Freepen.gr - Η ανικανότητα της Τουρκίας να επιλύσει δημοκρατικά τα αιτήματα των κουρδικών εθνοτικών απαιτήσεών της την έθεσε σε μια δύσκολη κατάσταση από την οποία έχει κερδίσει η Ρωσία, έγραψε για το Responsible Statecraft, ο Omer Taşpınar, ανώτερος συνεργάτης στο Ινστιτούτο Brookings.
Σύμφωνα με τον Taşpınar, αυτή η αποτυχία «δημιούργησε μια βαθιά ανασφαλή και χρόνια παράλογη τουρκική πολιτική κουλτούρα».
Ενώ πολλοί θεωρούν το κουρδικό ζήτημα διαχειρίσιμο, «η Άγκυρα βλέπει την τρομοκρατία και την αρχή μιας δυσεπίλυτης, αιματηρής διάλυσης», έγραψε.
Κατά συνέπεια, αυτό το ζήτημα διαμορφώνει τις ενέργειες της Τουρκίας, από τον αυξανόμενο αυταρχισμό του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έως την αμφιλεγόμενη αγορά από την Τουρκία των ρωσικών πυραυλικών συστημάτων αεράμυνας S-400.
«Για όποιον προσέχει, το τέλος της τουρκο-αμερικανικής στρατηγικής εταιρικής σχέσης ήρθε επίσης εξαιτίας των Κούρδων», έγραψε ο Taşpınar.
Από την εποχή των Οθωμανών, οι Τούρκοι εθνικιστές ήταν καχύποπτοι για τα δυτικά κίνητρα. Θεωρούσαν τους αμερικανικούς πολέμους στο Ιράκ ως μέρος μιας προσπάθειας για τη δημιουργία ενός Μεγάλου Κουρδιστάν. Γενικότερα, οι Τούρκοι θεωρούσαν τη συνεργασία των ΗΠΑ με συριακές κουρδικές δυνάμεις που συνδέονται με το ΡΚΚ κατά του Ισλαμικού Κράτους ως απόδειξη ότι «η κουρδο-αμερικανική συνωμοσία μετατράπηκε σε προφητεία».
Για τις ΗΠΑ, αυτές οι κουρδικές δυνάμεις ήταν καλύτερος σύμμαχος στον αγώνα κατά του ISIS από την Τουρκία, η οποία έχει τον δεύτερο μεγαλύτερο στρατό στο ΝΑΤΟ. Αυτό συνέβη επειδή η Τουρκία δεν θεωρούσε το ISIS ως υπαρξιακή απειλή όπως το PKK. Άλλωστε, προσθέτουμε εμείς, Τουρκία και ISIS συνεργάζονταν στο λαθρεμπόριο πετρελαίου κι όχι μόνο.
Επίσης, οι Η.Π.Α. γνώριζαν καλά ότι η Τουρκία χαιρέτισε την άνοδο των τζιχαντιστών στη Συρία αφού ήταν αποτελεσματικοί μαχητές τόσο κατά του καθεστώτος Άσαντ όσο και του ΡΚΚ.
Το ζήτημα των S-400 που έχει καταστρέψει πολύ τους δεσμούς ΗΠΑ-Τουρκίας έχει τις ρίζες του στο κουρδικό ζήτημα, έγραψε ο Taşpınar. Υποστήριξε ότι η απόφαση του Ερντογάν να αγοράσει το σύστημα "ήταν επίσης άμεσο αποτέλεσμα στρατηγικών επιταγών που σχετίζονται με την καταπολέμηση των Κούρδων της Συρίας".
"Η Άγκυρα ήταν πολύ ανήσυχη για την αυτονομία των Κούρδων και τα εδαφικά κέρδη στη βόρεια Συρία, και οποιαδήποτε τουρκική διασυνοριακή στρατιωτική εισβολή για να σταματήσει το κουρδικό κύμα απαιτούσε την ευλογία της Μόσχας", πρόσθεσε.
Η Τουρκία και η Ρωσία άρχισαν να έρχονται κοντά μετά την αποτυχημένη απόπειρα πραξικοπήματος της 15ης Ιουλίου 2016 στην Τουρκία. Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν τηλεφώνησε στον Ερντογάν το βράδυ του πραξικοπήματος για να προσφέρει την υποστήριξή του. Ένα μήνα αργότερα, η Τουρκία ξεκίνησε την πρώτη της διασυνοριακή εισβολή στη Συρία με τη συγκατάθεση της Ρωσίας. Ο συντονισμός με τη Ρωσία έγινε ολοένα και πιο ουσιαστικός για την Τουρκία από τότε.
«Αλλά σε αυτήν την περίεργη συνεργασία, όπου η Άγκυρα και η Μόσχα υποστήριζαν τις αντίθετες πλευρές της συριακής σύγκρουσης, ο Πούτιν είχε πάντα το πάνω χέρι και δε δίστασε ποτέ να το παίξει σκληρός», έγραψε ο Taşpınar.
Όταν μια αεροπορική επιδρομή σκότωσε 33 Τούρκους στρατιώτες τον Φεβρουάριο του 2020, για παράδειγμα, «ο Ερντογάν έπρεπε να προσποιηθεί ότι η Ρωσία δεν εμπλέκεται».
«Απλώς δεν είχε κανένα ενδιαφέρον να κλιμακώσει τις στρατιωτικές εντάσεις με τη Μόσχα», έγραψε ο Taşpınar. «Η ίδια δυναμική συνεχίζεται μέχρι σήμερα».
Αυτές περιλαμβάνουν τη συνεχή εξάρτηση της Τουρκίας από το ρωσικό φυσικό αέριο, τη Ρωσία ως εξαγωγική αγορά αγροτικών εξαγωγών και τα έσοδα που δημιουργούνται από το ρωσικό τουρισμό.
Στη Συρία, η Τουρκία είναι η πιο ευάλωτη αφού η Ρωσία ανά πάσα στιγμή θα μπορούσε να κλιμακώσει στο Ιντλίμπ, οδηγώντας τουλάχιστον ένα εκατομμύριο περισσότερους Σύριους πρόσφυγες στην Τουρκία. Κατά συνέπεια, διακυβεύονται πάρα πολλά για τον Ερντογάν να διακινδυνεύσει να θέσει σε κίνδυνο την καλή του σχέση με τον Πούτιν.
Ο Taşpınar ολοκλήρωσε το άρθρο του σημειώνοντας ότι η πώληση της Ρωσίας των «S-400 σε μια χώρα του ΝΑΤΟ που έχει πλέον αποβληθεί από το πρόγραμμα προηγμένων μαχητικών αεροσκαφών F-35 και έχει υποβληθεί σε αμερικανικές στρατιωτικές κυρώσεις δεν είναι μικρό επίτευγμα για τη Μόσχα».
«Αν ήμουν ο Πούτιν, θα είχα εκφράσει τις ευχαριστίες μου στην κουρδική ανασφάλεια της Τουρκίας για αυτήν την κατάσταση».
Σύμφωνα με τον Taşpınar, αυτή η αποτυχία «δημιούργησε μια βαθιά ανασφαλή και χρόνια παράλογη τουρκική πολιτική κουλτούρα».
Ενώ πολλοί θεωρούν το κουρδικό ζήτημα διαχειρίσιμο, «η Άγκυρα βλέπει την τρομοκρατία και την αρχή μιας δυσεπίλυτης, αιματηρής διάλυσης», έγραψε.
Κατά συνέπεια, αυτό το ζήτημα διαμορφώνει τις ενέργειες της Τουρκίας, από τον αυξανόμενο αυταρχισμό του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έως την αμφιλεγόμενη αγορά από την Τουρκία των ρωσικών πυραυλικών συστημάτων αεράμυνας S-400.
«Για όποιον προσέχει, το τέλος της τουρκο-αμερικανικής στρατηγικής εταιρικής σχέσης ήρθε επίσης εξαιτίας των Κούρδων», έγραψε ο Taşpınar.
Από την εποχή των Οθωμανών, οι Τούρκοι εθνικιστές ήταν καχύποπτοι για τα δυτικά κίνητρα. Θεωρούσαν τους αμερικανικούς πολέμους στο Ιράκ ως μέρος μιας προσπάθειας για τη δημιουργία ενός Μεγάλου Κουρδιστάν. Γενικότερα, οι Τούρκοι θεωρούσαν τη συνεργασία των ΗΠΑ με συριακές κουρδικές δυνάμεις που συνδέονται με το ΡΚΚ κατά του Ισλαμικού Κράτους ως απόδειξη ότι «η κουρδο-αμερικανική συνωμοσία μετατράπηκε σε προφητεία».
Για τις ΗΠΑ, αυτές οι κουρδικές δυνάμεις ήταν καλύτερος σύμμαχος στον αγώνα κατά του ISIS από την Τουρκία, η οποία έχει τον δεύτερο μεγαλύτερο στρατό στο ΝΑΤΟ. Αυτό συνέβη επειδή η Τουρκία δεν θεωρούσε το ISIS ως υπαρξιακή απειλή όπως το PKK. Άλλωστε, προσθέτουμε εμείς, Τουρκία και ISIS συνεργάζονταν στο λαθρεμπόριο πετρελαίου κι όχι μόνο.
Επίσης, οι Η.Π.Α. γνώριζαν καλά ότι η Τουρκία χαιρέτισε την άνοδο των τζιχαντιστών στη Συρία αφού ήταν αποτελεσματικοί μαχητές τόσο κατά του καθεστώτος Άσαντ όσο και του ΡΚΚ.
Το ζήτημα των S-400 που έχει καταστρέψει πολύ τους δεσμούς ΗΠΑ-Τουρκίας έχει τις ρίζες του στο κουρδικό ζήτημα, έγραψε ο Taşpınar. Υποστήριξε ότι η απόφαση του Ερντογάν να αγοράσει το σύστημα "ήταν επίσης άμεσο αποτέλεσμα στρατηγικών επιταγών που σχετίζονται με την καταπολέμηση των Κούρδων της Συρίας".
"Η Άγκυρα ήταν πολύ ανήσυχη για την αυτονομία των Κούρδων και τα εδαφικά κέρδη στη βόρεια Συρία, και οποιαδήποτε τουρκική διασυνοριακή στρατιωτική εισβολή για να σταματήσει το κουρδικό κύμα απαιτούσε την ευλογία της Μόσχας", πρόσθεσε.
Η Τουρκία και η Ρωσία άρχισαν να έρχονται κοντά μετά την αποτυχημένη απόπειρα πραξικοπήματος της 15ης Ιουλίου 2016 στην Τουρκία. Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν τηλεφώνησε στον Ερντογάν το βράδυ του πραξικοπήματος για να προσφέρει την υποστήριξή του. Ένα μήνα αργότερα, η Τουρκία ξεκίνησε την πρώτη της διασυνοριακή εισβολή στη Συρία με τη συγκατάθεση της Ρωσίας. Ο συντονισμός με τη Ρωσία έγινε ολοένα και πιο ουσιαστικός για την Τουρκία από τότε.
«Αλλά σε αυτήν την περίεργη συνεργασία, όπου η Άγκυρα και η Μόσχα υποστήριζαν τις αντίθετες πλευρές της συριακής σύγκρουσης, ο Πούτιν είχε πάντα το πάνω χέρι και δε δίστασε ποτέ να το παίξει σκληρός», έγραψε ο Taşpınar.
Όταν μια αεροπορική επιδρομή σκότωσε 33 Τούρκους στρατιώτες τον Φεβρουάριο του 2020, για παράδειγμα, «ο Ερντογάν έπρεπε να προσποιηθεί ότι η Ρωσία δεν εμπλέκεται».
«Απλώς δεν είχε κανένα ενδιαφέρον να κλιμακώσει τις στρατιωτικές εντάσεις με τη Μόσχα», έγραψε ο Taşpınar. «Η ίδια δυναμική συνεχίζεται μέχρι σήμερα».
Αυτές περιλαμβάνουν τη συνεχή εξάρτηση της Τουρκίας από το ρωσικό φυσικό αέριο, τη Ρωσία ως εξαγωγική αγορά αγροτικών εξαγωγών και τα έσοδα που δημιουργούνται από το ρωσικό τουρισμό.
Στη Συρία, η Τουρκία είναι η πιο ευάλωτη αφού η Ρωσία ανά πάσα στιγμή θα μπορούσε να κλιμακώσει στο Ιντλίμπ, οδηγώντας τουλάχιστον ένα εκατομμύριο περισσότερους Σύριους πρόσφυγες στην Τουρκία. Κατά συνέπεια, διακυβεύονται πάρα πολλά για τον Ερντογάν να διακινδυνεύσει να θέσει σε κίνδυνο την καλή του σχέση με τον Πούτιν.
Ο Taşpınar ολοκλήρωσε το άρθρο του σημειώνοντας ότι η πώληση της Ρωσίας των «S-400 σε μια χώρα του ΝΑΤΟ που έχει πλέον αποβληθεί από το πρόγραμμα προηγμένων μαχητικών αεροσκαφών F-35 και έχει υποβληθεί σε αμερικανικές στρατιωτικές κυρώσεις δεν είναι μικρό επίτευγμα για τη Μόσχα».
«Αν ήμουν ο Πούτιν, θα είχα εκφράσει τις ευχαριστίες μου στην κουρδική ανασφάλεια της Τουρκίας για αυτήν την κατάσταση».