10000 στρατιώτες από τη Διοίκηση Δυτικού Θεάτρου του PLA και την Ανατολική Στρατιωτική Περιοχή της Ρωσίας ολοκλήρωσαν τις ασκήσεις Zapad/Interaction-2021 στην περιοχή Ningxia, ανατολικά του Σινγιάνγκ, 13 Αυγούστου 2021
M. K. BHADRAKUMAR, Indian Punchline, Reseau Internatonal,15-8-21
[Ο συντάκτης του άρθρου είναι πρώην ανώτερο στέλεχος του ινδικού υπουργείου των εξωτερικών και πρεσβευτής σε χώρες της Μέσης Ανατολή. Οι αναλύσεις του αναδημοσιεύονται σε πολλά έγκυρα διεθνή μέσα σοβαρής πληροφόρησης]
Μετάφραση: Μ.Στυλιανού
Οι Times της Τεχεράνης δημοσίευσαν την Τετάρτη ότι η Μόσχα γνωστοποίησε στην Τεχεράνη ότι ο Οργανισμός Συνεργασίας της Σαγκάης (SCO) έχει επιτύχει συναίνεση για την ένταξη του Ιράν ως πλήρους μέλους της ομάδας.
Ο Γραμματέας του Συμβουλίου Ασφαλείας της Ρωσίας Νικολάι Πατρούσεφ μετέδωσε αυτή τη σημαντική είδηση σε τηλεφωνική επικοινωνία με τον Ιρανό ομόλογό του, Ναύαρχο Αλί Σαμκάνι. Αργότερα, ο Σαμκάνι έγραψε στο Τουίτερ ότι αυτός και ο Πατρούσεφ συζήτησαν επίσης για το Αφγανιστάν, τη Συρία και τον Περσικό Κόλπο.
Η SCO επιτέλους αποσυνδέει την ένταξη του Ιράν από τις πυρηνικές συνομιλίες και τις κυρώσεις των ΗΠΑ. Είναι σημαντικό ότι το τηλεφώνημα του Πατρούσεφ σηματοδοτεί επίσης την πρώτη υψηλού επιπέδου στρατηγική επικοινωνία μεταξύ Μόσχας και Τεχεράνης μετά την ορκωμοσία του Εμπραχίμ Ραϊσί ως νέου προέδρου του Ιράν. Ο Patrushev είναι μια πολύ ανώτερη προσωπικότητα στο πολιτικό συμβούλιο του Κρεμλίνου.
Η συναίνεση του SCO — κατ' αρχήν μια σινορωσική κοινότητα — επιταχύνει την αποδοχή του Ιράν, παρά τις αβεβαιότητες που εμφανίζονται στην πολιτική βούληση της κυβέρνησης Μπάιντεν να προχωρήσει στην πυρηνική συμφωνία ενόψει της ισχυρής «δικομματικής» αντιπολίτευσης στην Ουάσιγκτον και από άλλες ομάδες συμφερόντων.
Η επιθετική τοποθέτηση του ανώτερου Δημοκρατικού Γερουσιαστή Μπομπ Μενέντεζ που προεδρεύει της Επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας, είναι ίσως η πιο αγενής περικοπή από όλες. Ο Μενέντεζ τυχαίνει να είναι κοντά στον Πρόεδρο Μπάιντεν.
Σε μια διεισδυτική ανάλυση στο έγκριτο περιοδικό προβληματισμού Responsible Statecraft, ο Αμερικανός αρθρογράφος και πρώην αρχισυντάκτης Daniel Larison έγραψε αυτή την εβδομάδα ότι η η αμερικανική επανένταξη στην πυρηνική συμφωνία του Ιράν (JCPOA) θα έπρεπε να ήταν ένα απλό καθήκον για τον Μπάιντεν, αλλά το γεγονός ότι έχει ήδη πάρει πάρα πολύ χρόνο — με τις κυρώσεις «μέγιστης πίεσης» της εποχής Τραμπ να εξακολουθούν να ισχύουν — είναι ένα από τα πολλά ανησυχητικά σημάδια ότι η κυβέρνηση φαίνεται να στερείται της πολιτικής βούλησης να οδηγήσει τις διαπραγματεύσεις της Βιέννης στην ολοκλήρωση.
Ο Λάρισον περιγράφει λεπτομερώς πώς η ομάδα του Μπάιντεν εισήγαγε παράλογους όρους στις συνομιλίες του JCPOA που γνωρίζει ότι θα μπορούσαν να είναι πιθανοί λόγοι ματαίωσης συμφωνιών. Σύμφωνα με πληροφορίες, η ομάδα Μπάιντεν « ευνοεί την ιδέα να απαιτήσει από το Ιράν να εγκαταλείψει τον εγχώριο εμπλουτισμό ουρανίου και να συμμετάσχει σε περιφερειακή τράπεζα πυρηνικών καυσίμων». Ο Λάρισον προσθέτει: «Ο Μπάιντεν και ο Μπλίνκεν πιστεύουν ότι μπορούν να αναγκάσουν το Ιράν να συμφωνήσει σε πολύ μεγαλύτερες παραχωρήσεις από ποτέ, και δείχνει πόση επιρροή ασκεί ο πολύ πολεμοχαρής πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων στον Λευκό Οίκο.
Τα ισραηλινά μέσα ενημέρωσης εικάζουν ότι οι ΗΠΑ και το Ισραήλ θα έχουν σχέδιο Β για να αντιμετωπίσουν στρατιωτικά το Ιράν εάν οι συνομιλίες στη Βιέννη ναυαγήσουν. Οι Times of Israel υπαινίχθηκαν ότι κατά τη διάρκεια της επικείμενης επίσκεψης του Πρωθυπουργού Ναφτάλι Μπένετ στην Ουάσινγκτον αργότερα αυτό το μήνα, «το Ισραήλ θα επιδιώξει να αποκαταστήσει τη στρατιωτική επιλογή ως έσχατη λύση για να αποτρέψει τους Ιρανούς από το να φτάσουν σε πυρηνική ικανότητα στρατιωτικού επιπέδου. Το Ισραήλ πιστεύει ότι θα πρέπει να είναι και αμερικανική επιλογή και ελπίζει ότι μπορεί να πείσει τον Μπάιντεν και την ομάδα του να υιοθετήσουν την στρατιωτική επιλογή ως ρεαλιστικό δρόμο».
Ωστόσο, υπάρχει επίσης μια «μεγάλη εικόνα» — η γεωπολιτική του Ιράν. Το τηλεφώνημα του Patrushev αφορούσε βασικούς τομείς όπου η Ρωσία και το Ιράν συνεργάζονται — Συρία, Αφγανιστάν και Περσικός Κόλπος. Εάν η σύνθεση της προτεινόμενης ομάδας εθνικής ασφάλειας του νέου Ιρανού Προέδρου αποτελεί ένδειξη, η πορεία εξωτερικής πολιτικής του Ιράν ενδέχεται να κινηθεί προς μια κατεύθυνση ενίσχυσης της στρατηγικής εταιρικής σχέσης με τη Ρωσία.
Ο υποψήφιος για τη θέση του υπουργού Εξωτερικών Hossein Amir-Abdollahian έχει δηλώσει ανοιχτά περισσότερες από μία φορές ότι το Ιράν πρέπει να δώσει προτεραιότητα στις σχέσεις με τις χώρες της «Ανατολής», όπως μαρτυρούν τα ακόλουθα σχόλια που έγιναν μόλις τον Φεβρουάριο:
«Όπως επανέλαβε ο ηγέτης της Ισλαμικής Επανάστασης, στην εξωτερική πολιτική μας θα πρέπει να προτιμήσουμε την Ανατολή από τη Δύση και τις γειτονικές χώρες από τις μακρινές χώρες, προκειμένου να διαφυλάξουμε τα εθνικά συμφέροντα της χώρας μας. Η καθιέρωση σχέσεων με τις χώρες που έχουν κοινά συμφέροντα μαζί μας είναι προτιμότερη από τις σχέσεις με εκείνους των οποίων τα συμφέροντα ενδέχεται ακόμη και να συγκρούονται με τα δικά μας».
«Ο 21ος αιώνας είναι ο αιώνας της Ασίας. Η Ισλαμική Δημοκρατία πάντα πρόσεχε την Ασία. Υπάρχουν πολλές σημαντικές και ακόμα ανεκμετάλλευτες δυνατότητες σε ασιατικές χώρες όπως η Ρωσία, η Κίνα, η Ινδία, η Μαλαισία, η Ινδονησία και οι υποήπειρες χώρες και θα μπορούσαμε να τις εκμεταλλευτούμε λόγω των κοινών μας συμφερόντων με τις χώρες αυτές.»
«Οποιαδήποτε απόφαση ληφθεί στον Λευκό Οίκο δεν θα αλλάξει, με κανέναν τρόπο, την προοπτική της Ισλαμικής Δημοκρατίας για τη διατήρηση, ενίσχυση και ανάπτυξη των στρατηγικών σχέσεων με τη Μόσχα και το Πεκίνο και τις μακροπρόθεσμες προοπτικές της προς την Ασία».
Οι παραπάνω δηλώσεις πρέπει να αντιπαρατεθούν με την επιδείνωση των σχέσεων ΗΠΑ-Ρωσίας. Όποιες εκκολαπτόμενες ελπίδες κι αν υπήρχαν στη Μόσχα για μια νέα αρχή στις σχέσεις Ρωσίας-ΗΠΑ εξασθενούν. Ο Μπάιντεν δεν έχει το πολιτικό κεφάλαιο για να ξεπεράσει την εδραιωμένη αντιρωσική αντιπάθεια στις ΗΠΑ. Η Κίνα αισθάνεται επίσης πιθανώς την απόκλιση στις αμερικανικές πολιτικές — αν και το ενδιαφέρον της κυβέρνησης Μπάιντεν για το εμπόριο και τις επενδύσεις με την Κίνα για να τροφοδοτήσει την οικονομική ανάπτυξη των ΗΠΑ δεν αμφισβητείται.
Ο Πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν δήλωσε την Πέμπτη κατά την ομιλία του σε συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας της Ρωσίας αφιερωμένη στη διεθνή συνεργασία στον τομέα της άμυνας και της ασφάλειας ότι «είναι αδύνατο να επιλυθούν αποτελεσματικά αρκετά ζητήματα σε αυτόν τον τομέα μονομερώς. Θα πρέπει να ενώσουμε τις προσπάθειές μας με τους εταίρους μας, ώστε να διασφαλίσουμε και τη δική μας ασφάλεια». Θεωρητικά, ο Πούτιν θα είχε την Κίνα και το Ιράν στο μυαλό του. Πράγματι, η Ρωσία και η Κίνα ταξινομούν τους λογισμούς τους για να σφυρηλατήσουν ακόμη στενότερη στρατηγική εταιρική σχέση.
Τα μαζικά στρατιωτικά γυμνάσια Κίνας-Ρωσίας, τα οποία ολοκληρώθηκαν την Παρασκευή, ήταν οι πρώτοι στρατιωτικοί επιχειρησιακοί και στρατηγικοί ελιγμοί μεταξύ των δυο χωρών. Δημιουργούν πλαίσιο για μια συνδυασμένη δύναμη εναντίον των ΗΠΑ. Για πρώτη φορά, οι δυο στρατοί χρησιμοποίησαν κοινό σύστημα διοίκησης και ελέγχου σε κίνηση η οποία απηχεί την προσέγγιση του ΝΑΤΟ. Τα κινεζικά και ρωσικά στρατεύματα ενσωματώθηκαν και μοιράστηκαν εξοπλισμό κατά τη διάρκεια των κοινών επιχειρήσεων. Ο Κινέζος υπουργός Άμυνας Γουέι Φενγκχέ χαρακτήρισε τις ασκήσεις ένα γεγονός «μεγάλης σημασίας».
Ασφαλώς, το Πεκίνο θα είναι σε αρμονία με τη ρωσική περιφερειακή στρατηγική που θεωρεί το Ιράν βασικό εταίρο. Ο συντονισμός αυτής της τριάδας επηρεάζει τη σταθεροποίηση της αφγανικής κατάστασης, μπορεί να αποτρέψει οποιαδήποτε επιδείνωση στη Συρία και, πάνω απ' όλα, θα απωθήσει τις προσπάθειες των ΗΠΑ να αναζητήσουν στρατιωτική παρουσία στην Κεντρική Ασία.
Για την Κίνα, η ένταξη του Ιράν ως μέλους της SCO θα δώσει αναμφίβολα ώθηση στα περιφερειακά έργα Ζώνης και Δρόμου. Όσον αφορά τη Ρωσία, η ένταξη του Ιράν στην Ευρασιατική Οικονομική Ένωση (EAEU) είναι πλέον θέμα χρόνου.
Για το Ιράν, το καθεστώς ενός πλήρους μέλους της Ευρασιατικής Ένωσης μπορεί να αλλάξει ριζικά το πολιτικό τοπίο στην Ευρασία, ιδίως στον Νότιο Καύκασο και τη Δυτική Ασία. Ως μέλος της ΕΑΕΕ, το Ιράν θα συνεργαστεί με τη Ρωσία στο υψηλότερο επίπεδο στρατηγικής εταιρικής σχέσης, γεγονός που θα του δώσει σοβαρά ατού στην εφαρμογή της εξωτερικής πολιτικής του. Είναι σαφές ότι η Τεχεράνη θα χρησιμοποιήσει τους ισχυρούς δεσμούς με τη Ρωσία για να εκμεταλλευτεί την επιρροή με τις δυτικές χώρες.
Ενώ από τη μία πλευρά, η ΕΕΕ θα βοηθήσει το Ιράν να επεκτείνει τις εμπορικές και οικονομικές ευκαιρίες και να ξεφύγει από τις κυρώσεις των ΗΠΑ, από την άλλη πλευρά, το Ιράν πιστεύει ότι η στρατιωτική-πολιτική συνιστώσα του μπορεί να αποτελέσει σοβαρή ζώνη ασφαλείας για τη χώρα.