Από: analyst.gr
Ανάλυση
Σε εποχές που αυξάνεται η ποσότητα χρήματος από όλες τις κεντρικές τράπεζες μαζικά, ιδιαίτερα όταν τόσο οι νομισματικές αρχές, όσο και οι δημοσιονομικές με τα ελλείμματα τους δημιουργούν συνθήκες πληθωρισμού και απαξίωσης των χρημάτων χωρίς αντίκρισμα (fiat money), αναμένει κανείς πως η τιμή του χρυσού θα έχει μία έντονα ανοδική πορεία – αφού οι άνθρωποι θα αναζητούν καταφύγιο για να μη χάσουν την αγοραστική αξία των χρημάτων τους, αυξάνοντας τη ζήτηση.
Εν τούτοις το ευγενές μέταλλο, αφού ξεπέρασε τα 2.000 $ ανά ουγκιά πέρυσι (γράφημα), υποχώρησε ξανά στα 1.754,86 $ σήμερα – σε μία εποχή που τα πάντα ανεβαίνουν ραγδαία, από τις μετοχές έως τα ακίνητα, ενώ ο πληθωρισμός σε πολλές χώρες, ιδίως στις Η.Π.Α., διαμορφώνεται έντονα ανοδικός. Λογικά λοιπόν αναρωτιέται κανείς τι συμβαίνει με το χρυσό – εάν έχει δηλαδή χάσει την ιδιότητα του ως ασφαλές λιμάνι (αν και ότι αγόραζε κανείς με χρυσό πριν από 2.000 χρόνια το αγοράζει και σήμερα – δεν έχει χάσει δηλαδή καθόλου την αγοραστική δύναμη του, σε πλήρη αντίθεση με όλα τα άλλα νομίσματα).
Εξέλιξη της τιμής του χρυσού σε δολάρια
Υπάρχουν δε αρκετοί που θεωρούν πως έχουν πάρει τη θέση του τα χρήματα μίας νέας εποχής: τα ιδιωτικά κρυπτονομίσματα τύπου Bitcoin, οι ισοτιμίες των οποίων έχουν εκτοξευθεί στα ύψη (γράφημα). Εν προκειμένω, η τιμή του ενός Bitcoin σήμερα είναι 48.514 $! – παρά το ότι ο κάθε υγιώς σκεπτόμενος άνθρωπος κατανοεί πως πρόκειται για μία άνευ προηγουμένου φούσκα (ανάλυση).
Εξέλιξη της τιμής του Bitcoin σε ευρώ
Από την άλλη πλευρά βέβαια, η ζήτηση του χρυσού παραμένει σε υψηλά επίπεδα (γράφημα) – με αγοραστές σήμερα τους Γερμανούς που φοβούνται την υποτίμηση του ευρώ, καθώς επίσης σταθερά τη Ρωσία και την Κίνα. Εκτός δε από τις φούσκες παντού, την ασύδοτη νομισματική πολιτική των κεντρικών τραπεζών και τους δημοσιονομικούς εκτροχιασμούς πολλών κρατών, επιδεινώνονται οι γεωπολιτικές εξελίξεις – όπως πρόσφατα με την απομόνωση της Γαλλίας, όταν οι Η.Π.Α. και η Μ. Βρετανία ενίσχυσαν (πούλησαν οι Η.Π.Α) την Αυστραλία με πυρηνικά υποβρύχια, προκαλώντας την οργή της Κίνας που εποφθαλμιά την Ταιβάν, συγκρούεται με την Ιαπωνία κοκ.
Παγκόσμια ζήτηση χρυσού (μπλε στήλες) σε σχέση με την τιμή του (κίτρινη καμπύλη).
Την ίδια στιγμή όμως, ορισμένοι επενδυτές χρυσού υποχρεώθηκαν να πουλήσουν – επειδή τους επιβλήθηκαν αυστηρότερες εμπορικές προδιαγραφές. Ειδικότερα, στο σημαντικότερο χρηματιστήριο εμπορευμάτων του πλανήτη, στο Chicago Mercantile Exchange (CME), οι απαιτήσεις εγγυήσεων για τα προϊόντα χρυσού αυξήθηκαν, μέσα σε ένα μήνα για δεύτερη φορά – κατά 27%, ακολουθώντας το παράδειγμα των χρηματιστηρίων εμπορευμάτων της Σαγκάη και του Χονγκ Κονγκ που θέλησαν έτσι να περιορίσουν τις διακυμάνσεις των τιμών στην αγορά χρυσού.
Εύλογα βέβαια απορεί κανείς γιατί επιλέχθηκε ο περιορισμός των διακυμάνσεων των τιμών του χρυσού που είναι σχετικά χαμηλές και όχι, για παράδειγμα, των κρυπτονομισμάτων – οι διακυμάνσεις των οποίων είναι εξωπραγματικές. Ούτε φυσικά των μετοχών, οι τιμές των οποίων έχουν εκτοξευθεί στα ύψη – ιδιαίτερα του Dow Jones, του S&P 500 και του Nasdaq, ενώ η απόδοση του δεκαετούς αμερικανικού ομολόγου του δημοσίου ευρίσκεται μόλις στο 1,363%.
Συνεχίζοντας, είναι γνωστό πως ο χρυσός είναι ένα πειθαρχημένο, υγιές χρήμα – το οποίο όμως δένει τις κυβερνήσεις με ισχυρά δεσμά, με την έννοια πως δεν τους επιτρέπει τις δημοσιονομικές εκτροπές και τα ελλείμματα, με την απλή εκτύπωση νέων χρημάτων.
Σε διεθνές επίπεδο δε, όταν υπήρχε ο κανόνας του χρυσού, οι χώρες με ελλείμματα στα ισοζύγια τρεχουσών συναλλαγών τους, έχαναν το χρυσό τους που μεταφερόταν σε αυτές με πλεονάσματα – οπότε, για να μη συμβαίνει, αναγκάζονταν να πειθαρχούν μειώνοντας τα ελλείμματα τους και αυξάνοντας την ανταγωνιστικότητα τους, έτσι ώστε να περιορίζουν τις εισαγωγές και να αυξάνουν τις εξαγωγές.
Το γεγονός αυτό λειτουργούσε θετικά για τον παραγωγικό τους ιστό – ενώ οι Η.Π.Α. κατάργησαν μονομερώς τον κανόνα του χρυσού το 1971, για να αποφύγουν τις δεσμεύσεις, την οικονομική πειθαρχία και την απώλεια των αποθεμάτων χρυσού που διέθεταν, χρηματοδοτώντας με τυπωμένα χρήματα χωρίς αντίκρισμα τους πολέμους τους. Τα αποτελέσματα όμως ήταν αρνητικά – με κριτήριο την αποβιομηχάνισή τους και την ενδυνάμωση της Κίνας. Σε σχέση πάντως με το νόημα του υγιούς χρήματος, ο L.von Mises της αυστριακής οικονομικής σχολής έχει γράψει τα εξής:
«Είναι αδύνατον να κατανοήσουμε το νόημα της ιδέας του υγιούς χρήματος, εάν δεν συνειδητοποιήσουμε πως σχεδιάστηκε ως μέσον για την προστασία των πολιτικών ελευθεριών – από δεσποτικές, αυταρχικές επιδρομές, εκ μέρους των κυβερνήσεων. Ιδεολογικά ανήκει στην ίδια τάξη με πολιτικά συντάγματα και με τους χάρτες για την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Το αίτημα για συνταγματικές εγγυήσεις και για νόμους που προστατεύουν τα ανθρώπινα δικαιώματα, ήταν μια αντίδραση ενάντια στην αυθαίρετη διακυβέρνηση και τη μη τήρηση των παλαιών εθίμων από τους βασιλιάδες. Το αξίωμα του υγιούς χρήματος, πρωτοεμφανίστηκε ως απάντηση στην πριγκιπική πρακτική της απαξίωσης του νομίσματος».
Εν προκειμένω, τα χρήματα χωρίς αντίκρισμα (fiat money), δεν θεωρούνται υγιή, αλλά πολιτικά χρήματα, οπότε υποτιμητικά – με την έννοια πως, σε αντίθεση με το χρυσό, ακολουθούν εντολές και δεν προστατεύουν τις ανθρώπινες ελευθερίες. Δηλαδή, ενώ τα πρώτα τυπώνονται με το πάτημα ενός κουμπιού σήμερα, με εντολή της κεντρικής τράπεζας ή/και του δημοσίου, προκαλώντας αργά ή γρήγορα πληθωρισμό εις βάρος των μαζών και μη προστατεύοντας τες, με το χρυσό δεν συμβαίνει κάτι τέτοιο – όπως άλλωστε δεν συμβαίνει με άλλα εμπορεύματα, για παράδειγμα με το πετρέλαιο ή με το φυσικό αέριο. Παρεμπιπτόντως, τα κρυπτονομίσματα είναι επίσης υποτιμητικά χρήματα – αφού παράγονται ανάλογα, με εντολές.
Το μοναδικό πάντως περιουσιακό στοιχείο που δεν έχει ανατιμηθεί, τουλάχιστον σε σχέση με την ποσότητα χρήματος που κυκλοφορεί, είναι ο χρυσός – όπου, με βάση το συγκεκριμένο κριτήριο, η τιμή του θα έπρεπε να είναι από 2.400 $ έως 3.200 $ η ουγκιά (γράφημα, πηγή). Προφανώς όμως χειραγωγείται – επειδή αποτελεί το ισχυρότερο ανταγωνιστικό «νόμισμα», όσον αφορά τα fiat money. Όπως είχε πει πάντως ο Greenspan, ο διοικητής της Fed το 1966, προτού ακόμη γίνει μέλος της ελίτ, «Χωρίς την ύπαρξη του κανόνα του χρυσού, δεν υπάρχει καμία δυνατότητα προστασίας των αποταμιεύσεων από τον περιορισμό της αγοραστικής τους αξίας, σαν αποτέλεσμα του υπερπληθωρισμού» (ανάλυση).
Εξέλιξη της τιμής του χρυσού (κίτρινη καμπύλη), σε σχέση με τις διάφορες ποσότητες χρήματος (Μ1, Μ2, Μ3)
Περαιτέρω, η καθήλωση της τιμής του χρυσού δεν σημαίνει πως πρόκειται για ένα αναχρονιστικό «νόμισμα» του παρελθόντος – ενώ, από την άλλη πλευρά, έχουμε ένα χρηματοπιστωτικό σύστημα που χτίσθηκε επάνω στην άμμο, στηριζόμενο στην εύκολη και τεχνητή πίστωση. Το μόνο πρόβλημα με το χρυσό, εκτός του ότι χειραγωγείται από τις κεντρικές τράπεζες, είναι η πλήρης απουσία φόβου των επενδυτών, όσον αφορά τα υπόλοιπα περιουσιακά στοιχεία – η οποία φαίνεται από τα συνεχή ρεκόρ των χρηματιστηρίων, από το τεράστιο ύψος του παγκοσμίου χρέους που δεν τους επηρεάζει καθόλου, από τους μικροεπενδυτές που αναλαμβάνουν τεράστια ρίσκα δανειζόμενοι, από την πορεία των κρυπτονομισμάτων κοκ.
Γιατί δεν τους επηρεάζει; Επειδή είναι πεπεισμένοι πως οι κεντρικές τράπεζες θα στηρίζουν συνεχώς και με επιτυχία τις αγορές – τυπώνοντας χρήματα χωρίς να προκληθεί πληθωρισμός που θα τις ανάγκαζε να αυξήσουν τα επιτόκια, με αποτέλεσμα το «σπάσιμο όλων των υπερβολών (φούσκες).
Ένα επόμενο πρόβλημα του χρυσού είναι πως δεν ανταλλάσσεται πλέον – με την έννοια πως η δυνατότητα χρήσης του ως μεθόδου για τις συναλλαγές σε παγκόσμια κλίμακα έχει πάψει πια να υπάρχει. Κανένας δηλαδή δεν αγοράζει κάτι, πληρώνοντας με χρυσό – οπότε ο μοναδικός λόγος που προμηθεύεται κανείς χρυσό, εκτός από τις «βιομηχανικές» χρήσεις του (κοσμήματα κλπ.), είναι η προστασία από την υποτίμηση των νομισμάτων, από τον πληθωρισμό και από την «οικονομική επανεκκίνηση», το Great Reset (ανάλυση).
Το πότε θα επιστρέψει τώρα ο φόβος στους επενδυτές, εάν δεν μεσολαβήσει ξαφνικά ένα παγκόσμιο κραχ, είναι άγνωστο, – αν και θα είχε ήδη συμβεί, εάν δεν ξεσπούσε η πανδημία. Όσο οι επενδυτές πιστεύουν στη δήθεν θεϊκή δύναμη των κεντρικών τραπεζών, θα συνεχίσουν την κερδοσκοπία τους – παράλληλα με την άνοδο του παγκοσμίου χρέους, με τη μεγιστοποίηση των εισοδηματικών ανισοτήτων, με την εξαθλίωση των μαζών από τον καλυμμένο πληθωρισμό κοκ.
Σημείωση: Ειδικά όσον αφορά τους ισχυρισμούς, σύμφωνα με τους οποίους δεν αρκούν οι ποσότητες χρυσού για την επιστροφή του κανόνα του, πρόκειται για ανοησίες – αφού δεν είναι θέμα ποσοτήτων, αλλά της τιμής του.