 |
| Fotografikarabulut / pixabay |
Του Στέλιου Φενέκου
υποναυάρχου ε.α. - προέδρου Κοινωνίας Αξιών
Τότε η οικονομία της Τουρκίας κυριολεκτικά παραπατούσε. Πληθωρισμός τεράστιος της τάξης του 25%, μισθοί χαμηλότατοι κάτω από τα όρια της φτώχειας, η παραγωγική της βάση ήταν κυρίως στον αγροδιατροφικό τομέα με μικρή πλην όμως αναπτυσσόμενη βιομηχανική και τεχνολογική βάση κλπ. Οι εκτιμήσει όλων τότε ήταν εξαιρετικά απαισιόδοξες. Πολλοί από τους συμμετέχοντες μιλούσαν για πλήρη κατάρρευση της Τουρκίας, για εσωτερικές κοινωνικές συγκρούσεις και για διαμελισμό ακόμη αφού υπάρχουν πολλές διαφορετικές εθνότητες στην κοινωνία της.
Όμως παρά τις απαισιόδοξες αυτές εκτιμήσεις της συντριπτικής πλειονότητας των συμμετεχόντων, ο τότε Διοικητής της ΝΣΠ αμφισβήτησε ξεκάθαρα τις εκτιμήσεις αυτές και θυμάμαι χαρακτηριστικά ότι είπε:
"Μην αξιολογούμε την Τουρκική οικονομία βασισμένοι μόνο στα μικροοικονομικά μεγέθη αλλά κι με τα μακροοικονομικά μεγέθη συνολικά. Και ότι το μέγεθος της οικονομίας, ο ανερχόμενος πληθυσμός, οι πλουτοπαραγωγικοί πόροι που υπάρχουν σε μία τεράστια χώρα, η μεγάλη παραγωγική βάση που μπορεί να αναπτυχθεί, κλπ, δημιουργούν τις προϋποθέσεις για να αναπτυχθεί η οικονομία της και να ξεπερασθούν τα προβλήματα της." (παραθέτω πιο κάτω πως ήταν π.χ. ο πληθωρισμός της το 1998, και πως εξελίχθηκε το "gdp per capita").
Και είχε δίκιο τότε, αφού στη συνέχεια η ανάπτυξή της ήταν αλματώδης με αποτέλεσμα να ενταχθεί στις 20 μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου και να βελτιωθούν τα μακροοικονομικά αλλά και τα μικροοικονομικά μεγέθη της.
Σήμερα, αφού μελέτησα επί μακρόν τα στοιχεία της οικονομίας της, διαπιστώνω ότι πάλι βιάζονται μερικοί να την “καταδικάσουν”, με επιφανειακές αναλύσεις και επιπόλαιες προσεγγίσεις.
Πολλοί μάλιστα εκφράζονται δημόσια θεωρώντας ότι οι διαφορές που έχουν προκύψει στις σχέσεις με τις ΗΠΑ θα καταβαραθρώσουν την οικονομία της, κάποιοι προβάλλουν έμμεσα την ψευδαίσθηση ότι η οικονομική της κατάσταση σήμερα οφείλεται στην επιτυχημένη εξωτερική μας πολιτική και κάποιοι ακόμη χειρότερα επαναφέρουν το σενάριο της εσωτερικής κοινωνικής είτε εθνοτικής σύγκρουσης και διάλυσης της.
Θα προτιμήσω μία πιο μετριοπαθή εκτίμηση, ανάλογη με αυτήν του τότε Διοικητού της ΝΣΠ, αφού πρώτα εξάντλησα την μελέτη όλων των μικρο και μακρο οικονομικων στοχείων της οικονομίας της από το 1968 και μέχρι σήμερα:
Θεωρώ ότι ναι μεν υφίσταται μία οικονομική κρίση στην οικονομία της σήμερα λόγω κακών πολιτικών επιλογών, όμως έχει όλες τις προοπτικές να την ξεπεράσει και να ξαναγυρίσει σε μεγάλους ρυθμούς ανάπτυξης, λόγω ακριβώς των μακροοικονομικών στοιχείων, το νεότατου αυξανόμενου πληθυσμού (Μ.Ο. τα 31, 5 έτη- εμείς έχουμε τα 45,5 έτη) και της παραγωγικής δυνατότητας που έχει η τεράστια χώρα της.
Οφείλουμε να είμαστε αντικειμενικοί στις αναλύσεις μας και να μην δημιουργούμε επίπλαστες εντυπώσεις που μας οδηγούν στην αδράνεια.
ΣΗΜ: Δεν θα αναφερθώ συγκριτικά με τα αντίστοιχα δικά μας μικρο και μακρο οικονομικά μεγέθη (εκτιμώ ότι εάν δεν ήμασταν στην ΕΕ θα είχαμε ήδη καταρρεύσει), αλλά ειδικότερα δεν έχω δει κανένα μέτρο για την βελτίωση των δημογραφικών στοιχείων της χώρας, ούτε για την βελτίωση της παραγωγικής βάσης της οικονομίας.
Η αντίληψη που προβάλλεται σε κάποια ΜΜΕ ότι οι υπηρεσίες τουρισμού και κατοικίας θα δώσουν την επιθυμητή αναπτυξιακή ώθηση, δεν αρκεί από την στιγμή που το χρέος ΕΞΑΚΟΛΟΥΘΕΙ να διευρύνεται, ο πληθωρισμός ανεβαίνει σε κρίσιμους τομείς και ζωτικά αγαθά, τα επιτόκια θα ακολουθήσουν, η ποσοτική χαλάρωση και η χρηματοδότηση λόγω της πανδημίας τελειώνει (παρακαλάμε να συνεχισθεί ή και να εξαιρεθούμε λόγω έξαρσης της πανδημίας- αλλά ακόμη και αν δεν τελειώσει σύντομα, δεν μπορεί να στηριζόμαστε συνέχεια σε αυτά), ο αγροδιατροφικός τομέας και η παραγωγική μας βάση δεν καλύπτουν τις βασικές ανάγκες της χώρας και το έλλειμμα στο εμπορικό ισοζύγιο μεγαλώνει.
Όσον αφορά δε τα δημογραφικά στοιχεία, η ευρέως προβαλλόμενη αντίληψη ότι οι μετανάστες θα τα βελτιώσουν είναι εξαιρετικά παθητική και επιφανειακή αφού δε λαμβάνουν υπ’ όψη και τα αρνητικά στοιχεία αυτής της επιλογής. Και οπωσδήποτε δεν βλέπω συγκεκριμένα μέτρα που αν ευνοούν την οικογένεια και την αύξηση των γεννήσεων.
ΑΣ ΔΟΥΜΕ ΤΑ ΤΟΥ ΟΙΚΟΥ ΜΑΣ, ας φροντίσουμε την δική μας "κατσίκα"να είναι παραγωγική και ας πάψουμε να επαναπαυόμαστε στην επιτυχία ότι "πέθανε η κατσίκα του γείτονα".
