Το σχέδιο της μείωσης φόρων από φέτος μέχρι και το 2023

Η αναθεώρηση της πρόβλεψης για τον ρυθμό ανάπτυξης της οικονομίας για το 2021, από τον Σεπτέμβριο, ανοίγει τον δρόμο για παράταση της μείωσης φόρων από φέτος, περισσότερες ελαφρύνσεις το 2022 και ουσιαστικές μειώσεις των φόρων –κληρονομιά των μνημονίων– το 2023.  

Από: capital.gr - Του Τάσου Δασόπουλου

Στελέχη του οικονομικού επιτελείου παραδέχονται ότι η πρόβλεψη για ανάπτυξη 3,6% φέτος θεωρείται πλέον παρωχημένη, αφού όλοι οι δείκτες δείχνουν πολύ καλύτερη πορεία από αυτή που αναμενόταν πριν από λίγους μήνες. 

Ο τουρισμός (ο οποίος αποτελούσε τον μεγαλύτερο πονοκέφαλο του οικονομικού επιτελείου λόγω της αβεβαιότητας της πανδημίας) έχει πλέον μεγάλες πιθανότητες να ανακτήσει τουλάχιστον το 60% του τζίρου που είχε το 2019 παρά τη μετάλλαξη Δέλτα, δηλαδή να φτάσει σε έναν κύκλο εργασιών της τάξης των 12 δισ. ή μεγαλύτερο έναντι των 8-8,5 δισ. που αναμένονταν την άνοιξη. 

Οι καταθέσεις συνεχίζουν να αυξάνονται και μετά το άνοιγμα της αγοράς. Συνολικά, μέσα στους μήνες της πανδημίας, οι καταθέσεις αυξήθηκαν κατά 24,7 δισ. ευρώ εκ των οποίων τα μισά είναι καταθέσεις των νοικοκυριών. Τούτο αποτελεί πρόκριμα για συνέχιση της αύξησης της ιδιωτικής κατανάλωσης και τους επόμενους μήνες. Ήδη από τους μήνες της άνοιξης οι λιανικές πωλήσεις αυξάνονται με διψήφιους ρυθμούς, ενώ και οι ηλεκτρονικές συναλλαγές έχουν αύξηση μεγαλύτερη από 15% σε σύγκριση με το 2019.

Εξαγωγές και επενδύσεις δείχνουν δυναμική ανάκαμψη με διψήφιους ρυθμούς αύξησης μετά το πρώτο τρίμηνο του χρόνου, ενώ και ο δείκτης οικονομικού κλίματος του ΙΟΒΕ, που αποτυπώνει τις προσδοκίες των επιχειρήσεων για το επόμενο διάστημα, έφτασε τον Ιούλιο στο 111,2, κινείται δηλαδή στα επίπεδα προ της πανδημίας παρά την παρουσία της μετάλλαξης Δέλτα.

Η αναθεώρηση του ρυθμού ανάπτυξης θα γίνει τον Σεπτέμβριο, όταν θα υπάρχει μια πιο σαφής εικόνα για την πορεία της τουριστικής περιόδου και επιπλέον θα ανακοινωθούν και τα στοιχεία για το ΑΕΠ του β’ τριμήνου που αναμένονται εντυπωσιακά. 

Μια ανάπτυξη στο 4,2% ή το 4,5% του ΑΕΠ δίνει κάποια νέα περιθώρια για διαπραγμάτευση με τους θεσμούς νέων φορολογικών ελαφρύνσεων αφού θα υπάρξει πλέον μεγαλύτερος "δημοσιονομικός χώρος". Με δεδομένο ότι τόσο φέτος όσο και το 2022 θα συνεχιστεί η δημοσιονομική ευελιξία, η έννοια του "δημοσιονομικού χώρου" προσδιορίζεται με βάση το μικρό περιθώριο του 0,1% του ΑΕΠ που επιτρέπει η Ε.Ε. να λάβει κάθε κράτος-μέλος σε μόνιμα μέτρα ενόσω βρίσκεται σε ισχύ η συνολική ρήτρα διαφυγής. Εκμεταλλευόμενο αυτό το περιθώριο, το οικονομικό επιτελείο κατάφερε φέτος να αποσπάσει τη συμφωνία των θεσμών για δύο μέτρα τα οποία είναι μόνιμα: Τη μείωση της προκαταβολής φόρου για όσους ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα στο 55% και για τις νομικές οντότητες στο 80%. Το μέτρο αυτό έχει ένα σημαντικό δημοσιονομικό κόστος ύψους περίπου 700 εκατ. ευρώ αλλά έχει το πλεονέκτημα ότι καταγράφεται μόνο για έναν χρόνο (το 2021) καθώς για τα επόμενα χρόνια δεν προκαλεί περαιτέρω απώλεια εσόδων.

Το δεύτερο μέτρο, στο οποίο εξαντλήθηκε η δυνατότητα λήψης μέτρων με δημοσιονομικό κόστος έως και 0,1% του ΑΕΠ, είναι η μείωση του συντελεστή φορολογίας για τις επιχειρήσεις από το 24% στο 22%. Το κόστος του μέτρου είναι περίπου 200 εκατ. ευρώ τον χρόνο στο διηνεκές (λίγο πάνω από το 0,1% του ΑΕΠ), αλλά παρ’ όλα αυτά έγινε αποδεκτό από τους θεσμούς. Για τον λόγο αυτό νομοθετήθηκε και ισχύει ήδη.

Το νέο αυτό περιθώριο 0,1% του ΑΕΠ θα δώσει τη δυνατότητα να "μονιμοποιηθούν" οι μειωμένοι συντελεστές ΦΠΑ στο τουριστικό πακέτο, την εστίαση, τις μεταφορές και τα εισιτήρια σε θέατρα και κινηματογράφους. Υπενθυμίζεται ότι ο μειωμένος συντελεστής ΦΠΑ στον τουρισμό λήγει στο τέλος του χρόνου, αλλά για τους υπόλοιπους κλάδους λήγει στις 30 Σεπτεμβρίου.

Ο σχεδιασμός για το 2022

Το 2022, ως γνωστόν, θα ισχύει μαζί με τη δημοσιονομική ευελιξία και ο περιορισμός για μόνιμα μέτρα στο 0,1% του ΑΕΠ όχι μόνο για την Ελλάδα αλλά για όλα τα κράτη-μέλη της Ε.Ε.

Σε ό,τι αφορά τις μόνιμες μειώσεις φόρων, τη σκυτάλη από τις μειώσεις της προκαταβολής φόρου και του συντελεστή για τα νομικά πρόσωπα θα πάρει ο ΕΝΦΙΑ ο οποίος αναμένεται να αναδομηθεί εκ βάθρων. Εκτός από την αλλαγή των συντελεστών του φόρου θα γίνει προσαρμογή και των συντελεστών παλαιότητας με δύο στόχους. Ο πρώτος είναι ώστε να προκύπτει η μείωση κατά 8% σε μέσα επίπεδα στις μικρές και μεσαίες περιουσίες ώστε να εκπληρωθεί στο σύνολό της η προεκλογική δέσμευση της κυβέρνησης για μείωση του βασικού φόρου στα ακίνητα κατά 30%.

Ο δεύτερος στόχος είναι να μειωθεί η επιβάρυνση του συμπληρωματικού φόρου που καταβάλουν όσοι έχουν ακίνητες περιουσία αντικειμενικής αξίας 250.000 ευρώ.

Επίσης είναι θεσμοθετημένη η αναστολή για άλλον ένα χρόνο της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης για το ιδιωτικό τομέα, καθώς επίσης και η μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κατά 3%. Επίσης για τον επόμενο χρόνο αναμένεται να θεσμοθετηθούν:

- Η μείωση των φορολογικών συντελεστών κατά 50% για τις επιχειρήσεις που θα συγχωνεύονται.

- Κίνητρα για την αύξηση των ηλεκτρονικών πληρωμών με έκπτωση από το φορολογητέο εισόδημα του 30% της δαπάνης με ηλεκτρονική πληρωμή σε 18 διαφορετικές επαγγελματικές ειδικότητες, με ανώτατο ποσό έκπτωσης τα 2.200 ευρώ ετησίως.

Μόνιμες μειώσεις το 2023 

Με την επαναφορά των δημοσιονομικών στόχων το 2023, η Ελλάδα θα έχει να επιτύχει δημοσιονομικούς στόχους οι οποίοι θα συμφωνηθούν με τους θεσμούς. Όπως συνέβαινε και μέχρι και το 2019, το ποσό των εσόδων που θα υπερβαίνει τον δημοσιονομικό στόχο θα αποτελεί "δημοσιονομικό χώρο" που θα μπορεί να διατεθεί για τη μείωση φόρων. 

Βασική προτεραιότητα του οικονομικού επιτελείου είναι κατ’ αρχήν η μονιμοποίηση έκτακτων μέτρων αν βρεθεί πρόσθετος δημοσιονομικός χώρος 1 δισ. ευρώ, ενώ όποιος επιπλέον δημοσιονομικός χώρος θα διατεθεί για τη μείωση άλλων φόρων.

Ειδικότερα, θα επιχειρηθεί η οριστική κατάργηση της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης. Αν μπορεί να εξασφαλιστεί επιπλέον δημοσιονομικό περιθώριο ύψους 600 -650 εκατ. ευρώ στη μονιμοποίησή του, το μέτρο μπορεί να περιλάβει την κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης και για τους εργαζόμενους του δημόσιου τομέα και τους συνταξιούχους.

Η μονιμοποίηση του μέτρου της μείωσης κατά 3% των ασφαλιστικών εισφορών. Η σκέψη που υπάρχει είναι ότι με ένα πρόσθετο κόστος 350 εκατ. ευρώ το μέτρο θα μπορούσε να επεκτείνει τη μείωση των εισφορών κατά 4% ολοκληρώνοντας και τη σχετική προεκλογική δέσμευση για μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κατά 5% (η πρώτη μείωση κατά 0,9% ισχύει από το 2019).

Από εκεί και πέρα, ανάλογα με το δημοσιονομικό περιθώριο υπάρχουν σκέψεις που θα αφορούν: 

Την κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος που επιβαρύνει όσους ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα. Το κόστος κατάργησης του μέτρου είναι περίπου 600 εκατ. ευρώ.

Την περαιτέρω μείωση του συντελεστή για τα νομικά πρόσωπα από το 22% στο 20% .

Τέλος, με δεδομένο ότι το 2023 είναι εκλογική χρονιά το πακέτο της μείωσης φόρων αναμένεται να είναι πλούσιο.