Του Βαγγέλη Χωραφά
Στις 28 Μαρτίου 1969 αποφασίζει να μιλήσει δημόσια και να αντιπαρατεθεί με την δικτατορία. Η δήλωση του στο BBC έκανε μεγάλη αίσθηση στην Ελλάδα και στο εξωτερικό και έδωσε ώθηση στο αντιδικτατορικό κίνημα. Από την δήλωση αυτή: «Όλοι πια το διδάχτηκαν και το ξέρουν πως στις δικτατορικές καταστάσεις η αρχή μπορεί να μοιάζει εύκολη, όμως η τραγωδία περιμένει, αναπότρεπτη, στο τέλος.
Το δράμα αυτού του τέλους μας βασανίζει, συνειδητά ή ασυνείδητα, όπως στους παμπάλαιους χορούς του Αισχύλου. Όσο μένει η ανωμαλία, τόσο προχωρεί το κακό. Είμαι ένας άνθρωπος χωρίς κανένα απολύτως πολιτικό δεσμό, και, μπορώ να πω, μιλώ χωρίς φόβο και χωρίς πάθος. Βλέπω μπροστά μου τον γκρεμό, όπου μας οδηγεί η καταπίεση που κάλυψε τον τόπο. Αυτή η ανωμαλία πρέπει να σταματήσει. Είναι εθνική επιταγή».
ΟΙ ΓΑΤΕΣ ΤΟΥ ΑΗ ΝΙΚΟΛΑ
Το ποίημα ''Οι γάτες του Αϊ-Νικόλα'' ξεκίνησε να το γράφει ο Γιώργος Σεφέρης το 1952, το τελείωσε το 1969 και κατέληξε να είναι το πρώτο του αλληγορικό εναντίον της χούντας. Οι γάτες (οι αγωνιστές της ελευθερίας) μπορεί να δηλητηριαστούν και να πεθάνουν από το φαρμάκι των φιδιών (της δικτατορίας) αλλά εξοντώνουν τα φίδια και η τυραννία τελικά θα ηττηθεί.
ΕΠΙ ΑΣΠΑΛΑΘΩΝ
Τι περιμένει τον τύραννο, μετά την ήττα; Το ποίημα «Επί ασπαλάθων...» είναι το τελευταίο που συνέθεσε ο Γιώργος Σεφέρης-δημοσιεύτηκε στο Βήμα στις 23/9/1971, τρεις μέρες μετά τον θάνατο του- και αποτελεί ένα πρόκριμα για τη βίαιη τιμωρία που θα έπρεπε να αποδοθεί στους δικτάτορες. Ο ποιητής φέρνει στο νου του την τιμωρία που είχε επιβληθεί στον Αρδιαίο -έναν αδελφοκτόνο και πατροκτόνο τύραννο της Παμφυλίας- όπως αυτή καταγράφεται στην Πολιτεία του Πλάτωνα. Η εικόνα του τυράννου που γδέρνεται ζωντανός και κατόπιν ξεσκίζεται πάνω στα αγκάθια των ασπάλαθων, είναι εξαιρετικά βίαιη και αποκαλύπτει την ένταση της οργής που αισθάνθηκε όχι μόνο ο ποιητής, αλλά και ο ελληνικός λαός.
Η ΚΗΔΕΙΑ
Στις 22 Σεπτεμβρίου 1971 έγινε η κηδεία του Γιώργου Σεφέρη. Όπως ήταν αναμενόμενο εξελίχτηκε σε μια από τις μεγαλύτερες-είχε προηγηθεί η διαδήλωση στην κηδεία του Γεωργίου Παπανδρέου στις 3 Νοεμβρίου 1968- αντιδικτατορικές διαδηλώσεις.
Στο νεκροταφείο, ένας νέος αποχαιρέτησε τον Σεφέρη εκ μέρους όλων, λέγοντας ««Σου δόθηκε η χάρη να μιλήσεις απλά. Με τη δική σου χάρη θα σε αποχαιρετήσουμε κι μείς σήμερα, χωρίς λόγους, χωρίς επισημότητες, όπως εσύ ήθελες. Είπες κάποτε πως όποιος αγαπάει τους νέους, πως όποιος έχει την αγάπη των νέων, αυτός δεν γερνάει. Μιλώντας για λογαριασμό των νέων που σ' αγάπησαν, έχω να πω πως στάθηκες οξύς πνευματικός οδηγός και δάσκαλος στις κρίσιμες ώρες αυτού του τόπου που εσύ μας έδειξες, μας έμαθες να αγαπάμε και να πονάμε.
Σ' ευχαριστούμε για ό,τι μας έδωσες, για ό,τι μας δίνεις με το έργο σου και με το ζωντανό σου παράδειγμα. Σ' ευχαριστούμε γιατί αύριο θα μπορούμε να λέμε στα δικά μας παιδιά: "Είμασταν κοντά στον Σεφέρη όταν έφυγε''. Χαίρε αγαπημένε δάσκαλε και φίλε».
-----
O Βαγγέλης Χωραφάς, διευθυντής της ιστοσελίδας γεωπολιτικής https://www.geoeurope.org/, δημοσιεύει καθημερινά πρωτοτυπα άρθρα και αναλύσεις και στην προσωπική του σελίδα στο facebook (https://www.facebook.com/vangelis.chorafas).