Κυρίες και κύριοι,
Είχαμε ουσιαστικές συνομιλίες με τον Κύπριο συνάδελφο και φίλο μου Νίκο Χριστοδουλίδη. Αυτή είναι ήδη η τέταρτη συνάντησή μας και κατά παράδοση πραγματοποιήθηκε σε φιλικό, ειλικρινές και αξιόπιστο κλίμα.
Η Κύπρος είναι ο σημαντικός και δοκιμασμένος στον χρόνο συνεργάτης μας. Η χώρα μας υποστήριξε τις προσπάθειες των Κυπρίων να διατηρήσουν την ανεξαρτησία τους στα τέλη της δεκαετίας του 1950 και ήταν από τις πρώτες που αναγνώρισε την ανεξαρτησία της Κύπρου τον Αύγουστο του 1960 και άνοιξε τη διπλωματική της αποστολή εκεί.
Η συνεργασία Ρωσίας-Κύπρου βασίζεται σε μακροχρόνιους δεσμούς φιλίας και πνευματικής και πολιτιστικής συγγένειας. Με χαρά σημειώσαμε ότι η συνεργασία μας σε ένα ευρύ φάσμα τομέων δεν έχει σταματήσει ακόμη και υπό τις συνθήκες των υφιστάμενων υγειονομικών και επιδημιολογικών περιορισμών. Συνεχίζουμε τον πολιτικό μας διάλογο, μεταξύ άλλων σε υψηλό και υψηλότερο επίπεδο. Οι τακτικές επαφές μεταξύ Ρωσίας και Κύπρου επιβεβαιώνουν τον ιδιαίτερο χαρακτήρα των διμερών μας σχέσεων.
Σήμερα, συζητήσαμε λεπτομερώς την εφαρμογή των συμφωνιών αρχών που επιτεύχθηκε κατά τις επαφές μεταξύ του Προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν και του Προέδρου Νίκου Αναστασιάδη, συμπεριλαμβανομένης της τηλεφωνικής τους συνομιλίας στις 30 Ιουλίου 2020 και των συναντήσεων μεταξύ του Πρωθυπουργού της Ρωσικής Ομοσπονδίας Μιχαήλ Μισούστιν και του Προέδρου της Κύπρου Νίκου Αναστασιάδη στην Αθήνα στις 24 Μαρτίου 2021 στο περιθώριο των εκδηλώσεων αφιερωμένων στα 200 χρόνια από την έναρξη της ελληνικής εθνικοαπελευθερωτικής επανάστασης.
Ανταλλάξαμε απόψεις για τη συνεργασία μας για την αντιμετώπιση της πανδημίας του κορωνοϊού, την υπέρβαση των αρνητικών συνεπειών της και τη διασφάλιση της επιδημιολογικής ασφάλειας των ανθρώπων μας. Έχουμε σημειώσει απτή πρόοδο σε αυτό το θέμα και θα συνεχίσουμε να οικοδομούμε τη χρήσιμη συνεργασία μας σε αυτόν τον τομέα.
Χαιρετίσαμε την αποκατάσταση της επιχειρηματικής δραστηριότητας και του τουρισμού μετά την επανέναρξη της τακτικής εναέριας κυκλοφορίας μεταξύ των χωρών μας τον περασμένο Ιούνιο. Υποστηρίξαμε τη διεξαγωγή συνάντησης, το συντομότερο δυνατό, της ομάδας εργασίας για κοινές προετοιμασίες για την πλήρη 12η σύνοδο της Ρωσο-Κυπριακής Διακυβερνητικής Επιτροπής Οικονομικής Συνεργασίας. Έχει προγραμματιστεί να πραγματοποιηθεί στην Κύπρο την άνοιξη του 2022. Συμφωνήσαμε ότι οι άμεσες επαφές μεταξύ ειδικών για τον κλάδο οργανισμών, συμπεριλαμβανομένων στο πλαίσιο των προετοιμασιών για αυτή τη σημαντική σύνοδο, θα μας βοηθήσουν να ανακτήσουμε την ανάπτυξη του διμερούς εμπορίου. Ενδιαφερόμαστε να συνεχίσουμε το συντομότερο δυνατό τις εργασίες πλήρους κλίμακας για την υλοποίηση έργων που είχαν προγραμματιστεί ή ξεκίνησαν πριν από την πανδημία.
Συνεχίζουμε να εργαζόμαστε για την ενημέρωση του συμβατικού νομικού μας πλαισίου. Μόλις υπογράψαμε ένα στρατηγικό σχέδιο συνεργασίας-πλαίσιο για την περίοδο 2022-2024 και μια συμφωνία συνεργασίας για τη διεξαγωγή ανθρωπιστικών αποστολών κατά τη διάρκεια κρίσεων. Εκτιμούμε τη συνεργασία με τους Κύπριους φίλους μας σε αυτόν τον τομέα, η οποία περιοδικά επιβεβαιώνεται από τις επισκέψεις ρωσικών ναυτικών πλοίων στα κυπριακά λιμάνια.
Συμφωνήσαμε να επιταχύνουμε τις εργασίες μας σε πολλά άλλα πεδία που βρίσκονται ακόμη υπό διαπραγμάτευση, συμπεριλαμβανομένων των συνομιλιών για μια διακυβερνητική συμφωνία για τη συνεργασία στον τομέα της κοινωνικής ασφάλισης.
Έχουμε ένα καλό επίπεδο πολιτιστικής και ανθρωπιστικής συνεργασίας, διαπεριφερειακών, διαδημοτικών και δίδυμων πόλεων. Οι Ρώσοι και Κύπριοι ηγέτες δίνουν ιδιαίτερη προσοχή σε αυτόν τον τομέα, δεδομένης της σημασίας της ανάπτυξης των ανθρώπινων επαφών σύμφωνα με τις προσδοκίες των λαών μας. Φυσικά, θα ενισχύσουμε αυτούς τους τομείς συνεργασίας όταν αρθούν οι περιορισμοί υγείας.
Όσον αφορά τα διεθνή και περιφερειακά ζητήματα, έχουμε σημειώσει επιτυχημένη συνεργασία σε πολυμερείς χώρους: ΟΗΕ, ΟΑΣΕ και Συμβούλιο της Ευρώπης. Αυτές οι επαφές θα συνεχιστούν. Εκτιμούμε τις συμφωνίες με τους Κύπριους εταίρους μας για την αμοιβαία υποστήριξη των υποψηφίων κατά τη διάρκεια εκλογών σε διάφορες υπηρεσίες του ΟΗΕ και σχετικούς οργανισμούς.
Συζητήσαμε λεπτομερώς το πρόβλημα της διευθέτησης της Κύπρου. Ακούσαμε τις αξιολογήσεις των συνεργατών μας που είναι σημαντικές για εμάς. Επιβεβαιώσαμε τη θέση αρχής της Ρωσίας υπέρ της επίτευξης μιας δίκαιης, βιώσιμης και συνολικής διευθέτησης του κυπριακού προβλήματος εντός του υφιστάμενου διεθνούς νομικού πλαισίου. Δεν βλέπουμε εναλλακτική λύση για την πρόωρη επανεκκίνηση της διακοινοτικής διαπραγματευτικής διαδικασίας, η οποία θα επέτρεπε την αποκατάσταση της ατμόσφαιρας εμπιστοσύνης μεταξύ της κυπριακής ελληνικής και τουρκικής κοινότητας. Θεωρούμε τα μονομερή βήματα σε σχέση με την εγκαταλελειμμένη συνοικία Βαρώσια στην πόλη της Αμμοχώστου ως απαράδεκτα και αντιπαραγωγικά. Τόσο στον ΟΗΕ όσο και στις διμερείς επαφές με όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη, υποστηρίζουμε τη δημιουργία ευνοϊκών εξωτερικών συνθηκών που μπορούν να βοηθήσουν στην επίτευξη προόδου στις κυπριακές υποθέσεις. Τονίσαμε για άλλη μια φορά ότι θα ήταν σημαντικό να συμμετάσχουν μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών στη συζήτηση για τις εξωτερικές πτυχές της διευθέτησης και επιβεβαιώσαμε τη θέση μας υπέρ της αντικατάστασης των παρωχημένων κυπριακών εγγυήσεων ασφάλειας με νέες εγγυήσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ.
Μιλήσαμε για τις σχέσεις Ρωσίας-ΕΕ, οι οποίες εδώ και καιρό βρίσκονται σε βαθιά κρίση. Δεν είναι επιλογή της Ρωσίας. Θα είμαστε προετοιμασμένοι για επανέναρξη του διαλόγου με την ΕΕ με βάση τις αρχές της ισότητας και του αμοιβαίου σεβασμού των συμφερόντων του άλλου. Δυστυχώς, ωστόσο, οι συνάδελφοί μας στην ΕΕ δεν είναι έτοιμοι για αυτό.
Ανταλλάξαμε απόψεις για την κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο. Η Ρωσία θα ήθελε τα προβλήματα στην περιοχή να επιλυθούν με βάση το διεθνές δίκαιο, κυρίως τη Σύμβαση του ΟΗΕ του 1982 για το Δίκαιο της Θάλασσας. Συζητήσαμε την κατάσταση στη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική και την κατάσταση στο Αφγανιστάν, η οποία έχει τραβήξει τόση προσοχή τον τελευταίο καιρό σε διάφορες μορφές.
Οι συνομιλίες επιβεβαίωσαν την αμοιβαία δέσμευσή μας για επέκταση της διμερούς συνεργασίας. Νομίζω ότι τα αποτελέσματα των συνομιλιών μας θα είναι χρήσιμα για την πρακτική εργασία που θα πραγματοποιηθεί τόσο από τα υπουργεία Εξωτερικών όσο και από άλλα τμήματα των κυβερνήσεων των δύο χωρών.
Σας ευχαριστώ.
Δήλωση του Υπουργού Εξωτερικών κ. Νίκου Χριστοδουλίδη μετά το πέρας των επαφών του με τον Υπουργό Εξωτερικών της Ρωσικής Ομοσπονδίας κ. Sergey Lavrov
Θα ήθελα καταρχάς να ευχαριστήσω τον φίλο Υπουργό Εξωτερικών της Ρωσικής Ομοσπονδίας για την πρόσκληση να επισκεφθώ τη Μόσχα, στο πλαίσιο του τακτικού μας διαλόγου και την ευκαιρία για να έχουμε ένα ειλικρινή και ανοικτό διάλογο, όπως εξάλλου έχουμε πάντα.
Κατά τη διάρκεια των διαβουλεύσεων μας, έγινε μια πολύ εποικοδομητική συζήτηση και ανταλλαγή απόψεων γύρω από τις διμερείς μας σχέσεις, την αντιμετώπιση της πανδημίας, διεθνή και περιφερειακά ζητήματα, τις σχέσεις ΕΕ–Ρωσίας, και φυσικά για το Κυπριακό και τις εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο.
Θέλω να επισημάνω ότι η παρουσία μου εδώ σήμερα συνιστά ανταπόδοση της επίσκεψης του αγαπητού Sergey στη Λευκωσία πριν από ένα χρόνο, όταν είχαμε εορτάσει τη συμπλήρωση 60 χρόνων από τη σύναψη διπλωματικών σχέσεων.
Μέσα από την ανασκόπηση και αξιολόγηση των διμερών μας σχέσεων στην οποία προβήκαμε, προκύπτει ξεκάθαρα ότι αυτές βρίσκονται σε εξαιρετικό επίπεδο. Είχαμε, σήμερα, την ευκαιρία να συζητήσουμε με τον φίλο Υπουργό για τις προοπτικές ανάπτυξης τους σε συγκεκριμένους τομείς και σε ζητήματα κοινού ενδιαφέροντος, πάντα προς όφελος των λαών των δύο χωρών. Προς αυτή την κατεύθυνση συμφωνήσαμε να εργαστούμε από κοινού το επόμενο διάστημα.
Είναι ακριβώς σε αυτό το πλαίσιο, αλλά και με αφορμή την συμπλήρωση πολύ πρόσφατα έξι δεκαετιών διπλωματικών σχέσεων, που υπογράψαμε πριν από μερικά λεπτά δύο σημαντικά έγγραφα, τα οποία καταδεικνύουν την κοινή μας προσήλωσή στην ενίσχυση των διμερών μας σχέσεων:
Το πρώτο από τα δύο είναι το Στρατηγικό Πλαίσιο Συνεργασίας μεταξύ της Κυπριακής Δημοκρατίας και της Ρωσικής Ομοσπονδίας για την τριετία 2022–2024, που αποτελεί ανανέωση του Κοινού Προγράμματος Δράσης που ήταν σε ισχύ μέχρι πρότινος, ανάμεσα στις Κυβερνήσεις των δύο χωρών και καθορίζει στην ουσία τους στόχους της συνεργασίας μας σε ένα ευρύτατο φάσμα θεμάτων.
Το δεύτερο που υπογράψαμε, είναι η Συμφωνία μεταξύ των κυβερνήσεων Κύπρου και Ρωσίας για Συνεργασία κατά τη Διάρκεια Ανθρωπιστικών Επιχειρήσεων σε Περίπτωση Καταστάσεων Διαχείρισης Κρίσεων, με τη οποία προκαθορίζεται ο τρόπος με τον οποίο οι δύο χώρες θα συνεργάζονται σε περιπτώσεις κρίσεων που θα καθιστούν απαραίτητη την εκκένωση πολιτών μας από τρίτες χώρες.
Σε ό,τι αφορά τη συζήτηση μας και ειδικά το Κυπριακό, εξέφρασα την εκτίμηση της Κυπριακής Δημοκρατίας για τη διαχρονική στάση που τηρεί η Ρωσική Ομοσπονδία, ειδικότερα στο πλαίσιο του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, την ξεκάθαρη τοποθέτηση για κατάργηση του αναχρονιστικού συστήματος Εγγυήσεων του 1960, αλλά και τη σαφή προσέγγιση σε σχέση με τον επιδιωκόμενο στόχο της επίλυσης του Κυπριακού που δεν μπορεί να εκφεύγει του συμφωνημένου πλαισίου της διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας. Μετέφερα την ευχή και προσδοκία μας όπως το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών διαδραματίσει πρωταγωνιστικό ρόλο στις προσπάθειες που βρίσκονται σε εξέλιξη για επανέναρξη ουσιαστικών συνομιλιών, πάντα στη βάση των σχετικών ψηφισμάτων του ΟΗΕ, και ζήτησα την συμβολή του κ. Υπουργού προς αυτή την κατεύθυνση.
Συζητήσαμε, επίσης, τις παράνομες και προκλητικές ενέργειες της Τουρκίας στην περίκλειστη περιοχή της Αμμοχώστου που είναι σε πλήρη αντίθεση με τα σχετικά Ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας. Ενέργειες που συνεχίζονται πάρα τη ρητή τοποθέτηση του Σώματος μέσα από την Προεδρική Δήλωση της 23 Ιουλίου για αντιστροφή των οποίων σχετικών με την Αμμόχωστο έκνομων αποφάσεων της Τουρκίας. Η πλήρης απαξίωση από πλευράς Άγκυρας των αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας, και κατ’ επέκταση των Μελών του Συμβουλίου, είναι κάτι που θεωρούμε πως θα πρέπει να απασχολήσει σοβαρά το ίδιο το Συμβούλιο και ειδικότερα τα Μόνιμα Μέλη του.
Κατά τη διάρκεια των επαφών μας, είχα επίσης την ευκαιρία να ενημερώσω για την κατάσταση στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της Κυπριακής Δημοκρατίας και τις συνεχιζόμενες προκλητικές, παράνομες ενέργειες της Τουρκίας, που παραβιάζουν κάθε αρχή του Διεθνούς Δικαίου, λειτουργούν αρνητικά στην προσπάθεια εξεύρεσης λύσης του Κυπριακού και υπονομεύουν την σταθερότητα και την ασφάλεια στην Ανατολική Μεσόγειο.
Με τον κ. Lavrov ανταλλάξαμε, επίσης, απόψεις για τις σχέσεις ΕΕ–Ρωσίας. Αποτελεί αδιαμφισβήτητο γεγονός ότι υπάρχουν προκλήσεις, δυσκολίες και διαφορετικές προσεγγίσεις, αλλά την ίδια στιγμή είναι κοινή η πεποίθηση μας ότι η συνεργασία είναι απαραίτητη για να μπορέσουμε με επιτυχία να ανταπεξέλθουμε και να αντιμετωπίσουμε σημαντικές διεθνείς προκλήσεις. Είναι σημαντικό και απαραίτητο να υπάρχει ένας συνεχής διάλογος και επικοινωνία, καθώς αυτή είναι και η μόνη οδός για αντιμετώπιση των όποιων διαφωνιών ή/και διαφορετικών προσεγγίσεων.
Με τον Sergey συζητήσαμε, επίσης, τις περιφερειακές και διεθνείς εξελίξεις και την ευρύτερη γεωπολιτική κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο, τη Μέση Ανατολή και τη Βόρειο Αφρική. Ανταλλάξαμε μέσα από ένα ειλικρινή και ανοικτό διάλογο, απόψεις και για άλλα περιφερειακά και διεθνή προβλήματα. Το ζητούμενο σε όλες τις περιπτώσεις είναι πως δημιουργούνται προοπτικές για επίτευξη συνθηκών σταθερότητας και ασφάλειας, πάντα στην βάσει του Διεθνούς Δικαίου και χωρίς προσεγγίσεις μηδενικού αθροίσματος.
Ολοκληρώνοντας, επιτρέψτε μου να ευχαριστήσω και πάλι τον αγαπητό Υπουργό για τις πολύ εποικοδομητικές και ουσιαστικές συζητήσεις που είχαμε. Η επίσκεψη μου στη Μόσχα είναι η τρίτη από την ανάληψη των καθηκόντων μου, και ειλικρινά πιστεύω ότι τα αποτελέσματα της επιβεβαιώνουν τους ισχυρούς και διαχρονικούς δεσμούς φιλίας των λαών μας, καθώς και το υψηλό επίπεδο των διμερών μας σχέσεων.
Αγαπητέ Sergey, ευχαριστώ ξανά για τη ζεστή υποδοχή και φιλοξενία.