Andrew Korybko - oneworld.press / Παρουσίαση Freepen.gr
Ωστόσο, αυτή η επίγνωση δε σημαίνει ότι η Ρωσία θα απαντούσε σε μια εισβολή παράνομων μεταναστών με τον ίδιο τρόπο όπως η Πολωνία, όπως εάν για παράδειγμα οι μετανάστες με έδρα τη Λευκορωσία αποφάσιζαν να εισβάλουν βίαια στα ανατολικά σύνορα αυτής της χώρας διέλευσης αντί στα δυτικά της. Παρά το γεγονός πως η σχετική στρατηγική της είναι σχεδόν πανομοιότυπη με εκείνη της Πολωνίας όσον αφορά το να κάνει ό,τι χρειάζεται για να αποτρέψει μια τέτοια απειλή να διασχίσει τα σύνορά της, αναμένεται ότι η Ρωσία θα χρησιμοποιούσε πολύ διαφορετικές τακτικές προς αυτόν τον σκοπό, εκτός εάν αναγκαζόταν απολύτως από τις περιστάσεις να επαναλάβει την προσέγγιση της Βαρσοβίας. Προτού περιγράψει τι πιθανότατα θα καταφύγει να κάνει η Ρωσία σε ένα τέτοιο σενάριο, ο αναγνώστης πρέπει να εξοικειωθεί με τις τελευταίες ενέργειες της Πολωνίας προκειμένου να εκτιμήσει την αντίθεση που θα γίνει σύντομα.
Αυτός ο επίδοξος ηγέτης της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης (ΚΑΕ) κατηγορείται από τη γείτονά του ότι χρησιμοποιεί χημικούς παράγοντες κατά των παράνομων μεταναστών. Εάν επιβεβαιωθεί, τότε αυτό θα μπορούσε να συνιστά παραβίαση του διεθνούς δικαίου και θα μπορούσε να οδηγήσει το Μινσκ να φέρει το ζήτημα στον ΟΗΕ, ακόμη και αν δεν είναι σαφές εάν θα υπάρξει συναίνεση στο Συμβούλιο Ασφαλείας για την επιβολή τιμωρητικού κόστους στη Βαρσοβία για αυτό που έκανε. Η εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών Μαρία Ζαχάροβα είχε επίσης πολλά να πει σχετικά με αυτό. Το TASS μετέδωσε τα λόγια της ως εξής:
«Αυτό αφορά τη ζωή και την υγεία των ανθρώπων. Έχουν μείνει εκεί για λίγο και δεν έφτασαν λόγω καλής ζωής και συν τοις άλλοις, είναι μούσκεμα μέσα στο κρύο. Και αυτά είναι γυναίκες και παιδιά. Επίσης, δέχονται αέρια, απειλούνται με χρήση όπλων και σωματικής βίας.
Αυτό σχετίζεται με τη χρήση μεγαφώνων, τον εκφοβισμό, μια εκστρατεία στα μέσα ενημέρωσης που δεν παρέχει την ευκαιρία να απευθυνθούμε άμεσα σε αυτούς τους ανθρώπους, να υπερασπιστούν τις θέσεις τους. Αποσκοπεί αποκλειστικά σε ένα πράγμα: να δικαιολογήσει τις προσεγγίσεις και τις ενέργειες αυτών των αρχών που χρησιμοποιούν τα απάνθρωπα μέτρα που βλέπουμε».
Η έντονη καταδίκη ως «απάνθρωπης» της σθεναρής απάντησης της Πολωνίας σε αυτή την εισβολή παράνομων μεταναστών είναι ισχυρή και υποδηλώνει ότι η Ρωσία θα στηρίξει τη Λευκορωσία εάν ο σύμμαχός της φέρει το ζήτημα στα Ηνωμένα Έθνη. Η προσέγγιση της Μόσχας είναι πως η Βαρσοβία αντιδρά με έναν υπερβολικά βίαιο τρόπο που ενσωματώνει επίσης ένα στοιχείο ψυχολογικής κακοποίησης εναντίον εκείνων που προσπαθούν να εισβάλουν επιθετικά στα σύνορά της. Η Ζαχάροβα ανησυχεί ιδιαίτερα για το γεγονός ότι γυναίκες και παιδιά απολαμβάνουν αυτές τις τακτικές. Όλα αυτά υποδηλώνουν ότι η Ρωσία θα αντιδρούσε με πολύ διαφορετικό τρόπο εάν αντιμετώπιζε την ίδια απειλή.
Αυτό μεταφέρει την ανάλυση στη συζήτηση για το πώς ακριβώς θα μπορούσε η Ρωσία να ανταποκριθεί σε ένα τέτοιο σενάριο. Αν κρίνουμε από τα λόγια της Ζαχάροβα, θα ήταν το αντίθετο από την προσέγγιση της Πολωνίας. Ειδικότερα, η Ρωσία θα καταφύγει σε τέτοια μέτρα ως αντίπαλός της μόνο στο απόλυτο χειρότερο σενάριο και μόνο εάν οι συνθήκες καθιστούσαν αδύνατη την υπεράσπιση των συνόρων της με οποιονδήποτε άλλο τρόπο. Ωστόσο, ένα τέτοιο σενάριο πιθανότατα δε θα συνέβαινε καν ρεαλιστικά, καθώς η Ρωσία θα δούλευε χέρι-χέρι με τη Λευκορωσία για να αποτρέψει προληπτικά κάτι τέτοιο. Για παράδειγμα, θα μπορούσε να αναμένεται να ενθαρρυνθεί η Λευκορωσία να δεχτεί να κάνουν αίτηση για άσυλο στη χώρα αυτή οι μετανάστες (το καθεστώς των οποίων στην επικράτεια αυτής της χώρας είναι νόμιμο αφού βρίσκονται εκεί με βίζα και καθίσταται παράνομο μόνο όταν επιχειρήσουν να εισβάλουν στα σύνορα).
Όσοι αρνούνται να εκπληρώσουν τη διεθνή νομική τους υποχρέωση ως υποτιθέμενοι «πρόσφυγες» να υποβάλουν αίτηση στην πρώτη ασφαλή χώρα που εισέρχονται (με την προϋπόθεση ότι δεν βρίσκονταν σε καμία ασφαλή κατάσταση διέλευσης πριν από την είσοδο στη Λευκορωσία) θα μπορούσαν στη συνέχεια να σταματήσουν από τις λευκορωσικές αρχές από την προσέγγιση των ρωσικών συνόρων, πόσο μάλλον από τη συγκέντρωση ογκωδών τροχόσπιτων καθ' οδόν προς αυτά τα σύνορα ή τη δημιουργία στρατοπέδων σε κοντινή απόσταση από αυτά. Η Λευκορωσία δεν το κάνει αυτό όταν πλησιάζουν τα πολωνικά σύνορα, επειδή της λείπουν τα κεφάλαια μετά την επιβολή κυρώσεων από τη Δύση λόγω των προσπαθειών λόμπι της Βαρσοβίας και επίσης δεν έχει πολιτική επιθυμία να χρησιμοποιήσει τους ήδη περιορισμένους πόρους της για να προστατεύσει τις ίδιες χώρες που προσπαθούν ενεργά να ανατρέψει την ηγεσία της. Η κατάσταση είναι εντελώς διαφορετική όσον αφορά τις σχέσεις Ρωσίας-Λευκορωσίας.
Όχι μόνο η Λευκορωσία έχει την πολιτική επιθυμία να διασφαλίσει την ασφάλεια του Ρώσου συμμάχου της από οποιεσδήποτε μη κρατικές απειλές που μπορεί να προέρχονται από το έδαφός της, αλλά η Μόσχα θα μπορούσε επίσης να χρηματοδοτήσει τις σχετικές επιχειρήσεις του Μινσκ εάν το τελευταίο δεν είχε τα κεφάλαια λόγω κυρώσεων. Η ευρασιατική Μεγάλη Δύναμη βοηθά ήδη στην επιδότηση της οικονομίας του συμμάχου της, αφού οι δυτικές κυρώσεις υπό την ηγεσία της Πολωνίας της προκάλεσαν τεράστια ζημιά, επομένως θα πρέπει να αναμένεται ότι η Ρωσία θα κάνει επίσης ό,τι χρειάζεται για να διασφαλίσει πως η Λευκορωσία υπεύθυνα και με ειρηνικό τρόπο αποτρέπει μια εισβολή μεταναστών παρόμοια με την Πολωνία στα ρωσικά σύνορα. Το απόλυτο τελευταίο πράγμα που θέλει να συμβεί η Ρωσία είναι να ξεφύγει η κατάσταση εκεί εκτός ελέγχου και έτσι να υποχρεωθούν οι υπηρεσίες συνοριακής ασφάλειας να αντιδράσουν όπως οι Πολωνοί ομολόγοι τους ως έσχατη λύση.
Επιστρέφοντας στην πολωνική προσέγγιση, ενώ αυτή η χώρα έχει το κυρίαρχο δικαίωμα να προστατεύει τους αθώους πολίτες της από τις απειλές που τους θέτουν αυτοί οι παράνομοι μετανάστες που προσπαθούν βίαια να εισβάλουν στα σύνορα (παρόλο που η ίδια η Βαρσοβία εκμεταλλεύεται αυτή την κρίση ενώ υποκριτικά ισχυρίζεται ότι το Μινσκ και η Μόσχα είναι αυτοί που το κάνουν), δεν έπρεπε ποτέ να είχε φτάσει τόσο μακριά. Οι δυτικές κυρώσεις υπό την ηγεσία της Πολωνίας κατέστησαν οικονομικά και πολιτικά αδύνατο για τη Λευκορωσία να συνεχίσει να λειτουργεί ως το ανατολικό προπύργιο της ΕΕ ενάντια σε μη κρατικές απειλές, όπως αυτές που θέτουν οι παράνομοι μετανάστες. Εάν η Πολωνία αντέστρεφε ρεαλιστικά την εχθρική της θέση έναντι της Λευκορωσίας και ασκούσε πιέσεις για την άρση των κυρώσεων ή τουλάχιστον τη χαλάρωσή τους, τότε η Λευκορωσία μπορεί να την προστάτευε ακριβώς όπως αναμένεται να προστατεύσει τη Ρωσία.
Με άλλα λόγια, η Πολωνία αναγκάστηκε να αντιδράσει τόσο σθεναρά όσο και για να προστατεύσει τα σύνορά της από συνθήκες που ήταν ειρωνικά υπό τον έλεγχό της για να αποτρέψει όλο αυτό το διάστημα. Η ηγεσία της προσκολλήθηκε πεισματικά στα περιφερειακά ηγεμονικά σχέδια αλλαγής καθεστώτος κατά της Λευκορωσίας, τα οποία επιδείνωσαν έτσι την κρίση εξουδετερώνοντας οικονομικά και πολιτικά τον μοναδικό πιθανό σύμμαχό τους για να σταματήσει αυτή την απειλή πριν φτάσει στα πολωνικά σύνορα. Αντίθετα, η Ρωσία έχει κάνει ό,τι καλύτερο μπορεί για να διατηρήσει άριστες σχέσεις με τα πιο πιθανά κράτη διέλευσης παράνομων μεταναστών που είναι πιο πιθανό να διασχίσουν τη διαδρομή προς τα δικά της σύνορα –Λευκορωσία και Δημοκρατίες της Κεντρικής Ασίας (CAR)– έτσι ώστε ρεαλιστικά να μην τοποθετηθεί στην ίδια θέση με την Πολωνία, ακούσια και άσκοπα.
Λαμβάνοντας υπόψη αυτή τη διορατικότητα, είναι ξεκάθαρο ότι ενώ οι στρατηγικές της Ρωσίας και της Πολωνίας απέναντι στους εισβολείς μετανάστες είναι οι ίδιες – υποθέτοντας ότι μεταξύ τους μπορεί να κρύβονται τρομοκράτες, κάνοντας ό,τι χρειάζεται για να εξουδετερώσουν την απειλή, νιώθοντας άβολα για τέτοια μια απειλή που συσσωρεύεται στα γειτονικά έθνη και κηρύττουν την εθνική ενότητα σε μια τέτοια περίοδο κρίσης – οι τακτικές τους είναι εντελώς διαφορετικές. Η Πολωνία είναι πολύ πιο δυναμική, αν και μόνο επειδή η ηγεσία της δεν έκανε πραγματικά ό,τι χρειαζόταν για να εξουδετερώσει αυτήν την απειλή προτού καν πλησιάσει τα σύνορά της, σαν να μπορούσε να είχε αντιστρέψει την εχθρική πολιτική αλλαγής καθεστώτος έναντι της Λευκορωσίας, ενώ η Ρωσία είναι η επιτομή του πραγματισμού και αντιπροσωπεύει την καλύτερη προσέγγιση για τον τερματισμό τέτοιων απειλών.