ΣΤΑΥΡΟΣ ΚΥΠΡΙΑΝΟΥ: Κύπρος, Ελλάδα και Αίγυπτος ενισχύουν τη συνεργασία των Ενόπλων Δυνάμεών τους με στόχο την αντιμετώπιση ενδεχόμενων αποσταθεροποιητικών απειλών στην Ανατολική Μεσόγειο. Έγινε η τέταρτη Τριμερής συνάντηση χθες στην Κύπρο και θα συνομιλήσουμε τηλεφωνικώς με τον Υπουργό Εθνικής Άμυνας της Ελλάδος, τον κ. Νίκο Παναγιωτόπουλο. Κύριε Υπουργέ, καλή σας μέρα!
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ: Καλημέρα στην Κύπρο! Είναι μεγάλη χαρά μου να απευθύνομαι στους αδελφούς Κυπρίους αυτό το πρωί, για πρώτη φορά οφείλω να ομολογήσω παρά το γεγονός ότι δεν είναι η πρώτη φορά που επισκέπτομαι το νησί, μέσω της εκπομπής σας.
ΣΤΑΥΡΟΣ ΚΥΠΡΙΑΝΟΥ: Ευχαριστούμε πολύ και είναι τιμή μας και γενικά έχουμε παρατηρήσει ότι είστε ένας Υπουργός ο οποίος δεν μιλάτε συχνά κ. Παναγιωτόπουλε.
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ: Το ότι δεν μιλώ συχνά συνάδει με την θέση του Υπουργού Άμυνας. Ο Υπουργός Άμυνας δεν είναι κάποιος ο οποίος πρέπει να απευθύνει διαγγέλματα ή να λέει πολλά. Στην περίπτωσή μας στην Ελλάδα το ζητούμενο είναι να κάνουμε πολλά διότι εδώ και δύο χρόνια έχουμε αποδοθεί σε μια τεράστια προσπάθεια να ενισχύσουμε την συνολική ικανότητα των Ενόπλων Δυνάμεων της χώρας. Και φυσικά, ανακαλύψαμε στην πορεία ότι ήμαστε σε δυνατότητα να κάνουμε περισσότερα, όσο μιλούσαμε λιγότερο. Διότι χρειάστηκε να γίνει πάρα πολλή δουλειά και η πάρα πολλή δουλειά με συγκέντρωση, χωρίς «αποπροσανατολιστικές τάσεις», γίνεται καλύτερα όταν δεν μιλάς πολύ.
ΣΤΑΥΡΟΣ ΚΥΠΡΙΑΝΟΥ: Έχετε δίκιο.
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ: Ήταν ομαδική δουλειά. Δηλώνω ευτυχής που περιστοιχίζομαι από μία ομάδα ικανών ανθρώπων, που αγαπούν την Πατρίδα, τη δουλειά και το αποτέλεσμα, που είναι η Πολιτική και Στρατιωτική ηγεσία του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας της Ελλάδας, οι Αρχηγοί των Επιτελείων, ο Αρχηγός ΓΕΕΘΑ, ασφαλώς ο Υφυπουργός και ο Γενικός Γραμματέας και νομίζω ότι τα αποτελέσματα ήρθαν. Όμως δεν είμαστε ικανοποιημένοι. Είναι ακόμα πολλά που πρέπει να γίνουν. Επομένως πρέπει να συνεχίσουμε.
Εκτός από τη μεγάλη προσπάθεια για τις Ένοπλες Δυνάμεις και σας το κλείνω εδώ, εισαγωγικά, έχουμε εντατικοποιήσει πάρα πολύ την προσπάθειά μας και στο χώρο της Αμυντικής Διπλωματίας. Έχουμε εντατικές επαφές με χώρες της περιοχής και όχι μόνο, Συμμάχους και εταίρους με τους οποίους μοιραζόμαστε συναντίληψη όπως σε ζητήματα ασφάλειας και σταθερότητας στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και ευρύτερα. Ερχόμαστε πιο κοντά, μιλάμε πιο συχνά. Σχεδιάζουμε πράγματα -όπως ας πούμε στρατιωτικές ασκήσεις- και μέσω αυτών ενισχύουμε και αφήνουμε τις συμμαχίες των χωρών μας και τη δυνατότητα των χωρών μας να ακούγονται και κυρίως να εισακούγονται διεθνώς.
ΣΤΑΥΡΟΣ ΚΥΠΡΙΑΝΟΥ: Κύριε Υπουργέ να αρχίσουμε από το κομμάτι της Αμυντικής Διπλωματίας λοιπόν. Ποιοι νέοι στόχοι έχουν τεθεί στη χθεσινή τέταρτη Τριμερή Συνάντησή σας; Και θα θέλαμε να μας πείτε επίσης στην περίπτωση μιας ενδεχόμενης απειλής ή έκνομης ενέργειας στην Ανατολική Μεσόγειο και στο Αιγαίο, πώς πρακτικά ενεργοποιείται αυτός ο μηχανισμός; Και πόσο αποτρεπτικός μπορεί να είναι και στην πράξη, που είναι και το ζητούμενο;
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ: Σημασία έχει να κάθεσαι στο τραπέζι συχνά και να μιλάς τακτικά με χώρες με τα «προσόντα» που περιέγραψα, δηλαδή με συναντίληψη για τα ζητήματα ασφάλειας και σταθερότητας στην περιοχή, Λίγο-πολύ συμφωνούμε στην ανάλυσή μας με τους Αιγύπτιους φίλους μας, σχετικά με το τι συνιστά πρόκληση ενδεχομένως και απειλή για την ασφάλεια και σταθερότητα, τον ρόλο της Τουρκίας με τον αναθεωρητισμό της, την προκλητική και παραβατική συμπεριφορά της έναντι πάντων, την αυξημένη παρουσία της με στρατιωτικά μέσα σε διάφορα σημεία της περιοχής κι όλα αυτά που συνιστούν το εύθραυστο και εν δυνάμει επικίνδυνο περιβάλλον ασφαλείας της ανατολικής Μεσογείου.
Επομένως συμφωνούμε ότι οι χώρες που έχουμε αυτή την συναντίληψη πρέπει να έρθουμε πιο κοντά και να σχεδιάσουμε μία προσέγγιση και στον Αμυντικό Τομέα. Συμφωνήσαμε χθες να εντατικοποιήσουμε τη συμμετοχή μας σε στρατιωτικές ασκήσεις, εκπαιδευτικές δράσεις, συνεκπαιδεύσεις που ενισχύουν τη διαλειτουργικότητα και τη συνεργασία των Ενόπλων Δυνάμεων των τριών χωρών διότι έχει κι αυτό την σημασία του. Κι ενδεχομένως ασκήσεις που θα μπορούν να επεκταθούν και σε άλλους κλάδους επιχειρησιακούς πέρα από αυτούς που είχαμε μέχρι τώρα, αεροναυτικές δηλαδή και κάποια στοιχεία Ειδικών Δυνάμεων, ώστε να ενισχυθεί περισσότερο αυτό το συνολικό πλαίσιο συνεργασίας.
Η «ΜΕΔΟΥΣΑ» που είναι η βασική άσκηση που κάνουμε κάθε χρόνο αποτελεί πλέον διεθνές στρατιωτικό γεγονός. Ξεκίνησε ως μία αεροναυτική άσκηση μεταξύ Κύπρου, Ελλάδας και Αιγύπτου και φέτος έγινε στην Αίγυπτο με τη συμμετοχή κι άλλων χωρών, της Γαλλίας και των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, αλλά και με παρατηρητές από ακόμα περισσότερες…
ΣΤΑΥΡΟΣ ΚΥΠΡΙΑΝΟΥ: Γίνεται θεσμός σταδιακά…
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ: Γίνεται ένας, όπως λέτε σωστά, μεγάλος διεθνής στρατιωτικός θεσμός. Επομένως κάνουμε περισσότερες ασκήσεις, επεκτείνουμε το αντικείμενο αυτών των ασκήσεων και συνεκπαιδεύσεων. Καλούμε κι άλλους, όλοι είναι ευπρόσδεκτοι αρκεί να έχουν, όπως περιέγραψα, τη συναντίληψη σχετικά με το περιβάλλον ασφάλειας και σταθερότητας στην περιοχή και αποτελούμε τον κορμό, αν θέλετε, των χωρών που με τις κοινές αντιλήψεις που έχουν για την ασφάλεια και τη σταθερότητα τελικά εξελίσσονται σε έναν πυλώνα σταθερότητας και ασφάλειας για την περιοχή.
ΣΤΑΥΡΟΣ ΚΥΠΡΙΑΝΟΥ: Τι θα μπορούσε να πάει στραβά κατά την άποψή σας;
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ: Θα μπορούσε να προκύψει ας πούμε, σενάρια συζητάμε τώρα, θερμά επεισόδια ή ο,τιδήποτε. Δεν είναι όμως αυτό το θέμα. Το θέμα είναι να υπάρχει επικοινωνία και συναντίληψη, και σε επίπεδο στρατιωτικής ηγεσίας, δηλαδή μεταξύ των αρχηγών επιτελείων. Συμφωνήσαμε να υπάρχει ακόμα πιο στενή επαφή. Ήδη υπάρχει. Οι Αρχηγοί των Γενικών Επιτελείων μιλούν πολύ τακτικά, αναλύουν, ανταλλάσσουν πληροφορίες. Θα συνεχίσει αυτό, ενδεχομένως με πιο εντατικό ρυθμό και θα μπούμε σε αναλύσεις καινούργιων πεδίων, όπως είναι οι υβριδικές απειλές, η τρομοκρατία, οι κυβερνοεπιθέσεις, κάτι το οποίο οπωσδήποτε ξεφεύγει αν θέλετε από τους συμβατικούς τρόπους αντιμετώπισης μιας στρατιωτικής απειλής, πλην όμως έχει μεγάλη σχέση με την ασφάλεια και σταθερότητα πλέον στους καιρούς που ζούμε.
Είμαστε κοντά, ερχόμαστε ακόμα πιο κοντά. Μοιραζόμαστε τις ανησυχίες μας και συνεργαζόμαστε στο Αμυντικό Πεδίο. Αναλύουμε τις καταστάσεις οι οποίες παρουσιάζουν μεγάλη ρευστότητα και δυναμική στο γεωπολιτικό κομμάτι με απειλές που αναδύονται ή εξελίξεις που προσθέτουν στο περιβάλλον αστάθειας, όπως αυτά που γίνονται αυτό τον καιρό στο Ισραήλ. Προσπαθούμε από κοινού να χαράξουμε ένα σχέδιο αντιμετώπισής τους έτσι ώστε το τελικό άθροισμα να είναι ένας πυλώνας σταθερότητας και όχι ακόμα ένας παράγων αστάθειας στην περιοχή. Το περιθώριο είναι καλό.
ΣΤΑΥΡΟΣ ΚΥΠΡΙΑΝΟΥ: Χθες ο κ. Χαράλαμπος Πετρίδης ο Κύπριος Υπουργός Άμυνας επανέλαβε ξανά τα ζητήματα που απασχολούν θέματα παραβιάσεων της κυπριακής κυριαρχίας στην θάλασσα. Η Τουρκία είναι πλέον γενικά παραδεκτό ότι ενεργεί τυραννικά και στην Κυπριακή ΑΟΖ και στο Αιγαίο. Σε περίπτωση επανάληψης ανάλογων περιστατικών και έκνομων ενεργειών της Τουρκίας στην Κυπριακή ΑΟΖ υπάρχει σχεδιασμός αντιμετώπισης στο πλαίσιο αυτών των συνεργασιών;
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ: Δεν θα μπω σε σενάρια στρατιωτικής εμπλοκής, διότι πάμε τόσο μακριά έτσι. Όμως όλο αυτό το σχέδιο διπλωματικής και πολιτικής απομόνωσης της Τουρκίας επειδή πλέον οι Σύμμαχοι ακούν και καταλαβαίνουν, διότι αντιλαμβάνονται πόσο μακριά έχει πάει πλέον αυτή η αναθεωρητική παραβατική συμπεριφορά της Τουρκίας, θα έλεγα ότι αποδίδει καρπούς. Και η Αίγυπτος συμμερίζεται, αλλά και οι εταίροι στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Όχι όλοι αλλά οι περισσότεροι πλέον συμμερίζονται. Και οι Ηνωμένες Πολιτείες, και αραβικά κράτη συμμερίζονται.
Νομίζω ότι το πεδίο πλέον είναι θετικό για να υπάρξει αυτή η απομόνωση, αυτή η πολιτική καταδίκη και αυτή επομένως η αποτροπή της Τουρκίας από τέτοιες συμπεριφορές. Ελπίζω πραγματικά και πάντα καταθέτω αυτή την ελπίδα και φιλοδοξία μου να έρθει η ώρα που και η Τουρκία θα σέβεται τους κανόνες. Οι κανόνες στις σχέσεις μεταξύ κρατών είναι το Διεθνές Δίκαιο και οι σχέσεις καλής γειτονίας. Μέχρι τώρα δεν συμβαίνει αυτό. Ίσως γιατί η Τουρκία αισθάνεται ως αναδυόμενη υπερδύναμη στην περιοχή τουλάχιστον και πάνω σε αυτή την αυτοπεποίθησή βασίζεται και προσπαθεί μονομερώς να επιβάλλει τετελεσμένα ή αν θέλετε να αυξήσει την επιρροή της στην περιοχή. Όμως απέναντι βρίσκει χώρες οι οποίες απλά επιθυμούν τη σταθερότητα, δηλαδή να μην αλλάξει το status quo στην περιοχή.
Αυτές οι χώρες πρέπει να έρθουν πιο κοντά, να συνασπιστούν ως προς τις πεποιθήσεις τους, και φυσικά να εκπέμψουν και αποτρεπτικό στίγμα. Το αποτρεπτικό στίγμα δεν είναι μόνο όπως σας είπα η διπλωματική προσπάθεια. Είναι και η στρατιωτική ισχύς. Αυτό είναι το νόημα αυτού του διδύμου: Η διπλωματία συμβαδίζει με την αποτροπή. Προηγείται βέβαια της αποτροπής. Στο τέλος όμως, υπάρχει η ισχυρή αποτρεπτική ισχύς, που δεν είναι τίποτε άλλο παρά οι ισχυρές Ένοπλες Δυνάμεις, οι ικανές Ένοπλες Δυνάμεις.
Με τον φίλο μου, τον Κύπριο Υπουργό, τα συζητάμε συχνά αυτά και νομίζω ότι η προσπάθεια έχει αρχίσει να αποδίδει καρπούς, κατά το διήμερο αυτό στο οποίο απολαύσαμε τη πολύ θερμή φιλοξενία του. Πάντα είναι διαφορετικά για μένα να έρχομαι στην Κύπρο ή αντιστοίχως να επισκέπτεται ο Κύπριος ομόλογός μου. Εμείς πάντα τα λέγαμε λίγο πιο συχνά και σε λίγο πιο στενή και ζεστή ατμόσφαιρα από ό,τι με οποιονδήποτε άλλο εταίρο.
ΣΤΑΥΡΟΣ ΚΥΠΡΙΑΝΟΥ: Οι Θεσσαλονικείς πάντως αγαπούν την Κύπρο κι αυτό αποδεικνύεται και από την δική σας εμπειρία κύριε Υπουργέ…
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ: Εντάξει όλη η Ελλάδα αγαπά την Κύπρο και πραγματικά αποτελεί πάγια και δεδηλωμένη, όχι μόνο προσωπική, πεποίθηση αλλά και της Κυβέρνησης ότι η Ελλάδα είναι δίπλα στην Κύπρο ασφαλώς.
ΣΤΑΥΡΟΣ ΚΥΠΡΙΑΝΟΥ: Λοιπόν, γίνεται μία μεγάλη προσπάθεια ενίσχυσης των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων τα τελευταία χρόνια και ιδιαίτερα επί της δική σας θητείας. Η αεροπορική ισχύς ενισχύεται, είναι γνωστό ότι η Ελλάδα παραλαμβάνει τα πρώτα “Rafale”. Επίσης, γίνονται προσπάθειες στο κομμάτι που αφορά στο Πολεμικό Ναυτικό. Ξεκινώντας από τα “Rafale”, ξεκίνησε η εκπαίδευση των Ελλήνων πιλότων και τεχνικών; Θα γίνει η παραλαβή, η πρώτη παραλαβή τον ερχόμενο Ιούλιο κύριε Υπουργέ;
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ: Με την αγορά των δεκαοκτώ “Rafale”, ακόμα και οι Γάλλοι φίλοι και οι σύμμαχοί μας, εξεπλάγησαν από την ταχύτητα που διεκπεραιώσαμε αυτή την αγορά. Ετούτο έγινε επειδή είχαμε εντοπίσει την ανάγκη, εργαστήκαμε πολύ σκληρά αρκετοί στο Υπουργείο για να τη μετατρέψουμε σε συμφωνία και βέβαια βοήθησε πάρα πολύ και η Γαλλική πλευρά διαλέγοντας αεροπλάνα τα οποία ήταν κάπως ήταν μεταχειρισμένα αλλά σε εξαιρετική κατάσταση και αυτό έπρεπε να προϋποθέτει καλή αξιολόγηση από Γαλλία. Από πλευράς Γάλλων την είχαμε.
Έτσι σε λιγότερο από ένα χρόνο από την έναρξη των διαπραγματεύσεων έχουμε παραλάβει τα πρώτα αεροσκάφη στην Ελλάδα. Αυτό όχι μόνο για τα Ελληνικά δεδομένα, θα έλεγα είναι κάποιου είδους ρεκόρ. Όμως έτσι έπρεπε να λειτουργήσουμε γιατί υπάρχουν ανάγκες. Από τον Ιανουάριο, οι πρώτοι τέσσερις Έλληνες πιλότοι και η πρώτη ομάδα τεχνικών εκπαιδεύονται στη Γαλλία. Ήδη οι πιλότοι πετούν με τα αεροσκάφοι κι έχει πάει η δεύτερη τετράδα που ξεκίνησε την πρώτη εκπαίδευση επί του εδάφους.
Οι πρώτοι τέσσερις θα είναι και οι εκπαιδευτές των επομένων στην Ελλάδα. Κι είμαστε σύμφωνα με το πρόγραμμα μέχρι στιγμής, να παραλάβουμε το πρώτο αεροσκάφος μέσα στο καλοκαίρι, περί τον Ιούλιο. Από κει και πέρα πολύ γρήγορα θα παραλάβουμε τα υπόλοιπα της πρώτης εξάδας, η δεύτερη εξάδα του χρόνου, και η τρίτη του παραχρόνου.
Το ενδιαφέρον, για να τελειώσω με τα “Rafale”, είναι ότι δεν είναι μία συμφωνία αγοράς μόνο αεροσκαφών. Μαζί μ’ αυτά έρχονται και τα όπλα τους, δηλαδή οι πύραυλοι κάποιων ειδικών δυνατοτήτων που αυξάνουν πάρα πολύ την μαχητική ικανότητα αυτών των ήδη πολύ προηγμένων αεροσκαφών, αλλά και το κομμάτι της εν συνεχεία υποστήριξής τους πάνω στο έδαφος. Επομένως είναι μία πλήρης συμφωνία η οποία πραγματικά θα έλεγα ότι βελτιώνει -για να μην πω ότι αλλάζει εντελώς- τους συσχετισμούς σε επίπεδο Πολεμικής Αεροπορίας και φυσικά τις δυνατότητες της Πολεμικής Αεροπορίας μας.
Δεν είναι η μόνη κίνηση που κάναμε για την Αεροπορία. Θυμίζω ότι εξελίσσεται και το πρόγραμμα αναβάθμισης ογδόντα τεσσάρων αεροσκαφών “F-16” στην εκδοχή “Viper” που είναι πάρα πολύ προηγμένη. Πρόσφατα, θα έλεγα εξασφαλίσαμε το μέλλον της Πολεμικής Αεροπορίας, δηλαδή την εκπαίδευση των Ικάρων προχωρώντας σε μία πολύ σημαντική συνεργασία με τους Ισραηλινούς για τη δημιουργία Διεθνούς Εκπαιδευτικού Κέντρου στην Καλαμάτα όπου εκπαιδεύονται στο πτητικό κομμάτι οι Ίκαροί μας, πλην όμως τώρα θα έχουε δυνατότητες για ακόμα καλύτερη, περισσότερη και αρτιότερη εκπαίδευση. Φυσικά έρχεται η μεγάλη απόφαση για την αναβάθμιση του Πολεμικού Ναυτικού μας με την αγορά τεσσάρων φρεγατών.
ΣTAYΡΟΣ ΚΥΠΡΙΑΝΟΥ: Πριν πάμε στο Ναυτικό κ. Υπουργέ είναι σημαντικό, να πούμε επίσης ότι τα «Μιράζ 2000-5» ήταν καθηλωμένα από το 2012 και φαίνεται πως τώρα μπαίνουν κι αυτά στην εξίσωση της αεροπορικής ισχύος.
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ: Χαίρομαι διότι βλέπω ότι παρακολουθείτε τις εξελίξεις. Αυτή ήταν η πρώτη κίνηση κι εκεί χρειάστηκε η συνδρομή των Γάλλων και της Γαλλίδας ομολόγου μου. Όντως τα «Μιράζ» είχαν πρόβλημα ροής ανταλλακτικών από το 2012, με αποτέλεσμα όσο περνούσαν τα χρόνια να καθηλώνονται όλο και περισσότερα, πλην όμως επειδή κρίναμε ότι είναι αεροπλάνα που ακόμα μπορούν να προσφέρουν με τα όπλα τους και τις δυνατότητές τους στην Πολεμική Αεροπορία.
Τον Δεκέμβριο του 2019 -ήταν η πρώτη μεγάλη κίνηση που κάναμε- εξασφαλίσαμε και περάσαμε από τη Βουλή τη σχετική συμφωνία, την ανανέωση της συμφωνίας της παροχής ανταλλακτικών, της εν συνεχεία υποστήριξη δηλαδή των αεροσκαφών αυτών, με αποτέλεσμα σιγά-σιγά να αυξάνονται οι διαθεσιμότητες και σε συνδυασμό με τα “Rafale” (που θα αρχίσουν να έρχονται όπως σας είπα πολύ σύντομα) να εξακολουθούν να αποτελούν άλλο ένα παράγοντα ποιοτικής υπεροχής και διαφοροποίησης στο αεροπορικό πεδίο.
Η Αεροπορία πραγματικά είναι πάρα πολύ ικανοποιημένη με τα πολλά που έγιναν σε αυτά τα δύο χρόνια, αλλά δεν σταματούμε εδώ διότι έχουμε να καλύψουμε χαμένο έδαφος από τις εποχές της δυσκολίας, οικονομικής και άλλων παραγόντων. Επειδή και η αποτροπή έχει τη σημασία της, διασφαλίζεται μέσα από ισχυρές Ένοπλες Δυνάμεις. Αυτή είναι τουλάχιστον η δική μας προσπάθεια.
ΣΤΑΥΡΟΣ ΚΥΠΡΙΑΝΟΥ: Αυτή η κάλυψη αγγίζει στον βαθμό που μπορεί και την Κύπρο κύριε Υπουργέ;
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ: Ασφαλώς! Όλος ο συνολικός σχεδιασμός περιλαμβάνει και την Κύπρο. Δεν θα μπορούσε να είναι διαφορετικά. Προς τι όλες αυτές οι ενέργειες, οι συνεκπαιδεύσεις, οι αποστολές, οι εμφανίσεις των “F-16” από τον ουρανό της Κύπρου. Έχουμε δουλέψει πολύ για αυτό και ο σχεδιασμός είναι τέτοιος και τέτοιος ήταν πάντα.
ΣΤΑΥΡΟΣ ΚΥΠΡΙΑΝΟΥ: Είναι σημαντικό πρωτού ολοκληρώσουμε να πούμε δυο κουβέντες γι’ αυτό τον διάλογο μεταξύ της Ελλάδας και της Τουρκίας που βρίσκεται σε εξέλιξη και την υιοθέτηση Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης. Φαίνεται ότι περί τα τέλη του Μαΐου επαναρχίζει ο διάλογος. Την ίδια ώρα όμως κ. Υπουργέ όπως δηλώσατε και εσείς, που οι τουρκικές υπερπτήσεις πάνω από το Αιγαίο δυστυχώς συνεχίζονται και δυναμιτίζουν το όλο κλίμα…
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ: Ναι δυστυχώς έτσι είναι. Πλην όμως εμείς θα επιμείνουμε γιατί είναι καλό να υπάρχει το κανάλι επικοινωνίας, είναι καλό να υπάρχει ο δίαυλος επικοινωνίας με την άλλη πλευρά. Άλλωστε δεν σας κρύβω ότι πλέον όλη αυτή η κατάσταση, έτσι προκαλεί ανησυχία και στους κόλπους του ΝΑΤΟ.
Έρχονται και μας λένε μα δεν γίνεται αυτό το πράγμα, δεν μπορεί να επαναληφθεί αυτό που συνέβη το περασμένο καλοκαίρι με την κινητοποίηση των Στόλων στην Ανατολική Μεσόγειο, με την ένταση που θα έλεγα έφτασε σε μεγάλα ανησυχητικά επίπεδα. Τα ζήσαμε όλα αυτά.
Συμφωνούμε ότι δεν πρέπει να γίνεται αυτό, αλλά για να μη γίνεται αυτό από δω και πέρα, πρέπει να υπάρξει συνεννόηση και συμμόρφωση κυρίως προς το Διεθνές Δίκαιο, το οποίο διέπει όπως σας είπα τις σχέσεις μεταξύ κρατών και καλό είναι να εκεί πέρα να υπεισέρχεται και ο παράγων των σχέσεων καλής γειτονίας.
Επομένως, θα προσπαθήσουμε να κάτσουμε στο τραπέζι των συζητήσεων με την Τουρκία. Ο διάλογος για τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης γίνεται σε επίπεδο στρατιωτικών στελεχών, έχει και αυτό τη σημασία του. Έχει προσδιοριστεί περίπου η ενδεικτική ημερομηνία επανέναρξης αυτού του διαλόγου, μετά τις θρησκευτικές εορτές του Ραμαζανιού και του Πάσχα. Θα συζητήσουμε και στο πλαίσιο του Μηχανισμού Αποκλιμάκωσης του ΝΑΤΟ, που έτσι επινόησε ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ κ. Στόλτενμπεργκ επίσης μεταξύ στρατιωτικών στελεχών, αλλά θα συζητήσουμε με δύο στοιχεία κατά νου:
Πρώτον, οι συνολικές διαφορές επιλύονται σε επίπεδο Πολιτικό και Διπλωματικό, όχι με επαφή στρατιωτικών στελεχών μόνο. Ενδεχομένως η επαφή των στρατιωτικών στελεχών θα μπορούσε να ενεργοποιήσει μηχανισμούς επικοινωνίας για να μην πηγαίνουμε σε επικίνδυνες κλιμακώσεις και εντάσεις. Όμως το συνολικό πακέτο είναι θα έλεγα αντικείμενο συζήτησης Διπλωματών και Πολιτικών.
Δεύτερον, δεν μπορεί να συζητούμε και να περιμένουμε πραγματική και σοβαρή βελτίωση υπό το καθεστώς εντάσεων απειλών και μονομερών ενεργειών όπως είναι ας πούμε υπερπτήσεις πάνω από Ελληνικό έδαφος τουρκικών αεροσκαφών. Αυτές οι κινήσεις πραγματικά υπονομεύουν αυτό το ίδιο το πνεύμα και το νόημα του διαλόγου που υποτίθεται ότι προάγει τη συνεννόηση. Έτσι είναι πιο δύσκολο.
ΣΤΑΥΡΟΣ ΚΥΠΡΙΑΝΟΥ: Θεωρείτε ότι υπάρχει ειλικρινής διάθεση από την Τουρκία να μπούμε σε μία διαδικασία εξομάλυνσης των σχέσεων; Την ώρα που συμβαίνουν όλα αυτά και την ώρα που ο Τούρκος ομόλογός σας προσφάτως ήταν έντονα επικριτικός στις επισκέψεις Ελλήνων αξιωματούχων σε ακριτικά νησιά, βάζοντας και πάλι στην εξίσωση το ζήτημα της αποστρατιωτικοποίησης.
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ: Εντάξει απαντήσαμε για αυτά. Το πρώτο και απλό είναι ότι θα δείξει. Είμαστε επιφυλακτικοί αλλά καλόπιστοι. Για αυτό το λόγο και προσερχόμαστε σε αυτές τις συζητήσεις. Προσερχόμαστε καλή τη πίστη.
Όσον αφορά στις δηλώσεις, καλόπιστα θεωρώ ότι έχουν να κάνουν και με το εσωτερικό πολιτικό ακροατήριο στην Τουρκία. Από εκεί και πέρα δεν τίθεται κάποιο θέμα. Προφανώς δεν μπορεί κάποιος αλλοδαπός αξιωματούχος, εδώ ο Τούρκος, να υποδείξει σε Έλληνα αξιωματούχο πού θα ταξιδέψει στη χώρα του. Το ίδιο ισχύει και αντιστρόφως.
Δεν μπορώ κι εγώ, ποιος είμαι για να υποδείξω στον κ. Ακάρ πού θα ταξιδέψει στο εσωτερικό της χώρας του, αλλά κι εκείνος δεν μπορεί να μου πει πού θα ταξιδέψω στο εσωτερικό της δικής μου. Τα περί αποστρατιωτικοποίησης τα έχουμε αναλύσει πάρα πολλές φορές. Είναι θα έλεγα απόλυτο κυριαρχικό δικαίωμα της χώρας να οργανώνει την Άμυνα του εδάφους της, να παίρνει μέτρα για την Άμυνα των εδαφών της όταν αισθάνεται ότι απειλείται και η απειλή αυτή κρίνεται ως βάσιμη.
Αυτή είναι η κατάσταση τώρα κι επομένως γι’ αυτό και την Άμυνα των ελληνικών νησιών, όπως το κάναμε πάντα άλλωστε, απέναντι σε αυτό που αισθανόμαστε εμείς ως απειλή. Αν αλλάξουν οι συνθήκες το ξαναβλέπουμε, αλλά αυτή τη στιγμή έτσι είναι τα πράγματα και νομίζω ότι αυτός είναι ο σχεδιασμός μας, σε αυτή τη βάση».