Παρακολουθώντας ανήμποροι, όπως και το περιβόητο «Ελληνικό Κράτος» τις πυρκαγιές των τελευταίων ημερών να καταστρέφουν ανεξέλεγκτα τη χλωρίδα και την πανίδα της χώρας και να υποθηκεύουν το περιβαλλοντικό μέλλον όλων, τα πλάνα και τους επιχειρησιακούς σχεδιασμούς των αρμόδιων υπηρεσιών και των πολιτικών προϊσταμένων τους, τις κατοικίες και τις περιουσίες των συμπολιτών μας, θυμηθήκαμε τα συστήματα MAFFS (Modular Airborne Fire Fighting System), τα σπονδυλωτά αερομεταφερόμενα συστήματα πυρόσβεσης, που κάποτε βρισκόταν σε χρήση με την Πολεμική Αεροπορία (ΠΑ).
Από: defence-point.gr
Παραθέτουμε το σχετικό απόσπασμα από το βιβλίο «Οι Άθλοι του Ηρακλή» του Σμηναγού (Ρ) Χαράλαμπου Νίκα (σελ. 14), όπου περιγράφεται ο τρόπος ρίψης, τα προβλήματα και οι κίνδυνοι:
«Η ελληνική αεροπορία διαθέτει τρία συστήματα MAFFS. Πρόκειται για ένα σύνολο δεξαμενών που γεμίζουν με επιβραδυντικό υγρό, το οποίο στη συνέχεια εκτοξεύεται με τη βοήθεια εγκλωβισμένης πίεσης αέρα, από δύο σωλήνες μεγάλης διαμέτρου τοποθετημένους στη ράμπα του αεροσκάφους.
Λόγω της πολυπλοκότητας του συστήματος, ο χρόνος φόρτωσης του στο αεροσκάφος (συμπεριλαμβανομένων και των επιβαλλόμενων ελέγχων ασφαλείας) είναι μεγάλος. Το σύστημα καταλαμβάνει ολόκληρο τον χώρο μεταφοράς φορτίου.
USAF Senior Master Sgt. Andy Hunnycutt monitors the flow of fire retardant into a C-130 Hercules fire suppression system. 145th Airlift Wing C-130, loaded with MAFFS, is deployed to Pensacola in an effort to help suppress fires.
Παραθέτουμε το σχετικό απόσπασμα από το βιβλίο «Οι Άθλοι του Ηρακλή» του Σμηναγού (Ρ) Χαράλαμπου Νίκα (σελ. 14), όπου περιγράφεται ο τρόπος ρίψης, τα προβλήματα και οι κίνδυνοι:
«Η ελληνική αεροπορία διαθέτει τρία συστήματα MAFFS. Πρόκειται για ένα σύνολο δεξαμενών που γεμίζουν με επιβραδυντικό υγρό, το οποίο στη συνέχεια εκτοξεύεται με τη βοήθεια εγκλωβισμένης πίεσης αέρα, από δύο σωλήνες μεγάλης διαμέτρου τοποθετημένους στη ράμπα του αεροσκάφους.
Λόγω της πολυπλοκότητας του συστήματος, ο χρόνος φόρτωσης του στο αεροσκάφος (συμπεριλαμβανομένων και των επιβαλλόμενων ελέγχων ασφαλείας) είναι μεγάλος. Το σύστημα καταλαμβάνει ολόκληρο τον χώρο μεταφοράς φορτίου.
USAF Senior Master Sgt. Andy Hunnycutt monitors the flow of fire retardant into a C-130 Hercules fire suppression system. 145th Airlift Wing C-130, loaded with MAFFS, is deployed to Pensacola in an effort to help suppress fires.
The Modular Airborne Firefighting System, like the one pictured here, is housed aboard a C-130 Hercules, and is capable of dispensing 3,000 gallons of water or fire retardant in less than 5 seconds. Airmen will use MAFFS-equipped C-130s to fight wildfires which have spread across parts of Texas and have burned more than 1,000 square miles of land. (U.S. Air Force photo/Staff Sgt. Eric Harris)
Το βάρος του υγρού είναι 19.500 λίβρες* [8.845 κιλά], ενώ ο χρόνος ρίψεως είναι 10 δευτερόλεπτα. Το μεγάλο συνολικό βάρος του αεροσκάφους κατά την απογείωση, σε συνδυασμό με τις υψηλές θερμοκρασίες το καλοκαίρι, δημιουργεί μια αρκετά δύσκολη κατάσταση.
Η μετάβαση στην περιοχή της πυρκαγιάς γίνεται από την συντομότερη διαδρομή. Η προσέγγιση γίνεται κατόπιν επικοινωνίας με το ελικόπτερο που συντονίζει την επιχείρηση ή με το επικεφαλής πυροσβεστικό αεροσκάφος.
A C-130 Hercules drops “fire retardant” from a Modular Airborne Fire Fighting System near Tucson, Ariz., May 8 to finalize MAFFS certification by the U.S. Forestry Service. Air Force Reserve and Air National Guard aircrews flew training missions from sun up to sundown in the annual event. (U.S. Air Force photo/Tech. Sgt. Alex Koenig)
Γίνεται μια δοκιμαστική διέλευση, επιλέγεται το σημείο αφέσεως (που είναι μπροστά από τη φωτιά), το ίχνος της τελικής προσέγγισης και το ίχνος διαφυγής σε σχέση με τα εμπόδια. Στη συνέχεια γίνεται η διαμόρφωση και η όπλιση του συστήματος και κατόπιν εντολής του κυβερνήτη, ο συγκυβερνήτης πατάει το κουμπί ρίψεως του υγρού.
Από τη στιγμή που το σύστημα οπλιστεί (με πίεση), πρέπει μετά από ελάχιστο χρονικό διάστημα να γίνει ρίψη διαφορετικά ενδέχεται λόγω της μεγάλης εγκλωβισμένης πίεσης να σπάσει κάποια δεξαμενή υγρού. Μια άλλη αιτία που μπορεί να έχει το ίδιο αποτέλεσμα είναι οι αναταράξεις.
Οι περιορισμοί αυτοί σε συνδυασμό με την πολύ χαμηλή ταχύτητα και το μεγάλο βάρος του αεροσκάφους επιβάλλουν την μέγιστη προσοχή του πληρώματος, τόσο κατά τη ρίψη όσο και κατά τη διαφυγή που δεν πρέπει να απαιτεί άνοδο.
Το σύστημα είναι αποτελεσματικό όταν το έδαφος είναι επίπεδο και υπάρχουν πολλά αεροσκάφη, προϋποθέσεις εκ των οποίων καμία δεν υφίσταται στην Ελλάδα. Στο παρελθόν εντοπίστηκαν και διαβρώσεις στη δομή του αεροσκάφους λόγω του υγρού».
Σύμφωνα με όλα τα διαθέσιμα στοιχεία η Πολεμική Αεροπορία / 356 Μοίρα Τακτικών Μεταφορών είχε διαθέσει αποκλειστικά για τη χρήση του συστήματος MAFFS ένα αεροσκάφος C-130H Hercules (το με αριθμό «747», η συνημμένη φωτογραφία είναι επίσης από το βιβλίο «Οι Άθλοι του Ηρακλή»).
Η χρήση του συνδυασμού C-130H / MAFFS (επιβραδυντικό υγρό) σταμάτησε να περί το 2006 (;). Όμως μέχρι τότε δεν είχε γνωρίσει ευρεία χρήση. Σύμφωνα με τη μελέτη «Δασικές Πυρκαγιές στην Ελλάδα 1983-2008» του Ινστιτούτου Μεσογειακών Δασικών Οικοσυστημάτων και Τεχνολογίας Δασικών Προϊόντων του Εθνικού Ιδρύματος Αγροτικής Έρευνας (ΕΘ.Ι.ΑΓ.Ε.), σελ. 70:
«Αρκετά σπάνιες ήταν οι περιπτώσεις δασικών πυρκαγιών που για την κατάσβεσή τους κρίθηκε απαραίτητη η χρήση επιβραδυντικού υγρού (μόνο το 1,5%) (Σχ. 3.23). Εντούτοις, στις περιπτώσεις που αυτό χρησιμοποιήθηκε, η δριμύτητα των πυρκαγιών ήταν ιδιαιτέρα αυξημένη (μέση τιμή 2.681 στρ. καμένης έκτασης ανά περιστατικό), ενώ πρέπει να αναφερθεί ότι αυτά τα περιστατικά, αν και ελάχιστα προκάλεσαν το 11,6% των καμένων εκτάσεων της χώρας».
Σήμερα η τύχη των συστημάτων MAFFS αγνοείται. Πιθανότητα, αν δεν έχουν ήδη εκποιηθεί, θα βρίσκονται σε κάποια αποθήκη στην αεροπορική βάση της Ελευσίνας, όπου εδρεύει η 356 Μοίρα Τακτικών Μεταφορών / 112 Πτέρυγα Μάχης, η βαίνουν προς εκποίηση.
Όμως ακόμη και αν είναι δυνατή και συμφέρουσα οικονομικά, η επαναφορά τους σε λειτουργική κατάσταση, απαιτείται η εξ αρχής εκπαίδευση του ιπτάμενου και τεχνικού προσωπικού, η εκ νέου ανάπτυξη τεχνικών και φυσικά η ύπαρξη διαθέσιμων αεροσκαφών.
Επίσης, ας λάβουμε υπόψιν και τα ακόλουθα δεδομένα:
>H ΠΑ χρησιμοποιούσε την πρώτη γενεά του συστήματος (MAFFS I) η οποία πλέον έχει αντικατασταθεί από τη νεότερη, MAFFS II, η οποία
-έχει αυξημένη χωρητικότητα 3.000 γαλονιών ΗΠΑ [11.356 λίτρα] (σε σχέση με τα 2.700 γαλόνια της αρχικής),
-οι αεροσυμπιεστές του συστήματος τροφοδοτούνται από το σύστημα ισχύος του αεροσκάφους,
-η ρίψη του επιβραδυντικού γίνεται από αγωγό σχήματος «S» που προσαρμόζεται στην πλευρική θύρα του αεροσκάφους (που χρησιμοποιείται για ρίψη αλεξιπτωτιστών) και καθώς όλες οι θύρες του αεροσκάφους είναι κλειστές μειώνεται οπισθέλκουσα και βελτιώνεται η απόδοση του.
-προσφέρεται για αεροσκάφη τακτικών μεταφορών C-130H Hercules και C-130J Super Hercules.
>Με την πάροδο των ετών στα επιβραδυντικά υγρά έχουν επέλθει βελτιώσεις στη σύνθεση τους ώστε τυχόν αρνητικές επιπτώσεις στο περιβάλλον και την υγεία να ελαχιστοποιηθούν (στον σύνδεσμο μπορεί κάποιος να διαβάσει πληροφορίες στα ελληνικά (!) που έχει αναρτήσει το υπουργείο Υγείας της πολιτείας της Βικτόρια της Αυστραλίας).
>Επιβραδυντικά υγρά χρησιμοποιούνται στις ΗΠΑ (οκτώ συστήματα MAFFS II εγκατεστημένα επί ισάριθμων αεροσκαφών της Αεροπορικής Εθνοφρουράς [ANG: Air National Guard] και της Αεροπορικής Εφεδρείας [Air Force Reserve], την Αυστραλία, και σε άλλες χώρες (Βραζιλία, Κολομβία, Τυνησία). Επίσης οι Βραζιλία και Πορτογαλία προγραμματίζουν να εξοπλίσουν τα αεροσκάφη τακτικών μεταφορών KC-390 με την έκδοση MAFFS II.
Και τέλος ας αναλογιστούμε, αν η εξέλιξη των πρόσφατων πυρκαγιών στη χώρα μας θα ήταν διαφορετική, αν κατά τη διάρκεια της ημέρας και κυρίως της νύκτας (που κοπάζουν οι άνεμοι) γινόταν συνεχείς ρίψεις επιβραδυντικού υγρού όχι μόνο κατ’ ανάγκη από τα C-130 αλλά και από άλλους τύπους αεροσκαφών.
Θα είχε ή όχι περιοριστεί η εξάπλωση των πυρκαγιών; Οι ακραίες καταστάσεις που αντιμετωπίζουμε επιβάλλουν την αναζήτηση και την υιοθέτηση των πιο προηγμένων λύσεων. Για αυτό θα επανέλθουμε πολύ σύντομα.