Από: ΣΗΜΕΡΙΝΗ - Δρ ΓΙΑΝΝΟΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΙΔΗΣ
Η Τουρκία επιχειρεί να εντάξει το ψευδοκράτος στη διεθνή κοινότητα παντοιοτρόπως. Ακόμη και μέσω στρατιωτικών ασκήσεων που διεξάγει επιδιώκοντας την αποδοχή του στη νομική και πολιτική αρχή του acknowledgement, που συνιστά το προηγούμενο βήμα πριν από την αναγνώριση. Για τον σκοπό αυτό εμπλέκει το τμήμα εκείνο του κυπριακού FIR των κατεχομένων, που παρανόμως θέλει να ελέγχει το ψευδοκράτος μέσω της Τύμπου, ως συντονιστικό όργανο των εν λόγω αεροναυτικών ασκήσεων. Τέτοιες ασκήσεις ήταν ο «Αετός της Μεσογείου» τον περασμένο Ιούνιο και η τελευταία άσκηση «Ανατολική Μεσόγειος», που διεξήχθη από την 1η Οκτωβρίου μέχρι τις 12 Νοεμβρίου. Αυτές οι τουρκικές ενέργειες είναι συναφείς:
- Με την τουρκική πολιτική για λύση του Κυπριακού στη βάση των δύο κρατών, καθώς και στη δημιουργία τετελεσμένων.
- Με τη νέα αρχιτεκτονική ασφάλειας στην περιοχή μας, στην οποία η Τουρκία θέλει να περιλάβει τη στρατηγική της Γαλάζιας Πατρίδας. Ως αντιστάθμισμα της στρατηγικής αυτής προβάλλουν οι κινήσεις των ΗΠΑ επί ελληνικού εδάφους με τις στρατιωτικές Βάσεις Σούδας, Λάρισας και Αλεξανδρούπολης, καθώς και η πολιτική της Γαλλίας, που θέλει να εμφανιστεί ως οιονεί τοποτηρητής των Αμερικανών -όταν αυτοί δεν θέλουν να εμπλέκονται για τους δικούς τους λόγους- καθώς και της ΕΕ στην περιοχή μας.
Η ταυτότητα της άσκησης
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας της Τουρκίας, στην άσκηση «Ανατολική Μεσόγειος» (Dogu Akdeniz-2021) συμμετείχαν 35 πλοία επιφανείας και 5.000 προσωπικό από 10 χώρες (ΗΠΑ, Πακιστάν, Αζερμπαϊτζάν, Μπαχρέιν, Ιορδανία, Λιβύη, Μαρόκο, Κατάρ, Νότια Αφρική, Ουκρανία), καθώς και μόνιμες Ναυτικές Δυνάμεις του ΝΑΤΟ (SNMG-2, SNMCMG-2).
Η άσκηση είχε τρεις φάσεις: 1η: Λιμενικές ασκήσεις (01-02 Νοεμβρίου), που αφορούσαν τη συγκέντρωση δυνάμεων στο Ακσάζ και συσκέψεις προγραμματισμού.
2η: Εκπαίδευση επιχειρησιακής ετοιμότητας (03-07 Νοεμβρίου) συμπεριλαμβανομένων ασκήσεων ασύμμετρου πολέμου, ασκήσεων με πραγματικά πυρά, καθώς και ασκήσεων ηλεκτρονικού πολέμου (ASuW/ASW/AAW και PHOTEX).
3η: Τακτική Εκπαίδευση (07-10 Νοεμβρίου) με ασκήσεις διαχείρισης κρίσεων, που περιέλαβαν σενάρια κρίσης και πολέμου, που θα ξεσπάσουν στην περιοχή μας και δη στη Μέση Ανατολή.
Η ολοκλήρωση της τρίτης φάσης διεξήχθη στη Ναυτική Βάση του Ακσάζ, στις 11 και 12 Νοεμβρίου.
Πτήσεις τουρκικών «CN 235» για διενέργεια ηλεκτρονικού πολέμου
Το ορμητήριο των ΗΠΑ στην Αλεξανδρούπολη και η ενοχλημένη Τουρκία
Η επιλογή των κυρώσεων, η αναξιοπιστία και το εμπάργκο όπλων
Τουρκικοί στόχοι…
Σύμφωνα με στρατιωτικές και διπλωματικές πηγές, που παρακολουθούσαν στενά την άσκηση, όπως και άλλες τουρκικές ασκήσεις, η Άγκυρα επιδιώκει:
- Τον πλήρη έλεγχο της περιοχής από τη Μαρμαρίδα ώς την Αλεξανδρέττα, την οποία θεωρεί ως τουρκική λίμνη. Οι περιοχές όπου έχουν πραγματοποιηθεί και πραγματοποιούνται οι ασκήσεις όπως αποτυπώνονται στον χάρτη που δημοσιεύουμε, μαρτυρούν του λόγου το αληθές.
- Τη δημιουργία γκρίζων ζωνών, που σταδιακά εξελίσσονται εντός του ΝΑΤΟ σε τουρκικό χώρο ευθύνης από τη Ρόδο μέχρι δυτικά της Κύπρου.
- Την εμπέδωση στην πράξη της στρατηγικής επιλογής για τη δημιουργία της Γαλάζιας Πατρίδας, της οποίας αναπόσπαστο τμήμα είναι η περιοχή μας. Κατ’ επέκτασιν η Τουρκία, εφόσον έχει την ισχύ, εκτιμά ότι θα μπορεί να ελέγξει το φυσικό αέριο μέσω της αναθεωρητικής της πολιτικής.
- Τον έλεγχο των θαλάσσιων και εναέριων οδών που αφορούν το εμπόριο και τους ανεφοδιασμούς. Έτσι, η Τουρκία καθίσταται κυρίαρχος παίκτης και αναγκαίος σύμμαχος εντός και εκτός ΝΑΤΟ, λόγω της ισχύος της. Εκτός και αν η πολιτική της, που πολλές φορές αυτό συμβαίνει, θεωρηθεί επεκτατική προκαλώντας τις ανάλογες αντιδράσεις από χώρες των οποίων πλήττονται τα συμφέροντά και όσες χώρες θεωρούν την τουρκική δράση ως απειλή.
- Τις αυξανόμενες πτήσεις των μη επανδρωμένων αεροσκαφών από το αεροδρόμιο του Λευκονοίκου προς τα βόρεια και τα αεροδρόμια της Τουρκίας.
- Τη δραστηριότητα ακόμη και προς τις νότιες περιοχές της Κύπρου των αεροσκαφών CN 235 για τη διενέργεια ηλεκτρονικού πολέμου.
- Την εμπλοκή του τμήματος εκείνου του κυπριακού FIR, το οποίο παρανόμως θέλει να ελέγχει το ψευδοκράτος, μέσω του αεροδρομίου της Τύμπου, ως ένα από τα συντονιστικά όργανα των αεροναυτικών ασκήσεων. Με τον τρόπο αυτό η Άγκυρα θέλει να επιτύχει μέσω του καθεστώτος των παρατηρητών ή των συμμετασχόντων που έχουν ξένα κράτη είτε στην άσκηση «Αετός της Ανατολής» είτε σε αυτήν της «Ανατολικής Μεσογείου» την αποδοχή του ψευδοκράτους και των αρχών του και ειδικότερα του FIR, των χωρικών του υδάτων, καθώς και της λεγόμενης ΑΟΖ του.
Η νομική αρχή της «αποδοχής»…
Τα θέματα της άμυνας και της εξωτερικής πολιτικής ανήκουν στον σκληρό πυρήνα των κυριαρχικών δικαιωμάτων, αυτόν της υψηλής πολιτικής όπως λέμε στις Διεθνείς Σχέσεις. Γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο, η Τουρκία δίνει ιδιαίτερη έμφαση στην εμπλοκή του FIR, που κατά παράνομο τρόπο ελέγχει το ψευδοκράτους σε τέτοιας μορφής διεθνούς χαρακτήρα ασκήσεις. Οι συμμετέχοντες ή οι παρατηρητές είναι ως να αποδέχονται, χωρίς κατ’ ανάγκην να αναγνωρίζουν ως κράτος την ύπαρξή του και τη λειτουργία των αρχών του, παρότι παράνομες. Η Άγκυρα προωθεί τη νομική αρχή του acknowledgement, δηλαδή της αποδοχής, που αποτελεί το προηγούμενο στάδιο της αναγνώρισης. Αυτή η πολιτική και νομική αντίληψη, που είχε εισαχθεί το 1997 στο Κυπριακό από τον Ρίτσαρντ Χόλμπρουκ -και είχε δυστυχώς γίνει αποδεκτή από τη Λευκωσία- στηρίζεται στην εξής βάση: Εφόσον έχει γίνει δεκτό ότι με τη λύση της διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας ο βορράς θα είναι εσαεί τουρκικός, θα πρέπει να γίνονται κινήσεις και από τις δύο πλευρές εάν χρειαστεί και διεθνώς προκειμένου να γίνει αποδοχή της μίας από την άλλη. Δηλαδή των ελεύθερων περιοχών της Κυπριακής Δημοκρατίας από το ψευδοκράτος και του ψευδοκράτους από την Κυπριακή Δημοκρατία μέσω πολιτικών εκδηλώσεων επαναπροσέγγισης και άλλων δράσεων.
Ασκήσεις στη Μόρφου…
Βεβαίως, η προβολή ισχύος της Τουρκίας δεν περιορίζεται στις θαλάσσιες περιοχές πέριξ της Κύπρου μέχρι τη Ρόδο, αλλά και εντός των τειχών. Από την Τετάρτη βρίσκεται σε εξέλιξη νέα άσκηση των κατοχικών στρατευμάτων στην περιοχή της Μόρφου. Σε αυτή συμμετέχουν τεθωρακισμένα οχήματα μεταφοράς προσωπικού και άρματα μάχης. Περί τα 50 στον αριθμό. Η Τουρκία έχει έναν γενικότερο σχεδιασμό στην περιοχή μας με ορμητήριο την Κύπρο, διότι αντιλαμβάνεται τη νέα αρχιτεκτονική ασφαλείας και θέλει να αποκτήσει πλεονεκτήματα για να είναι αναγκαία τόσο προς τις ΗΠΑ, όσο και προς την Ευρώπη και τη Ρωσία.
Οι Βάσεις των ΗΠΑ και η Γαλλία
Μέσα σε αυτήν τη νέα αρχιτεκτονική θα ήταν δυνατόν να παρατηρηθούν τα εξής:
Α) Δεν είναι ακριβής η αντίληψη ότι οι ΗΠΑ αποχώρησαν από την περιοχή μας. Το αντίθετο συμβαίνει. Απλώς αλλάζουν οι κανόνες του παιχνιδιού. Ήδη οι Αμερικανοί έχουν μόνιμη παρουσία μέσω της Ελλάδος και δη των Βάσεων που έχουν αναβαθμίσει στη Σούδα, καθώς και μέσω εκείνων της Λάρισας και της Αλεξανδρούπολης. Ειδικώς η Αλεξανδρούπολη θεωρείται για τους Αμερικανούς σημαντικό στρατηγικό κομβικό σημείο, καθότι από εκεί μπορούν να μεταφέρουν στρατεύματα στα Βαλκάνια και στην Ανατολική Ευρώπη σε περίπτωση κρίσεων. Ταυτοχρόνως, οι Αμερικανοί μπορούν να ελέγχουν τα στενά των Δαρδανελλίων και πέραν αυτών. Εξ ου και το ότι αντιδρά η Τουρκία αισθανόμενη ότι της αφαιρείται τμήμα του γεωπολιτικού και γεωστρατηγικού της ρόλου, που έχει κατά παράδοση στην περιοχή, για να μπορεί να είναι απαραίτητη για τις ΗΠΑ.
Β) Τα ενεργειακά ζητήματα από τη Λιβύη ώς την Κύπρο μέσω Κρήτης καθώς και οι εξελίξεις στον Λίβανο και στη Μέση Ανατολή αναγκάζουν τη Γαλλία να επιδιώκει την ανάληψη αναβαθμισμένου ρόλου για την εξυπηρέτηση των δικών της συμφερόντων. Αντιλαμβάνεται, δε, ότι η ανεξέλεγκτη ενίσχυση της Τουρκίας θα είναι σε βάρος όχι μόνο των συμφερόντων των λαών της περιοχής, αλλά και της ίδιας, καθώς και της ΕΕ. Και συμβαίνει αυτό διότι απώτερος σκοπός της Άγκυρας είναι να θέσει υπό την εξάρτησή της τόσο τη Γαλλία όσο και τις λοιπές ευρωπαϊκές χώρες, λόγω του ελέγχου τον οποίο επιδιώκει να έχει στις θαλάσσιες και εναέριες οδούς. Μετά, μάλιστα, τις τελευταίες εξελίξεις -που ξεκινούν από την παρεξήγηση των Γάλλων με τους Αμερικανούς στο θέμα των υποβρυχίων της Αυστραλίας και φτάνουν μέχρι τη συμφωνία Παρισιού και Αθηνών για την αγορά οπλικών συστημάτων αξίας 5 δις ευρώ- γίνεται αντιληπτό ότι οι ΗΠΑ ευνοούν την παρουσία της Γαλλίας στην περιοχή. Γιατί; Διότι έτσι: α. Την εξευμενίζουν μετά τη μίνι κρίση που προέκυψε στις σχέσεις τους. β. Την θέλουν να έχει αντισταθμιστικό ρόλο έναντι της Τουρκίας, η οποία χαρακτηρίζεται από αυθάδεια και από την πολιτική του εκκρεμούς. Όταν δηλαδή δεν της κάνουν τα χατίρια οι ΗΠΑ, στρέφεται προς τη Μόσχα. Συνεπώς, η Γαλλία, υπό αυτές τις συνθήκες, θα ήθελε με διακριτικό τρόπο να έχει έναν ρολό οιονεί τοποτηρητή των συμφερόντων της ΕΕ στην περιοχή καθώς και των ΗΠΑ. Ανάλογο ρόλο προσδοκά να έχει και εντός της ΕΕ, ειδικώς μετά την έξοδο της Βρετανίας. Οι δε Αμερικανοί δεν θα ήθελαν να στερήσουν από το Παρίσι μία τέτοια στρατηγική αντίληψη για τους εξής λόγους: 1) Θα ήθελαν να έχουν έναν αντισταθμιστικό συμμαχικό παράγοντα τόσο έναντι της Βρετανίας, που είναι εκτός της ΕΕ, όσο και έναντι της Γερμανίας, που είναι εντός. 2) Θα ήθελαν επίσης να έχουν έναν αξιόπιστο στρατιωτικό σύμμαχο, όπως είναι η Γαλλία, έναντι της λεγόμενης ρωσικής αναθεωρητικής πολιτικής. Αυτό είναι λογικό, εάν λάβει κάποιος υπόψη ότι οι Γερμανοί, παρότι εξαρτώνται κυρίως στρατιωτικά από τις ΗΠΑ, συνεχίζουν να φλερτάρουν με τη Ρωσία ενεργειακά μέσω του «βόρειου αγωγού δύο». Γεγονός που προκαλεί τις αντιδράσεις της Ουάσιγκτον. Υπάρχουν δηλαδή μια σειρά λόγων οι οποίοι αφορούν στρατηγικές επιλογές των Αμερικανών και εξυπηρέτηση εθνικών συμφερόντων, που δίνουν το δικαίωμα στο Παρίσι να εμφανίζεται, αναλόγως της περιπτώσεως, ως οιονεί τοποτηρητής των ΗΠΑ σε διάφορες περιοχές και δη προς την Ανατολική Μεσόγειο.
Κυρώσεις, αναξιοπιστία Δένδια και εμπάργκο
Είναι πρόδηλον ότι η Τουρκία υιοθετεί μία επεκτατική επιθετική πολιτική χωρίς να σέβεται το Διεθνές Δίκαιο, δημιουργώντας τετελεσμένα στο πλαίσιο της αναθεωρητικής της πολιτικής. Ο Έλληνας Υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας αναφέρθηκε εκ νέου στη λήψη κυρώσεων σε βάρος της Άγκυρας κατά την πρόσφατη επίσκεψή του στην Κύπρο με αφορμή το συνέδριο του «economist». Ήδη υπάρχει έκθεση εντός της ΕΕ από τις ίδιες τις υπηρεσίες της, που φανερώνουν τα αυτονόητα περί του τι συμβαίνει στα κατεχόμενα αλλά και στην περιοχή μας. Η πολιτική αναφορά του κ. Δένδια για κυρώσεις σε βάρος της Τουρκίας από την ΕΕ στη Σύνοδο του Δεκεμβρίου είναι αναξιόπιστη, διότι ο ίδιος και ο Έλληνας Πρωθυπουργός κατέστησαν εαυτούς ως τέτοιους. Αυτό συνέβη με τη βοήθεια της Λευκωσίας. Γιατί; Διότι ενώ για έξι μήνες γινόταν λόγος για την επιβολή κυρώσεων, στο τέλος υπαναχώρησαν και Κύπρος και Ελλάδα. Η μεν πρώτη για να μεταβεί σε μία νέα Πενταμερή, που εξελίχθηκε σε μπούμερανγκ, αφού αντί λύσης άνοιξε ο δρόμος στα δυο κράτη. Η δεύτερη για να εμπλακεί σε έναν ελληνοτουρκικό διάλογο, στον οποίον η Τουρκία αντί να συμμορφωθεί με το Διεθνές Δίκαιο και να λογικευτεί, αξιώνει την αποστρατιωτικοποίηση των νησιών του Αιγαίου για να μπορεί να τα καταλάβει και προχωρεί μέσω των στρατιωτικών ασκήσεών της από τη Ρόδο ώς την Αλεξανδρέττα στη δημιουργία νέων τετελεσμένων και Γκρίζων Ζωνών. Για να γίνει ο αναξιόπιστος σήμερα πολιτικός λόγος του Έλληνα Υπουργού Εξωτερικών αξιόπιστος, θα πρέπει ο ίδιος -χωρίς να περιμένει από την ΕΕ και μόνο- να καταθέσει νομικό πλαίσιο δημιουργώντας συμμαχίες για την επιβολή εμπάργκο στην πώληση όπλων και αλλού στρατιωτικού υλικού στην Τουρκία. Μπορεί επί τούτου να χρησιμοποιήσει την τελευταία Έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η οποία αξιολογεί την κατάσταση στην Τουρκία, που αναφέρει ότι η Άγκυρα δεν είναι απειλή μόνο για την Κύπρο και την Ελλάδα, αλλά για ολόκληρη την περιοχή. Ιδού τι αναφέρουν σχετικά οι Βρυξέλλες: «Οι κυρώσεις της ΕΕ μπορούν να αφορούν κυβερνήσεις τρίτων χωρών, καθώς και εταιρείες, ομάδες, οργανώσεις ή ιδιώτες μέσω των ακόλουθων μέτρων:
- εμπάργκο όπλων,
- περιορισμών εισδοχής (απαγόρευση ταξιδίου),
- δέσμευσης περιουσιακών στοιχείων,
- άλλων οικονομικών μέτρων, όπως περιορισμοί εισαγωγών και εξαγωγών».
Οι κατά καιρούς ρητορείες για εσωτερική κατανάλωση πρέπει να συνοδεύονται από πράξεις. Και όχι λόγια, τα οποία δεν μπορούν να βάλουν φρένο στην τουρκική επεκτατική πολιτική. Το αντίθετο. Την τροφοδοτούν, της δίνουν άλλοθι και την αποθρασύνουν.
Ο χάρτης αποτυπώνει τις περιοχές που καλύπτουν οι τουρκικές ασκήσεις «Αετός της Ανατολής» και «Ανατολική Μεσόγειος». Η Τουρκία εμπλέκει το ψευδοκράτος και το FIR, που με παράνομο τρόπο ελέγχει, σε διεθνείς στρατιωτικές ασκήσεις για να επιτύχει αρχικά την αποδοχή στη νομική λογική του acknowledgement, που είναι το προηγούμενο στάδιο της αναγνώρισης. Στον χάρτη μπορεί κάποιος να διαπιστώσει πώς σχηματίζεται από τη Ρόδο ώς την Αλεξανδρέττα η τουρκική λίμνη και πώς δημιουργούνται Γκρίζες Ζώνες.
*Δρ των Διεθνών Σχέσεων