Από: capital.gr - Του Noah Feldman / Bloomberg Opinion
Ο πατέρας μου, ο οποίος δίδασκε διεθνείς σχέσεις στο MIT, είχε μάθει τα νταρί (σ.μ. αφγανική διάλεκτο της περσικής γλώσσας) και είχε βρεθεί στο Αφγανιστάν το 1969, είχε μια απλή απάντηση: οι αμερικανικές δυνάμεις πρέπει να αποχωρήσουν αμέσως από τη χώρα.
Νόμιζα ότι ήξερα καλύτερα από εκείνον. "Τότε όμως οι Ταλιμπάν θα επιστρέψουν", αντιτάχθηκα στην άποψή του.
"Αυτό είναι πιθανό", παραδέχτηκε ο πατέρας μου.
"Πρέπει λοιπόν να μείνουμε για να δημιουργήσουμε μια λειτουργική κυβέρνηση", συνέχισα.
"Δεν μπορεί να γίνει", εξήγησε ο πατέρας μου.
Δεν εννοούσε μόνο ότι οι κατακτητές από τον Μέγα Αλέξανδρο έως τη Βρετανική Αυτοκρατορία και τη Σοβιετική Ένωση είχαν αποτύχει.
Μια χώρα που ποτέ δεν είχε συγκεντρωτική εξουσία
Εννοούσε ότι ακόμη και οι Αφγανοί δεν είχαν ποτέ διοικήσει τη χώρα τους συγκεντρωτικά. Όταν οι γονείς μου βρίσκονταν εκεί το 1969, ο βασιλιάς ήταν ουσιαστικά κάτι λίγο μεγαλύτερο από τον δήμαρχο της Καμπούλ. Ο πατέρας μου τον θυμάται να οδηγεί στην υποτιθέμενη πρωτεύουσα ένα "σκαθάρι" της Volkswagen.
Στο δρόμο προς τη Χεράτ, οι γονείς μου είχαν συναντήσει μέλη φυλών τα οποία, όπως θυμάται ο πατέρας μου, αγνοούσαν τόσο πολύ τις υποθέσεις της χώρας τους ως ενιαίας οντότητας που δεν εξέφραζαν κανένα ενδιαφέρον για τη λέξη "Αφγανιστάν" - ή ίσως και να μην την είχαν ακούσει ποτέ.
Όλα αυτά δεν μπόρεσαν να με εντυπωσιάσουν σε εκείνο το δείπνο των Ευχαριστιών πριν από 20 χρόνια. Οι ΗΠΑ, επέμενα, είχαν μόλις υποστεί τη χειρότερη επίθεση στο έδαφός τους στην 200χρονη ύπαρξή τους. Είχαμε θεμελιώδες συμφέρον, σε τελική ανάλυση μια ηθική υποχρέωση, να πετύχουμε εκεί όπου οι άλλοι είχαν αποτύχει.
Αντί να παραδεχτούμε την επιστροφή των πολεμάρχων και των δικτατόρων και της καταπίεσης των γυναικών, όπως κάναμε παραδοσιακά σε ολόκληρο τον μουσουλμανικό κόσμο, είχε έρθει η ώρα να αγκαλιάσουμε και να επιτρέψουμε τη δημοκρατική διακυβέρνηση και εξουσία.
Απλά αδύνατο
Το τελευταίο επιχείρημα του πατέρα μου ήταν δανεικό από το λεξιλόγιο της ηθικής φιλοσοφίας, πιο ειδικά το ρητό "οφείλω σημαίνει μπορώ". Μπορείτε να έχετε ηθική υποχρέωση να κάνετε κάτι εάν είναι πραγματικά δυνατόν να το πράξετε. Η διοίκηση του Αφγανιστάν ως ενιαίας χώρας ήταν αδύνατη. Επομένως, δεν θα μπορούσε να είναι ηθικό καθήκον κανενός να το επιτύχει.
‘Εφυγα σίγουρος ότι ο πατέρας μου παρέμενε "κολλημένος" σε παρωχημένους λογικές. Έκανα λάθος. Εκ των υστέρων, είναι προφανές ότι είχε δίκιο.Εάν η προσπάθεια των ΗΠΑ στο Αφγανιστάν ήταν καταδικασμένη από την αρχή, ένα συμπέρασμα το οποίο ξαφνικά σήμερα αναδύεται ως "συμβατική σοφία", τότε η επιστροφή των Ταλιμπάν ήταν πάντα αναπόφευκτη. Αυτό που δεν είναι αναπόφευκτο είναι το Αφγανιστάν να ξαναγίνει καταφύγιο τρομοκρατών ή η καταπίεση των γυναικών να επιστρέψει στα μεσαιωνικά βάθη της πρώτης περιόδου της κυριαρχίας των Ταλιμπάν. Όταν ρώτησα τον πατέρα μου πριν από 20 χρόνια πώς οι ΗΠΑ θα μπορούσαν να εμποδίσουν τους Ταλιμπάν να αποτελέσουν ξανά οικοδεσπότη της Αλ Κάιντα, μου είπε απλά: "Αν το κάνουν, μπορεί κανείς πάντα να τους βομβαρδίσει ξανά - ή ακόμα και να εισβάλει και να τους εκτοπίσει".
Η ίδια λογική αποτροπής εξακολουθεί να ισχύει. Εάν οι Ταλιμπάν υποδέχονταν τρομοκράτες οι οποίοι σκοπεύουν να χτυπήσουν τις ΗΠΑ ή άλλους στόχους, οι ΗΠΑ θα μπορούσαν να ανταποδώσουν από αέρος. Γνωρίζουμε ότι μια σχετικά "ελαφριά" αμερικανική δύναμη θα μπορούσε και πάλι να εκδιώξει τους Ταλιμπάν, έστω και για λίγο. Το κόστος όμως μιας τέτοιας επίθεσης θα έδινε στους Ταλιμπάν λόγους να αποφύγουν τις τρομοκρατικές εμπλοκές οι οποίες τους κράτησαν εκτός εξουσίας για δύο δεκαετίες.
Οι "νέοι" Ταλιμπάν
Όσον αφορά την αντιμετώπιση των γυναικών, οι Ταλιμπάν έχουν επίσης ένα μικρό κίνητρο να επιτρέψουν το σχολείο, μια αλλαγή σε σχέση με την πρώτη απόπειρά τους στην άσκηση εξουσίας. Τότε, οι Ταλιμπάν προσπάθησαν να επιτύχουν τη νομιμοποίησή τους μέσω της αυστηρής επιβολής μιας συγκεκριμένης ερμηνείας του ισλαμικού νόμου συν μια αυστηρή εφαρμογή των παραδοσιακών πολιτισμικών κανόνων των Παστούν, γνωστών ως Pashtun wali, οι οποίοι αρνούνταν στις γυναίκες κάθε δικαίωμα ελεύθερης δραστηριότητας στη δημόσια σφαίρα.
Σήμερα, οι Ταλιμπάν μπορούν να υπερηφανεύονται ότι η νέα νομιμοποίησή τους προέρχεται από την ήττα των ΗΠΑ, του ισχυρότερου στρατού στον κόσμο και την "απελευθέρωση" του Αφγανιστάν από τον έλεγχο των ξένων.
Έτσι λοιπόν, ίσως οι Ταλιμπάν να μπορούν να "αντέξουν" να είναι λίγο πιο μετριοπαθείς στη μεταχείριση των γυναικών - μια δυνατότητα η οποία μπορεί να παρατηρηθεί στην επίσημα δηλωμένη πολιτική τους, η οποία είναι να επιτρέπεται σε γυναίκες και κορίτσια να σπουδάζουν.Με απασχολεί σήμερα, όπως και το 2001, η αμερικανική ευθύνη απέναντι στον αφγανικό λαό. Ανησυχώ για το γεγονός ότι πιθανόν η κυβέρνηση του προέδρου Joe Biden να ενήργησε με υπερβολικά μεγάλη ταχύτητα αποσύροντας τα αμερικανικά στρατεύματα και εγκαταλείποντας πιστούς φίλους της Αμερικής σε μια τρομερή μοίρα.
Ο πατέρας μου, ωστόσο, πιστεύει, όπως και πριν από δύο δεκαετίες, ότι "έπρεπε να γίνει".
Δεν είμαι πλέον διατεθειμένος να διαφωνήσω μαζί του. Καταλαβαίνω σήμερα ότι η προσπάθεια να κάνει κανείς αδύνατα πράγματα τείνει να οδηγεί σε άσχημα αποτελέσματα για όλους. Και ότι είναι σοφό να ακούει κανείς τον πατέρα του.