Μετάφραση: Μιχαήλ Στυλιανού
Η εφημερίδα Die Welt επέλεξε έναν τίτλο που σηματοδοτεί την αρχή της καταστροφής των ευρωπαϊκών δομών. Η Πολωνία καταγγέλλει τις επιθέσεις στις Βρυξέλλες και τα βίαια λόγια της Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν μετά από αυτή τη σλαβική χώρα, να μην αποδεχθεί τους νόμους της ΕΕ ως ανώτερους από εκείνους της χώρας της.
Με αυτή την πολιτική σύγκρουση εντός της ΕΕ, με την Πολωνία, η οποία αποτελεί μεγάλη κατάκτηση της Δύσης και του ΝΑΤΟ, υπάρχει το ζήτημα της αύξησης των τιμών της ενέργειας που θερμαίνει το μυαλό των κατοίκων. Η διάρρηξη της ΕΕ γίνεται όλο και πιο πιθανή. Η Ουγγαρία υποστηρίζει, ιδίως την Πολωνία.
Η Άνγκελα Μέρκελ αποχωρεί από τη θέση της Καγκελαρίου. Ήταν το σύμβολο της συναίνεσης στον τομέα της ΕΕ. Η αναχώρησή της προαναγγέλλει την έναρξη βαθιών αναταράξεων στην Ευρώπη και μεγάλης αστάθειας σε αυτό το πλαίσιο των αυξανόμενων τιμών και περιορισμών στην ενέργεια λόγω του Covid-19 (κάρτα υγείας, τρίτη δόση, απαγόρευση εργασίας για τους μη εμβολιασμένους νοσηλευτές). Δεν πρέπει να ξεχνάμε τη μεταναστευτική κρίση. Πολλά στοιχεία υπάρχουν για να προκαλέσουν έκρηξη στην ΕΕ. ΗΝτι Βέλτ εξηγεί ότι η τελευταία σύνοδος κορυφής της ΕΕ που πραγματοποιήθηκε την Πέμπτη και Παρασκευή 21/22 Οκτωβρίου, δεν μπορούσε να είναι ένα ήρεμο γεγονός για τους 27 της ΕΕ.
Η απόφαση του πολωνικού δικαστηρίου στη διαφωνία των δικαστών, η οποία παρεμπιπτόντως υπονόμευσε τα κεντρικά άρθρα της Συνθήκης της ΕΕ, καθώς επίσης το ρεκόρ τιμών ενέργειας, έχουν εξάψει τα πνεύματα τις τελευταίες εβδομάδες. Κορυφαίοι πολιτικοί της ΕΕ ζήτησαν την αναστολή των πληρωμών σε μετρητά από το πρόγραμμα βοήθειας corona για τη Βαρσοβία. Την προηγούμενη ημέρα, η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και ο Πολωνός πρωθυπουργός Ματέους Μοραβιέτκι συγκρούστηκαν με τις ομιλίες τους στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. «Η Ένωση δεν έχει αμφισβητηθεί ποτέ με τόσο ριζοσπαστικό τρόπο», δήλωσε ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Νταβίντ Σασόλι.
Ωστόσο, η Άνγκελα Μέρκελ έκανε αυτό που έκανε πάντα εκείνα τα 16 χρόνια. Προσπάθησε να ηρεμήσει την κατάσταση και να κρατήσει την Ευρώπη ενωμένη. Είπε στην αρχή της συνόδου κορυφής: «Το κράτος δικαίου βρίσκεται στο επίκεντρο της ΕΕ. Από την άλλη, πρέπει να βρούμε τρόπους και ευκαιρίες για να συναντηθούμε ξανά εδώ, καθώς μια σειρά διαφορών ενώπιον του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου δεν αποτελεί ακόμα λύση για το πώς μπορεί να ζήσει το κράτος δικαίου».
Με άλλα λόγια: αυτό το πρόβλημα πρέπει να επιλυθεί με πολιτικό συμβιβασμό, όχι με τελεσίγραφα και «εκβιασμούς», όπως κατήγγειλε ο Πολωνός πρωθυπουργός στην αρχή της συνόδου κορυφής. Η Die Welt αναφέρει ότι ο μόνος που βοήθησε δημοσίως τον πολωνό πρωθυπουργό ήταν ο Ούγγρος πρωθυπουργός Βίκτορ Ορμπάν, ο οποίος βρίσκεται επίσης υπό παρακολούθηση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, και ο οποίος μίλησε για «κυνήγι μαγισσών» κατά της Πολωνίας.
« Τι μέλλον έχει η Ευρώπη; αναρωτιέται η Die Welt. Στη σύνοδο κορυφής, ο Βέλγος πρωθυπουργός Alexander De Croo ενοχλήθηκε ιδιαίτερα από το γεγονός ότι η Πολωνία είχε εντείνει αυτή τη σύγκρουση σε μια εποχή κατά την οποία η Ένωση είχε πραγματικά άλλα προβλήματα. Στη συνέχεια πραγματοποιήθηκε ανοικτή συζήτηση κεκλεισμένων των θυρών, με την ΕΕ αυτή τη φορά να αποκηρύσσει τα πρακτικά του κειμένου, αναφέρει η Die Welt, σύμφωνα με την Politico, προκειμένου να αποτρέψει τη διαρροή των συζητήσεων μεταξύ ορισμένων αρχηγών κυβερνήσεων στα μέσα ενημέρωσης. Το θέμα δεν πρέπει επίσης να αναφέρεται στην τελική δήλωση. Αυτό δείχνει πόσο απέχει η ΕΕ από την επίλυση των προβλημάτων Κράτους Δικαίου στην Πολωνία και στην Ουγγαρία.
Εν πάση περιπτώσει, Ευρωπαίοι αξιωματούχοι προσπάθησαν να δώσουν την εντύπωση ότι επρόκειτο για μια απαραίτητη συζήτηση για την αποσαφήνιση των θέσεων όλων των μερών. Η συζήτηση ήταν ένα βήμα που θα πρέπει να βοηθήσει στο δρόμο προς μια λύση, ανέφεραν το βράδυ της Πέμπτης στους ευρωπαϊκούς κύκλους. Εδώ απαιτείται πολιτικός διάλογος. Η συζήτηση ήταν ειρηνική και μια ευκαιρία να κατανοήσουμε καλύτερα τις διαφορετικές απόψεις. Ο Πρόεδρος του Συμβουλίου της ΕΕ, κ. Charles Michel, ευχαρίστησε τους αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων για την εποικοδομητική προσέγγισή τους. Τα σκληρά σχόλια επιφανών πολιτικών της ΕΕ στις παραμονές της συνόδου είχαν δημιουργήσει προσδοκίες για ταχεία δράση που ούτε εν μέρει δεν εκπληρώθηκαν.
Πραγματικά δύσκολα μέτρα είναι δύσκολο να περάσουν. Και εδώ αναδύεται ένα θεμελιώδες πρόβλημα της ευρωπαϊκής αρχιτεκτονικής. Είναι δύσκολο να περάσουν πραγματικά σκληρά μέτρα, διότι οι κυβερνήσεις που πρέπει να επιβληθούν κυρώσεις χρειάζονται και πάλι σε άλλα ζητήματα που απαιτούν ομοφωνία. Η Ουγγαρία έχει παίξει αυτό το παιχνίδι με δεξιοτεχνία τα τελευταία χρόνια. Και η Πολωνία στοιχηματίζει τώρα ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και οι άλλες χώρες της ΕΕ δεν θέλουν να θέσουν σε κίνδυνο την ικανότητα δράσης της Ευρώπης και, ως εκ τούτου, τελικά δεν θα επιδιώξουν την τελική σύγκρουση με τη Βαρσοβία. Ούτε είναι σαφές πώς θα μπορούσε να μοιάζει ένας συμβιβασμός που θα επέτρεπε και στις δύο πλευρές να σώσουν το πρόσωπο.
Ένα άλλο θέμα που είχε ζεστάνει τις καρδιές της Ευρώπης τις εβδομάδες που προηγήθηκαν της συνόδου κορυφής ήταν οι υψηλές τιμές της ενέργειας, ιδίως οι τιμές του φυσικού αερίου. Υπάρχουν πολλοί λόγοι για αυτό, συμπεριλαμβανομένων των ανεπαρκώς γεμισμένων εγκαταστάσεων αποθήκευσης φυσικού αερίου στην Ευρώπη, καθώς οι εταιρείες ενέργειας έχουν εικάσει για την εξέλιξη των τιμών, αυξάνοντας την παγκόσμια ζήτηση λόγω της οικονομικής ανάκαμψης από την πανδημία του κοροναϊού.
Δεν υπάρχει συναίνεση στην Ευρώπη για το πώς να αντιμετωπιστεί η αύξηση των τιμών πριν το χειμώνα, δήλωσε η Die Welt. Την προηγούμενη εβδομάδα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή απαρίθμησε μια σειρά μέσων που μπορούν να χρησιμοποιήσουν οι χώρες της ΕΕ για να αποσβέσουν τις τιμές σε εθνικό επίπεδο χωρίς να παραβιάσουν τους κανόνες ανταγωνισμού της ΕΕ. Ωστόσο, για ορισμένα κράτη μέλη, αυτό δεν προχωρεί αρκετά. Χώρες όπως η Ισπανία, η Ελλάδα, η Πολωνία και η Ουγγαρία τάσσονται υπέρ μέτρων σε επίπεδο ΕΕ. Ο Πρωθυπουργός της Ελλάδος Κυριάκος Μητσοτάκης πρότεινε την Πέμπτη μια πλατφόρμα αερίου κεντρικής Ευρώπης από την οποία τα κράτη της ΕΕ μπορούν να αγοράσουν αέριο, καθώς επίσης υψηλότερες πανευρωπαϊκές ικανότητες αποθήκευσης και παρέμβαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην αγορά σε περίπτωση υπερθέρμανσης των τιμών για σύντομο χρονικό διάστημα. Η Καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ, για παράδειγμα, έχει αντιταχθεί σθεναρά σε αυτό, αναφέρει η Die Welt .
Πίσω από κλειστές πόρτες, η Πολωνία και η Ουγγαρία ζήτησαν την αναστολή της δέσμης μέτρων για το κλίμα. Ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας Βίκτορ Ορμπάν κάλεσε την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να «επανεξετάσει πλήρως» τις προτάσεις της. Μερικές από αυτές είναι "ουτοπικές φαντασιώσεις", ανέφερε για την πρόταση να συμπεριληφθεί ο τομέας μεταφορών και τα κτίρια στο εμπόριο εκπομπών στο μέλλον. Υποστήριξε ότι το έργο θα τροφοδοτήσει περαιτέρω σημαντικά υψηλότερες τιμές ενέργειας και "θα σκοτώσει την Ευρωπαϊκή μεσαία τάξη". Η Πολωνία και η Τσεχική Δημοκρατία ζήτησαν από την ΕΕ να αναλάβει δράση κατά των κερδοσκόπων στις συναλλαγές CO2, γεγονός που οδηγεί επίσης σε άνοδο των τιμών.
Οι διαφωνίες είναι βαθιές στην ΕΕ και, πράγματι, το ευρωπαϊκό σπίτι καίγεται.