Πότε κυκλοφόρησαν τα πρώτα κόμικς στην Ελλάδα; - Οι χρυσές δεκαετίες
’60, ’ 70 και ’80 – Τα κοριτσίστικα περιοδικά με τις χιλιάδες πωλήσεις
– Στέλιος Ανεμοδουράς και Ιωάννης Δραγούνης, δύο σπουδαίοι εκδότες –
πρωτοπόροι του χώρου των εικονογραφημένων περιοδικών – Άγνωστα στοιχεία
για τους ήρωες των κόμικς.
Από: protothema.gr - Μιχάλης Στούκας
Με ένα ακόμα θέμα όχι από τα συνηθισμένα ,
θα ασχοληθούμε και στο σημερινό μας άρθρο. Πρόκειται για τα κόμικς , με
τα οποία μεγάλωσαν γενιές Ελληνόπουλων και τους ήρωες τους. Νομίζουμε
ότι όλοι όσοι έχουμε γεννηθεί τον 20ο αιώνα, γνωρίζουμε τις περιπέτειες
του Μπλεκ ,του Κάπτεν Μίκι , του Ζαγκόρ, του Όμπραξ, του Ποπάυ, του
Σεραφίνο, του θρυλικού Τζιμ Άνταμς ( Δημήτρη Αδαμόπουλου, ήρωα του
περιοδικού ΄΄ Μικρός Σερίφης΄΄) και πολλών ακόμα. Οι παλαιότεροι
περίμεναν πώς και πώς να κυκλοφορήσει το τεύχος του ΄΄ Μικρού Ήρωα΄΄,
με τις περιπέτειες του Γιώργου Θαλάσση, της Κατερίνας και του…πάντα
πεινασμένου Σπίθα. Μερικά από τα περιοδικά αυτά κυκλοφορούσαν για πολλά
χρόνια. Άλλα ήταν βραχύβια κ΄ οι ήρωες τους ΄΄εντάσσονταν΄΄ στα
περιοδικά με μεγάλη κυκλοφορία , όπως π.χ. ο ΄΄ Μπλεκ ΄΄. Το άρθρο αυτό
δεν θα μπορούσε να γραφτεί αν δεν υπήρχε το βιβλίο ΄΄ΧΑΡΤΙΝΟΙ ΗΡΩΕΣ –
ΑΣΠΡΟΜΑΥΡΑ ΟΝΕΙΡΑ΄΄, εκδόσεις ΑΙΓΟΚΕΡΩΣ 2008, από το οποίο αντλήσαμε
σημαντικά και άγνωστα στοιχεία .
Στέλιος Ανεμοδουράς και ΄΄Μικρός Ήρως΄΄. η αρχή της ιστορίας
Σχεδόν παντού, υπάρχει ένας άνθρωπος που είναι πρωτοπόρος σ’ έναν συγκεκριμένο τομέα.Ο άνθρωπος αυτός στην Ελλάδα στον χώρο των κόμικς, ήταν ο αείμνηστος Στέλιος Ανεμοδουράς (1917-2000), ο οποίος για μισό περίπου αιώνα είτε σαν συγγραφέας, είτε σαν εκδότης, κυριαρχούσε στο χώρο των κόμικς. Από τη δεκαετία του ’70, μπήκε δυναμικά και στον χώρο του σταυρόλεξου. Είχαμε τη χαρά και την τιμή να γνωρίσουμε προσωπικά τόσο τον Στέλιο Ανεμοδουρά, όσο και τον αξέχαστο Ιωάννη Δραγούνη, έναν ακόμη από τους 2-3 σημαντικότερους εκδότες στον χώρο των κόμικς.
Σχεδόν παντού, υπάρχει ένας άνθρωπος που είναι πρωτοπόρος σ’ έναν συγκεκριμένο τομέα.Ο άνθρωπος αυτός στην Ελλάδα στον χώρο των κόμικς, ήταν ο αείμνηστος Στέλιος Ανεμοδουράς (1917-2000), ο οποίος για μισό περίπου αιώνα είτε σαν συγγραφέας, είτε σαν εκδότης, κυριαρχούσε στο χώρο των κόμικς. Από τη δεκαετία του ’70, μπήκε δυναμικά και στον χώρο του σταυρόλεξου. Είχαμε τη χαρά και την τιμή να γνωρίσουμε προσωπικά τόσο τον Στέλιο Ανεμοδουρά, όσο και τον αξέχαστο Ιωάννη Δραγούνη, έναν ακόμη από τους 2-3 σημαντικότερους εκδότες στον χώρο των κόμικς.
Ο Στέλιος Ανεμοδουράς γεννήθηκε στη Σίφνο το 1917. Η καταγωγή του
πατέρα του ήταν από τη Μάνη. Μεγάλωσε στον Πειραιά, ενώ το Γυμνάσιο το
τελείωσε στην Καλλιθέα. Τελείωσε τη Νομική Σχολή και στη διάρκεια της
Κατοχής πήγε στη Σίφνο όπου άρχισε να διαβάζει Λογοτεχνία, ενώ
παράλληλα τύπωνε προκηρύξεις ενάντια στους κατακτητές. Η συγγραφική –
εκδοτική του δραστηριότητα, είχε ξεκινήσει από πολύ νωρίς, καθώς στο
Γυμνάσιο δημιούργησε το περιοδικό ΄΄Αργώ΄΄. Εργάστηκε σαν
δημοσιογράφος σε διάφορες εφημερίδες και στο περιοδικό ΄΄ Θησαυρός ΄΄.
Την 1η Οκτωβρίου 1935 εκδίδεται από τον Μιχάλη Σαλίβερο (γνωστό κι από
Καζαμίες που εξέδιδε), το περιοδικό ΄΄ Μάσκα΄΄. Διευθυντής του ήταν ο
Απόστολος Μαγγανάρης , ενώ ο Στέλιος Ανεμοδουράς παρουσιάζει τις
περιπέτειες του ΄΄ Ντετέκτιβ Χ΄΄, ενώ το 1949 εξέδωσε το περιοδικό
΄΄Νυχτερίδα ΄΄ (εκδόθηκαν 24 τεύχη), και το 1950, με τη συνεργασία
ενός τυπογράφου , ο Στέλιος Ανεμοδουράς, κυκλοφόρησε το δεύτερο δικό
του περιοδικό, τον ΄΄ Υπεράνθρωπο ΄΄. Ο ίδιος, είχε δηλώσει ότι ο
Υπεράνθρωπος, ήταν ουσιαστικά η προπομπός του Γιώργου Θαλάσση, του ΄΄
Μικρού Ήρωα΄΄. Η Αστραπή και ο Κοντοστούπης, ήρωες επίσης του ίδιου
περιοδικού, ήταν … πρόγονοι της Κατερίνας και του Σπίθα . Το 1952 , με
το ψευδώνυμο Θάνος Αστρίτης, κυκλοφόρησε τον θρυλικό΄΄ Μικρό Ήρωα ΄΄. Ο
Γιώργος Θαλάσσης , το θρυλικό ΄΄ παιδί – φάντασμα, ο φόβος και τρόμος
των Γερμανών , η Κατερίνα και ο … βουλιμικός Σπίθας κυκλοφορούσαν
αδιάλειπτα ως το 1968. Συνεργάτης του στην εικονογράφηση ήταν ο Βύρων
Απτόσογλου (1923-1990) , ένας από τους ανθρώπους που έβαλαν με τα σκίτσα
τους ανεξίτηλη τη σφραγίδα τους στο κεφάλαιο « ελληνικά κόμικς». Από το
1968 ως το 1971 , ο ΄΄ Μικρός Ήρως ΄΄ κυκλοφορούσε εξ ολοκλήρου
εικονογραφημένος. Όταν πρωτοεκδόθηκε το περιοδικό , η Ελλάδα προσπαθούσε
να συνέλθη από τις καταστροφές του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και τα δεινά
του Εμφυλίου. Αγκαλιάστηκε με θέρμη από τα παιδιά , και όχι μόνο , της
εποχής και ακόμα κι όταν σταμάτησε να κυκλοφορεί , έκανε πολλές
επανεκδόσεις, μέχρι και στις μέρες μας.
Λογικό είναι την επιτυχία του ΄΄ Μικρού Ήρωα ΄΄ να προσπαθήσουν να μιμηθούν και άλλοι. Εδώ ισχύει όμως η φράση « Το πρωτότυπο δεν αντιγράφεται»… Την περίοδο 1950 – 1958 , κυκλοφόρησαν αρκετά περιοδικά με το ίδιο περιεχόμενο, αλλά διαφορετικούς ήρωες. Όπως γράφει ο Γιώργος Κοσκινάς, «μερικά από αυτά άντεξαν στο χρόνο, κάποια άλλα περιορίστηκαν σε 2-3 χρόνια ζωής, ενώ κάποια πιο άτυχα σε μερικούς μήνες».
Μερικά από τα περιοδικά που κυκλοφόρησαν τη δεκαετία του 1950, ήταν τα εξής: «Ο Πιτσιρίκος», «Το Ατρόμητο Ελληνόπουλο», «Ταγκόρ», (με υπότιτλο «ΤΟ ΕΛΛΗΝΟΠΟΥΛΟ ΠΟΥ ΕΓΙΝΕ ΜΑΧΑΡΑΓΙΑΣ» δημιουργία των Ανεμοδουρά – Απτόσογλου, που κυκλοφόρησε για οκτώ μόλις τεύχη, «Ο Διγενής» , οι ιστορίες και τα σκίτσα του οποίου ήταν δημιουργίες του αξέχαστου Αρχέλαου Αντώναρου και αναφερόταν στον Γεώργιο (Διγενή) Γρίβα και την ΕΟΚΑ που δρούσαν τότε στην Κύπρο (συνολικά κυκλοφόρησαν 40 τεύχη), «Ο Αόρατος», δημιουργία του Γ. Γιανναράκου (κυκλοφόρησαν 16 τεύχη) , ο «Γκαούρ Ταρζάν» , δημιουργία του πολυπράγμονα Νίκου Ρούτσου (1904 – 1984 ) κ.α. . Στον Γκαούρ – Ταρζάν, υπάρχει ως ήρωας ο δαιμόνιος Ποκοπίκο ( λέξη που ακούγεται μέχρι και σήμερα) . Όσο για τον Νίκο Ρούτσο; Εκτός από νομικός , συγγραφέας , δημοσιογράφος και δημιουργός εικονογραφημένων ιστοριών, υπήρξε και στιχουργός πολλών σουξέ: «Απόψε Κάνεις Μπαμ» , «Μάγισσες Φέρτε Βότανα», «Η Σούστα», («Τα Πεταλάκια» ), «Γλυκοχαράζει ο Αυγερινός» και του κορυφαίου, κατά την άποψη μας, «Εγώ για το Χατίρι σου» («Η Μπεμπέκα»), σε μουσική του σπουδαίου Βασίλη Βασιλειάδη και ερμηνεία του Κώστα Καρουσάκη! Ο Ποκοπίκο έγινε μάλιστα ,προφανώς λόγω της επιτυχίας του χαρακτήρα, και αυτοτελές περιοδικό! Ανάμεσα στους σκιτσογράφους των περιοδικών εκείνων της εποχής , υπάρχει και ο μεγάλος Μποστ!
Λογικό είναι την επιτυχία του ΄΄ Μικρού Ήρωα ΄΄ να προσπαθήσουν να μιμηθούν και άλλοι. Εδώ ισχύει όμως η φράση « Το πρωτότυπο δεν αντιγράφεται»… Την περίοδο 1950 – 1958 , κυκλοφόρησαν αρκετά περιοδικά με το ίδιο περιεχόμενο, αλλά διαφορετικούς ήρωες. Όπως γράφει ο Γιώργος Κοσκινάς, «μερικά από αυτά άντεξαν στο χρόνο, κάποια άλλα περιορίστηκαν σε 2-3 χρόνια ζωής, ενώ κάποια πιο άτυχα σε μερικούς μήνες».
Μερικά από τα περιοδικά που κυκλοφόρησαν τη δεκαετία του 1950, ήταν τα εξής: «Ο Πιτσιρίκος», «Το Ατρόμητο Ελληνόπουλο», «Ταγκόρ», (με υπότιτλο «ΤΟ ΕΛΛΗΝΟΠΟΥΛΟ ΠΟΥ ΕΓΙΝΕ ΜΑΧΑΡΑΓΙΑΣ» δημιουργία των Ανεμοδουρά – Απτόσογλου, που κυκλοφόρησε για οκτώ μόλις τεύχη, «Ο Διγενής» , οι ιστορίες και τα σκίτσα του οποίου ήταν δημιουργίες του αξέχαστου Αρχέλαου Αντώναρου και αναφερόταν στον Γεώργιο (Διγενή) Γρίβα και την ΕΟΚΑ που δρούσαν τότε στην Κύπρο (συνολικά κυκλοφόρησαν 40 τεύχη), «Ο Αόρατος», δημιουργία του Γ. Γιανναράκου (κυκλοφόρησαν 16 τεύχη) , ο «Γκαούρ Ταρζάν» , δημιουργία του πολυπράγμονα Νίκου Ρούτσου (1904 – 1984 ) κ.α. . Στον Γκαούρ – Ταρζάν, υπάρχει ως ήρωας ο δαιμόνιος Ποκοπίκο ( λέξη που ακούγεται μέχρι και σήμερα) . Όσο για τον Νίκο Ρούτσο; Εκτός από νομικός , συγγραφέας , δημοσιογράφος και δημιουργός εικονογραφημένων ιστοριών, υπήρξε και στιχουργός πολλών σουξέ: «Απόψε Κάνεις Μπαμ» , «Μάγισσες Φέρτε Βότανα», «Η Σούστα», («Τα Πεταλάκια» ), «Γλυκοχαράζει ο Αυγερινός» και του κορυφαίου, κατά την άποψη μας, «Εγώ για το Χατίρι σου» («Η Μπεμπέκα»), σε μουσική του σπουδαίου Βασίλη Βασιλειάδη και ερμηνεία του Κώστα Καρουσάκη! Ο Ποκοπίκο έγινε μάλιστα ,προφανώς λόγω της επιτυχίας του χαρακτήρα, και αυτοτελές περιοδικό! Ανάμεσα στους σκιτσογράφους των περιοδικών εκείνων της εποχής , υπάρχει και ο μεγάλος Μποστ!
Κυκλοφόρησαν επίσης διάφορα περιοδικά με , ελληνικής έμπνευσης ιστορίες
του Ταρζάν. Το 1981 , ο Γκαούρ Ταρζάν κυκλοφόρησε για 24 τεύχη από τις
εκδόσεις "Αστερίας", συγγραφέας των ιστοριών ο Νίκος Ρούτσος και
εικονογράφος τους , ο Άκης Αβαγιανός. Τον γνωρίσαμε πολλά χρόνια
αργότερα. Επρόκειτο για ένα σκιτσογράφο – φαινόμενο. Μπορούσε να
ζωγραφίσει , χωρίς να κοιτάξει κανένα βιβλίο ή υπολογιστή , έναν ινδιάνο
από την πιο απίθανη φυλή , έναν στρατιώτη του Ναπολέοντα , έναν
βυζαντινό στρατιώτη του 9ου αιώνα ή έναν από τους Μακεδόνες Εταίρους του
Μεγάλου Αλεξάνδρου!
Η «Μάσκα» , στην οποία είχαμε αναφερθεί στην αρχή του άρθρου, το 1946 επανεκδόθηκε και ο Απόστολος Μαγγανάρης μέσα σε 4 χρόνια έγραψε 188 ιστορίες στην πιο εμπορική περίοδο του περιοδικού. Άλλες 158 νουβέλες με αστυνομικό περιεχόμενο έγραψε ο Μαγγανάρης, στην περίοδο 1955 – 1958. Στη συνέχεια τη συγγραφή των ιστοριών ανέλαβε ο Τζίμης Κορίνης ως 1974. Ο Μαγγανάρης το 1950, εξέδωσε το περιοδικό «Σφίγγα» (40 τεύχη, ενώ πιο πετυχημένος ανταγωνιστής του ήταν το «Μυστήριο» του εκδότη Νικολάου Θεοφανίδη, καθώς κυκλοφόρησαν 455 τεύχη, Από τα περιοδικά της εποχής , δεν έλειψαν το Διάστημα , οι ιπτάμενοι υπερήρωες και οι εξωγήινοι!
Σε διαχωρισμό των περιοδικών της εποχής που κάνει ο Χάρης Καμπουρίδης και παραθέτει ο Γιώργος Κοσκινάς, υπάρχουν οι εξής κατηγορίες και τίτλοι περιοδικών:
α) εθνικά: «Μικρός Ήρως», «Αόρατος», «Κύπρος», «Διγενής», «Μικρός Κύπριος», «Μικρός Μπουρλοτιέρης», «Κουρσάρος της Τζιας» (εχθροί εδώ είναι πειρατές και Τούρκοι).
β) εξωτικά και ζούγκλας, γ) αστυνομικά: «Τζον Γκρικ», «Τζόε Ντικ», «Δεκατρία», «Μάτι», «Μικρός Φαντομάς» κ.ά.
δ) επιστημονικής φαντασίας: «Υπεράνθρωπος», «Ταν ο Υπερκόσμιος», «Ιπτάμενο Βέλος», «Πλανητάνθρωπος» κ.ά.
ε) αθλητικά.
Τα καουμπόικα περιοδικά
Την 1η Φεβρουαρίου 1963, ως το 1996, κυκλοφόρησε το περιοδικό «Μικρός Σερίφης». Βασικός του ήρωας ο Δημήτρης Αδαμόπουλος ή Τζιμ Άνταμς, ένα Ελληνόπουλο από τη Σπάρτη που βρέθηκε στο φαρ ουέστ μετά τον θάνατο του πατέρα του ο οποίος ήταν επίσης σερίφης. Συντροφιά του Τζιμ Άνταμς ήταν η αγαπημένη του Ντιάνα, ο Μεξικανός γκαφατζής Πεπίτο και ο μικρός Ινδιάνος Τσιπιρίπο. Τα κείμενα του περιοδικού έγραφε ο Πότης Στρατίκης (με το ψευδώνυμο Κώστας Φωτεινός) ενώ την εικονογράφηση είχε αναλάβει ο Θέμος Ανδρεόπουλος. Η κυκλοφορία του περιοδικού έφτανε τα 35.000 τεύχη τη βδομάδα. Έτσι, οι εκδότες κυκλοφόρησαν και το περιοδικό «Μικρός Καουμπόυ». Το 1973, κυκλοφόρησε ο «Μικρός Αρχηγός» που περιείχε αναδημοσιευμένες ιστορίες του Τζιμ Άνταμς ενώ η μηνιαία «Ντιάνα» κυκλοφόρησε μόνο για 14 τεύχη.
Πολλοί προσπάθησαν να μιμηθούν την επιτυχία του Τζιμ Άνταμς. Όμως τα περιοδικά που εκδόθηκαν («Γίγας του Ουέστ», «Γεράκι του Τέξας», «Αμαζόνιος», «Κάπτεν Μπιλ», «Λάσσο» κ.ά. )δεν είχαν ιδιαίτερη επιτυχία.
Μπλεκ: ο άρχοντας των κόμικς
Βλέποντας την επιτυχία του «Εικονογραφημένου Μικρού Ήρωα», ο Στέλιος Ανεμοδουράς κυκλοφορεί τον (εικονογραφημένο) «Κάπτεν Μίκι». Ένας νεαρός, ορφανός από πατέρα, τον οποίο μεγαλώνει ο «Τσικουδιάς» (Doppio Rhum στην πρωτότυπη ιταλική έκδοση),μπαίνει στο σώμα Ρέντζερς της Νεβάδα και σύντομα γίνεται Λοχαγός (εξ ου και το Κάπτεν). Στην παρέα του έχει ακόμα τον «Αφαίμαξη» (Doctor Salasco) και τη μνηστή του Σούζι. Ο Κάπτεν Μίκι κυκλοφόρησε αυτόνομος για 64 τεύχη. Στα τέλη της δεκαετίας του ’60, ανταγωνιστές του «Εικονογραφημένου Μικρού Ήρωα» ήταν ο «Ντένις ο Τρομερός» και το «Βέλος».
Ωστόσο την 1η Ιουνίου 1969 κάνει την εμφάνισή του στα περίπτερα ο ήρωας που σάρωσε τα πάντα. Πρόκειται για τον θρυλικό «Μπλεκ» που ξεκίνησε το 1954 στην Ιταλία και ήταν δημιουργία της τριάδας δημιουργών Esse Gesse (Sartoris, Sinchetto, Guzzon). Ο Ξανθός Γίγαντας Μπλεκ με τη βοήθεια του καθηγητή Μυστήριου και του Ρόντι, πολεμούσε για την ελευθερία της Αμερικής από τους Άγγλους. Ο Μπλεκ έφτασε να πουλάει μέχρι και 130.000 τεύχη την εβδομάδα! Φυσικά η επιτυχία του ώθησε τον Στέλιο Ανεμοδουρά να κυκλοφορήσει τον «Μεγάλο Μπλεκ» (κάθε μήνα), του οποίου κυκλοφόρησαν 75 τεύχη, και τον φιλόδοξο «Μπλεκ των Διακοπών» (1970) ο οποίος κόστιζε 10 δραχμές, πολύ μεγάλο ποσό για έναν… πιτσιρικά της εποχής και γι’ αυτό κυκλοφόρησαν, πιθανότατα, μόνο δύο τόμοι των 136 σελίδων έκαστος.
Ωστόσο ο Ανεμοδουράς φρόντισε να εξασφαλίσει τα δικαιώματα δύο ακόμα περιοδικών που προέρχονταν από την Ιταλία. Ήταν ο Όμπραξ και ο Ζαγκόρ. Ο «Όμπραξ» κυκλοφόρησε πρώτη φορά στις 19 Ιουνίου 1971. Επρόκειτο για έναν Αμερικανό που πολεμούσε για την ελευθερία της χώρας του από τους κακούς Άγγλους. Όμως πρωταγωνιστής σε αυτό το περιοδικό ήταν ο Κάπτεν Μαρκ με τους Λύκους του Οντάριο, ο Μίστερ Μπλουφ με τον αποστεωμένο σκύλο του Φλοκ και ο ινδιάνος Θλιμμένος Μπούφος. Και ο Κάπτεν Μαρκ που είχε κυκλοφορήσει για πρώτη φορά από τις εκδόσεις Δημήτρη Φλεβοτόμου ως Κάπτεν Σουίγκ (1968) είχε στόχο τους Άγγλους κατακτητές και τους Αμερικανούς προδότες.
Ο τρίτος ήρωας της… παρέας ήταν ο Ζαγκόρ που κυκλοφόρησε το Σάββατο 26 Δεκεμβρίου 1970. Ο συγκεκριμένος μπορούσε να κάνει απίστευτα πράγματα. Δίκαιος, φίλος των Ινδιάνων Μοχόκ, του αρχηγού τους Τόγκα και του καπετάνιου Φίσλεγκ, το πνεύμα με το τσεκούρι (Ζα-Γκορ-Τε-Νάι) περιπλανιόταν κυρίως στις Μεγάλες Λίμνες απονέμοντας δικαιοσύνη. Σύντροφός του ο γκαφατζής Τσίκο. Ο Ζαγκόρ ήταν το πιο βραχύβιο από τα τρία περιοδικά καθώς σταμάτησε να κυκλοφορεί τον Δεκέμβριο του 1975. Στην Ιταλία κυκλοφόρησαν περισσότερα από 1.000 τεύχη, ενώ στην Τουρκία γυρίστηκαν τρεις ταινίες με βασικό ήρωα τον Ζαγκόρ.
Ποδοσφαιρικά Περιοδικά
Καθώς η τηλεόραση δεν είχε έρθει ακόμα στην Ελλάδα, αλλά το ποδόσφαιρο ήταν ιδιαίτερα δημοφιλές, το 1958 και πάλι ο Στέλιος Ανεμοδουράς κυκλοφόρησε το περιοδικό «Γκρέκο». Τον ακολούθησε το 1959 ο Χ. Γεωργόπουλος με το περιοδικό «Οι Άσσοι των Γηπέδων» για να απαντήσει ο Στέλιος Ανεμοδουράς το 1964 με τον «Αετό των Γηπέδων». Το 1972, ο Ζαγκόρ «φιλοξένησε» στις σελίδες του τον Ρόι Ρέις και τους αγώνες της ομάδας του Ρόβερς. Το 1972 επίσης ο Νίκος Δεληγιώργης κυκλοφόρησε το αμιγώς ποδοσφαιρικό και εικονογραφημένο περιοδικό «Γκολ». Ανάμεσα στους ήρωες υπήρχε και ο Τζόνι ο Έλληνας (Τζόνι Χαρίδης) που αγωνιζόταν στην Έβερτον!
Όμως η πλέον πετυχημένη αθλητική έκδοη της δεκαετίας του ’70 ήταν το περιοδικό «Φίλαθλος» (καμία σχέση με την ομώνυμη εφημερίδα). Εκδότης του ο Ηλίας Καμπανάς. Συνεργάτες του: Γιάννης Διακογιάννης, Μάκης Παπαζήσης, Βαγγέλης Φουντουκίδης, Φαίδων Κωνσταντουδάκης και Σταύρος Ρεπανάς! Η dream team των αθλητικογράφων της εποχής. Οι μισές του σελίδες ήταν έγχρωμες και εκτός από τις εικονογραφημένες ποδοσφαιρικές ιστορίες, υπήρχαν ρεπορτάζ και σχόλια για την τρέχουσα αθλητική επικαιρότητα.
Κλασικά εικονογραφημέναΗ «Μάσκα» , στην οποία είχαμε αναφερθεί στην αρχή του άρθρου, το 1946 επανεκδόθηκε και ο Απόστολος Μαγγανάρης μέσα σε 4 χρόνια έγραψε 188 ιστορίες στην πιο εμπορική περίοδο του περιοδικού. Άλλες 158 νουβέλες με αστυνομικό περιεχόμενο έγραψε ο Μαγγανάρης, στην περίοδο 1955 – 1958. Στη συνέχεια τη συγγραφή των ιστοριών ανέλαβε ο Τζίμης Κορίνης ως 1974. Ο Μαγγανάρης το 1950, εξέδωσε το περιοδικό «Σφίγγα» (40 τεύχη, ενώ πιο πετυχημένος ανταγωνιστής του ήταν το «Μυστήριο» του εκδότη Νικολάου Θεοφανίδη, καθώς κυκλοφόρησαν 455 τεύχη, Από τα περιοδικά της εποχής , δεν έλειψαν το Διάστημα , οι ιπτάμενοι υπερήρωες και οι εξωγήινοι!
Σε διαχωρισμό των περιοδικών της εποχής που κάνει ο Χάρης Καμπουρίδης και παραθέτει ο Γιώργος Κοσκινάς, υπάρχουν οι εξής κατηγορίες και τίτλοι περιοδικών:
α) εθνικά: «Μικρός Ήρως», «Αόρατος», «Κύπρος», «Διγενής», «Μικρός Κύπριος», «Μικρός Μπουρλοτιέρης», «Κουρσάρος της Τζιας» (εχθροί εδώ είναι πειρατές και Τούρκοι).
β) εξωτικά και ζούγκλας, γ) αστυνομικά: «Τζον Γκρικ», «Τζόε Ντικ», «Δεκατρία», «Μάτι», «Μικρός Φαντομάς» κ.ά.
δ) επιστημονικής φαντασίας: «Υπεράνθρωπος», «Ταν ο Υπερκόσμιος», «Ιπτάμενο Βέλος», «Πλανητάνθρωπος» κ.ά.
ε) αθλητικά.
Τα καουμπόικα περιοδικά
Την 1η Φεβρουαρίου 1963, ως το 1996, κυκλοφόρησε το περιοδικό «Μικρός Σερίφης». Βασικός του ήρωας ο Δημήτρης Αδαμόπουλος ή Τζιμ Άνταμς, ένα Ελληνόπουλο από τη Σπάρτη που βρέθηκε στο φαρ ουέστ μετά τον θάνατο του πατέρα του ο οποίος ήταν επίσης σερίφης. Συντροφιά του Τζιμ Άνταμς ήταν η αγαπημένη του Ντιάνα, ο Μεξικανός γκαφατζής Πεπίτο και ο μικρός Ινδιάνος Τσιπιρίπο. Τα κείμενα του περιοδικού έγραφε ο Πότης Στρατίκης (με το ψευδώνυμο Κώστας Φωτεινός) ενώ την εικονογράφηση είχε αναλάβει ο Θέμος Ανδρεόπουλος. Η κυκλοφορία του περιοδικού έφτανε τα 35.000 τεύχη τη βδομάδα. Έτσι, οι εκδότες κυκλοφόρησαν και το περιοδικό «Μικρός Καουμπόυ». Το 1973, κυκλοφόρησε ο «Μικρός Αρχηγός» που περιείχε αναδημοσιευμένες ιστορίες του Τζιμ Άνταμς ενώ η μηνιαία «Ντιάνα» κυκλοφόρησε μόνο για 14 τεύχη.
Πολλοί προσπάθησαν να μιμηθούν την επιτυχία του Τζιμ Άνταμς. Όμως τα περιοδικά που εκδόθηκαν («Γίγας του Ουέστ», «Γεράκι του Τέξας», «Αμαζόνιος», «Κάπτεν Μπιλ», «Λάσσο» κ.ά. )δεν είχαν ιδιαίτερη επιτυχία.
Μπλεκ: ο άρχοντας των κόμικς
Βλέποντας την επιτυχία του «Εικονογραφημένου Μικρού Ήρωα», ο Στέλιος Ανεμοδουράς κυκλοφορεί τον (εικονογραφημένο) «Κάπτεν Μίκι». Ένας νεαρός, ορφανός από πατέρα, τον οποίο μεγαλώνει ο «Τσικουδιάς» (Doppio Rhum στην πρωτότυπη ιταλική έκδοση),μπαίνει στο σώμα Ρέντζερς της Νεβάδα και σύντομα γίνεται Λοχαγός (εξ ου και το Κάπτεν). Στην παρέα του έχει ακόμα τον «Αφαίμαξη» (Doctor Salasco) και τη μνηστή του Σούζι. Ο Κάπτεν Μίκι κυκλοφόρησε αυτόνομος για 64 τεύχη. Στα τέλη της δεκαετίας του ’60, ανταγωνιστές του «Εικονογραφημένου Μικρού Ήρωα» ήταν ο «Ντένις ο Τρομερός» και το «Βέλος».
Ωστόσο την 1η Ιουνίου 1969 κάνει την εμφάνισή του στα περίπτερα ο ήρωας που σάρωσε τα πάντα. Πρόκειται για τον θρυλικό «Μπλεκ» που ξεκίνησε το 1954 στην Ιταλία και ήταν δημιουργία της τριάδας δημιουργών Esse Gesse (Sartoris, Sinchetto, Guzzon). Ο Ξανθός Γίγαντας Μπλεκ με τη βοήθεια του καθηγητή Μυστήριου και του Ρόντι, πολεμούσε για την ελευθερία της Αμερικής από τους Άγγλους. Ο Μπλεκ έφτασε να πουλάει μέχρι και 130.000 τεύχη την εβδομάδα! Φυσικά η επιτυχία του ώθησε τον Στέλιο Ανεμοδουρά να κυκλοφορήσει τον «Μεγάλο Μπλεκ» (κάθε μήνα), του οποίου κυκλοφόρησαν 75 τεύχη, και τον φιλόδοξο «Μπλεκ των Διακοπών» (1970) ο οποίος κόστιζε 10 δραχμές, πολύ μεγάλο ποσό για έναν… πιτσιρικά της εποχής και γι’ αυτό κυκλοφόρησαν, πιθανότατα, μόνο δύο τόμοι των 136 σελίδων έκαστος.
Ωστόσο ο Ανεμοδουράς φρόντισε να εξασφαλίσει τα δικαιώματα δύο ακόμα περιοδικών που προέρχονταν από την Ιταλία. Ήταν ο Όμπραξ και ο Ζαγκόρ. Ο «Όμπραξ» κυκλοφόρησε πρώτη φορά στις 19 Ιουνίου 1971. Επρόκειτο για έναν Αμερικανό που πολεμούσε για την ελευθερία της χώρας του από τους κακούς Άγγλους. Όμως πρωταγωνιστής σε αυτό το περιοδικό ήταν ο Κάπτεν Μαρκ με τους Λύκους του Οντάριο, ο Μίστερ Μπλουφ με τον αποστεωμένο σκύλο του Φλοκ και ο ινδιάνος Θλιμμένος Μπούφος. Και ο Κάπτεν Μαρκ που είχε κυκλοφορήσει για πρώτη φορά από τις εκδόσεις Δημήτρη Φλεβοτόμου ως Κάπτεν Σουίγκ (1968) είχε στόχο τους Άγγλους κατακτητές και τους Αμερικανούς προδότες.
Ο τρίτος ήρωας της… παρέας ήταν ο Ζαγκόρ που κυκλοφόρησε το Σάββατο 26 Δεκεμβρίου 1970. Ο συγκεκριμένος μπορούσε να κάνει απίστευτα πράγματα. Δίκαιος, φίλος των Ινδιάνων Μοχόκ, του αρχηγού τους Τόγκα και του καπετάνιου Φίσλεγκ, το πνεύμα με το τσεκούρι (Ζα-Γκορ-Τε-Νάι) περιπλανιόταν κυρίως στις Μεγάλες Λίμνες απονέμοντας δικαιοσύνη. Σύντροφός του ο γκαφατζής Τσίκο. Ο Ζαγκόρ ήταν το πιο βραχύβιο από τα τρία περιοδικά καθώς σταμάτησε να κυκλοφορεί τον Δεκέμβριο του 1975. Στην Ιταλία κυκλοφόρησαν περισσότερα από 1.000 τεύχη, ενώ στην Τουρκία γυρίστηκαν τρεις ταινίες με βασικό ήρωα τον Ζαγκόρ.
Ποδοσφαιρικά Περιοδικά
Καθώς η τηλεόραση δεν είχε έρθει ακόμα στην Ελλάδα, αλλά το ποδόσφαιρο ήταν ιδιαίτερα δημοφιλές, το 1958 και πάλι ο Στέλιος Ανεμοδουράς κυκλοφόρησε το περιοδικό «Γκρέκο». Τον ακολούθησε το 1959 ο Χ. Γεωργόπουλος με το περιοδικό «Οι Άσσοι των Γηπέδων» για να απαντήσει ο Στέλιος Ανεμοδουράς το 1964 με τον «Αετό των Γηπέδων». Το 1972, ο Ζαγκόρ «φιλοξένησε» στις σελίδες του τον Ρόι Ρέις και τους αγώνες της ομάδας του Ρόβερς. Το 1972 επίσης ο Νίκος Δεληγιώργης κυκλοφόρησε το αμιγώς ποδοσφαιρικό και εικονογραφημένο περιοδικό «Γκολ». Ανάμεσα στους ήρωες υπήρχε και ο Τζόνι ο Έλληνας (Τζόνι Χαρίδης) που αγωνιζόταν στην Έβερτον!
Όμως η πλέον πετυχημένη αθλητική έκδοη της δεκαετίας του ’70 ήταν το περιοδικό «Φίλαθλος» (καμία σχέση με την ομώνυμη εφημερίδα). Εκδότης του ο Ηλίας Καμπανάς. Συνεργάτες του: Γιάννης Διακογιάννης, Μάκης Παπαζήσης, Βαγγέλης Φουντουκίδης, Φαίδων Κωνσταντουδάκης και Σταύρος Ρεπανάς! Η dream team των αθλητικογράφων της εποχής. Οι μισές του σελίδες ήταν έγχρωμες και εκτός από τις εικονογραφημένες ποδοσφαιρικές ιστορίες, υπήρχαν ρεπορτάζ και σχόλια για την τρέχουσα αθλητική επικαιρότητα.
Ξεχωριστή θέση στα ελληνικά περιοδικά, κατέχουν αναμφίβολα τα θρυλικά «Κλασικά Εικονογραφημένα» των εκδόσεων Πεχλιβανίδη (Ατλαντίς). Η ιδέα αυτή ερχόταν από τις Η.Π.Α. Εικονογράφηση και διασκευή των κορυφαίων βιβλίων της Παγκόσμιας Λογοτεχνίας. Τα σχέδια ήταν πιστά αντίγραφα της αμερικάνικης έκδοσης. Πρώτο τεύχος, τετράχρωμο μάλιστα, «Οι Άθλιοι» του Ουγκό, σε μετάφραση Βασίλη Ρώτα, όπως σχεδόν κι όλα τα υπόλοιπα. Το τεύχος έκανε… sold out πουλώντας 9.000 αντίτυπα. Ως το 1960 εκτός από τα αριστουργήματα της παγκόσμιας λογοτεχνίας, εμφανίστηκαν ήρωες της Ελληνικής μυθολογίας και αγωνιστές του 1821. Κυκλοφόρησαν συνολικά 141 τεύχη, με τελευταίο αυτό για τον Αβραάμ Λίνκολν.
Λούκι Λουκ, Αστερίξ, Σεραφίνο, Τιραμόλα κ.ά.
Ο πασίγνωστος «Φτωχός και μόνος καουμπόι», Λούκι Λουκ, πρωτοεμφανίστηκε στη χώρα μας το 1968, με εκδότες τους Θ. Ανδρεόπουλο και Π. Στρατίκη (41 τεύχη). Το 1975 ο Στρατίκης μαζί με τον εκδότη Ψαρόπουλο κυκλοφορούν εκ νέου τις ιστορίες αυτές. Το 1980 η Μαμούθ Κόμικς ανέλαβε να συνεχίσει την κυκλοφορία του Λούκι Λουκ, δημοσιεύοντας και νέες ιστορίες. Ο Λούκι Λουκ ήταν δημιούργημα των Γάλλων Morris και Gosciny και πρωτοεμφανίστηκε στο βελγικό περιοδικό Spiron το 1947…
Το 1969, ο Ηλίας Καμπανάς παρουσίασε τον Σεραφίνο δημιούργημα του Ιταλού σχεδιαστή Giambino. Επρόκειτο για έναν φτωχό και καλόκαρδο αλητάκο. Άλλοι ήρωες του περιοδικού ήταν ο λύκος Πουγκατσόφ και ένα παράξενο πλάσμα με το όνομα Ούλο.
Το 1970, πάλι ο Ηλίας Καμπανάς παρουσιάζει στη χώρα μας τον Τιραμόλα. Ένα παράξενο πλάσμα, φτιαγμένο από καουτσούκ που είχε και… μπάτλερ, τον Ατσίδα.
Το 1969, οι εκδόσεις Σπανός κυκλοφόρησαν στη χώρα μας τον πασίγνωστο Αστερίξ, δημιούργημα των Rene Goscinny και Albert Uderzo. Από τις αρχές της δεκαετίας του 1980, πέρασε κι αυτό στη Μαμούθ Κόμικς.
Ένας άλλος πολυαγαπημένος ήρωας, ο θρυλικός Τεν Τεν, πρωτοεμφανίστηκε το 1929 στο Βέλγιο με την ιστορία «Ο Τεν Τεν στη Ρωσία» σαν ένθετο στην κυριακάτικη έκδοση του καθολικού περιοδικού «20ος αιών». Δημιουργός του ο Ζορζ Ρεμί, γνωστός με το ψευδώνυμο Ερζέ. Στη χώρα μας, έκανε την εμφάνισή του στις 17 Μαρτίου 1970 ωστόσο δεν μακροημέρευσε (34 τεύχη). Η επιτυχία του ήρθε περίπου 20 χρόνια αργότερα σαν μηνιαίο περιοδικό με αυτοτελείς ιστορίες.
Άλλα περιοδικά που κυκλοφόρησαν για μικρό χρονικό διάστημα τη δεκαετία του 1970 ήταν ο «Τσίκο», οι «Πιστολέρος», ο «Τόνι Μπόι», «Ο Κάσπερ και η παρεΐτσα του», «Ο Παπερίνο» κ.ά. Από τις αρχές της δεκαετίας του ’70 κυκλοφόρησαν εικονογραφημένα περιοδικά με πολεμικές περιπέτειες: «Κομάντος», «Δράσις» και «Μάχη».
Ο Μίκυ Μάους
Ένα περιοδικό σταθμός που ταυτίστηκε με τα κόμικς είναι ο Μίκυ Μάους, «πατέρας» του οποίου είναι ο Γουόλτ Ντίσνεϊ. Στη χώρα μας, το ομότιτλοπεριοδικό κυκλοφόρησε για πρώτη φορά την Παρασκευή 1η Ιουλίου 1966 από τις εκδόσεις Τερζόπουλου. Το τεύχος εκείνο, πουλήθηκε τον Σεπτέμβριο του 2006 έναντι 1.200 ευρώ! Γενικότερα, η μανία ορισμένων συλλεκτών και η απαράδεκτη αισχροκέρδεια όσων έχουν στα χέρια τους σπάνια τεύχη κόμικς, οδηγεί σε εξωφρενικές καταστάσεις. Έτσι π.χ., ένα τεύχος που κόστιζε 2-3 δραχμές όταν κυκλοφόρησε, πουλιέται για 70-80 ευρώ!
Ιωάννης Δραγούνης: μια μεγάλη μορφή στο χώρο των περιοδικών
Στον χώρο των εκδοτών περιοδικών εκτός από το αείμνηστο Στέλιο Ανεμοδουρά, ξεχωριστή μορφή ήταν και ο Ιωάννης Δραγούνης με τον εκδοτικό οίκο «Πηδάλιο Πρες». Ανάμεσα στα περιοδικά που εξέδωσε από τις αρχές της δεκαετίας του 1970 ήταν τα «Ακίμ», «Ντρεκ», «Μάρκο Πόλο», και «Ταρζάν» ο οποίος όμως δεν ήταν ο γνωστός μας ήρωας του Ε.Ρ. Μπάροους αλλά ένας άλλος, ο Zembla, δημιούργημα των Ιταλών Augusto Pedrazza και Roberto Renzi που «παρουσιάστηκε» στην Ελλάδα… ως Ταρζάν.
Ωστόσο ο Ιωάννης Δραγούνης κυκλοφόρησε και τον… αυθεντικό Ταρζάν το 1975 με ιδιαίτερη επιτυχία. «Ναυαρχίδα» των εκδόσεων Δραγούνη ήταν ο Ποπάυ. Το πρώτο τεύχος του κυκλοφόρησε στις 28 Ιουνίου 1973. Ο θρυλικός ναύτης ο οποίος τρώγοντας σπανάκι, νικούσε κάθε αντίπαλο. Συντροφιά του η Όλιβ Όιλ και ο Πόλντο που είχε αδυναμία στα χάμπουργκερ. Αντίπαλος του Ποπάυ ήταν ο Βρούτος. Επίσης από την «Πηδάλιο Πρες» κυκλοφόρησαν τρία ιδιαίτερα πετυχημένα περιοδικά με πολεμικές περιπέτειες. Το «Κράνος» που κυκλοφόρησε σχεδόν 1.000 τεύχη, το «Τανκς» (800 τεύχη) και ο «Πόλεμος». Ο Δραγούνης,έκανε και μία αποτυχημένη προσπάθεια στον χώρο των αθλητικών εφημερίδων,με τη "Φλόγα".Όπως μας είχε πει,έχασε από την έκδοση αυτή,107 εκατομμύρια δραχμές(τέλη της δεκαετίας του 1980).
Τα περιοδικά μετά τη μεταπολίτευση
Από τα μέσα της δεκαετίας του 1970 η κατάσταση στη χώρα μας αλλάζει. Η τηλεόραση μπαίνει σχεδόν σε κάθε σπίτι, ο τρόπος ζωής γίνεται διαφορετικός. Ο Στέλιος Ανεμοδουράς προσπαθεί να προλάβει τις εξελίξεις. Κυκλοφορεί τα περιοδικά «Κοκομπίλ», «Δίκαιος», «Ρακάλ» και αργότερα το «Τζάγκουαρ». Το 1975, οι εκδόσεις Δεληγιώργη κυκλοφορούν το «Δυναμικό Αγόρι» (από το 1977 απλά «Αγόρι») που μας κρατούσε συντροφιά ως τις αρχές της δεκαετίας του ’90. Το «Τρουένο» ήταν ένα ανταγωνιστικό περιοδικό για το «Αγόρι». Κυκλοφόρησαν συνολικά 200 τεύχη του. Το 1975, ο Ηλίας Καμπανάς εκδίδει το «Φάντομ» που κόστιζε 5 δραχμές.
Ο μασκοφόρος ήρωας – τιμωρός που ζει στη ζούγκλα κι έχει βοηθούς τον λύκο Δαίμονα και το άλογό του Ήρωα. Και στον «Φάντομ» υπήρχαν περιπέτειες του δημοφιλούς στις Η.Π.Α. Φλας Γκόρντον. Δυστυχώς ο συγκεκριμένος ήρωας που είχε κάνει και… άλλες εμφανίσεις στη χώρα μας με πρώτη στον «Μεγάλο Μίκυ Μάους» το 1967 δεν είχε την αναμενόμενη επιτυχία. Το 1976, ο Στέλιος Ανεμοδουράς κυκλοφορεί το περιοδικό «Μπόζο» με ήρωα τον ομώνμυο κλόουν (20 τεύχη). Την ίδια χρονικά κυκλοφορεί τον «Mister No» που είχε δημιουργηθεί στην Ιταλία ένα χρόνο πριν. Ωστόσο ούτε κι αυτός… στέριωσε στην Ελλάδα. Το 1977, οι εκδόσεις «Μονόκερος» κυκλοφόρησαν το περιοδικό «Λάκυ» με ήρωα τον πειρατή Μαυρογενή. Το 1978 ο Ηλίας Καμπανάς φέρνει στη χώρα μας τα περιοδικά της Marvel Comics: Master of Kung Fu, Captain America, Spiderman, Hulk, Fantastic Four, Iron Man, Black Panther, Omega κ.ά. Τα περιοδικά βγαίνουν σε πολύ γρήγορους ρυθμούς ενώ και ο εκδότης δεν ολοκληρώνει τις σειρές.
Το 1979 κυκλοφόρησε το περιοδικό «Ούμπα-Πα» από τον Τάσο Ψαρόπουλο ενώ το 1980 οι εκδόσεις Μέδουσα κυκλοφόρησαν την «Κατάκτηση της Δύσης» (73+2 τεύχη) ενώ την ίδια χρονιά κυκλοφόρησαν το «Σκαθάρι» και ο «Σκορπιός». Πρόκειται για τις τελευταίες σοβαρές εκδοτικές προσπάθειες κόμικς στη χώρα μας…
Τα ερωτικά κόμικς
Το 1977 έφτασαν από την Ιταλία τα πρώτα ερωτικά κόμικς και στη χώρα μας. Το γυμνό «έμπαινε» στα περιοδικά. Πρώτο το «Ζάκουλα». Ακολούθησαν το «Terror» και το «Orrible». Στα επόμενα τρία χρόνια, κυκλοφόρησαν περίπου 25 ακόμα ανάλογα περιοδικά. Μοιραία κάποια στιγμή η έκδοση των περιοδικών αυτών σταμάτησε.
Τα κοριτσίστικα περιοδικά
Το 1972, ο Νίκος Δεληγιώργης κυκλοφόρησε το πρώτο κοριτσίστικο περιοδικό, τη «Μανίνα» που έφτασε να πουλά 140.000 αντίτυπα! Σ’ αυτήν έγραφαν μεταξύ άλλων, ο Νίκος Μουρατίδης, ο Ιάσονας Τριανταφυλλίδης και η Λιάνα Κανέλλη!
Η «Βίκυ» του Ι. Δραγούνη κυκλοφόρησε στις 21 Δεκεμβρίου 1972 και προσπάθησε να ανταγωνιστεί τη «Μανίνα» χωρίς επιτυχία. Στις 26 Ιουνίου 1973, η σύζυγος του γιου του Σ. Ανεμοδουρά Γιώργου, Κατερίνα Ρώσσιου, έγινε νονά της «Κατερίνας». Ήταν το μόνο κοριτσίστικο περιοδικό που κόντραρε τη «Μανίνα» και την ξεπέρασε. Το 1979, κυκλοφόρησε και η «Σούπερ Κατερίνα». Το τεύχος με εξώφυλλο των Τζον Τραβόλτα πούλησε 70.000 αντίτυπα! Τα άλλα κοριτσίστικα περιοδικά που κυκλοφόρησαν («Χαρούμενο Κορίτσι», «Μαριάννα», «Νόβη», «Ελεάννα», «Μπάρμπαρα» και «Πάττυ») δεν μπόρεσαν να ανταγωνιστούν «Μανίνα» και «Κατερίνα». Μόνο το «Φλερτ» που κυκλοφόρησε το 1978 έφτασε τα 243 τεύχη.
Τεξ (ή Ροκ): η μεγάλη μου αδυναμία
Όλοι όσοι έχουμε διαβάσει κάποια από τα κόμικς αυτά, έχουμε τον αγαπημένο μας ήρωα. Ο δικός μας είναι μάλλον άγνωστος στους περισσότερους. Λέγεται Τεξ (Γουίλερ) είναι ρέιντζερ αλλά και λευκός αρχηγός των ινδιάνων Ναβάχο με το όνομα «Αετός της Νύχτας». Αχώριστοι σύντροφοί του ο γιος του Κιτ, ο Κιτ Κάρσον, υπαρκτό πρόσωπο, πιονέρος του φαρ ουέστ (1809-1868) και ο ινδιάνος Τίγρης. Κυκλοφορεί ανελλιπώς στην Ιταλία από τον Σεπτέμβριο του 1948. Στη χώρα μας, κυκλοφόρησε για πρώτη φορά από τις εκδόσεις «Νέος Παρνασσός» του Κ. Δρόσου ως… Ροκ το 1969. Κάθε τεύχος-τόμος είχε 146 σελίδες και κόστιζε 10 δραχμές ενώ οι ιστορίες δεν ήταν αυτοτελείς. Αργότερα, μειώθηκαν οι σελίδες και η τιμή (6 δραχμές) αλά μάλλον ήταν αργά. Ο Ροκ κυκλοφόρησε για 36 τεύχη. Το 37ο με τίτλο «Ο Ανελέητος» δεν κυκλοφόρησε ποτέ. Τη δεκαετία του ’80 κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Παπαχρυσάνθου περιοδικό με το όνομα «Τεξ». Κράτησε όμως για λίγα τεύχη. Ο Σ. Ανεμοδουράς, στις αρχές της δεκαετίας του ’90, κυκλοφόρησε τις περιπέτειες του Τεξ σ’ ένα περιοδικό με τίτλο «Ροντέο». Κυκλοφόρησαν περισσότερα από 110 τεύχη. Εκπληκτικά σκίτσα, πανέξυπνοι διάλογοι αλλά και γνώσεις για τον τρόπο ζωής στο φαρ ουέστ, ήταν τα βασικά χαρακτηριστικά των περιοδικών με ήρωα τον Τεξ.Ο Τεξ,έγινε και ταινία με τίτλο "Τεξ,ο Αετός της Δύσης" και πρωταγωνιστή τον Τζουλιάνο Τζέμα.
Επίλογος
Κάναμε μια προσπάθεια να παρουσιάσουμε τα κόμικς με τα οποία μεγάλωσαν γενιές Ελληνόπουλων. Για να ήταν πλήρης αυτή η προσπάθεια, θα χρειαζόταν πολλά άρθρα. Ελπίζουμε να ξυπνήσαμε ευχάριστες μνήμες σε αναγνώστες και αναγνώστριες και να προσφέραμε ενδιαφέρουσες γνώσεις σε νεότερους που έχουν μεγαλώσει με διαφορετικά αναγνώσματα και πρότυπα.
Πηγή:
ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΟΣΚΙΝΑΣ, «ΧΑΡΤΙΝΟΙ ΗΡΩΕΣ-ΑΣΠΡΟΜΑΥΡΑ ΟΝΕΙΡΑ», Εκδόσεις ΑΙΓΟΚΕΡΩΣ, 2008.