H Περιφέρεια χάνει με τον νέο εκλογικό νόμο μια έδρα και μάλλον λόγω απογραφής χάνει και δεύτερη και από 14 πάει στις 12 - Τα δυνατά «χαρτιά» των κομμάτων αναμένεται να δώσουν μάχη - Τι αλλάζει στην εκλογική αναμέτρηση με το σύστημα της απλής αναλογικής
Από: protothema.gr
Νίκος Φελέκης
Παρά τις προβλέψεις του Αλέξη Τσίπρα περί έκτακτης προσφυγής στις κάλπες, εκλογές δεν θα γίνουν. Ομως οι βουλευτές και πολιτευτές έχουν ήδη αρχίσει να ετοιμάζονται. Και είναι λογικό, αφού η κυβέρνηση Μητσοτάκη βρίσκεται στον τρίτο χρόνο της θητείας της και το πιθανότερο σενάριο είναι σε 15 μήνες να ζητήσει ανανέωση της λαϊκής εντολής. Ενδεχομένως θα την κερδίσει.
Οχι όμως με την πρώτη. Με την απλή αναλογική η αυτοδυναμία μοιάζει -και υπό τα σημερινά πολιτικά δεδομένα- ανέφικτη. Στη δεύτερη εκλογική αναμέτρηση που θα ακολουθήσει αμέσως μετά το βασίμως πιθανολογούμενο ναυάγιο των διερευνητικών εντολών, το πρώτο κόμμα θα μπορέσει να σχηματίσει κυβέρνηση με ποσοστό 37,5%-38% εφόσον το ποσοστό της αναντιπροσώπευτης ψήφου κυμανθεί στο 8%-10%. Ενδεχομένως και με μικρότερο εάν η αναντιπροσώπευτη ψήφος (το ποσοστό των κομμάτων που δεν μπαίνουν στη Βουλή) είναι μεγαλύτερη.
Εκτός από την απλή αναλογική έχουμε και μια άλλη αλλαγή στον εκλογικό νόμο. Οι βουλευτές Επικρατείας αυξάνονται από 12 σε 15. Οι εκλογικές περιφέρειες της Αχαΐας, της Α’ Αθηνών και της Β’ Αθηνών (νότιος τομέας) θα χάσουν από μία έδρα. Η Α’ Αθηνών υπάρχει το ενδεχόμενο να χάσει και δεύτερη έδρα εφόσον στην απογραφή που θα γίνει το φθινόπωρο μειωθεί ο εκλογικός της πληθυσμός.
Από 14 βουλευτές μπορεί να φτάσει να εκλέγει 12. Τώρα, με την ενισχυμένη αναλογική και το μπόνους, η Ν.Δ. έχει 7 βουλευτές, ο ΣΥΡΙΖΑ 4 και από έναν το ΚΙΝ.ΑΛ., το ΚΚΕ και το ΜέΡΑ25. Με απλή αναλογική και εκλογικό μέτρο 8,33% το μοίρασμα των 12 εδρών θα μοιάζει με ρουλέτα. Υπό την προϋπόθεση ότι στη Βουλή θα έχουμε ξανά τα ίδια κόμματα (Ν.Δ., ΣΥΡΙΖΑ, ΚΙΝ.ΑΛ., ΚΚΕ, ΜέΡΑ25, Ελληνική Λύση), τα τέσσερα μικρά θα πάρουν από μία έδρα και η Ν.Δ. μπορεί να πάρει 4 ή 5 και ο ΣΥΡΙΖΑ 3 ή 4. Τα ποσοστά των δύο μεγάλων κομμάτων στις τελευταίες εκλογές στην Α’ Αθήνας ήταν Ν.Δ. 42,32% και ΣΥΡΙΖΑ 31,29%. Τον Σεπτέμβριο του 2015 είχαν λάβει 31,12% και 31,55% αντίστοιχα. Η Ν.Δ. με 33,32% βγάζει σίγουρα 4 έδρες και ο ΣΥΡΙΖΑ 3 με 24,99%. Από το μεγαλύτερο υπόλοιπο του κάθε κόμματος θα εξαρτηθεί αν το σκορ θα είναι 5-3 υπέρ της Ν.Δ. ή αν θα έχουμε ισοπαλία 4-4.
Oι μεταδημοτεύσεις
Η μοναδική περίπτωση να μην έχουμε αυτό το δυσμενές, για τα δύο κόμματα, σενάριο είναι να μη χαθεί, λόγω απογραφής, μία έδρα και να έχουμε 13 αντί για 12 έδρες. Δεν θα ήταν υπερβολή αν λέγαμε πως τα επιτελεία των δύο κομμάτων παρακολουθούν με κομμένη την ανάσα τις μεταδημοτεύσεις των πολιτών. Οι κάτοικοι-ψηφοφόροι της Α’ Αθήνας -και ιδίως στις υποβαθμισμένες περιοχές κάτωθεν της Πατησίων- όντως έχουν μειωθεί σημαντικά. Μπορεί να φεύγουν από την Α’ Αθήνας, όμως οι περισσότεροι δεν παίρνουν μαζί τους και τα εκλογικά τους δικαιώματα. Για παράδειγμα, φεύγουν από τα Εξάρχεια και πηγαίνουν να ζήσουν στο Χαλάνδρι, αλλά δεν μεταφέρουν και τα εκλογικά τους δικαιώματα, συνεχίζοντας να ψηφίζουν στο Πειραματικό ή στο Βαρβάκειο τα κόμματα και τους υποψηφίους στην Α’ Αθήνας.
Εάν αυτή η συμπεριφορά δεν αλλάξει μέχρι τις εκλογές, τότε μπορεί η Α’ Αθήνας να χάσει μόνο μία έδρα. Και με το επικρατέστερο σενάριο θα έχουμε 5 έδρες η Ν.Δ., 4 ο ΣΥΡΙΖΑ, και από μία τα τέσσερα μικρά κόμματα. Για να βγάλει 6 η Ν.Δ. θα πρέπει να περάσει το ποσοστό του 2019, κάτι που ακόμη και οι πιο αισιόδοξοι μέσα στο Μαξίμου δεν πιστεύουν.
Οι επτά βουλευτές της Ν.Δ. είναι (κατά σειρά εκλογής): Ολγα Κεφαλογιάννη, Βασίλης Κικίλιας, Θάνος Πλεύρης, Νικήτας Κακλαμάνης, Αγγελος Συρίγος, Κωνσταντίνος Μπογδάνος, Φωτεινή Πιπιλή. Οι δύο πρώτοι αναπληρωματικοί είναι ο πρώην πρύτανης Θόδωρος Φορτσάκης και η γενική γραμματέας αντεγκληματικής πολιτικής Σοφία Νικολάου. Στην Α’ Αθήνας θα έχουμε όμως δύο νέες ηχηρές υποψηφιότητες: σίγουρα του Κυριάκου Πιερρακάκη και πιθανότατα του Δημήτρη Αβραμόπουλου. Κεφαλογιάννη και Κικίλιας είχαν μεγάλη διαφορά από τους υπολοίπους και κατά συνέπεια η επανεκλογή τους μάλλον θα πρέπει να θεωρείται σίγουρη. Αν προσθέσουμε και τους Πιερρακάκη και Αβραμόπουλο, που φαίνεται από κάποιες έρευνες να έχουν εκλόγιμη δυναμική, τότε το ενδεχόμενο πέντε βουλευτές (οι «αυτοδιοικητικοί» Κακλαμάνης και Πιπιλή και οι Πλεύρης, Συρίγος και Μπογδάνος που εκφράζουν μια δεξαμενή της Ν.Δ. προς τα δεξιά, που είναι σημαντική) να παλέψουν για μία έδρα φαντάζει πολύ πιθανό. Η μάχη που θα δώσουν μεταξύ τους θα είναι, εκ των πραγμάτων, σκληρή. Οχι μόνο για τη μία έδρα, αλλά και για τη σειρά κατάταξης. Στις εκλογές που θα ακολουθήσουν θα έχουμε λίστα και όχι σταυρό προτίμησης. Επομένως, εκτός από την πέμπτη είναι σημαντική και η έκτη θέση. Και ο λόγος είναι απλός: με την ενισχυμένη αναλογική η Ν.Δ. (εφόσον είναι, όπως πιθανολογείται, πρώτο κόμμα) θα ξανακερδίσει, λόγω του μπόνους, τουλάχιστον μία έδρα, ενώ δεν αποκλείεται, από τις καραμπόλες της δεύτερης και τρίτης κατανομής, να ξαναφτάσει τις επτά.
Στον ΣΥΡΙΖΑ τα πράγματα είναι πιο απλά. Εάν δεν υπάρξει κάποια μεγάλη έκπληξη, οι τρεις σίγουροι βουλευτές είναι οι Νίκος Βούτσης, Δημήτρης Τζανακόπουλος και Νίκος Φίλης. Τέταρτος είναι ο Χριστόφορος Βερναρδάκης, ο οποίος μπορεί να χάσει την έδρα από τον Νάσο Ηλιόπουλο, τον εκπρόσωπο Τύπου του ΣΥΡΙΖΑ και υποψήφιο δήμαρχο Αθηναίων. Αν ο ΣΥΡΙΖΑ πάρει μία έδρα λιγότερη (3 αντί για 4), τότε η τριάδα Βούτση, Τζανακόπουλου, Φίλη συγκεντρώνει τις περισσότερες πιθανότητες επανεκλογής. Υπάρχει όμως και μια άλλη εξέλιξη, η οποία είναι ίσως και πιθανότερη. Ο Τζανακόπουλος, ως γραμματέας του κόμματος, να τοποθετηθεί στο ψηφοδέλτιο της Επικρατείας. Το ίδιο είχε γίνει και με τον Παναγιώτη Σκουρλέτη, ο οποίος μετακομίζει στον βόρειο τομέα της Β’ Αθήνας. Στην περίπτωση αυτή ο Ηλιόπουλος μάλλον έχει σίγουρη την εκλογή. Εκτός κι αν ο Τσίπρας προτιμήσει να βρίσκεται στο Επικρατείας -που δεν έχει περιορισμούς σε εμφανίσεις σε κανάλια και ραδιόφωνα- ο Ηλιόπουλος και όχι ο Τζανακόπουλος.
Ο «γύρος του θανάτου»
Εξυπακούεται πως σε περίπτωση που είναι υποψήφιοι και ο Τζανακόπουλος και ο Ηλιόπουλος, τα πράγματα περιπλέκονται, με αποτέλεσμα να γίνουν «γύρος του θανάτου» αν έχουμε και κάποια έκπληξη με ισχυρή γυναικεία υποψηφιότητα. Σημειώνουμε ότι η Ν.Δ. έχει δύο γυναίκες βουλευτές στην Α’ Αθήνας, ενώ ο υπέρμαχος του φεμινιστικού κινήματος ΣΥΡΙΖΑ καμία. Εχουμε πάντως το εξής παράδοξο: μετά τους τέσσερεις άνδρες βουλευτές ακολουθούν σε ψήφους επτά γυναίκες, με τη Ράνια Σβίγγου και την Αννα Φιλίνη να βρίσκονται στις δύο πρώτες θέσεις των αναπληρωματικών.
Ακόμη πιο απλά είναι για το ΚΙΝ.ΑΛ. τα δεδομένα. Εχει έναν βουλευτή. Τον Σκανδαλίδη, ο οποίος βρίσκεται στα έδρανα της Βουλής από το 2000 και όταν θα πραγματοποιηθούν εκλογές θα γίνει 70 ετών.
Αν θελήσει να παραμείνει θα έχει να αντιμετωπίσει δύο ισχυρούς αντιπάλους: τον βουλευτή Επικρατείας και για δύο τετραετίες δήμαρχο Αθηναίων Γιώργο Καμίνη και τον πρώην βουλευτή και υπουργό του ΠΑΣΟΚ Παύλο Γερουλάνο, ο οποίος στις δημοτικές εκλογές έλαβε ποσοστό (13,19%) υπερδιπλάσιο του ΚΙΝ.ΑΛ. (5,16%) στην Α’ Αθήνας. Στο ΚΚΕ μόνιμη βουλευτής από το 2000 είναι η Λιάνα Κανέλλη. Στις επόμενες εκλογές ενδέχεται την έδρα να καταλάβει ο πρώτος αναπληρωματικός Νίκος Σοφιανός, ο οποίος εκτός από μέλος του Πολιτικού Γραφείου του κόμματος είναι και επικεφαλής της δημοτικής παράταξης του ΚΚΕ στην Αθήνα.
Νίκος Φελέκης
Παρά τις προβλέψεις του Αλέξη Τσίπρα περί έκτακτης προσφυγής στις κάλπες, εκλογές δεν θα γίνουν. Ομως οι βουλευτές και πολιτευτές έχουν ήδη αρχίσει να ετοιμάζονται. Και είναι λογικό, αφού η κυβέρνηση Μητσοτάκη βρίσκεται στον τρίτο χρόνο της θητείας της και το πιθανότερο σενάριο είναι σε 15 μήνες να ζητήσει ανανέωση της λαϊκής εντολής. Ενδεχομένως θα την κερδίσει.
Οχι όμως με την πρώτη. Με την απλή αναλογική η αυτοδυναμία μοιάζει -και υπό τα σημερινά πολιτικά δεδομένα- ανέφικτη. Στη δεύτερη εκλογική αναμέτρηση που θα ακολουθήσει αμέσως μετά το βασίμως πιθανολογούμενο ναυάγιο των διερευνητικών εντολών, το πρώτο κόμμα θα μπορέσει να σχηματίσει κυβέρνηση με ποσοστό 37,5%-38% εφόσον το ποσοστό της αναντιπροσώπευτης ψήφου κυμανθεί στο 8%-10%. Ενδεχομένως και με μικρότερο εάν η αναντιπροσώπευτη ψήφος (το ποσοστό των κομμάτων που δεν μπαίνουν στη Βουλή) είναι μεγαλύτερη.
Εκτός από την απλή αναλογική έχουμε και μια άλλη αλλαγή στον εκλογικό νόμο. Οι βουλευτές Επικρατείας αυξάνονται από 12 σε 15. Οι εκλογικές περιφέρειες της Αχαΐας, της Α’ Αθηνών και της Β’ Αθηνών (νότιος τομέας) θα χάσουν από μία έδρα. Η Α’ Αθηνών υπάρχει το ενδεχόμενο να χάσει και δεύτερη έδρα εφόσον στην απογραφή που θα γίνει το φθινόπωρο μειωθεί ο εκλογικός της πληθυσμός.
Από 14 βουλευτές μπορεί να φτάσει να εκλέγει 12. Τώρα, με την ενισχυμένη αναλογική και το μπόνους, η Ν.Δ. έχει 7 βουλευτές, ο ΣΥΡΙΖΑ 4 και από έναν το ΚΙΝ.ΑΛ., το ΚΚΕ και το ΜέΡΑ25. Με απλή αναλογική και εκλογικό μέτρο 8,33% το μοίρασμα των 12 εδρών θα μοιάζει με ρουλέτα. Υπό την προϋπόθεση ότι στη Βουλή θα έχουμε ξανά τα ίδια κόμματα (Ν.Δ., ΣΥΡΙΖΑ, ΚΙΝ.ΑΛ., ΚΚΕ, ΜέΡΑ25, Ελληνική Λύση), τα τέσσερα μικρά θα πάρουν από μία έδρα και η Ν.Δ. μπορεί να πάρει 4 ή 5 και ο ΣΥΡΙΖΑ 3 ή 4. Τα ποσοστά των δύο μεγάλων κομμάτων στις τελευταίες εκλογές στην Α’ Αθήνας ήταν Ν.Δ. 42,32% και ΣΥΡΙΖΑ 31,29%. Τον Σεπτέμβριο του 2015 είχαν λάβει 31,12% και 31,55% αντίστοιχα. Η Ν.Δ. με 33,32% βγάζει σίγουρα 4 έδρες και ο ΣΥΡΙΖΑ 3 με 24,99%. Από το μεγαλύτερο υπόλοιπο του κάθε κόμματος θα εξαρτηθεί αν το σκορ θα είναι 5-3 υπέρ της Ν.Δ. ή αν θα έχουμε ισοπαλία 4-4.
Oι μεταδημοτεύσεις
Η μοναδική περίπτωση να μην έχουμε αυτό το δυσμενές, για τα δύο κόμματα, σενάριο είναι να μη χαθεί, λόγω απογραφής, μία έδρα και να έχουμε 13 αντί για 12 έδρες. Δεν θα ήταν υπερβολή αν λέγαμε πως τα επιτελεία των δύο κομμάτων παρακολουθούν με κομμένη την ανάσα τις μεταδημοτεύσεις των πολιτών. Οι κάτοικοι-ψηφοφόροι της Α’ Αθήνας -και ιδίως στις υποβαθμισμένες περιοχές κάτωθεν της Πατησίων- όντως έχουν μειωθεί σημαντικά. Μπορεί να φεύγουν από την Α’ Αθήνας, όμως οι περισσότεροι δεν παίρνουν μαζί τους και τα εκλογικά τους δικαιώματα. Για παράδειγμα, φεύγουν από τα Εξάρχεια και πηγαίνουν να ζήσουν στο Χαλάνδρι, αλλά δεν μεταφέρουν και τα εκλογικά τους δικαιώματα, συνεχίζοντας να ψηφίζουν στο Πειραματικό ή στο Βαρβάκειο τα κόμματα και τους υποψηφίους στην Α’ Αθήνας.
Εάν αυτή η συμπεριφορά δεν αλλάξει μέχρι τις εκλογές, τότε μπορεί η Α’ Αθήνας να χάσει μόνο μία έδρα. Και με το επικρατέστερο σενάριο θα έχουμε 5 έδρες η Ν.Δ., 4 ο ΣΥΡΙΖΑ, και από μία τα τέσσερα μικρά κόμματα. Για να βγάλει 6 η Ν.Δ. θα πρέπει να περάσει το ποσοστό του 2019, κάτι που ακόμη και οι πιο αισιόδοξοι μέσα στο Μαξίμου δεν πιστεύουν.
Οι επτά βουλευτές της Ν.Δ. είναι (κατά σειρά εκλογής): Ολγα Κεφαλογιάννη, Βασίλης Κικίλιας, Θάνος Πλεύρης, Νικήτας Κακλαμάνης, Αγγελος Συρίγος, Κωνσταντίνος Μπογδάνος, Φωτεινή Πιπιλή. Οι δύο πρώτοι αναπληρωματικοί είναι ο πρώην πρύτανης Θόδωρος Φορτσάκης και η γενική γραμματέας αντεγκληματικής πολιτικής Σοφία Νικολάου. Στην Α’ Αθήνας θα έχουμε όμως δύο νέες ηχηρές υποψηφιότητες: σίγουρα του Κυριάκου Πιερρακάκη και πιθανότατα του Δημήτρη Αβραμόπουλου. Κεφαλογιάννη και Κικίλιας είχαν μεγάλη διαφορά από τους υπολοίπους και κατά συνέπεια η επανεκλογή τους μάλλον θα πρέπει να θεωρείται σίγουρη. Αν προσθέσουμε και τους Πιερρακάκη και Αβραμόπουλο, που φαίνεται από κάποιες έρευνες να έχουν εκλόγιμη δυναμική, τότε το ενδεχόμενο πέντε βουλευτές (οι «αυτοδιοικητικοί» Κακλαμάνης και Πιπιλή και οι Πλεύρης, Συρίγος και Μπογδάνος που εκφράζουν μια δεξαμενή της Ν.Δ. προς τα δεξιά, που είναι σημαντική) να παλέψουν για μία έδρα φαντάζει πολύ πιθανό. Η μάχη που θα δώσουν μεταξύ τους θα είναι, εκ των πραγμάτων, σκληρή. Οχι μόνο για τη μία έδρα, αλλά και για τη σειρά κατάταξης. Στις εκλογές που θα ακολουθήσουν θα έχουμε λίστα και όχι σταυρό προτίμησης. Επομένως, εκτός από την πέμπτη είναι σημαντική και η έκτη θέση. Και ο λόγος είναι απλός: με την ενισχυμένη αναλογική η Ν.Δ. (εφόσον είναι, όπως πιθανολογείται, πρώτο κόμμα) θα ξανακερδίσει, λόγω του μπόνους, τουλάχιστον μία έδρα, ενώ δεν αποκλείεται, από τις καραμπόλες της δεύτερης και τρίτης κατανομής, να ξαναφτάσει τις επτά.
Στον ΣΥΡΙΖΑ τα πράγματα είναι πιο απλά. Εάν δεν υπάρξει κάποια μεγάλη έκπληξη, οι τρεις σίγουροι βουλευτές είναι οι Νίκος Βούτσης, Δημήτρης Τζανακόπουλος και Νίκος Φίλης. Τέταρτος είναι ο Χριστόφορος Βερναρδάκης, ο οποίος μπορεί να χάσει την έδρα από τον Νάσο Ηλιόπουλο, τον εκπρόσωπο Τύπου του ΣΥΡΙΖΑ και υποψήφιο δήμαρχο Αθηναίων. Αν ο ΣΥΡΙΖΑ πάρει μία έδρα λιγότερη (3 αντί για 4), τότε η τριάδα Βούτση, Τζανακόπουλου, Φίλη συγκεντρώνει τις περισσότερες πιθανότητες επανεκλογής. Υπάρχει όμως και μια άλλη εξέλιξη, η οποία είναι ίσως και πιθανότερη. Ο Τζανακόπουλος, ως γραμματέας του κόμματος, να τοποθετηθεί στο ψηφοδέλτιο της Επικρατείας. Το ίδιο είχε γίνει και με τον Παναγιώτη Σκουρλέτη, ο οποίος μετακομίζει στον βόρειο τομέα της Β’ Αθήνας. Στην περίπτωση αυτή ο Ηλιόπουλος μάλλον έχει σίγουρη την εκλογή. Εκτός κι αν ο Τσίπρας προτιμήσει να βρίσκεται στο Επικρατείας -που δεν έχει περιορισμούς σε εμφανίσεις σε κανάλια και ραδιόφωνα- ο Ηλιόπουλος και όχι ο Τζανακόπουλος.
Ο «γύρος του θανάτου»
Εξυπακούεται πως σε περίπτωση που είναι υποψήφιοι και ο Τζανακόπουλος και ο Ηλιόπουλος, τα πράγματα περιπλέκονται, με αποτέλεσμα να γίνουν «γύρος του θανάτου» αν έχουμε και κάποια έκπληξη με ισχυρή γυναικεία υποψηφιότητα. Σημειώνουμε ότι η Ν.Δ. έχει δύο γυναίκες βουλευτές στην Α’ Αθήνας, ενώ ο υπέρμαχος του φεμινιστικού κινήματος ΣΥΡΙΖΑ καμία. Εχουμε πάντως το εξής παράδοξο: μετά τους τέσσερεις άνδρες βουλευτές ακολουθούν σε ψήφους επτά γυναίκες, με τη Ράνια Σβίγγου και την Αννα Φιλίνη να βρίσκονται στις δύο πρώτες θέσεις των αναπληρωματικών.
Ακόμη πιο απλά είναι για το ΚΙΝ.ΑΛ. τα δεδομένα. Εχει έναν βουλευτή. Τον Σκανδαλίδη, ο οποίος βρίσκεται στα έδρανα της Βουλής από το 2000 και όταν θα πραγματοποιηθούν εκλογές θα γίνει 70 ετών.
Αν θελήσει να παραμείνει θα έχει να αντιμετωπίσει δύο ισχυρούς αντιπάλους: τον βουλευτή Επικρατείας και για δύο τετραετίες δήμαρχο Αθηναίων Γιώργο Καμίνη και τον πρώην βουλευτή και υπουργό του ΠΑΣΟΚ Παύλο Γερουλάνο, ο οποίος στις δημοτικές εκλογές έλαβε ποσοστό (13,19%) υπερδιπλάσιο του ΚΙΝ.ΑΛ. (5,16%) στην Α’ Αθήνας. Στο ΚΚΕ μόνιμη βουλευτής από το 2000 είναι η Λιάνα Κανέλλη. Στις επόμενες εκλογές ενδέχεται την έδρα να καταλάβει ο πρώτος αναπληρωματικός Νίκος Σοφιανός, ο οποίος εκτός από μέλος του Πολιτικού Γραφείου του κόμματος είναι και επικεφαλής της δημοτικής παράταξης του ΚΚΕ στην Αθήνα.