 |
| Polish soldiers and police watch migrants at the Poland/Belarus border near Kuznica, Poland, in this photograph released by the Territorial Defence Forces, November 12, 2021. - Reuters / Irek Dorozanski |
Tarik Cyril Amar - rt.com / Παρουσίαση Freepen.gr
Ωστόσο, οι ισχυρισμοί της Πολωνίας καθίστανται πιο δύσκολο να επαληθευτούν λόγω του μπλακ άουτ των μέσων ενημέρωσης που επιβλήθηκε στην πλευρά των συνόρων, με βάση μια νομικά αμφίβολη κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Επιπλέον, η αξιοπιστία της Βαρσοβίας υποφέρει από τη συνήθεια των αξιωματούχων να κάνουν αβάσιμες, εντυπωσιαστικές δηλώσεις, συμπεριλαμβανομένης της ευθύνης για την τρέχουσα κρίση στη Ρωσία. Επίσης, διατάσσουν ξεκάθαρα ή επιτρέπουν στις πολωνικές δυνάμεις να ασκούν παράνομες απωθήσεις, όπως έχει επισημάνει η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες.
Ακολουθώντας μια απογοητευτική (αλλά όχι έκπληξη) λογική «σωστό ή λάθος, είναι το μπλοκ μου», η ΕΕ έχει κλείσει τις τάξεις και απείχε από κάθε κριτική στην Πολωνία. Αλλά έχει ασκήσει πίεση σε πολλές αεροπορικές εταιρείες που λέει ότι πετούν σε απελπισμένους ανθρώπους από τη Μέση Ανατολή, οι οποίοι στη συνέχεια ενθαρρύνονται να κατευθυνθούν στα σύνορα. Περαιτέρω κυρώσεις έχουν επίσης αποκαλυφθεί κατά της Λευκορωσίας, ενώ ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών Χάικο Μάας έχει προειδοποιήσει ότι υπάρχουν ακόμη περισσότερα που πρέπει να εκδοθούν. Τώρα, οι διαβουλεύσεις με το ΝΑΤΟ μπαίνουν ακόμη και στο παιχνίδι.
Η κρίση έχει επίσης μετατραπεί σε λυδία λίθο. Πέρα από τις προφανείς σκληρότητες που επιβλήθηκαν από τον αυταρχικό ηγέτη της Λευκορωσίας και τους Πολωνούς εθνικιστές που είναι υπεύθυνοι στη Βαρσοβία, αναδεικνύει τα αληθινά χρώματα των πολιτικών και των σχολιαστών και, συχνά, το αποτέλεσμα είναι άσχημο.
Ο κατάλογος των ηθικών και νομικών αποτυχιών είναι μακρύς και μεγαλώνει. Αλλά δύο παραδείγματα πρέπει να αρκούν. Ο εκλεγμένος Γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς και ο Μάας, για παράδειγμα, επιδεικνύουν τον λαϊκισμό, τον κυνισμό και την περιφρόνηση του διεθνούς δικαίου.
Φαίνεται ότι ο Μάας δεν μπορεί να θυμηθεί πως οι πρόσφυγες στα πολωνικά σύνορα διατηρούν το δικαίωμά τους στη σωστή αξιολόγηση του αιτήματός τους για πρόσφυγα, δηλαδή να ζητήσουν άσυλο. Το γεγονός ότι ο Λουκασένκο τα χρησιμοποιεί –ή το πώς έφτασαν στα σύνορα– κάνει μηδενική διαφορά ως προς αυτό. Τα κλιπ που αναρτήθηκαν στο διαδίκτυο φαίνεται να δείχνουν Λευκορώσους αξιωματικούς να τους εμποδίζουν να φτάσουν σε ένα σημείο ελέγχου όπου η Πολωνία ισχυρίζεται ότι είναι έτοιμη να δεχτεί αιτήσεις, γυρνώντας τους πίσω στον φράχτη των συνόρων, αλλά είναι σαφές ότι η ΕΕ θα μπορούσε να κάνει πολύ περισσότερα για να πραγματοποιηθεί αυτή η διαδικασία.
Ωστόσο, όπως ο επικεφαλής εξωτερικής πολιτικής των Βρυξελλών Josep Borrell, ο Maas απλώς προσποιείται ότι μπορούν να σταλούν πίσω από όπου ήρθαν συνοπτικά, χωρίς αξιολόγηση κατά περίπτωση. Αυτός είναι νομικός και ηθικός μηδενισμός. Αν ο γερμανός υπουργός Εξωτερικών δεν γνωρίζει πραγματικά κάτι καλύτερο, είναι ακόμη πιο βασικά ανίκανος από ό,τι εμφανίστηκε κατά τον καταστροφικό χειρισμό του ρόλου του Βερολίνου στην υποχώρηση της Δύσης από το Αφγανιστάν. Αν ξέρει, τότε είναι κυνικός και λαϊκιστής.
Ο μελλοντικός καγκελάριος Scholz δεν είναι καλύτερος: Το ότι αποκαλεί τον Λουκασένκο δικτάτορα είναι απολύτως λογικό. Αλλά δεν έχει νόημα να προσφέρουμε άνευ όρων «αλληλεγγύη» στην Πολωνία: Ο Scholz πιστεύει πως η Γερμανία δεν έχει το δικαίωμα να σχολιάσει καν τα μέτρα της Βαρσοβίας, συμπεριλαμβανομένης της κατασκευής ενός τείχους στα σύνορα. Πόσο βολικό!
Ωστόσο, στο Βερολίνο, μια τέτοια επίδειξη ψεύτικης ταπεινότητας είναι γκροτέσκα, ειδικά από έναν άνθρωπο που ως πρώην υπουργός Οικονομικών δε δίστασε ποτέ να επιβάλει τις γερμανικές ιδέες για τα οικονομικά, τα οικονομικά και, τελευταίο αλλά όχι λιγότερο σημαντικό, πώς να φοροδιαφεύγει σε ολόκληρη την ΕΕ.
Το γερμανικό χιούμορ, αποδεικνύεται, υπάρχει. Είναι στεγνό και πολύ σκούρο. Ακριβώς σε μια εποχή που η εθνικιστική και ολοένα και πιο αντιδημοκρατική Πολωνία καταπατά τα δικαιώματα των μελαχρινών, κυρίως μουσουλμάνων, τους οποίους η Γερμανία δεν θέλει να αντιμετωπίσει, οπότε ο Scholz γίνεται σεμνός και πολύ ντροπαλός για να μιλήσει. Το πιο αργό χειροκρότημα ποτέ για την ιδέα σου για «αλληλεγγύη», Όλαφ.
Όμως οι μεμονωμένες περιπτώσεις δεν είναι όλη η ιστορία. Αντίθετα, ήρθε η ώρα να ασχοληθούμε με τη μπερδεμένη σκέψη και την οργουελική ομιλία που διευκολύνει μεγάλο μέρος της υποκρισίας της εθνικιστικής Πολωνίας και της ΕΕ: την έννοια του «υβριδικού πολέμου», με την ορολογική του συγγένεια όπως «υβριδική επίθεση».
Υπάρχουν ορισμένες περιπτώσεις όπου ο όρος έχει κάνει νόημα από την εφεύρεσή του τη δεκαετία του 2000. Ωστόσο, μέχρι τώρα, έχει διογκωθεί σε σημείο να μην έχει νόημα. Αυτό που μένει είναι ένας εξαιρετικά μοντέρνος, συχνά προπαγανδιστικός όρος που παρασύρει τους πολιτικούς και τους στοχαστές σε οριακά απρεπή ταραχή ομαδικής σκέψης. Είναι εντυπωσιακά δραματικό γιατί διαθέτει «πόλεμο», ακούγεται έξυπνο λόγω του «υβριδικού» και έρχεται μαζί με τον αέρα μιας μεγάλης, νέας ανακάλυψης: ο πόλεμος μπορεί να πάρει άλλες μορφές εκτός από σκοποβολή. Ω Θεέ μου!
Ταυτόχρονα, ο «υβριδικός πόλεμος» είναι βολικά ασαφής και πολύ ευέλικτος. Το ΝΑΤΟ, για παράδειγμα, ορίζει τον «υβριδικό πόλεμο» ως «μέθοδοι… όπως η προπαγάνδα, η εξαπάτηση, το σαμποτάζ και άλλες μη στρατιωτικές τακτικές». Σημειώστε τη φράση «και άλλες μη στρατιωτικές τακτικές». Ενώ πράγματα όπως η προπαγάνδα ή η δολιοφθορά εξακολουθούν να είναι αρκετά συγκεκριμένα, η προστιθέμενη γενική γλώσσα ανοίγει την πύλη για να επαναπροσδιορίσετε ως κάποιο είδος πολέμου ό,τι αισθάνεστε πως θέλετε να είστε ιδιαίτερα σκληροί.
Δεν είναι περίεργο που μέχρι τώρα, για τους θαυμαστές της φράσης, δεν υπάρχει τίποτα –κυριολεκτικά– που να μην μπορεί να επαναπροσδιοριστεί ως όπλο. Ακούγεται σαν υπερβολή; Στην πραγματικότητα, ο Josep Borrell είναι αυτός που μίλησε για «έναν κόσμο στον οποίο τα πάντα μπορούν να μετατραπούν σε όπλο».
Σαφώς, ο Borrell έχει μια ατζέντα. Με την ευκαιρία της παρουσίασης της νέας προσέγγισης των Βρυξελλών, που άδικα ονομάζεται «Στρατηγική Πυξίδα», επιδιώκει να κινητοποιήσει κυβερνήσεις και πολίτες μεγεθύνοντας τις απειλές και τονίζοντας πόσο καλά προετοιμασμένη είναι η ΕΕ να τις αντιμετωπίσει. Από αυτή την άποψη, έχει ένα σημείο.
Αλλά το γεγονός ότι η υπερβολική ομιλία του δεν προκαλεί καμία αντίδραση είναι απόδειξη μιας μεγαλύτερης αλλαγής στις αντιλήψεις του κοινού και στην πολιτική ρητορική. Εξετάστε το ακόλουθο παράδειγμα: Το 2016, στο αποκορύφωμα της Οργής της Αμερικής για τη Ρωσία (γνωστός και ως η αυταπάτη «Russiagate», η Μόσχα δεν κατηγορήθηκε απλώς –και λανθασμένα– ότι έκανε τον μεγαλομανή κερδοσκόπο με ακίνητα Ντόναλντ Τραμπ, πρόεδρο).
Ήταν χειρότερο. Για παράδειγμα, σε μια κρίση υστερίας, ο Stephen Blank στην ομάδα λόμπι του ΝΑΤΟ Ατλαντικό Συμβούλιο, δυστυχώς, φαντασιώθηκε δημόσια ότι η Ρωσία είχε εμπλακεί σε έναν «περιεκτικό, πολυδιάστατο πόλεμο με τη Δύση» και προέτρεψε τη δεύτερη να «αντιστορήσει». Σκεφτείτε τι γνωρίζουμε τώρα για το «Russiagate», δηλαδή ότι, στην ουσία, ήταν ένα ψέμα – και μετά ανατριχιάστε με το τι θα είχε συμβεί αν η Δύση στο σύνολό της άκουγε τέτοιες ανοησίες και πραγματικά «αντιπολεμούσε».
Το ότι η χαλαρή συζήτηση για πόλεμο, όταν δεν υπάρχει, μπορεί να έχει πραγματικές συνέπειες φαίνεται καλά και από τη συνοριακή κρίση Λευκορωσίας-Πολωνίας/ΕΕ. Από τότε που ξεκίνησε, το καλοκαίρι, η Βαρσοβία έκανε ό,τι μπορούσε για να στρατιωτικοποιήσει την πολιτική και τα μέσα ενημέρωσης της, προβάλλοντας αβάσιμους ισχυρισμούς για τον ελιγμό Λευκορωσίας-Ρωσίας Zapad-21 και φέρνοντας όλο και πιο τακτικά στρατεύματα –εκτός από συνοριοφύλακες και αστυνομία– στο παιχνίδι. Δεν αποτελεί έκπληξη ότι ο σκληροπυρηνικός πρωθυπουργός της Πολωνίας Mateusz Morawiecki χρησιμοποιεί κάθε ευκαιρία για να οργανώσει εθνικιστικές φωτογράφιση με στρατιωτικό εξοπλισμό.
Η Βρετανία, που υποφέρει από δύο αυτοπροκαλούμενα φιάσκο, το Brexit και τον λανθασμένο χειρισμό της πανδημίας του Covid, δεν είχε τίποτα καλύτερο να κάνει από το να μεγαλώσει στέλνοντας ένα συμβολικό σώμα στα πολωνικά σύνορα. Η Ρωσία απάντησε με υπερπτήσεις πυρηνικών βομβαρδιστικών και ασκήσεις αλεξιπτωτιστών στη Λευκορωσία. Τίποτα από αυτά δεν είναι ανάλογο με το πραγματικό πρόβλημα. Θα ήταν καλύτερα να παραιτηθούν όλοι από τους στρατιώτες τους, τουλάχιστον. Το μόνο που κάνουν είναι να αυξάνουν τον κίνδυνο κλιμάκωσης.
Τελευταίο αλλά εξίσου σημαντικό, είναι φυσικά η πράξη της αναδιαμόρφωσης των ανθρώπινων όντων ως «όπλα» που βοήθησε την Πολωνία και την ΕΕ να τους συμπεριφέρονται αδίστακτα και χωρίς σεβασμό των ατομικών και αναφαίρετων δικαιωμάτων τους.
Θεωρείται πλέον φυσιολογικό να αναδιατυπώνεται κάθε είδους πίεση ή σύγκρουση με όρους πολέμου. Πρόκειται για μια εξαιρετικά ανησυχητική εξέλιξη. Διότι οδεύουμε με πλήρη ταχύτητα σε έναν κόσμο όπου, υπό συνθήκες υπερθέρμανσης του πλανήτη και τη συνεχιζόμενη μετάβαση στην πολυπολικότητα, η ένταση και οι συγκρούσεις θα αυξηθούν, τουλάχιστον για λίγο.
Αυτός είναι ακριβώς ο τύπος κόσμου όπου θα πρέπει να είμαστε εξαιρετικά προσεκτικοί για να διακρίνουμε μεταξύ των τύπων επιθετικότητας που δεν είναι πόλεμος –ναι, ακόμα κι αν είναι άδικοι, προκλητικοί ή παράνομοι– και εκείνων που πραγματικά χαρακτηρίζονται ως πόλεμος. Διαφορετικά, κινδυνεύουμε να σκοντάψουμε σε πραγματικό πόλεμο απλώς και μόνο επειδή θα μπερδευτούμε πολύ με τους δικούς μας, διογκωμένους όρους για να συνειδητοποιήσουμε πότε έχουμε ακόμα μια ειρήνη να διατηρήσουμε.
Εν ολίγοις, την επόμενη φορά που θα ακούσετε κάποιον πολιτικό ή ρατσιστή να μιλάει για «υβριδικό πόλεμο», αναρωτηθείτε εάν αυτό για το οποίο μιλούν στην πραγματικότητα δεν είναι απλώς μια κακή ειρήνη. Και μετά αναρωτηθείτε αν μια κακή ειρήνη δεν είναι ακόμα καλύτερη από έναν πραγματικό πόλεμο.