[Ο συντάκτης του άρθρου είναι ο παγκοσμίως κορυφαίος σήμερα περιοδεύων ρεπόρτερ, με μοναδικό δίκτυο υψηλών αποκλειστικών πηγών ενημέρωσης και σε αντίπαλα στρατόπεδα δι΄ό και οι ανταποκρίσεις του στους Asia Times του Χονγκ Κονγκ αναδημοσιεύονται άπληστα σε πολλές γλώσσες. Ο τίτλος του άρθρου αποδίδει πιστά το εύρος και το ενδιαφέρον του περιεχομένου]
Μετάφραση: Μ.Στυλιανού
Καθώς η σινό-ρωσοφοβία διαλύεται σε κυρώσεις και υστερία, οι χαρτογράφοι χαράσσουν τη μεταμοντέρνα τάξη...
Είναι η αποστολή των Νικολάι Πατρούσεφ-Γιανγκ Τζιετσί – ξανά από την αρχή. Αυτοί είναι οι δύο παίκτες που οδηγούν μιαν αναπτυσσόμενη γεωπολιτική συμφωνία, εκ μέρους των αρχηγών τους Βλαντιμίρ Πούτιν και Ξι Τζινπίνγκ.
Προ εβδομάδων, ο Γιανγκ Τζιετσί – διευθυντής του Γραφείου της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων της Κεντρικής Επιτροπής του Κινεζικού Κομμουνιστικού Κόμματος – επισκέφθηκε τον Γραμματέα του Ρωσικού Συμβουλίου Ασφαλείας Νικολάι Πατρούσεφ στη Μόσχα. Αυτό ήταν μέρος της 16ης σειράς των στρατηγικών διαβουλεύσεων ασφάλειας Κίνας-Ρωσίας.
Αυτό που ερεθίζει την περιέργεια είναι ότι η συνάντηση των Γιανγκ-Πατρούσεφ συνέβη μεταξύ της συνάντησης Μπλίνκεν-Λαβρώφ, στο περιθώριο της συνόδου κορυφής του Αρκτικού Συμβουλίου στο Ρέικιαβικ και της επερχόμενης και πιο υψηλόβαθμης Πούτιν-Μπάιντεν στη Γενεύη στις 16 Ιουνίου, (πιθανώς στο Ξενοδοχείο Διηπειρωτικό, όπου συναντήθηκαν ο Ρέιγκαν και ο Γκορμπατσόφ το 1985).
Η Δυτική φημολογία για την συνάντηση των Πούτιν-Μπάιντεν είναι ότι θα μπορούσε να προαναγγέλλει κάποιου είδους επιστροφή στην «προβλεψιμότητα» και τη «σταθερότητα» στις επί του παρόντος εξαιρετικά ταραγμένες σχέσεις ΗΠΑ-Ρωσίας.
Αυτό είναι ευσεβής πόθος. Πούτιν, Πατρούσεφ και Λαβρώφ δεν τρέφουν αυταπάτες. Ειδικά όταν στην σύνοδο των G7 στο Λονδίνο, στις αρχές Μαΐου, η Δυτική συζήτηση επικεντρώθηκε στις «κακόβουλες δραστηριότητες» της Ρωσίας καθώς και στις «καταπιεστικές» οικονομικές πολιτικές» της Κίνας.
Ρώσοι και Κινέζοι αναλυτές, σε άτυπες συνομιλίες, τείνουν να συμφωνούν ότι η Γενεύη θα είναι ένα ακόμη δείγμα καλού παλιού φιλειρηνικού –αλά Κίσινγκερ- Διαίρει και Βασίλευε, με μερικές αποπλανητικές τακτικές για να παρασύρει τη Μόσχα μακριά από το Πεκίνο, μια προσπάθεια να κερδίσουν κάποιο χρόνο και να αναζητήσουν ανοίγματα για την τοποθέτηση γεωπολιτικών παγίδων. Παλιές αλεπούδες όπως η Γιανγκ και ο Πατρούσεφ γνωρίζουν καλύτερα το παιχνίδι που παίζεται..
Αυτό που έχει ιδιαίτερη σημασία είναι ότι οι Γιανγκ-Πατρούσεφ έθεσαν τις βάσεις για μια επερχόμενη επίσκεψη Πούτιν στον Ξι Ζιπίνγκ στο Πεκίνο, λίγο μετά την συνάντηση Πούτιν-Μπάιντεν στη Γενεύη – για να συντονίσουν περαιτέρω γεωπολιτικά, για άλλη μια φορά, τη «συνολική στρατηγική εταιρική σχέση»,κατά την αμοιβαία καθορισμένη ορολογία τους.
Η επίσκεψη ενδέχεται να πραγματοποιηθεί την 1η Ιουλίου, την εκατοστή επέτειο του Κινεζικού Κομμουνιστικού Κόμματος – ή στις 16 Ιουλίου, την 20η επέτειο της Συνθήκης Φιλίας Κίνας-Ρωσίας.
Έτσι, η συνάντηση Πούτιν-Μπάιντεν είναι το ορεκτικό, ενώ η συνάντηση των Πούτιν-Ξι Ζιπίνγκ είναι το κύριο πιάτο.
Αυτό το τσάι Πούτιν-Λούκα για δύο
Πέρα από το « συναισθηματικό ξέσπασμα » του Ρώσου προέδρου, υπερασπιζόμενου τη στάση του Λευκορώσου ομολόγου του, το τσάι Πούτιν-Λουκασένκο για δύο στο Σότσι απέδωσε ένα επιπλέον κομμάτι του πάζλ σχετικά με την αναγκαστική προσγείωση της RyanAir στο Μινσκ– με πρωταγωνιστή έναν blogger από τη Λευκορωσία, ο οποίος φέρεται να έχει δανείσει τις υπηρεσίες του στο υπερεθνικιστικό, νεοναζιστικό τάγμα Azov, το οποίο πολέμησε ενάντια στις λαϊκές δημοκρατίες του Ντονέτσκ και του Λουγκάνσκ, στο ουκρανικό αυτονομιστικό Ντονμπάς το 2014.
Ο Λουκασένκο είπε στον Πούτιν ότι «έφερε μαζί του κάποια έγγραφα ώστε να μπορείτε να καταλάβετε τι συμβαίνει». Τίποτα δεν έχει διαρρεύσει σχετικά με το περιεχόμενο αυτών των εγγράφων, αλλά είναι πιθανό να είναι πυρακτωμένα – σε σχέση με το γεγονός ότι επιβλήθηκαν κυρώσεις από την ΕΕ κατά της Belavia Airlines, παρόλο που ο αερομεταφορέας δεν είχε καμία σχέση με την περιπέτεια της RyanAir – και ενδεχομένως ικανά να αξιοποιηθούν στη συνάντηση των Πούτιν-Μπάιντεν στη Γενεύη.
Η Μεγάλη Εικόνα είναι πάντα η Ευρασία έναντι της Ατλαντικής Δύσης. Όσο και αν η Ουάσιγκτον θα συνεχίσει να πιέζει την Ευρώπη – και την Ιαπωνία – να αποσυνδεθούν τόσο από την Κίνα όσο και από τη Ρωσία, ο 2ος Ψυχρός Πόλεμος σε δύο ταυτόχρονα μέτωπα έχει πολύ λίγους εθελοντές.
Οι λογικοί παράγοντες βλέπουν ότι η συνδυασμένη επιστημονική, οικονομική και στρατιωτική δύναμη μιας στρατηγικής εταιρικής σχέσης Ρωσίας-Κίνας του 21ου αιώνα θα είναι ένα εντελώς νέο παιχνίδι από την άποψη της παγκόσμιας εμβέλειας, σε σύγκριση με την πρώην εποχή ΕΣΣΔ / Σιδηρού Παραπετάσματος.
Και όταν πρόκειται για την πρόσκληση προς τον Παγκόσμιο Νότο, και τις νέες εμφανίσεις του Κινήματος των Αδέσμευτων, η έμφαση σε μια διεθνή τάξη που τηρεί τον Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών και το κράτος δικαίου είναι σίγουρα πιο ελκυστική από μια περίφημη «διεθνή τάξη βασισμένη σε κανόνες», όπου μόνο ο ηγεμόνας ορίζει τους κανόνες.
Παράλληλα με την έλλειψη ψευδαισθήσεων της Μόσχας σχετικά με τις νέες διαθέσεις της Ουάσιγκτον, το ίδιο ισχύει και για το Πεκίνο – ειδικά μετά το τελευταίο ξέσπασμα του Κερτ Κάμπελ, του πρώην υφυπουργού Εξωτερικών της κυβέρνησης Ομπάμα-Μπάιντεν για την Ανατολική Ασία και τον Ειρηνικό, ο οποίος επιστρέφει τώρα ως επικεφαλής των Υποθέσεων Ινδίας-Ειρηνικού στο Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας υπό τον Ομπάμα-Μπάιντεν.
Ο Campbell είναι ο πραγματικός πατέρας της σύλληψης «στροφή προς την Ασία», όταν ήταν στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ στις αρχές της δεκαετίας του 2010 – αν και όπως επεσήμανα κατά τη διάρκεια της προεδρικής προεκλογικής εκστρατείας στις ΗΠΑ το 2016, ήταν η Χίλαρι Κλίντον ως υπουργός Εξωτερικών που διεκδίκησε την μηρότητα της στροφής προς την Ασία σε ένα δοκίμιο του Οκτωβρίου 2011 .
Σε μιαν εκδήλωση που πατρονάρισε πρόσφατα το Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ, ο Κάμπελ είπε, «Η περίοδος που περιγράφηκε ευρέως ως δεσμός [με την Κίνα] έχει φτάσει στο τέλος της». Εξάλλου, η «στροφή προς την Ασία» δεν πέθανε ποτέ πραγματικά, καθώς υπήρξε μια σαφής συνέχεια Τραμπ-Μπάιντεν.
Ο Κάμπελ τα μπέρδεψε μιλώντας για ένα «νέο σύνολο στρατηγικών παραμέτρων» και την ανάγκη αντιμετώπισης της Κίνας σε συνεργασία με «συμμάχους, εταίρους και φίλους». Ανοησίες: όλα έχουν να κάνουν με τη στρατιωτικοποίηση του Ινδό-Ειρηνικού.
Αυτό επανέλαβε ο ίδιος ο Μπάιντεν κατά τη διάρκεια της πρώτης ομιλίας του σε κοινή συνεδρίαση του Αμερικανικού Κογκρέσου, όταν καυχήθηκε ότι είπε στον Ξι Ζιπίνγκ ότι οι ΗΠΑ θα «διατηρήσουν ισχυρή στρατιωτική παρουσία στον Ινδό-Ειρηνικό» όπως ακριβώς κάνει και με το ΝΑΤΟ στην Ευρώπη.
Ο ιρανικός παράγοντας
Σε μια διαφορετική αλλά παράλληλη διαδρομή με τους Yang-Patrushev, το Ιράν μπορεί να βρίσκεται στα πρόθυρα μιας σημαντικής αλλαγής κατεύθυνσης. Μπορεί να το δούμε ως μέρος μιας προοδευτικής ενίσχυσης του Τόξου της Αντίστασης – το οποίο συνδέει το Ιράν, τις Μονάδες Λαϊκής Κινητοποίησης στο Ιράκ, τη Συρία, τη Χεζμπολάχ, τους Χούθι στην Υεμένη και τώρα μια πιο ενωμένη Παλαιστίνη.
Ο πόλεμος δι' αντιπροσώπων στη Συρία ήταν μια τραγική, μαζική αποτυχία από κάθε άποψη. Δεν παρέδωσε την κοσμική Συρία σε ένα μάτσο Τζιχαντιστές (ή «μετριοπαθείς αντάρτες»). Δεν εμπόδισε την επέκταση της σφαίρας επιρροής του Ιράν. Δεν εκτροχίασε τον κλάδο της Νοτιοδυτικής Ασίας των Νέων Δρόμων του Μεταξιού. Δεν κατέστρεψε τη Χεζμπολάχ.
«Ο Ασάντ πρέπει να φύγει»; Μείνετε με το όνειρο.. Επανεξελέγη με το 95% των συριακών ψήφων, με ποσοστό συμμετοχής 78%.
Όσο για τις επερχόμενες ιρανικές προεδρικές εκλογές της 18ης Ιουνίου – μόλις δύο ημέρες μετά την συνάντηση Πούτιν-Μπάιντεν – αυτές θα κριθούν όταν αναμφισβήτητα θα έχει φτάσει στο τέλος του το δράμα αναβίωσης της πυρηνικής συμφωνίας που παίζεται στη Βιέννη. Η Τεχεράνη έχει επανειλημμένα τονίσει ότι η προθεσμία για μια συμφωνία λήγει στις 31 Μαΐου.
Το αδιέξοδο είναι σαφές. Στη Βιέννη, μέσω των συνομιλητών της με την ΕΕ, η Ουάσιγκτον συμφώνησε να άρει τις κυρώσεις κατά του ιρανικού πετρελαίου, των πετροχημικών και της κεντρικής τράπεζας, αλλά αρνείται να τις άρει από άτομα όπως μέλη του Σώματος των Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης.
Ταυτόχρονα, στην Τεχεράνη, συνέβη κάτι πολύ ενδιαφέρον με τον Ali Larijani, πρώην πρόεδρο του Κοινοβουλίου, ένα φιλόδοξο μέλος μιας αρκετά προεξέχουσας οικογένειας, του οποίου η υποψηφιότητα για την προεδρία απορρίφθηκε από το συμβούλιο των φρουρών της επανάστασης. Ο Λαριγιάνι αποδέχθηκε αμέσως την απόφαση. Όπως μου είπαν οι ειδήμονες της Τεχεράνης, αυτό συνέβη χωρίς τριβή επειδή έλαβε μια λεπτομερή εξήγηση για κάτι πολύ μεγαλύτερο: το νέο παιχνίδι στην πόλη.
Όπως έχει η κατάσταση, αυτός που προορίζεται ως ο σχεδόν αναπόφευκτος νικητής στις 18 Ιουνίου φαίνεται να είναι ο Ιμπραήμ Ραϊσί, μέχρι σήμερα ο αρχιδικαστής – και συνδεόμενος με τους Φρουρούς της Επανάστασης. Υπάρχει πολύ μεγάλη πιθανότητα να ζητήσει από τους επιθεωρητές του Διεθνούς Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας να εγκαταλείψουν το Ιράν – και αυτό σημαίνει το τέλος του Κοινού Ολοκληρωμένου Σχεδίου Δράσης όπως το γνωρίζαμε, με απρόβλεπτες συνέπειες. (Από την πλευρά των Φρουρών της Επανάστασης, η πυρηνική συμφωνία είναι ήδη νεκρή).
Ένας επιπλέον παράγοντας είναι ότι το Ιράν υποφέρει επί του παρόντος από σοβαρή ξηρασία – ενώ το καλοκαίρι δεν έχει καν φτάσει. Το ηλεκτρικό δίκτυο θα είναι υπό τεράστια πίεση. Τα φράγματα είναι άδεια – οπότε είναι αδύνατο να βασιστεί στην υδροηλεκτρική ενέργεια. Υπάρχει σοβαρή λαϊκή δυσαρέσκεια σχετικά με το γεγονός ότι η ομάδα του προέδρου Ρουχανί για οκτώ χρόνια εμπόδιζε το Ιράν να αποκτήσει πυρηνική ενέργεια. Μία από τις πρώτες πράξεις του Raeisi μπορεί να είναι να διατάξει την άμεση κατασκευή ενός πυρηνικού σταθμού.
Δεν χρειαζόμαστε μετεωρολόγο για να δούμε προς τα πού φυσάει ο άνεμος όταν πρόκειται για τις τρεις πρώτες «υπαρξιακές απειλές» του σε παρακμή ηγεμόνα – Ρωσία, Κίνα και Ιράν. Αυτό που είναι σαφές είναι ότι καμία από τις παλιές καλές μεθόδους που αναπτύχθηκαν για τη διατήρηση της υποταγής των υποτελών δεν λειτουργεί – τουλάχιστον όταν αντιμετωπίζει πραγματικά κυρίαρχες δυνάμεις.
Καθώς η σινό-ρωσοφοβία διαλύεται σε μια ομίχλη κυρώσεων και υστερίας, χαρτογράφοι όπως ο Γιανγκ Τζιετσί και ο Νικολάι Πατρούσεφ χαράσσουν αδυσώπητα τη μεταμοντέρνα τάξη.