Πιέρο Μεσίνα - southfront.org / Παρουσίαση Freepen.gr
Για τις προεδρικές εκλογές του Δεκεμβρίου, 2,8 εκατομμύρια Λίβυοι έχουν ήδη εγγραφεί για να ψηφίσουν. Η χώρα θα πάει να ψηφίσει με μια ενιαία εκλογική περιφέρεια, στην οποία όλοι οι υποψήφιοι συναγωνίζονται μεταξύ τους. Νικητής είναι αυτός που θα πάρει 50% + 1 στον 1ο γύρο. Σε περίπτωση που κανένας υποψήφιος δε συγκεντρώσει το προαναφερθέν ποσοστό, θα διεξαχθεί δεύτερος γύρος, οι δύο υποψήφιοι που θα συγκεντρώσουν τις περισσότερες ψήφους θα διαγωνιστούν μεταξύ τους και τότε θα κερδίσει ο υποψήφιος που συγκέντρωσε τις περισσότερες ψήφους. Όσον αφορά τις βουλευτικές εκλογές, η χώρα θα χωριστεί σε 75 εκλογικές περιφέρειες, με πλειοψηφικό σύστημα όπου κερδίζει ο υποψήφιος που θα συγκεντρώσει τις περισσότερες ψήφους στην εκλογική του περιφέρεια.
Τότε; Οι δύο υποψήφιοι με τις περισσότερες ψήφους θα πρέπει να έρθουν αντιμέτωποι. Ωστόσο, η ημερομηνία του δεύτερου γύρου της ψηφοφορίας δεν είναι ακόμη γνωστή. Το σενάριο που είναι πιο εύλογο φαίνεται να είναι μια χώρα χωρισμένη στη μέση, με εκλεγμένο κοινοβούλιο και χωρίς αρχηγό κράτους.
Ποιος κρατά τα κλειδιά του εκλογικού συστήματος της Λιβύης;
Εναπόκειται στην HNEC να θεσπίσει τους κανόνες εμπλοκής. Η επιτροπή έχει ιστορικό επιτυχίας και αποτυχίας στο chiaroscuro: γεννήθηκε μετά την πτώση του καθεστώτος Καντάφι και έχει οργανώσει όλους τις εκλογικές αναμετρήσεις από τότε μέχρι σήμερα. Ωστόσο, οι βασικοί παγκόσμιοι παίκτες συνεχίζουν να εμπιστεύονται την Hnec. Πράγματι, την ελέγχουν. Διότι χωρίς την σημαντική δυτική χρηματοδότηση, η Επιτροπή δε θα είχε καν τους πόρους για να ανάψει το φως στα γραφεία της.
Μέσω των προγραμμάτων των Ηνωμένων Εθνών, η Ευρωπαϊκή Ένωση και οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι οι κύριοι χρηματοδότες της Λιβυκής Εκλογικής Επιτροπής. Τα τελευταία τρία χρόνια οι Βρυξέλλες (άμεσα ή μέσω των κρατών μελών τους όπως η Ιταλία, η Γερμανία, η Γαλλία και η Ολλανδία) έχουν καταβάλει περισσότερα από 15 εκατομμύρια δολάρια στα ταμεία της επιτροπής υπό την προεδρία του Emad Alsayeh, στα οποία πρέπει να προστεθούν οι 883 χιλιάδες δολάρια που πληρώθηκαν την τελευταία στιγμή από το Undp. Οι Ηνωμένες Πολιτείες, μέσω της UsAid, συνέβαλαν στην οικοδόμηση του εκλογικού συστήματος της Λιβύης με τζάκποτ 30 εκατομμυρίων δολαρίων. Και η κυβέρνηση της Λιβύης; Η κρατική συνεισφορά περιορίζεται στα 43 εκατομμύρια δηνάρια Λιβύης, κάτι περισσότερο από εννέα εκατομμύρια δολάρια.
Έτσι, ενώ η δυτική διπλωματία οργανώνει συναντήσεις και συνέδρια για να πραγματοποιήσει το εκλογικό σχέδιο, υπάρχουν ήδη εκείνοι που κάνουν λόγο για «εξωτερική πίεση» στις επερχόμενες εκλογές στη Λιβύη. Τίποτα νέο, στην πραγματικότητα, επειδή διακυβεύονται οι πετρελαϊκοί πόροι και ο γεωπολιτικός έλεγχος, για να δημιουργηθεί μια ζώνη ασφαλείας όπου το νέο δόγμα (από την Τύνιδα μέχρι το Κάιρο) είναι η εκδίωξη των Αδελφών Μουσουλμάνων. Επικίνδυνο παιχνίδι.
Για την Tripolitanian Society, αυτές οι εκλογές διεξάγονται κατά παραβίαση της εθνικής κυριαρχίας: «Σε μια στιγμή που εμείς και όλες οι εθνικές δυνάμεις απορρίπτουμε τη διεξαγωγή προεδρικών εκλογών χωρίς σύνταγμα ή συνταγματικό κανόνα… Βλέπουμε ότι διεξάγονται επικοινωνίες μεταξύ λιβυκών προσωπικοτήτων που επιδιώκουν να καταλάβουν κυβερνητικές θέσεις και πρεσβευτές ξένων χωρών, κάτι που αποτελεί σαφή παραβίαση της εθνικής κυριαρχίας που έχουμε δει επανειλημμένα από την είσοδο των Ηνωμένων Εθνών στη λιβυκή σκηνή».
Οι υποψήφιοι για την προεδρία
Μία από τις τελευταίες προεδρικές υποψηφιότητες είναι αυτή του σημερινού πρωθυπουργού Abdul-Hamid Dbeibah. Στην ομάδα των ογδόντα υποψηφίων θόρυβο έκανε η επιστροφή του Σαΐφ Αλ Ισλάμ Καντάφι στη σκηνή. Για να επισημοποιήσει την υποψηφιότητά του να ηγηθεί της χώρας, ο Σαΐφ επέλεξε ένα συμβολικό μέρος για τη φυλή Καντάφα: την πόλη Σαμπά, το μέρος όπου ο Καντάφι πήγε να σπουδάσει ως νέος, ξεκινώντας την καριέρα του στον στρατό. Ο στρατηγός Χάφταρ είναι επίσης υποψήφιος για την προεδρία, ανακοινώνοντας πως είναι έτοιμος να αφήσει σύντομα τη διοίκηση του δημιουργήματός του, του Εθνικού Στρατού της Λιβύης. Ο στρατός αναμένεται να τεθεί υπό την ηγεσία του γιου του στρατηγού, Khaled Haftar, ο οποίος ηγείται της 106ης ταξιαρχίας στις πολιτοφυλακές του πατέρα του. Οι κατηγορίες για πίεση ξεχύνονται ήδη.
Σύμφωνα με το Al-Quds Al-Arabi με έδρα το Λονδίνο, ο Khaled «αναγκάζει τα μαχόμενα μέλη να παραδώσουν τις κάρτες εγγραφής ψηφοφόρων τους σε αντάλλαγμα για τους μισθούς τους».
Παλιές και νέες δόξες της ιστορίας της Λιβύης είναι έτοιμες να αμφισβητήσουν η μία την άλλη για την ηγεσία της χώρας: από τον σεΐχη Σενούσι Αλ Ζάουι (ανήγγειλε την υποψηφιότητά του πριν μήνες, σε μια αποκλειστική συνέντευξη στο Southfront.org) μέχρι τον πρώην πρεσβευτή Τζαλίλ, για να φτάσουμε στον πρόεδρο του κοινοβουλίου του Τομπρούκ, Aguila Saleh και τον φιλοτουρκο πρώην υπουργό Εσωτερικών Fathi Bashagha. Όλοι εναντίον όλων; Ίσως, γιατί στην πραγματικότητα κάποιοι υποψήφιοι φαίνεται να αποτελούν τη βάση για μελλοντικές συμφωνίες, ενόψει του ψηφοδελτίου.
Επιπλέον, δεν είναι καν σίγουρο πως και οι ογδόντα υποψήφιοι για την προεδρία θα φτάσουν πραγματικά μπροστά στην κρίση των Λίβυων ψηφοφόρων. Μάλιστα, η υποβολή της υποψηφιότητας δεν εγγυάται τη συμμετοχή στις προεδρικές εκλογές. Ειδικότερα, ο Γενικός Εισαγγελέας, η Υπηρεσία Εγκληματολογικών Ερευνών και η Γενική Διεύθυνση Διαβατηρίων και Ιθαγένειας θα πρέπει να διεξάγουν τις απαραίτητες έρευνες για να διασφαλίσουν ότι πληρούνται οι προϋποθέσεις, ώστε να διασφαλιστεί η μεγαλύτερη διαφάνεια στην εκλογική διαδικασία. Όσοι επιθυμούν να διαγωνιστούν πρέπει να αποδείξουν πως έχουν καθαρό ποινικό μητρώο και, ειδικότερα, ότι δεν έχουν καταδικαστεί οριστικά για εγκλήματα ή πλημμελήματα ενώ πρέπει να έχουν αποκλειστικά λιβυκή υπηκοότητα κατά την υποβολή της αίτησης.
Ποιος κινδυνεύει περισσότερο; Το Δημοτικό Συμβούλιο της Μισράτα ανακοίνωσε την πλήρη άρνησή του να διεξαγάγει τις εκλογές με τη σημερινή τους μορφή, που θεωρούνται «ελαττωματικές», καθώς θα οδηγούσε στην «ταφή της ελευθερίας και στην επιστροφή της τυραννίας» στη Λιβύη. Σε ανακοίνωσή του, ο Δήμος της Μισράτα κάλεσε την Ανώτατη Εθνική Εκλογική Επιτροπή (HNEC) να απολογηθεί που δεν παρέκκλινε από τους στόχους της. Σαφής αναφορά στον Σαΐφ Αλ Ισλάμ Καντάφι.
Η υποψηφιότητα του στρατηγού Χάφταρ κινδυνεύει επίσης.
Ο Στρατιωτικός Εισαγγελέας ζήτησε από την Ανώτατη Εθνική Εκλογική Επιτροπή (HNEC) να σταματήσει τις υποψηφιότητες του Σαΐφ αλ-Ισλάμ Καντάφι και του πολέμαρχου Χαλίφα Χάφταρ μέχρι να ολοκληρώσουν την έρευνα για τις κατηγορίες που τους απαγγέλθηκαν. Σε επιστολή που απευθύνεται στο HNEC, ο στρατιωτικός εισαγγελέας Massoud Arhouma εξηγεί ότι η απόφασή του βασίζεται στο άρθρο 10 του νόμου 1 του 2021 σχετικά με την επιλεξιμότητα για την προεδρία, επιβεβαιώνοντας ότι ο Σαΐφ και ο Χάφταρ είχαν σε βάρος εντάλματα σύλληψης και καταζητήθηκαν για κλήτευση για πολλές υποθέσεις.
Η πιο «θορυβώδης» απουσία από την κούρσα για την προεδρία της Λιβύης είναι αυτή του Khaled Al Misri. Ο Αρχηγός του Ανώτατου Συμβουλίου του Κράτους Khaled Al-Mishri δε θα κατέβει ούτε θα συμμετάσχει στις κοινοβουλευτικές και προεδρικές εκλογές με τους υφιστάμενους νόμους του, αποκαλύπτοντας ότι θα υποβάλει πρόταση για αναβολή των εκλογών για τις 15 Φεβρουαρίου.
Ο Al-Mishri δήλωσε στο Libya Observer, "Δε θα είμαι μέρος της εκλογικής διαδικασίας, ούτε ως υποψήφιος ή ψηφοφόρος", εκφράζοντας την απόρριψή του να τροποποιήσει ορισμένα άρθρα του εκλογικού νόμου ώστε να ταιριάζουν σε ορισμένους υποψηφίους. Ο Al-Mishri δήλωσε πως η εκλογική διαδικασία απαιτεί την ύπαρξη συνταγματικής βάσης και συναίνεσης μεταξύ όλων των πολιτικών κομμάτων, καθαρό εκλογικό κατάλογο, ανεξάρτητο όργανο που θα έχει την τεχνική και αμερόληπτη ικανότητα και τη δυνατότητα να παρακολουθεί τα εκλογικά τμήματα.
«Κατανοούμε πολύ καλά την έντονη επιθυμία των Λίβυων να κάνουν μια αλλαγή, και το έχουμε απαιτήσει εδώ και καιρό και έχουμε κάνει προτάσεις σχετικά, αλλά υπάρχει η επιθυμία να βυθιστεί η χώρα σε κατάσταση σύγκρουσης αντί να επιτευχθεί συναίνεση, την οποία απορρίπτω».
Είναι δύσκολο να διαπιστωθεί τι θα μπορούσε να συμβεί στη Λιβύη μετά τις 24 Δεκεμβρίου. Ένα πράγμα όμως είναι σίγουρο. Η Ρωσία και η Τουρκία δεν έχουν κάνει ούτε βήμα πίσω και συνεχίζουν να διατηρούν τη χώρα σε μια εύθραυστη ισορροπία. Αλλά αυτές οι υπερβολικά «δυτικές» εκλογές κινδυνεύουν να βυθίσουν τη χώρα ξανά στο χάος.