ρηγάτος, η αναφορά σε σταυρικό θάνατο που γράφει ο Παπαρρηγόπουλος είναι μάλλον η πιθανότερη, καθώς ο συγγραφέας συνεργαζόταν εκδοτικά όπως αναφέραμε, με τον Ανδρέα Κορομηλά, γιο του Λάμπρου.

Ο ιστορικός και ιατρός, Γεράσιμος Ρηγάτος

• Ο Γεώργιος Σαρρής είναι δημοσιογράφος – μέλος της ΕΣΗΕΑ, τιμηθείς από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας με το Βραβείο Αθ. Μπότση για την αντικειμενική και με πληρότητα παρουσίαση ιστορικών πολιτικών θεμάτων.