 |
| Image: Creative Commons. |
19fortyfive.com - Dr. Robert Farley / Παρουσίαση Freepen.gr
7/12 και 9/11
Το κράτος εθνικής ασφάλειας των ΗΠΑ γνώρισε δύο σοκ με διαφορά εβδομήντα ετών που ουσιαστικά αναδημιούργησαν τα συστήματά πληροφοριών και προετοιμασίας μας. Οι διαφορές μεταξύ 11 Σεπτεμβρίου και 7 Δεκεμβρίου παραμένουν έντονες. Το ένα ήταν τρομοκρατική επίθεση, το άλλο επίθεση εναντίον στρατιωτικών μονάδων. Η 7η Δεκεμβρίου κατέληξε σε έναν μακρύ, δαπανηρό πόλεμο μεγάλης ισχύος που ωστόσο ολοκληρώθηκε με επιτυχία με μια αποφασιστική νίκη. Η 11η Σεπτεμβρίου οδήγησε σε μια σειρά δαπανηρών, αναποφάσιστων και τελικά ανικανοποίητων συγκρούσεων.
Παρά το κλείσιμο που προσέφερε η επιτυχής εκτέλεση μιας πολεμικής εκστρατείας, η 7η Δεκεμβρίου είχε τεράστια και διαρκή επίδραση στην στρατηγική κουλτούρα των ΗΠΑ. Το 1947 οι ΗΠΑ αναδιάρθρωσαν τα θεσμικά τους όργανα ασφαλείας προκειμένου να αποτρέψουν άλλες 7 Δεκεμβρίου. Η ανάγκη να γίνει αυτό οφείλεται όχι μόνο στην καταστροφή της ιαπωνικής επίθεσης, αλλά και στην πεποίθηση πως τα πυρηνικά όπλα θα κάνουν μια άλλη τέτοια επίθεση πολύ πιο καταστροφική. Οι μεταρρυθμίσεις περιελάμβαναν κυρίως τη δημιουργία μόνιμης κοινότητας πληροφοριών, ένα βήμα που οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες υιοθέτησαν στις αρχές του 20ού αιώνα, αλλά στο οποίο οι Ηνωμένες Πολιτείες είχαν αντισταθεί. Περιλάμβαναν επίσης τη δημιουργία ενός Υπουργείου Άμυνας που θα μπορούσε να συντονίσει καλύτερα τις δραστηριότητες σε ξηρά, θάλασσα και αέρα.
Δεν υπήρξε παρόμοια ανασυγκρότηση των αμερικανικών ιδρυμάτων ασφαλείας μετά τις 11 Σεπτεμβρίου. Οι αλλαγές που έγιναν ήταν ως επί το πλείστον αισθητικές και γενικά ασήμαντες για τη λειτουργία του κράτους ασφαλείας. Η μεγαλύτερη κληρονομιά της 11ης Σεπτεμβρίου είναι λιγότερο η θεσμική δομή της κυβέρνησης και περισσότερο η προσέγγιση του κράτους στην κοινωνία. Αυτό προκλήθηκε τόσο από την τεχνολογική αλλαγή (έκρηξη των κοινωνικών μέσων μαζικής ενημέρωσης και ψηφιοποίηση της κοινωνικής και οικονομικής ζωής) όσο και από την σκόπιμη κρατική πολιτική, αλλά εξακολουθούσε να οδηγεί σε μια δαπανηρή επέκταση της ισχύος του κράτους, κόστος που γεννήθηκε σε μεγάλο βαθμό από ευάλωτους πληθυσμούς.
Οι μεταρρυθμίσεις του 1947 και η επέκταση αυτών των μεταρρυθμίσεων το 2001 μπορεί ή όχι να έχουν επιτύχει τον στόχο τους. Οι αναμενόμενες καταστροφές δε συνέβησαν ποτέ, αν και το αν αποτράπηκαν ή απλώς ποτέ όλα αυτά πιθανόν είναι διαφορετικό θέμα. Μακροπρόθεσμα, ένα άλλο σοκ στο σύστημα είναι αναπόφευκτο. Πώς μπορεί να είναι η επόμενη 11η Σεπτεμβρίου;
Μερικές φορές είναι ποιον υποψιάζεσαι περισσότερο
Ούτε η 7η Δεκεμβρίου, ούτε η 11η Σεπτεμβρίου θα έπρεπε να ήταν συγκλονιστικές. Οι ΗΠΑ γνώριζαν ότι ο πόλεμος με την Ιαπωνία ήταν πιθανός και πως το Τόκιο θα έκανε το πρώτο χτύπημα το 1941 ή το 1942. Η Ουάσινγκτον γνώριζε απόλυτα την απειλή της τρομοκρατίας της Αλ Κάιντα το 2001, ακόμα κι αν η προσοχή της κυβέρνησης είχε διασπαστεί. Αυτό που εξέπληξε τις Ηνωμένες Πολιτείες δεν ήταν τα χτυπήματα, αλλά μάλλον το μέγεθος των επιπτώσεών τους.
Ο πόλεμος με την Κίνα είναι δυσάρεστος, αλλά δεν είναι απίθανος. Οι τακτικές και πολιτικές συνθήκες του Δυτικού Ειρηνικού υποδηλώνουν ότι εάν ο πόλεμος ξεκινούσε για την Ταϊβάν ή για κάποιον άλλο λόγο, η Κίνα πιθανότατα θα προκαλούσε το πρώτο αίμα. Θα ήταν σχεδόν αδύνατο από πολιτικής άποψης για τις Ηνωμένες Πολιτείες να ξεκινήσουν στρατιωτικές επιχειρήσεις κατά της ΛΔΚ. Ενώ η δομή της συμμαχίας του Δυτικού Ειρηνικού δεν είναι τόσο θεσμοθετημένη όσο αυτή του ΝΑΤΟ, η διπλωματική επίπτωση της αμερικανικής επιθετικότητας θα ήταν καταστροφική. Επιπλέον, η καταστροφή των αμερικανικών βάσεων και αεροπλανοφόρων σε μια αιφνιδιαστική επίθεση θα έδινε στην Κίνα την ελευθερία να καταλάβει την Ταϊβάν ή ό,τι άλλο στόχο έχει στο μυαλό της. Έτσι, όπως και το 1941, οι ΗΠΑ πρέπει να προετοιμαστούν για να αντιμετωπίσουν το πρώτο χτύπημα. Κατά κάποιο τρόπο, έχει γίνει δουλειά της Κίνας να κάνει αυτό το χτύπημα όσο το δυνατόν πιο έντονο και δουλειά των ΗΠΑ να ελαχιστοποιήσουν τις επιπτώσεις του.
Αλλά μερικές φορές δεν είναι
Για δύο γενιές οι Αμερικανοί περίμεναν ότι ο πόλεμος με τη Σοβιετική Ένωση θα μπορούσε να ξεκινήσει ανά πάσα στιγμή και πως πιθανότατα θα ξεκινούσε με μια καταστροφική πυρηνική επίθεση κατά της αμερικανικής πατρίδας. Στρατιωτικοί αναλυτές πίστευαν ότι η Μόσχα ενδέχεται να εξαπολύσει μια αιφνιδιαστική συμβατική επίθεση μέσω του χάσματος Fulda, ελπίζοντας πως θα ξεπεράσει γρήγορα τις δυνάμεις του ΝΑΤΟ και θα ρίξει τις ΗΠΑ από την ήπειρο. Από την πλευρά τους, οι Σοβιετικοί ανησυχούσαν συνεχώς για μια αποκεφαλιστική πυρηνική επίθεση που θα κατέστρεφε την ηγεσία στη Μόσχα, σε μια πυρηνική εκδοχή των γεγονότων της 22ας Ιουνίου 1941.
Η προετοιμασία για μια έκπληξη είναι πάντα λογική, αλλά τόσο οι ΗΠΑ όσο και η ΕΣΣΔ πλήρωσαν τεράστιο κόστος για να ελαχιστοποιήσουν τον αντίκτυπο μιας επίθεσης. Αναμφισβήτητα έκαναν τον κόσμο πιο επικίνδυνο θέτοντας τις στρατιωτικές τους δυνάμεις σε επιφυλακή, γεγονός που σημαίνει πως ένα μόνο λάθος θα μπορούσε να έχει αδιανόητα καταστροφικές συνέπειες.
Σκέψεις χωρισμού
Οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν ήταν προετοιμασμένες ούτε για τις 7 Δεκεμβρίου ούτε για τις 11 Σεπτεμβρίου, αν και στις δύο περιπτώσεις μάλλον θα έπρεπε να ήταν. Η επόμενη καταστροφή δε θα προέλθει από έναν άγνωστο επιτιθέμενο, αλλά μάλλον με έναν απροσδόκητο τρόπο με απροσδόκητα αποτελέσματα. Ταυτόχρονα, η Ουάσινγκτον πρέπει να γνωρίζει ότι η υπερβολική προετοιμασία για τις επόμενες σοκαριστικές επιθέσεις συνεπάγεται διαφορετικό σύνολο δαπανών. Δεν υπάρχει εύκολη απάντηση σε αυτό το δίλημμα. Είναι ένα διαρκές πρόβλημα κρατικής εθνικής ασφάλειας.