 |
| Peggy_Marco / Pixabay |
Του Κωνσταντίνου Καράμπελα
Η «θεαματική» συμφωνία, με την οποία οι Ηνωμένες Πολιτείες και το Ηνωμένο Βασίλειο θα μοιραστούν τεχνολογία και τεχνογνωσία με την Αυστραλία για πυρηνικά υποβρύχια, επισημοποιεί τη στρατηγική μετάβαση της υπερδύναμης.
Δεν είναι κεραυνός εν αιθρία, κάθε άλλο! Είναι ξεκάθαρο εδώ και μια δεκαετία τουλάχιστον, ότι ο ρόλος της Κίνας αναβαθμίζεται σε πλανητικό επίπεδο. Κρίνεται, πλέον, ως απειλή που μπορεί να επισκιάσει την κυριαρχία των ΗΠΑ. Αναγκαστικά, λοιπόν, αναβαθμίζεται και ο ρόλος των Αγγλοσαξόνων σε περιοχές σχετικού ενδιαφέροντος.
Τα χαρακτηριστικά των νέων ανταγωνισμών που προκύπτουν είναι πολύ διαφορετικά από ότι στο παρελθόν. Και αυτό κάνει την κατάσταση ακόμα πιο επικίνδυνη. Στον ψυχρό πόλεμο υπήρχαν δύο κόσμοι, που ελάχιστα μπορούσαν να διεισδύσουν και να επηρεάσουν ο ένας τον άλλον. Σήμερα η αλληλεξάρτηση κάνει τα πράγματα πιο πολύπλοκα.
Με βάση αυτή τη νέου τύπου ψυχροπολεμική κατάσταση εξηγούνται κινήσεις που μπορεί με μια πρώτη ματιά να μοιάζουν ανορθολογικές ή βιαστικές. Η αποχώρηση των ΗΠΑ από το Αφγανιστάν είναι μία από αυτές.
Μπορεί να έγινε με τον πλέον άτσαλο τρόπο, πληγώνοντας το γόητρο των Αμερικανών, ήταν όμως μια απόφαση που ελήφθη χρόνια πριν. Και την ακολούθησε η κυβέρνηση του Τζό Μπάιντεν, όπως θα κάνει και με άλλες. Όπως θα κάνει και με αρκετές επιλογές του προκατόχου του Ντόναλντ Τράμπ, παρά τη σφοδρότητα των επιθέσεων, με την οποία τον αντιμετώπιζε πριν εγκατασταθεί στο Λευκό Οίκο.
Μία από αυτές τις επιλογές θα είναι και η στάση απέναντι στη Ρωσία. Η οποία με τις εξελίξεις στο Αφγανιστάν έχει την ευκαιρία να αυξήσει το γεωπολιτικό της αποτύπωμα και τη στρατιωτική παρουσία στην ευρύτερη περιοχή, και μάλιστα απολύτως δικαιολογημένα!
Κατά την άποψη του γράφοντος, οι ΗΠΑ δεν έχουν την επιλογή να αντιπαρατεθούν με δύο πολύ μεγάλες δυνάμεις ταυτόχρονα. Γι αυτό και είναι εξαιρετικά πιθανό να δούμε τακτικές τύπου Νίξον- Κίσινγκερ της δεκαετίας του ΄70. Τότε που οι ΗΠΑ, έχοντας αντιληφθεί τη συγκρουσιακή τάση που πάντα υπάρχει μεταξύ Κίνας και Ρωσίας – η οποία έχει βαθύτατους γεωπολιτικούς και ιστορικούς λόγους – προσέγγισαν την Κίνα με σκοπό να ενισχύσουν την καχυποψία μεταξύ των δύο, και να έχουν αυτές την πρωτοβουλία κινήσεων.
Σήμερα, βεβαίως, οι ρόλοι αντιστρέφονται, και είναι η προσέγγιση με τη Ρωσία που γίνεται χρήσιμη και αναγκαία. Ο Αμερικανός Πρόεδρος, όμως, θα πρέπει να αντιμετωπίσει την αντιρωσική υστερία στο κόμμα του, που πηγάζει από ιδεοληπτικές αγκυλώσεις και κακές νοοτροπίες άλλων εποχών. Η αποδοχή, πάντως, του αγωγού NordStream2 και η αναστολή επιβολής νέων κυρώσεων είναι ένα σημαντικό βήμα.
Δεν πρέπει να ξεχνάμε, άλλωστε, ότι η Ρωσία, αρέσει δεν αρέσει σε μερικούς, αποτελεί κομμάτι του δυτικού κόσμου και η συνεργασία μαζί της συμφέρει όλους.
Ο ρόλος της Ελλάδας..
Η ανάγκη αντιμετώπισης της Κίνας, οδηγεί τις ΗΠΑ στη δημιουργία υποσυστημάτων ασφαλείας, ώστε να μην αναγκάζονται να έχουν παρουσία παντού.
Οι εξελίξεις δίνουν για μία ακόμη φορά στην Ελλάδα την ευκαιρία να αναβαθμίσει το ρόλο της στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου. Δεν είναι ζήτημα επιλογής αλλά επιβίωσης. Ο χάρτης στην περιοχή σχεδιάζεται και πάλι και εμείς πρέπει να είμαστε στους κερδισμένους της επόμενης μέρας.
Δυστυχώς, η αδράνεια απέναντι στις άνευ προηγουμένου τουρκικές προκλήσεις και η -με δική μας ευθύνη- φθίνουσα δυναμική στα τριμερή και τετραμερή σχήματα που έχουμε συνάψει δεν είναι καλά σημάδια.
Από την άλλη, η επιμονή στον Γερμανικό παράγοντα είναι το πιο προβληματικό σημείο. Για να το πούμε ξεκάθαρα, η Γερμανία έχει συμφέροντα που ταυτίζονται με τα τουρκικά. Δεν μπορούμε, λοιπόν, να περιμένουμε τίποτα από κει, όπως δεν μπορούμε να περιμένουμε τίποτα και από τον πολιτικό και γεωπολιτικό νάνο που λέγεται Ε.Ε.
Η συγκυρία είναι κατάλληλη για τη διαμόρφωση μίας νέας μεσογειακής αρχιτεκτονικής ασφαλείας, με τη συμμετοχή της πληγωμένης Γαλλίας που, επίσης, αγωνίζεται να αναβαθμίσει το ρόλο της (και που δεν μπορεί να μην είχε υποψιαστεί κάτι για την AUKUS). Μαζί με την Αίγυπτο, το Ισραήλ και τα Αραβικά κράτη, η δημιουργία ενός τόξου που θα εκτείνεται μέχρι την ισχυρή Ινδία θα αλλάξει πλήρως τους συσχετισμούς.
Μια τέτοια εξέλιξη θα ενισχύσει την παρουσία του Ελληνισμού στην Ανατολική Μεσόγειο, αναγκαία συνθήκη βάσει της ιστορικής του διαδρομής και των προκλήσεων που αντιμετωπίζει.
Φοβικά σύνδρομα δεν χωράνε. Ελλάδα και Κύπρος οφείλουν να διεκδικήσουν ρόλο πρωταγωνιστή. Αν δεν το κάνουν θα το κάνουν άλλοι..
Εκείνοι οι άλλοι που φέρουν πάντοτε μαζί το πιο βαθύ σκοτάδι!