Κρινιώ Καλογερίδου (Βούλα Ηλιάδου, συγγραφέας)
Μπορεί να έχει άλλα χαρίσματα ως ΥΠΕΞ: επικοινωνιακό χάρισμα, ψυχραιμία, σπιρτάδα, ρητορική σαλονάτου, αλλά κότσια δεν έχει, όπως δεν έχει και διορατικότητα. Κυρίως αυτήν, κάτι που έχω επισημάνει κατ' επανάληψη σε άρθρα μου, γιατί αποτελεί βασικό μειονέκτημα για έναν υπουργό Εξωτερικών να μην την έχει. Γι' αυτό και δεν τον πιάνει κανείς στον ρόλο του Επιμηθέα, άλλωστε...
Στην περίπτωση των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων έγινε κυριολεκτικά ήρωας στο παραμύθι του Αισώπου ''ο Λαγός και η Χελώνα'', όπου ο ''Λαγός''- Δένδιας επιδόθηκε σ' έναν αγώνα δρόμου προς άγραν συμμαχιών, αναποτελεσματικό όπως αποδείχθηκε, επισκεπτόμενος τέσσερις φορές τα ΗΑΕ για να ''δέσει'' τη συμμαχία να μην του φύγει.
Πλην όμως αυτή του έφυγε, γιατί την κέρδισε η ''χελώνα'' Έρντι. Με μοναδική διπλωματική μαεστρία, αθόρυβα και μεθοδικά ο Ταγίπ Ερντογάν κατάφερε να γεφυρώσει με εντυπωσιακό τρόπο το 7ετές χάσμα αντιπαλότητας μεταξύ των δύο χωρών, το οποίο κορυφώθηκε το διάστημα 2016-2020 με μήλον της έριδος τη Λιβύη και κατέληξε με υπογραφή συμφωνίας αμυντικής συνδρομής της τελευταίας με την Ελλάδα.
Ήταν η πιο ψυχροπολεμική περίοδος στις σχέσεις Τουρκία-ΗΑΕ και είχε την απαρχή της στο ξέσπασμα της Αραβικής Άνοιξης που έδωσε την αφορμή στην Τουρκία να υποστηρίξει την Μουσουλμανική Αδελφότητα, με σκοπό να αλλάξει το καθεστώς του Πολιτικού Ισλάμ στην Μέση Ανατολή. Τη στάση της αυτή την εξέλαβαν ως εχθρική τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και γι' αυτό προχώρησαν τότε ακόμα και σε απαξιωτικές αναφορές για την περίοδο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας προκαλώντας την οργή του Ταγίπ Ερντογάν.
Η οργή του μάλιστα έγινε ακόμα μεγαλύτερη όταν είδε τα Εμιράτα να πρωτοστατούν στον σχηματισμό αντιτουρκικού μετώπου στην Μέση Ανατολή, στο πλαίσιο του οποίου έκαναν ιστορικό άνοιγμα προς την Ινδία και εγκαινίασαν πολυμερή σχήματα συνεργασίας με Ελλάδα και Κύπρο, βάσει των οποίων υπογράφηκε ρήτρα αμυντικής συνδρομής ΗΑΕ-Ελλάδας.
Την ίδια περίοδο τα Εμιράτα προχώρησαν και σε ιστορική αναγνώριση του Ισραήλ εγκαινιάζοντας την νέα εποχή στις σχέσεις τους με την υπογραφή των ''Συμφωνιών του Αβραάμ'', ενώ φρόντισαν στη συνέχεια να κλείσουν συμφωνίες και με το Μπαχρέιν, το Σουδάν και το Μαρόκο.
Κινήσεις εντυπωσιακές και απαντητικές στις τουρκικές προκλήσεις, αφού αντιστρατεύονταν στην ουσία την νεοοθωμανική στρατηγική του Ταγίπ Ερντογάν σε όλα τα μέτωπα αντιδικιών τους, από τη Λιβύη (όπου τα ΗΑΕ πήραν το μέρος του στρατηγού Χαφτάρ), ως τη Συρία όπου ξανάφτιαξαν τις σχέσεις τους με τον Άσαντ, ενώ τοποθετήθηκαν αρνητικά στους τουρκικούς βομβαρδισμούς στο Β. Ιράκ και στην μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί το '20.
Ωστόσο όλα αυτά ξεχάστηκαν ως δια μαγείας μπροστά στη βούληση Τουρκίας-Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων για γεφύρωση του χάσματος μεταξύ τους. Έτσι, δέκα χρόνια μετά από την αρχή της διάρρηξης στις σχέσεις τους, έγινε χθες (24/11/'21) συνάντηση μεταξύ υψηλόβαθμων Αξιωματούχων των δύο χωρών σηματοδοτώντας μια εντυπωσιακή αλλαγή σελίδας στις σχέσεις τους.
Αλλαγή σελίδας την οποία τα ΜΜΕ της Τουρκίας υποδέχθηκαν με ενθουσιαστικούς τόνους χαρακτηρίζοντας ως μεγάλο βήμα τη συνάντηση του Ταγίπ Ερντογάν με τον διάδοχο του θρόνου των ΗΑΕ Μοχάμεντ μπιν Ζαγιέντ Αλ Ναγιάν (με τον οποίο, σημειωτέον, είχε επικοινωνήσει τηλεφωνικά ο Έλληνας πρωθυπουργός τον περασμένο Αύγουστο για να τον ευχαριστήσει για την αρωγή του στη χώρα μας στο θέμα της αντιμετώπισης των καταστροφικών πυρκαγιών).
Για να γυρίσουμε όμως στην κολοσσιαία συμφωνία αμυντικής συνδρομής ΗΑΕ-Τουρκίας, πρέπει να αναγνωρίσουμε πως χάρη στο πείσμα, την υπομονή και επιμονή του Ταγίπ Ερντογάν (ο οποίος έχει στριμωχτεί στα σχοινιά στο εσωτερικό της χώρας του πιεζόμενος απ' τις δημοσκοπήσεις και την οργή του λαού για τον δραματικό κατήφορο της τουρκικής οικονομίας), αλλά προπάντων χάρη στην διπλωματική ευστροφία του, η Τουρκία αυτήν τη στιγμή -- με την υπογραφή των 9 μνημονίων με τον υπουργό Βιομηχανίας του Άμπου Ντάμπι, μνημονίων κατανόησης και συνεργασίας των κρατικών επενδυτικών funds και των τραπεζών τους -- έχει εξασφαλίσει ζεστό χρήμα που δίνει το φιλί της ζωής στην καταρρέουσα τουρκική λίρα.
Η στροφή στη στρατηγική του Τούρκου Προέδρου έπιασε. Η διορατικότητα και το πείσμα του ανταμείφθηκαν με το παραπάνω και ήδη υπέγραψε με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (τον κυριότερο ανταγωνιστή της Τουρκίας στην ευρύτερη περιοχή) συμφωνίες για επενδύσεις 10 δισ. δολαρίων στους τομείς της ενέργειας (των ανανεώσιμων πηγών έως 3 G), των υποδομών, των μεταφορών, της τεχνολογίας, και της υγείας ενώ συμφώνησαν για συνεργασία των δύο χωρών στους τομείς των χρηματοοικονομικών υπηρεσιών, των τροφίμων και της γεωργίας..
Τι σημαίνουν όμως όλα αυτά για την Ελλάδα; Πόσο θα μας κοστίσει η συμφιλίωση Αμπού Ντάμπι-Άγκυρας; Θα σκληρύνει ή θα μαλακώσει τη στάση του απέναντί μας και απέναντι στην Κύπρο; Είναι τα βασικά ερωτήματα που πρέπει να απαντήσουμε καταληκτικά, αν και με επιφυλακτικότητα γιατί ο Ταγίπ Ερντογάν είναι εκπληκτικός στις πιρουέτες, στη διπλωματική ευλυγισία, και ξέρει να προσαρμόζει τη στρατηγική του στις εκάστοτε διαφοροποιήσεις των σχέσεων της Τουρκίας με τρίτους.
Κι αυτό το τελευταίο είναι το πιο επικίνδυνο για μας, γιατί προοιωνίζεται ''καψώνια'' μεγάλου μεγέθους με πιθανό ενδεχόμενο - μιας και είναι καταφανής η διπλωματική αδυναμία μας να ''δέσουμε'' τις νέες συμμαχίες στον περίγυρο της Μεσογείου, όσα ταξίδια και να κάνει ο Δένδιας - να κινδυνεύουμε χάσουμε μέσα απ' τα χέρια μας τη συμμαχία με την Αίγυπτο.
Την Αίγυπτο με την οποία είχαμε υπογράψει το '20 τη γνωστή ημιτελή συμφωνία την οποία είχε υποσχθεί ο ΥΠΕΞ μας να ολοκληρώσει ελληνοποιώντας την θαλάσσια ζώνη μεταξύ 28ου-32ου Μεσημβρινού (όπου βρίσκονται το Καστελόριζο και η μισή Ρόδος), αν και δεν βλέπω φως στο τούνελ για κάτι τέτοιο με τίποτα.
Αντίθετα, μετά τη χείρα οικονομικής βοήθειας των Εμιράτων στον Ερντογάν, βλέπω σκλήρυνση της στάσης του απέναντί μας και απέναντι στην Κύπρο κρίνοντας απ' την αμετάβλητα σταθερή, αποφασιστική στάση του να μην υποχωρήσει από τη Συρία και τη Λιβύη η στρατιωτική επέμβαση στις οποίες σηματοδοτεί την πίστη του στους επεκτατικούς σχεδιασμούς του.
Στο πλαίσιο αυτών των σχεδιασμών λοιπόν, όπου Ελλάδα και Κύπρος τον δελεάζουν πρωτίστως, δεν αποκλείεται να δούμε προσεχώς και την απώλεια των υπόλοιπων συμμαχιών μας (Αίγυπτο, Σαουδική Αραβία, ακόμα και Ισραήλ), προκειμένου ο Τούρκος ''σουλτάνος'' να μας αποδυναμώσει.
Να μας αποδυναμώσει και να αποκτήσει μεγαλύτερη πρόσβαση στο όνειρο της ''Γαλάζιας Πατρίδας'' του, που τον θέλει ιδανικό κλέφτη των ''χρυσών μήλων'' (Ελλάδας και Κύπρου) στον κήπο των Εσπερίδων του Αιγαίου και της Ανατολικής Μεσογείου.
Κατά τα άλλα, μετά την αρπαγή των Εμιράτων μέσα απ' τα χέρια μας, ΥΠΕΞ και Μαξίμου άλλαξαν πλευρό και συνεχίζουν να καθεύδουν υπό μανδραγόραν...
Λεξιλόγιο
* Καθεύδω υπό μανδραγόρα: Κοιμάμαι ύπνο βαθύ, αδιαφορώ τελείως...