Αναζητώντας μια ήσυχη τοποθεσία για να κάνουμε ένα παραθαλάσσιο πικ-νικ, φτάσαμε μέχρι την Βάρκιζα. Λίγο πριν προσεγγίσουμε τα πρώτα σπίτια και σχεδόν δίπλα στο καλοκαιρινό club «Island», πάρκαρα σ’ ένα παράδρομο. Μόλις κάναμε δύο βήματα προς τη θάλασσα, είδα το ξεχασμένο παλιό γερμανικό πολυβολείο. Ένα από τα πολλά απομεινάρια του παρελθόντος, που «χάσκουν» στο παρόν.
Aπό: Μηχανή του Χρόνου
Σε ολόκληρη την ακτογραμμή περιμετρικά της Αττικής, οι γερμανικές αρχές κατοχής κατασκεύασαν εκατοντάδες μικρά, σαν αυτό της φωτογραφίας, αλλά και μεγαλύτερα πολυβολεία, με στόχο την οχύρωση της πρωτεύουσας από τυχόν αποβατική επιχείρηση των συμμάχων.
Την κατασκευή των οχυρωματικών έργων ανέλαβαν ελληνικές εταιρείες και Έλληνες εργολάβοι και πολιτικοί μηχανικοί. Κάποιοι από αυτούς δικάστηκαν μετά τον πόλεμο με την κατηγορία ότι αποκόμισαν οικονομικά οφέλη λόγω της συνεργασίας τους με τους κατακτητές. Σχεδόν όλοι αθωώθηκαν. Ελάχιστοι καταδικάστηκαν σε μικρές ποινές φυλάκισης, από λίγους μήνες έως 2-3 χρόνια.
Πηγή: Menelaos Charalampidis
Ένας από τους πλέον δραστήριους ήταν ο Αντώνιος Βασ. Ο Βασ. γνώριζε καλά τη γερμανική γλώσσα, καθώς είχε σπουδάσει πολιτικός μηχανικός στη Γερμανία. Άμεσα έγινε άνθρωπος της εμπιστοσύνης των Γερμανών, οι οποίοι του παραχώρησαν ένα λατομείο για την προμήθεια των απαραίτητων δομικών υλικών.
Περιμετρικά του λατομείου τοποθετήθηκαν πολυβόλα, όχι για λόγους ασφαλείας, καθώς δεν «έβλεπαν» προς τα έξω, αλλά για λόγους τρομοκράτησης, στοχεύοντας προς τους 500 με 600 εργάτες, που δούλευαν κάτω από άθλιες συνθήκες.
Σύμφωνα με τους μάρτυρες κατηγορίας στην μεταπολεμική δίκη, ο Βασ. απειλούσε τους εργάτες ότι θα τους καταδώσει στους Γερμανούς ως σαμποτέρ, σε περίπτωση που δεν ήταν παραγωγικοί. Παράλληλα έκλεβε ποσότητες από τα τρόφιμα που οι ίδιοι οι Γερμανοί του παραχωρούσαν για το συσσίτιο των εργατών και τις πουλούσε στη μαύρη αγορά αποκομίζοντας κέρδη.
Πηγή: Menelaos Charalampidis
Ο Βασ. ανέλαβε την εκτέλεση των έργων για λογαριασμό των Γερμανών σε Κόρινθο, Λουτράκι, Χασάνι (αεροδρόμιο Ελληνικού) και πιθανότατα στην ακτογραμμή Βάρης – Βάρκιζας.
Η εξαιρετικά επιτυχημένη επιχειρηματική του δραστηριότητα του επέτρεψε, πέρα από το σπίτι του στην Κηφισιά, να αγοράσει άλλα 11 ακίνητα σε διάφορες ακριβές περιοχές της Αθήνας, κατά τη διάρκεια της Κατοχής. Η απόφαση του δικαστηρίου υπολόγιζε το οικονομικό όφελος του Αντώνιου Βασ. στο αστρονομικό ποσό των περίπου 40.000 χρυσών λιρών Αγγλίας.Ο Βασ. δικάστηκε δύο φορές και καταδικάστηκε σε θάνατο και σε ισόβια, αντίστοιχα. Όμως όταν στις αίθουσες των μεταπολεμικών δικαστηρίων δοσιλόγων ανακοινώνονταν τέτοιες ποινές, σχεδόν πάντα οι κατηγορούμενοι δεν ήταν εκεί για να τις ακούσουν.Ο Βασ. δικάστηκε ερήμην. Δεν ξέρουμε τι απέγινε αυτός και οι περίπου 40.000 χρυσές του λίρες.