Andrew Korybko - oneworld.press / Παρουσίαση Freepen.gr
Ο Ρώσος ηγέτης ξεκίνησε υπενθυμίζοντας σε όλους την πρόσφατη άρθρωση αυτού που περιέγραψε νωρίτερα ως «υγιή/μέτριο/υπεύθυνο συντηρητισμό». Είπε πως «ο Θεμελιώδης Νόμος μας έχει πλέον επισφραγίσει βασικές ιδέες και αξίες όπως η πίστη στην πατρίδα, ο σεβασμός στη μητρική μας γλώσσα, την ιστορία, τον πολιτισμό και τις παραδόσεις των προκατόχων μας. Αυτό είναι ό,τι ενώνει το λαό μας γύρω από κοινά ιδανικά και καθορίζει τον φορέα για την ανάπτυξη του κυρίαρχου, ανεξάρτητου και φιλειρηνικού ρωσικού κράτους, ενεργού μέλους της διεθνούς κοινότητας». Αυτό είναι το θεμέλιο για όλα τα άλλα που ακολουθούν.
Στη συνέχεια, ο Πρόεδρος Πούτιν μίλησε για την επιθυμία της Ρωσίας να διατηρήσει αμοιβαία επωφελή συνεργασία με όλους τους εταίρους της, ιδιαίτερα όσον αφορά την «τρομοκρατία και το διασυνοριακό έγκλημα, τη διάδοση όπλων μαζικής καταστροφής, τη φτώχεια, την ανισότητα, την κλιματική αλλαγή και την υποβάθμιση του περιβάλλοντος». Υπενθύμισε επίσης σε όλους πως η προηγούμενη πρότασή του για σύνοδο κορυφής του ΣΑΗΕ εξακολουθεί να ισχύει. Η πανδημία του κορωνοϊού, αλλιώς γνωστή ως Γ' Παγκόσμιος Πόλεμος, «έχει διαταράξει σοβαρά τη συνήθη πορεία της ζωής σε όλο τον κόσμο» και παραμένει η κορυφαία πρόκληση. Ο Πρόεδρος Πούτιν υποστήριξε πως «το έργο [του ΠΟΥ] θα πρέπει να υποστηριχθεί με κάθε τρόπο» και ότι «θα μπορούσε να είναι ακόμη πιο ενεργό στο μαζικό εμβολιασμό».
Έθιξε επίσης εν συντομία το ρόλο που οραματίζεται η Ρωσία να διαδραματίσει στην καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής, ο οποίος βασίζεται στα προηγούμενα σχόλια που έκανε το καλοκαίρι, όπως αυτά κατά την ομιλία του στο Διεθνές Οικονομικό Φόρουμ της Αγίας Πετρούπολης (SPIEF) και το Direct Line Q&A με το ρωσικό λαό. Βασικά, βλέπει τη χώρα του να συμμορφώνεται με τις διεθνείς δεσμεύσεις της σε αυτόν τον τομέα και να οδηγεί ενεργά το δρόμο προς την απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές. Ωστόσο, συνέστησε επίσης ότι «η διπλωματία μας θα πρέπει να είναι πιο ενεργή στην αντιμετώπιση των προσπαθειών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των Ηνωμένων Πολιτειών να αναλάβουν το δικαίωμα να υπαγορεύουν από μόνες τους την ατζέντα για το κλίμα και να δημιουργούν πρότυπα για αυτήν».
Σχετικά με αυτό που πολλοί έχουν περιγράψει προηγουμένως ως «ρωσικό κόσμο», ο Πρόεδρος Πούτιν είπε ότι «θα ήθελα να αναφέρω την ανάγκη να δοθεί μεγαλύτερη προσοχή στην ενίσχυση των δεσμών με τους συμπατριώτες μας στο εξωτερικό, στην προστασία των συμφερόντων τους και στη διατήρηση της πανρωσικής πολιτιστικής ταυτότητας , καθώς και στην απλούστευση των διαδικασιών για τη χορήγηση της ρωσικής υπηκοότητας σε αυτούς». Αυτό θα μπορούσε να ερμηνευθεί ως ένδειξη ότι η Ρωσία δε θα ξεχάσει τους συμπατριώτες της στο «εγγύς Εξωτερικό», συμπεριλαμβανομένων εκείνων που αντιμετωπίζουν διακρίσεις στα κράτη της Βαλτικής και την Ουκρανία. Στη συνέχεια μίλησε για την ανάγκη ενίσχυσης της συνεργασίας της Ρωσίας με πολλούς πολυμερείς θεσμούς.
Πρόκειται για την Κοινοπολιτεία Ανεξάρτητων Κρατών (CIS), την Ευρασιατική Οικονομική Ένωση (EAU), τον Οργανισμό Συνθήκης Συλλογικής Ασφάλειας (CSTO), τον Οργανισμό Συνεργασίας της Σαγκάης (SCO) και τους BRICS. Μόλις τελείωσε την περιγραφή της ανάγκης ενίσχυσης των σχέσεων με αυτά τα μπλοκ, ο Ρώσος ηγέτης προχώρησε στη συζήτηση για τις πολλές συγκεκριμένες προκλήσεις που αντιμετωπίζει η εξωτερική πολιτική της χώρας του. Ξεκίνησε λέγοντας ότι «η εσωτερική κρίση της Ουκρανίας είναι ένα από τα πιο πιεστικά και ευαίσθητα ζητήματα για εμάς». Ο Πρόεδρος Πούτιν επέκρινε δριμύτατα το Κίεβο και τους δυτικούς προστάτες του, συμπεριλαμβανομένων των προκλητικών στρατιωτικών κινήσεων του τελευταίου στη Μαύρη Θάλασσα πρόσφατα.
Τα σχετικά προβλήματα περιλαμβάνουν την επέκταση του ΝΑΤΟ προς τα ανατολικά και το λεγόμενο «σύστημα πυραυλικής άμυνας». Το δεύτερο σημείο έντασης που αναφέρθηκε είναι ιδιαίτερα ανησυχητικό για τη Ρωσία, επειδή ο Πρόεδρος Πούτιν πιστεύει πως «αυτά μπορούν εύκολα να χρησιμοποιηθούν σε επιθετική χρήση με τους εκτοξευτές Mk-41 εκεί. Η αντικατάσταση του λογισμικού διαρκεί μόνο λίγα λεπτά». Σύμφωνα με τον ίδιο, η Πολωνία εκμεταλλεύεται επίσης τη μεταναστευτική κρίση της Ανατολικής Ευρώπης και απαντά σε αυτήν με δυσανάλογα δυναμικούς και υποκριτικούς τρόπους. Ο Ρώσος ηγέτης επέστησε την προσοχή στο πώς η Βαρσοβία ήταν ενάντια στις εξίσου δυναμικές κινήσεις του πρώην Ουκρανού Προέδρου Βίκτορ Γιανούκοβιτς εναντίον των ταραχοποιών του EuroMaidan, αλλά σήμερα χρησιμοποιεί την ίδια ακριβώς τακτική κατά των παρανόμων μεταναστών.
Ένα άλλο ζήτημα κρίσης που έθιξε ο Πρόεδρος Πούτιν είναι το Ναγκόρνο-Καραμπάχ. Είπε πως «η ρωσική διπλωματία διαδραματίζει αυξανόμενο ρόλο σε περαιτέρω προσπάθειες για την επίλυση διαφορών μεταξύ του Αζερμπαϊτζάν και της Αρμενίας, την αποκατάσταση των οικονομικών δεσμών και την απεμπλοκή ζωτικών διαδρόμων μεταφορών στο Νότιο Καύκασο». Όσον αφορά το Αφγανιστάν, επαίνεσε τη μορφή συνομιλιών της Εκτεταμένης Τρόικας, αλλά προειδοποίησε πως πρέπει να γίνει περισσότερη δουλειά σε συντονισμό με τους εταίρους της χώρας του -ιδιαίτερα αυτούς στην Κεντρική Ασία- προκειμένου να σταθεροποιηθεί βιώσιμη η κατάσταση. Μετά από αυτό, ο Πρόεδρος Πούτιν προχώρησε μιλώντας για την Ασία-Ειρηνικό, στα οποία πολλοί στη Δύση αναφέρονται σήμερα ως «Ινδο-Ειρηνικός».
Η Ευρύτερη Ευρασιατική Εταιρική Σχέση (GEP) περιγράφεται ως ο οδηγός για τη διαμόρφωση της πολιτικής της Ρωσίας σε αυτό το σημαντικό μέρος του κόσμου. Για το σκοπό αυτό, ο Πρόεδρος Πούτιν οραματίζεται τη Ρωσία να επεκτείνει τις σχέσεις με την Κίνα, την Ινδία, την ASEAN και τις άλλες χώρες που συμμετέχουν στο φόρουμ της Οικονομικής Συνεργασίας Ασίας-Ειρηνικού (APEC). Στη συνέχεια, στράφηκε προς το να μιλήσει για τις πολλές συγκρούσεις στη Δυτική Ασία. Ο Πρόεδρος Πούτιν είπε ότι υποστηρίζει τις ειρηνευτικές διαδικασίες στη Συρία, τη Λιβύη και το Ισραήλ-Παλαιστίνη. Επιβεβαίωσε με κρίσιμο τρόπο πως «Συνολικά, η σφυρηλάτηση ενός πραγματικά φιλικού, πραγματιστικού και μη ιδεολογικού διαλόγου με όλα τα κράτη της Μέσης Ανατολής παραμένει η άνευ όρων προτεραιότητά μας», ακριβώς όπως εξήγησε νωρίτερα ο υπουργός Εξωτερικών Λαβρόφ.
Οι σχέσεις με τα παγκόσμια έθνη του Νότου της Αφρικής, της Καραϊβικής και της Λατινικής Αμερικής συζητήθηκαν εν συντομία αλλά όχι λεπτομερώς. Βασικά, ο Πρόεδρος Πούτιν θέλει επίσης να βελτιώσει τις σχέσεις μαζί τους, μεταξύ άλλων μέσω αυτού που μπορεί να περιγραφεί ως «διπλωματία εμβολίων». Στη συνέχεια επέστρεψε μιλώντας για τους δεσμούς με την ΕΕ, η οποία είπε «παραμένει ο κορυφαίος εμπορικός και οικονομικός μας εταίρος». Ο Ρώσος ηγέτης εκφράζει τη λύπη του που οι δεσμοί έχουν επιδεινωθεί πρόσφατα, αλλά είπε πως «όλα εξαρτώνται από την προθυμία των εταίρων μας να καθιερώσουν και να διατηρήσουν ίση και σεβαστή συνεργασία», όπως ακριβώς συμβαίνει και με το ΝΑΤΟ. Αυτό το μπλοκ και οι διπλωματικές και στρατιωτικές προκλήσεις του Αμερικανού ηγέτη του ευθύνονται για την πρόκληση πολλής αστάθειας.
Ωστόσο, ο Πρόεδρος Πούτιν είπε ότι «η σύνοδος κορυφής με τον Πρόεδρο Μπάιντεν στη Γενεύη τον περασμένο Ιούνιο άνοιξε μερικές ευκαιρίες για διάλογο και σταδιακή ευθυγράμμιση, εξομαλύνοντας τις σχέσεις μας και είναι σημαντικό και οι δύο πλευρές να επεκτείνουν με συνέπεια τις συμφωνίες που έχουν επιτευχθεί». Αυτό εμπνέει συγκρατημένη αισιοδοξία γιατί στη συνέχεια πρόσθεσε πως «κάτι γίνεται ήδη, αυτό πρέπει να γίνει αποδεκτό: έχει ξεκινήσει κοινή δουλειά για την στρατηγική σταθερότητα και την ατζέντα της ασφάλειας των πληροφοριών». Στη συνέχεια, ο Ρώσος ηγέτης ολοκλήρωσε την ομιλία του ευχαριστώντας τους βετεράνους της εξωτερικής πολιτικής της χώρας του. Τους ευχήθηκε επιτυχία και υγεία και εξέφρασε την ελπίδα πως θα συνεχίσουν να πετυχαίνουν το έργο τους.
Η ενημέρωση για την εξωτερική πολιτική του Προέδρου Πούτιν ήταν εξαιρετικά σημαντική για πολλούς λόγους. Πρώτον, διευκρίνισε τη θέση της χώρας του σε πολλά ζητήματα σοβαρής ευαισθησίας που κυμαίνονται από το Γ' Παγκόσμιο Πόλεμο έως τις σχέσεις με την ΕΕ και τις συνεχιζόμενες προκλήσεις που συνδέονται με την ουκρανική σύγκρουση. Δεύτερον, συνέβη στο τρέχον πλαίσιο διεθνούς αβεβαιότητας, που είχε ως αποτέλεσμα ο Ρώσος ηγέτης να προσφέρει ένα όραμα για την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης στο μέλλον. Τρίτον, κάθε πολιτική που έθιξε και πρότεινε, ενσαρκώνει την πραγματιστική προσέγγιση της χώρας του προς τα πάντα. Συνολικά, αυτές οι τρεις παρατηρήσεις δείχνουν πως η Ρωσία προσπαθεί να οδηγήσει τον κόσμο έξω από την παρούσα κρίση.
Αυτός είναι ένας αξιοσημείωτος αυτοδιορισμένος ρόλος, αλλά δεν πρέπει να προκαλεί έκπληξη. Η Ρωσία θεωρούσε πάντα τον εαυτό της ως το επίκεντρο της σταθερότητας στο διεθνές σύστημα, τόσο λόγω των ρεαλιστικών διπλωματικών της παραδόσεων όσο και λόγω της πλεονεκτικής γεωγραφίας της που της επιτρέπει να «ισορροπεί» τις διεθνείς σχέσεις σε μια ευρεία περιοχή της ευρασιατικής υπερηπείρου. Αυτός ο ρόλος είναι πιο σημαντικός από ποτέ γιατί οι ολοένα και πιο ανεύθυνες και απερίσκεπτες πολιτικές των ΗΠΑ επιδεινώνουν τη διεθνή αστάθεια, την οποία επιδεινώνουν σκόπιμα ως μέρος ενός ριψοκίνδυνου γεωστρατηγικού τζόγου που στοχεύει στην αναστροφή της φθίνουσας μονοπολικής ηγεμονίας τους.
Αντίθετα, η Ρωσία επιδιώκει να επιταχύνει την αναδυόμενη Πολυπολική Παγκόσμια Τάξη, για την οποία βαθμονομεί εκ νέου την εξωτερική της πολιτική προκειμένου να βελτιστοποιήσει περαιτέρω την πρακτική της στις σημερινές πολύ δύσκολες συνθήκες. Ενώ συνεχίζει να επεκτείνει ένα κλαδί ελιάς προς τη Δύση, όπως έκανε πάντα με συνέπεια, ο Πρόεδρος Πούτιν φαίνεται να συνειδητοποιεί πως δεν μπορεί πλέον να εξαρτάται από την καλή θέλησή του, καθώς αυτό το τμήμα του κόσμου υπό την ηγεσία των ΗΠΑ σαφώς δεν το πειράζει να εμπλακεί σε αντιπαραγωγικές εχθροπραξίες εναντίον Ρωσία. Αυτή είναι η αντίθετη θέση του αυξανόμενου αριθμού μη δυτικών εταίρων της χώρας του, ιδιαίτερα της Κίνας και της Ινδίας, που μοιράζονται το αμοιβαία επωφελές πολυπολικό όραμα της Ρωσίας.
Η εξελισσόμενη εντύπωση είναι ότι η πράξη «εξισορρόπησης» της Ρωσίας θα συνεχίσει να γέρνει προς τη μη δυτική κατεύθυνση όσο οι ΗΠΑ εμποδίζουν την πρόοδο στην αρχική προσέγγιση που η Μόσχα ελπίζει να επιτύχει τελικά με τη Δύση. Αν και κάποια βήματα έχουν γίνει προς αυτή την κατεύθυνση από τη Σύνοδο Κορυφής Μπάιντεν-Πούτιν το περασμένο καλοκαίρι, δεν είναι επαρκή σε αυτό το στάδιο για να εξετάσουμε σοβαρά τυχόν σημαντικές αλλαγές στη μεγάλη στρατηγική της Ευρασιατικής Μεγάλης Δύναμης. Αυτό οδηγεί στο συμπέρασμα πως η χώρα θα συνεχίσει να προσπαθεί να επεκτείνει την επιρροή της στον «Ινδο-Ειρηνικό», επιλύοντας περιφερειακές συγκρούσεις στην υπερήπειρο και προχωρώντας στις εκτεταμένες κοινωνικοοικονομικές της μεταρρυθμίσεις με στόχο την ευέλικτη προσαρμογή στο Γ' Παγκόσμιο Πόλεμο.