Σε συνέχεια πρόσφατης δημοσίευσης περί παραίτησης ή μετάθεσης σε υποδεέστερη θέση Ανώτατου Αξιωματικού των Ενόπλων Δυνάμεων (ΕΔ) ως έμμεση απόδοση ευθυνών για την διαθεσιμότητα των ιπτάμενων μέσων κατά την διάρκεια των πυρκαγιών (διαψεύσθηκε αργότερα από τον Υπουργό Εθνικής Άμυνας), διαπιστώνεται ότι είναι ελάχιστες οι περιπτώσεις που ανώτατοι αξιωματικοί παραιτήθηκαν για σοβαρούς λόγους ευθιξίας.
Του Κωνσταντίνου Κούσαντα - αντιστρατήγου ε.α.
Το 2010 ο Υποναύαρχος Στέλιος Φενέκος παραιτήθηκε λόγω της απαξιωτικής κριτικής των ΕΔ στο Συμβούλιο Άμυνας , από τον τότε Υπουργό Εθνικής Άμυνας Ευάγγελο Βενιζέλο όταν ανέφερε ότι οι στρατιωτικοί είναι αυτιστικοί και δεν εκπαιδεύονται σωστά.
Το 2012 ο Στρατηγός Κωνσταντίνος Ζιαζιάς, Αρχηγός του ΓΕΣ, παραιτήθηκε λόγω πολιτικών παρεμβάσεων στο έργο του κατά την περίοδο των ‘’κρίσεων’’ επί Υπουργού Εθνικής Άμυνας Πάνου Παναγιωτόπουλου και Υφυπουργού Παναγιώτη Καράμπελα.
Η διαδικασία των ‘’κρίσεων’’ που ακολουθείται κυρίως για την προαγωγή των ανωτέρων - ανωτάτων Αξιωματικών αλλά και η δεοντολογία της εξέτασης των ‘’κρινόμενων’’ από τα Συμβούλια Κρίσεων δεν βασίζεται μόνο σε κριτήρια αντικειμενικά αλλά βασίζεται και σε υποκειμενικά κριτήρια. Τα υποκειμενικά όμως κριτήρια αξιολόγησης που είναι διαβλητά, δεν βασίζονται σε μετρήσιμους σύγχρονους δείκτες αξιολόγησης και δυστυχώς διαταράσσουν την αρχή της αξιοκρατίας.
Κυρίαρχος παράγοντας που διαταράσσει και επισκιάζει το σύστημα αξιολόγησης των υποκειμενικών κριτηρίων είναι οι δημόσιες σχέσεις των ανωτέρων και ανωτάτων αξιωματικών, χωρίς απαραίτητα να είναι πολιτικοποιημένοι σε κάποιον κομματικό χώρο.
Οι καλές γνωριμίες και οι καλές δημόσιες σχέσεις αποτελούν σημαντικό παράγοντα στις ‘’κρίσεις’’ επιλογής – προαγωγής των στελεχών. Ακόμα και οι θέσεις που θα τοποθετηθεί κάποιος πολλές φορές συνήθως είναι προϊόν καλών δημοσίων σχέσεων.
Δυστυχώς η αρχή ότι η θέση δεν προάγει τον ‘’κρινόμενο’’ αλλά ο ‘’κρινόμενος’’ προάγει την θέση που τοποθετείται, δεν ισχύει. Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που τα υποκειμενικά κριτήρια υπερισχύουν των αντικειμενικών κατά την αξιολόγηση του Ανωτάτων Συμβουλίων Κρίσεων με αποτέλεσμα ικανά στελέχη να μην προάγονται, αν και η αντικειμενικότητα - ορθότητα των κρίσεων γενικά στις Ένοπλες Δυνάμεις αφορά την πλειοψηφία.
Κυρίως οι δημόσιες σχέσεις αφορούν την πρόσβαση στην αλυσίδα της ιεραρχίας δηλαδή τον εκάστοτε Αρχηγό του κλάδου των ΕΔ, Υφυπουργό και Υπουργό. Ο Πρωθυπουργός ασφαλώς έχει τον πρώτο λόγο για επιλογή υψηλών θέσεων και ακολουθούν ισχυροί υπουργοί της κυβέρνησης.
Ακόμα και ανώτερα ή ανώτατα στελέχη (πλειοψηφία) που δεν έχουν πρόσβαση στην αλυσίδα της ιεραρχίας και δεν επιθυμούν για λόγους αρχής, αναγκάζονται να αποκτήσουν πρόσβαση με επιδίωξη να προστατευτούν και να μην αδικηθούν από την διαφαινόμενη εύνοια των κολάκων – επιτήδειων που είναι ριζωμένοι μέσα στο σύστημα.
Έτσι η διαδικασία των κρίσεων των Ανωτάτων Συμβουλίων των Κλάδων των ΕΔ είναι one-man show δηλαδή του Αρχηγού του Κλάδου των ΕΔ και του επιτελικού Γραφείου του Αρχηγού. Το Γραφείο του Αρχηγού του Κλάδου των ΕΔ έχει σχεδόν αποφασίσει τα πάντα σε συνεννόηση με τα γραφεία των πολιτικών προϊσταμένων του από πριν με αναρίθμητες διαδρομές μεταξύ των ορόφων της στρατιωτικής και πολιτικής ιεραρχίας. Επομένως η διαδικασία των κρίσεων του Ανωτάτου Συμβουλίου κρίσεων είναι τυπική υπόθεση και θέμα χρόνου. Κανένα μέλος από το Συμβούλιο Κρίσεων δεν έρχεται σε αντίθεση με τον αρχηγό του Κλάδου των ΕΔ να υποστηρίξει κρινόμενο υπό αποστρατεία διότι ενδεχόμενη ψηφοφορία θα μειώσει το κύρος του μέλους και θα πέσει σε δυσμένεια.
Επιπλέον επαγγελματικά προσόντα όπως συμμετοχή σε Ειρηνευτικές Αποστολές, πολυεθνικές συμμετοχές - ασκήσεις μεγάλης κλίμακας στο ΝΑΤΟ ή την ΕΕ (σημαντικότατο προσόν αξιολόγησης διότι πρόκειται για συμμετοχή στελεχών σε πραγματικές σύγχρονες συνθήκες κρίσεως ή πολέμου), μεταθέσεις Εξωτερικού σε διεθνείς οργανισμούς, πανεπιστημιακά πτυχία, μεταπτυχιακές ή διδακτορικές σπουδές, γλωσσομάθεια κα, αρκετές φορές δεν λαμβάνονται υπόψη ή αποτελούν δυσμενή στοιχεία. Ο λόγος είναι ότι ο συνεταιρισμός των αυλικών και των κολάκων που λειτουργεί στις προσβάσεις της ιεραρχίας - όπου δυστυχώς υπάρχουν αρκετοί - εκδιώκει τους ικανότερους με την αστεία αιτιολογία ότι ασχολούνται με ‘’αλλότρια’’ εκτός των υπηρεσιακών θεμάτων.
Συνεπώς εάν η ηγεσία των ΕΔ θέλει πραγματικά να φτιάξει ένα σύστημα υψηλότερης αξιολόγησης, επιλογής και προαγωγής, όπως ανακοίνωσε ο Υπουργός Εθνικής Άμυνας ότι θα ετοιμάσει μέσα στο 2021, θα πρέπει πρώτιστα να διασφαλίσει να είναι αδιάβλητο, δίκαιο κατά το δυνατόν και να μην βασίζεται κατά κύριο λόγο σε υποκειμενικούς παράγοντες.
Θα πρέπει να βασίζεται σε μετρήσιμους σύγχρονους δείκτες αξιολόγησης εστιάζοντας στις φυσικές και επαγγελματικές ικανότητες των ανωτάτων Αξιωματικών, την ολοκληρωμένη προσωπικότητά τους και την κριτική σκέψη τους για λήψη ορθών αποφάσεων.