Με αφορμή το EURO 2020 που διεξάγεται αυτές τις ημέρες σε αρκετές χώρες της Ευρώπης, προβάλλεται το ευρωπαϊκό μοντέλο του πρωταθλητισμού, ένα αθλητικό υπερθέαμα, με αγώνες απρόβλεπτους, αποθεώνονται οι αξίες του fair play - no racism και καθηλώνονται εκατομμύρια τηλεθεατές στην τηλεόρασή τους.
Του Κωνσταντίνου Κούσαντα
αντιστρατήγου ε.α.
Οι προτιμήσεις των φιλάθλων όλης της Ευρώπης ταυτίζονται κυρίως με τα εθνικά συμφέροντα των χωρών τους. Ο οπαδισμός μέσω των εθνικών ομάδων σκορπά πατριωτικό ενθουσιασμό που αναγκάζει ακόμα και ηγέτες των χωρών της Ευρώπης να είναι παρόντες σε αγώνες ή προπονήσεις των Εθνικών ομάδων τους.
Οι μεγάλες αθλητικές διοργανώσεις (mega sport events) που έχουν μεγάλη τηλεοπτική ακροαματικότητα, ενώ συνταράσσουν μαζικά τον κόσμο, συχνά κρύβουν ιστορικές μνήμες από πολιτικά γεγονότα του παρελθόντος. Κατά το παρελθόν υπήρχαν πολλές χώρες όταν κατά την διάρκεια των Ολυμπιακών αγώνων δεν συμμετείχαν λόγω πολιτικών αποφάσεων για μποϊκοτάζ σε τουλάχιστον 6 Ολυμπιακούς αγώνες (1952, 1956, 1976, 1980, 1984, 1988). Το 2018 η Βόρεια Κορέα με εντολή του ηγέτη της απέστειλε μαζί με πλήθος επισήμων και 22 αθλητές και αθλήτριες στους Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες της Νότιας Κορέας. Αντίθετα η Βόρειος Κορέα αποφάσισε να μην συμμετάσχει στους Ολυμπιακούς αγώνες του Τόκιο 2021 επικαλούμενη την πανδημία.
Οι μεγάλες αθλητικές διοργανώσεις από αναπτυγμένα κράτη κυρίως επικεντρώνονται στα οικονομικά, πολιτιστικά και πολιτικά οφέλη που διέπουν την φιλοξενία τέτοιων διοργανώσεων. Επιπλέον έχουν μεγάλη συμβολική και πρακτική αξία για το κράτος – διοργανωτή σε ότι αφορά τις διεθνείς σχέσεις των κρατών αυτών και την θέση τους στο διεθνές σύστημα. Δεν είναι τυχαία η επιλογή του Κατάρ για το Παγκόσμιο Κύπελλο του 2022 να χρησιμοποιήσει τον αθλητισμό ως γεωπολιτικό μοχλό ανάπτυξης, ξεκινώντας από την Γαλλία όταν η βασιλική επενδυτική εταιρεία του Εμιράτου του Κατάρ αγόρασε την Παρί Σεν Ζερμέν και ίδρυσε την κρατική Βein Sport που αγοράζει τα περισσότερα αθλητικά δικαιώματα αγώνων χάρη στα τεράστια χρηματικά ποσά που διαθέτει. Οι ΗΠΑ, Ρωσία, Κίνα, Κατάρ, Γαλλία και η Νότιος Κορέα είναι μερικά κράτη που αναμφισβήτητα έχουν να επιδείξουν μεγάλες διοργανώσεις ως μέσο άσκησης επιρροής τους σε στρατηγικό επίπεδο και εκτός αθλητισμού.
Οι κερδισμένοι των mega sport events είναι τα μεγάλα funds από όλο τον κόσμο που έρχονται να δημιουργήσουν ένα τεράστιο marketing προϊόντων και υπηρεσιών όπου τα ποσά είναι τεράστια, είτε από τηλεοπτικά δικαιώματα είτε από πωλήσεις συγκεκριμένων προϊόντων. Στους Ολυμπιακούς αγώνες του Λονδίνου το 2012 περίπου 3,6 δισεκατομμύρια τηλεθεατές παρακολούθησαν τους αγώνες (ποσοστό σχεδόν με το 50% του παγκόσμιου πληθυσμού).
Αθλητικές διοργανώσεις όπως το EURO 2020, οι Ολυμπιακοί αγώνες 2021 σε λίγες ημέρες και το παγκόσμιο κύπελλο ποδοσφαίρου το 2022, μπορούν να θεωρηθούν αναμφισβήτητα ως τεράστια πολυεθνική αθλητική γιορτή των σύγχρονων κοινωνιών που προκαλούν ψυχολογική τόνωση των τηλεθεατών και διέξοδο από τα προβλήματα της καθημερινότητας σε ολόκληρο τον κόσμο.