Από: militaire.gr - Γράφει Δρ. Κων/νος Αποστόλου-Κατσαρός*
Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές στη συνάντηση Ερντογάν-Μητσοτάκη η οποία πραγματοποιήθηκε στο περιθώριο της συνόδου κορυφής του ΝΑΤΟ (14/06/2021), ο Τούρκος Πρόεδρος ζήτησε να είναι παρών και ο εκπρόσωπος της Προεδρίας Ιμπραήμ Καλίν, με αποτέλεσμα να συμμετάσχει και η διευθύντρια του διπλωματικού γραφείου του Πρωθυπουργού, Ελένη Σουρανή. Υπενθυμίζεται ότι οι Καλίν-Σουρανή στη συνάντησή τους στο Βερολίνο στις 13/07/2020, η οποία πραγματοποιήθηκε εν αγνοία του Έλληνα ΥΠΕΞ Ν. Δένδια κατά ομολογία του ιδίου, κατέληξαν σε μυστική συμφωνία για τις θαλάσσιες ζώνες όπως ο ίδιος ο Κ. Μητσοτάκης ομολόγησε αργότερα σε συνέντευξη που παραχώρησε στον Γ. Πρετεντέρη (δημοσιεύτηκε 12/10/2020 στο primeminister.gr). Το σχετικό απόσπασμα της συνέντευξης αναφέρει:
«Γ. ΠΡΕΤΕΝΤΕΡΗΣ: Στο Βερολίνο, συμφωνήθηκε μόνο θαλάσσιες ζώνες;
Κ. ΜΗΤΣΟΤΑΚΗΣ: Βεβαίως. Βεβαίως έχει συμφωνηθεί.
Γ. ΠΡΕΤΕΝΤΕΡΗΣ: Γιατί τότε δεν δώσατε στη δημοσιότητα τη Συμφωνία του Βερολίνου, αν είναι τόσο υπέρ μας;
Κ. ΜΗΤΣΟΤΑΚΗΣ: Γιατί εξαρχής είχαμε συμφωνήσει να μην δοθεί. Δεν ήταν άλλωστε συμφωνία, όπως σας είπα κατ’ αρχάς. Είναι τα γραπτά πρακτικά του τι συμφωνήθηκε εκεί.»
Ο Έλληνας ΥΠΕΞ Ν. Δένδιας, άστραψε και βρόντηξε σχετικά με την πρωτοβουλία της Ε. Σουρανή ερήμην του στο Βερολίνο και εμμέσως πλην σαφώς άφησε αιχμές για τη στάση του Κ. Μητσοτάκη. Ο επικεφαλής της ελληνικής διπλωματίας σε ομιλία του στο Κοινοβούλιο στις 17/1/2020, επιτίμησε την Ε. Σουρανή, υποστηρίζοντας ότι επικοινώνησε με τον Ιμπραήμ Καλίν στο Βερολίνο χωρίς να ενημερώσει το ΥΠΕΞ ως όφειλε. Συγκεκριμένα είπε:
«Όσον αφορά το θέμα το οποίο πράγματι ενυπάρχει στο δημόσιο λόγο για το θέμα του Βερολίνου, προφανώς αναφέρεται κανείς στην τηλεφωνική συνομιλία της διπλωματικής συμβούλου του Πρωθυπουργού με το διπλωματικό σύμβουλο του Τούρκου Προέδρου. Θέλω να σας πω το εξής και να σας το πω γενικά και οριζόντια. Η διπλωματική σύμβουλος του Πρωθυπουργού είναι βεβαίως η διπλωματική σύμβουλος του Πρωθυπουργού, είναι όμως διπλωμάτης και υπό τη διπλωματική της ιδιότητα είναι υφισταμένη του εκάστοτε Υπουργού των Εξωτερικών και δεν νοείται να ασκεί πολιτική εν αγνοία του Υπουργού Εξωτερικών. Επί τούτου έχω κάνει και σαφή δήλωση ότι εγνώριζα, ως μη έδει. Και γιατί το έκανα αυτό; Όχι για να πω το αυτονόητο, αυτό που οποιοσδήποτε καλόπιστος θα αντιλαμβανόταν χωρίς να χρειαστεί να το πω, αλλά ακριβώς για να υπογραμμίσω ότι σε κρίσιμες στιγμές η αντίληψη ότι μπορεί να υπάρχουν διαφορετικές απόψεις ή να γίνονται πράγματα εν αγνοία, είτε από τη μία πλευρά είτε από την άλλη πλευρά, είναι καταστροφική.»
Δήλωση που εκτός του ότι θέτει εν αμφιβόλω την αξιοπιστία της κυβέρνησης, εάν ευσταθούσε, θα είχε ασφαλώς οδηγήσει στην απομάκρυνση της κ. Σουρανή από τον ίδιο τον Πρωθυπουργό. Ακόμη κι αν η Ελληνίδα διπλωμάτης όμως ενήργησε αυτόκλητα, το γεγονός ότι παραμένει στη θέση της, σημαίνει ότι ο Πρωθυπουργός αφενός συναινεί με την ενέργειά της και αφετέρου συμφωνεί με το περιεχόμενο των συμπεφωνημένων με την Τουρκία. Μάλιστα στην προαναφερθείσα συνέντευξη στον Γ. Πρετεντέρη, ο ίδιος ο Πρωθυπουργός επισήμανε ότι η συμφωνία πραγματοποιήθηκε στις κατ’ ιδίαν επαφές των διπλωματικών συμβούλων και όχι τηλεφωνικώς, όπως ο Ν. Δένδιας ανέφερε στην ομιλία του στην Βουλή.
Επομένως, η παρουσία των Καλίν-Σουρανή στη συνάντηση Ερντογάν-Μητσοτάκη στη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ, σηματοδοτεί αφενός την εκ νέου υποβάθμιση του ρόλου του Έλληνα ΥΠΕΞ Ν. Δένδια, αφετέρου την προσπάθεια επίλυσης των ελληνοτουρκικών στη βάση της μυστικής συμφωνίας του Βερολίνου, και αφετρίτου επιβεβαιώνει την ακροσφαλή αδυναμία σύμπλευσης του Μαξίμου με το Υπουργείο Εξωτερικών.
Άραγε τί εικόνα εκπέμπει η χώρα, όταν ο Πρωθυπουργός και ο Υπουργός Εξωτερικών αδυνατούν να χαράξουν μια κοινή εθνική στρατηγική; Και τέλος πάντων, ποιό είναι το περιεχόμενο της μυστικής συμφωνίας του Βερολίνου, την οποία Ερντογάν-Μητσοτάκης προωθούν εκ νέου ερήμην του Ν. Δένδια; Δεν είναι τουλάχιστον παράδοξο ότι Ελλάδα-Τουρκία σέβονται «ευλαβικά» το ανατολικό όριο της Ελληνοαιγυπτιακής συμφωνίας οριοθέτησης ΑΟΖ (πορτοκαλή γραμμή στον χάρτη των Navtex των ερευνών του Oruc Reis); Μήπως η συμφωνία του Βερολίνου προέβλεπε μεταξύ άλλων και την εκχώρηση θαλάσσιων ζωνών (σσ. αιγιαλίτιδα ζώνη, συνορεύουσα ζώνη, υφαλοκρηπίδα, ΑΟΖ) ανατολικά του 28ου Μεσημβρινού, όπου το Oruc Reis διεξήγαγε έρευνες ανεμπόδιστο επί 4,5 μήνες; Μήπως γι’ αυτό και δεν προχωρούμε σε κοινή οριοθέτηση ΑΟΖ με την Κύπρο και την αφήνουμε εκτεθειμένη στις νέο-οθωμανικές ορέξεις;
Σημείωση:
Το παρόν άρθρο δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα «Δημοκρατία» στις 17 Ιουνίου 2021. Την ίδια μέρα ο Ρ.Τ. Ερντογάν μιλώντας με Τούρκους δημοσιογράφους εν πτήσει, επιστρέφοντας από το Αζερμπαϊτζάν, διέρρευσε ότι η συνάντηση με τον Κ. Μητσοτάκη ήταν καλή και ότι επέμεινε ιδιαίτερα στο θέμα της απευθείας συνομιλίας μεταξύ των δύο ηγετών χωρίς διαμεσολαβητές. Επεσήμανε δε ότι συμφώνησαν με τον Κ. Μητσοτάκη να συνεννοούνται απευθείας μέσω των απεσταλμένων τους Ιμπραήμ Καλίν και Ελένης Σουρανή και χωρίς τρίτα πρόσωπα, οργανισμούς και κράτη. Ο τούρκος Πρόεδρος αδειάζοντας τελείως τους Υπουργούς Εξωτερικών Ελλάδας-Τουρκίας είπε: «Ας μιλούν ο δικός μου εκπρόσωπος και η δική σου εκπρόσωπος και έπειτα να μας ενημερώνουν. Και μετά εμείς να συναντιόμαστε. Τα βήματα ας τα κάνουμε με αυτόν τον τρόπο. Αυτό ήταν το πιο σημαντικό ζήτημα στο οποίο συμφωνήσαμε.» Το τι ακριβώς σημαίνει αυτό για την εξέλιξη του ελληνοτουρκικού διαλόγου το αφήνουμε στην κρίση του καθενός και αναμένουμε την αντίδραση του Έλληνα ΥΠΕΞ ο οποίος παραδόξως(;) αποφάσισε να μην παραστεί στη Σύνοδο Κορυφής. Ίσως γιατί προγνώριζε την εμπλοκή των Καλίν-Σουρανή(;) η οποία διέρρευσε ως αλλαγή της «τελευταίας στιγμής» κατ’ απαίτηση του Τούρκου Προέδρου σύμφωνα πάντα με Κυβερνητικές πηγές…
*Ειδικός τεχνικός σύμβουλος. Διετέλεσε λέκτορας και επιστημονικός συνεργάτης στο Πανεπιστήμιο του Μπράιτον της Βρετανίας, από το οποίο κατέχει διδακτορικό και μεταπτυχιακό τίτλο.