 |
| Image: Creative Commons. |
Μάικλ Ρούμπιν - 19fortyfive.com / Παρουσίαση Freepen.gr
Ο υπουργός Εξωτερικών Antony Blinken και η εκπρόσωπος Τύπου του Λευκού Οίκου Jen Psaki λένε ότι οι Ταλιμπάν πρέπει να σέβονται τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη διπλωματική διαδικασία αλλιώς κινδυνεύουν να θεωρηθούν διεθνείς παρίες. Αυτή όμως η προσέγγιση είναι επικίνδυνη για δύο λόγους.
Πρώτον, οι Ταλιμπάν μοιάζουν με τους Ερυθρούς Χμερ στην ιδεολογική τους ζέση. Απλά δεν τους νοιάζει τι λέει ο υπουργός Εξωτερικών, πόσο μάλλον μια γυναίκα που δεν έχει αποκαλυφθεί. Και, δεύτερον, όπως το βλέπουν οι Αφγανοί, τόσο ο Μπλίνκεν όσο και η Ψάκι ψεύδονται.
Τελικά, πώς μπορούν να ισχυριστούν ότι η διεθνής κοινότητα θα απομονώσει τους Ταλιμπάν ως παρίες όταν η ομάδα λάβει απεριόριστη υποστήριξη από το γειτονικό Πακιστάν; Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο το "#SanctionPakistan" τείνει τώρα σε όλη την περιοχή. Για τους Πακιστανούς ηγέτες να κατηγορήσουν την αφγανική κυβέρνηση για την πρόοδο των Ταλιμπάν είναι παρόμοια με έναν εμπρηστή που έβαλε φωτιά στο σπίτι του γείτονά τους και στη συνέχεια τους κατηγόρησε ότι είναι εύφλεκτο.
Η κατάσταση γίνεται χειρότερη, ωστόσο, καθώς οι Αφγανοί αναρωτιούνται εάν η Ουάσινγκτον είναι συνένοχη. Άλλωστε, ο Μπάιντεν και ο Μπλίνκεν διατηρούν τη ροή βοήθειας προς το Πακιστάν ανενόχλητη και, πράγματι, η αμερικανική πρεσβεία στο Ισλαμαμπάντ το καμαρώνει. Και οι δύο κράτησαν επίσης τον Ζαλμάι Χαλιλζάντ, ο οποίος κάποτε προώθησε τις επιχειρήσεις με τους Ταλιμπάν ως ειδικό απεσταλμένο τους. Οι τελευταίες εκκλήσεις του Χαλιλζάντ προς τους Ταλιμπάν να επαναδιαπραγματευτούν απλώς ταπεινώνουν την Αμερική και δείχνουν πόσο απίθανοι είναι ο Μπάιντεν, ο Μπλίνκεν και ο Χαλιλζάντ με την πραγματικότητα.
Εισάγετε μερικούς ειδικούς της Ουάσιγκτον που πιστεύουν ότι μπορούν να φτιάξουν λεμονάδα από λεμόνια ενεργώντας ως αποικιοκράτορες. Ο Michael O’Hanlon του Brookings, για παράδειγμα, έγραψε ένα κομμάτι στο The National Interest προτείνοντας ουσιαστικά μια διαίρεση του Αφγανιστάν. Ο O'Hanlon γράφει:
Υπάρχει ένα άλλο πιθανό μέλλον για το Αφγανιστάν, και παρόλο που δεν είναι όμορφο, είναι στρατηγικά πολύ προτιμότερο για τις Ηνωμένες Πολιτείες: ένα στρατιωτικό αδιέξοδο, στο οποίο οι Ταλιμπάν κατέχουν μέρος της χώρας και την κυβέρνηση, ενώ οι φιλικές πολιτοφυλακές κατέχουν ένα ακόμη μεγάλο κομμάτι. Ίσως, με τύχη, αυτό το είδος αντιπαράθεσης θα μπορούσε με τον καιρό να παράγει τη δυνατότητα διαπραγματεύσεων για την κατανομή της εξουσίας. Τουλάχιστον, θα μπορούσε να βοηθήσει στη διατήρηση των συμμάχων των ΗΠΑ και να παρέχει σχετικά ασφαλή μέρη της χώρας από τα οποία μπορούν να βασίζονται φιλικά στοιχεία πληροφοριών, διευκολύνοντας έτσι την πρόληψη της εμφάνισης βίαιων εξτρεμιστικών καταφυγίων στο Αφγανιστάν στο μέλλον.
Η πρόταση του O’Hanlon δεν είναι νέα. Το Αφγανικό Ινστιτούτο Στρατηγικών Μελετών για τον διάλογο για την ασφάλεια της Χεράτ είναι ένα ετήσιο συνέδριο όπου παρουσιάζονται πολλά σχέδια και προτάσεις. Δεν παρευρίσκονται μόνο Αφγανοί από όλο το πολιτικό φάσμα (συμπεριλαμβανομένων εκείνων που συμπαθούν τους Ταλιμπάν), αλλά και οι Πακιστανοί, Ιρανοί, Ρώσοι, Ινδοί και Αμερικανοί. Μπορεί να μην είναι τόσο κομψό ή διάσημο όσο παρόμοια στο Μόναχο ή το Χάλιφαξ, αλλά είναι πολύ πιο ενδιαφέρον. Το 2019-τον τελευταίο χρόνο που παρακολούθησα-η συγκέντρωση συζήτησε για την προσέγγιση μιας χώρας-δύο συστημάτων που είχε προτείνει τότε η διπλωματική κοινότητα. Η ιδέα ήταν να επιτραπεί στους Ταλιμπάν να κυριαρχήσουν σε κάποιες ανατολικές επαρχίες και να τις κυβερνήσουν ως Ισλαμικό Εμιράτο με αυτοδιορισμένη θρησκευτική προσωπικότητα ή συμβούλιο που θα ενεργεί ως ανώτατος ηγέτης, ενώ η υπόλοιπη χώρα θα μπορούσε να συνεχίσει ως Ισλαμική Δημοκρατία με πρόεδρο και κυβέρνηση που θα εκλέγεται από το λαό και λογοδοτεί σε αυτόν.
Η πρόταση απορρίφθηκε από χέρι. Όπως και η ιδέα του Μπάιντεν το 2006 να χωρίσει το Ιράκ σε εθνο-σεκταριστικές γραμμές, βασίστηκε τόσο στην άγνοια τόσο της ιστορίας όσο και της πραγματικότητας. Πρώτον, οι Ταλιμπάν ως πολιτικοστρατιωτικό κίνημα είναι ουσιαστικά δημιούργημα της Πακιστανικής υπηρεσίας πληροφοριών. Είναι πολιτιστικά και πολιτικά ξένοι στο Αφγανιστάν και είναι βασικά μια κατοχική δύναμη. Αυτό σημαίνει ότι ακόμη και σε ανατολικές επαρχίες όπως η Πακτία, η Πακτίκα και η Χοστ, πολλοί ντόπιοι δυσανασχετούν με τις επιβολές των Ταλιμπάν. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι Ταλιμπάν δεν υπόκεινται απλώς σε εκλογές. Γνωρίζουν πως σε μια ελεύθερη και δίκαιη ψηφοφορία, μπορεί να λάβουν μόνο ένα ή δύο τοις εκατό των ψήφων.
Ο δεύτερος λόγος για τον οποίο οι πολιτικοί των Ταλιμπάν δε θα λειτουργούσαν ποτέ είναι ότι οι Ταλιμπάν είναι ιδεολόγοι που απορρίπτουν τη νομιμότητα και την κυριαρχία οποιασδήποτε άλλης ομάδας στο Αφγανιστάν. Το μόνο που θα μπορούσε να επιτύχει μια διαίρεση είναι να δημιουργηθεί ένα ασφαλές καταφύγιο για την τρομοκρατία και ένα ορμητήριο για περαιτέρω στρατιωτική δράση. Αυτό είναι ουσιαστικά αυτό που συνέβη πριν από 25 χρόνια όταν οι Ταλιμπάν βάδισαν στην Καμπούλ με φόντο τις διαπραγματεύσεις για μια ευρύτερη αφγανική κυβέρνηση.
Το ότι ο O’Hanlon δεν αναφέρει το Πακιστάν στο άρθρο του είναι παράξενο και μπορεί να αντικατοπτρίζει την έρευνα που βασίζεται στην αλληλεπίδραση μόνο μέσα σε μια φούσκα ασφαλείας, αλλά ποτέ δεν επισκέπτεται το Αφγανιστάν (ή το Πακιστάν) έξω από αυτό. Είναι παρόμοιο με εκείνους που συζητούν τη λιβανέζικη Χεζμπολάχ χωρίς να αναφέρουν το Ιράν.
Υπάρχει μια έπαρση στην Ουάσινγκτον ότι μπορεί πάντα να υπάρχει ένα Σχέδιο Β και πως είναι δυνατό να αποφευχθούν καταστροφές. Ο Μπάιντεν μπορεί να θέλει να κατηγορήσει τον αφγανικό στρατό για αυτό που τώρα εξελίσσεται, αλλά αυτό είναι ανέντιμο γιατί αγνοεί το ρόλο του Πακιστάν ενώ ξεχνά ότι ο ειδικός απεσταλμένος του όπλισε δυνατά την αφγανική κυβέρνηση για να απελευθερώσει αιχμαλώτους ταλιμπάν.
Το να κόψετε με ένα σκαλιστό μαχαίρι τη χώρα δεν θα επέτρεπε τα οφέλη που προτείνει ο O'Hanlon. θα ήταν απλώς το κερασάκι στην τούρτα σε μια αιματηρή προδοσία του Αφγανιστάν και των περιφερειακών συμμάχων της Αμερικής.