 |
| igorovsyannykov / pixabay |
Evgeny Tugolukov - Russia Today - Παρουσίαση Freepen.gr
Ωστόσο, οι αυξανόμενες τιμές και οι ολοένα και πιο ανασφαλείς αλυσίδες εφοδιασμού αποτελούν κίνδυνο για τους ανθρώπους στη Ρωσία και σε όλο τον κόσμο. Σε πρόσφατη συνέντευξή του, ο Svein Tore Holsether, διευθύνων σύμβουλος μιας από τις μεγαλύτερες παγκόσμιες παραγωγούς λιπασμάτων, της Yara International, προειδοποίησε πως η αύξηση των τιμών του φυσικού αερίου θα μπορούσε να δημιουργήσει μια παγκόσμια επισιτιστική κρίση. Η παραγωγή λιπασμάτων, τα οποία οι αγρότες χρησιμοποιούν για να αυξήσουν τις αποδόσεις των καλλιεργειών τους, απαιτεί μεγάλους όγκους υδρογονανθράκων ως πρώτη ύλη. Οι ελλείψεις θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε πιο αδύνατες συγκομιδές και το κόστος θα μπορούσε να μετακυλιστεί στους καταναλωτές.
«Επηρεάζει τις τιμές των τροφίμων σε όλο τον κόσμο και πλήττει τα πορτοφόλια πολλών ανθρώπων», προειδοποίησε ο Holsether. «Αλλά για μερικούς ανθρώπους, ειδικά στον αναπτυσσόμενο κόσμο, αυτό δεν είναι μόνο μια ερώτηση για το πορτοφόλι, αλλά αποτελεί ένα ζήτημα ζωής ή θανάτου».
Αυτή δεν είναι η πρώτη ανησυχητική πρόβλεψη για την κατάσταση στην παγκόσμια αγορά τροφίμων. Πέρυσι, εν μέσω του παγκόσμιου lockdown που προκλήθηκε από την πανδημία Covid-19, ο Εκτελεστικός Διευθυντής του Παγκόσμιου Επισιτιστικού Προγράμματος του ΟΗΕ, Ντέιβιντ Μπίσλεϋ προειδοποίησε ότι μπορεί να πλησιάζουν λιμοί «βιβλικής αναλογίας» και είπε στο Συμβούλιο Ασφαλείας να «δράσει γρήγορα».
Αλλά πόσο πιθανά είναι αυτά τα αποκαλυπτικά σενάρια;
Το δεύτερο στοιχείο μεταξύ των 17 Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης (SDG) του ΟΗΕ, που είναι το κοινό σχέδιο του κόσμου για τον τερματισμό της ακραίας φτώχειας, τη μείωση της ανισότητας και την προστασία του πλανήτη έως το 2030, ανακοινώνει πως οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής πρέπει να δράσουν για να «τερματιστεί η πείνα, να επιτευχθεί η επισιτιστική ασφάλεια και να βελτιωθούν διατροφή και προώθηση της βιώσιμης γεωργίας».
Η πείνα είναι ήδη ένα σημαντικό παγκόσμιο πρόβλημα που έχει επιδεινωθεί πολύ από την πανδημία. Αν το 2014, ένα χρόνο πριν εγκριθούν οι SDG από 193 χώρες, ο αριθμός των υποσιτισμένων στον κόσμο υπολογιζόταν από τον ΟΗΕ σε 607 εκατομμύρια, τώρα είναι πάνω από 800 εκατομμύρια. Υπάρχουν 2,37 δισεκατομμύρια άνθρωποι που δεν μπορούν να τρώνε μια υγιεινή ισορροπημένη διατροφή σε τακτική βάση, ενώ το 22% των παιδιών κάτω των πέντε ετών παρουσιάζουν καθυστέρηση λόγω των προβλημάτων διατροφής.
Θα μπορούσε να ρωτήσει κανείς, εάν το θέμα είναι τόσο τρομερό, γιατί αυτό το πρόβλημα κατατάσσεται στη δεύτερη θέση και όχι στην πρώτη θέση στη λίστα των SDG; Η απάντηση είναι προφανής: η πείνα δεν προκαλείται από μια ανισορροπία μεταξύ της ποσότητας των γεωργικών προϊόντων και του παγκόσμιου πληθυσμού, έχει κοινωνικό χαρακτήρα. Οι άνθρωποι πεινούν όχι επειδή τα ράφια στα μαγαζιά τους είναι άδεια, αλλά επειδή δεν έχουν χρήματα να αγοράσουν φαγητό.
Σε αντίθεση με τη δημοφιλή παρανόηση, αυτό το πρόβλημα δεν αφορά μόνο τις φτωχότερες χώρες ή περιοχές που δεν παράγουν τρόφιμα και εξαρτώνται πλήρως από τις εισαγωγές γεωργικών προϊόντων. Κατά την έναρξη της πανδημίας Covid-19 τον Μάρτιο του περασμένου έτους, ο δήμαρχος του Λονδίνου, Sadiq Khan, έγραψε μια απελπισμένη έκκληση στα μέσα ενημέρωσης, προειδοποιώντας ότι «περισσότερα από 400.000 παιδιά και 1,5 εκατομμύριο ενήλικες στο Λονδίνο βίωναν μία επισιτιστική ανασφάλεια πριν από αυτή την κρίση, και πολλοί βασίζονται σε τράπεζες τροφίμων καθημερινά». Σύμφωνα με τη UNICEF, στην Ουκρανία, η οποία είναι ένας από τους μεγαλύτερους εξαγωγείς γεωργικών προϊόντων στον κόσμο, 9,8 εκατομμύρια άνθρωποι - σχεδόν το ένα τέταρτο του πληθυσμού της χώρας - υποφέρουν από υποσιτισμό.
Τα Ηνωμένα Έθνη έχουν ξεκάθαρα δίκιο: η πείνα είναι συνέπεια της φτώχειας και η υπέρβασή της, δεν αποτελεί έκπληξη, είναι ο πρώτος SDG στη λίστα. Η επίτευξή του είναι δυνατή μόνο με την οικονομική ανάπτυξη στις φτωχότερες χώρες και με πιο δίκαιη κατανομή του παγκόσμιου πλούτου που εκφράζεται σε χρηματοοικονομικούς πόρους. Για το λόγο αυτό, είμαι υποστηρικτής της έννοιας του Καθολικού Βασικού Εισοδήματος, που ορίζει ότι ο καθένας έχει δικαίωμα σε ένα συγκεκριμένο επίπεδο εισοδήματος, ανεξάρτητα από το τι κάνει και πώς εργάζεται αυτήν την στιγμή. Πρέπει απλώς να διασφαλίσουμε ότι αυτός ο μηχανισμός είναι πραγματικά καθολικός, εφαρμόζεται σε όλους τους ανθρώπους και όχι μόνο στους πολίτες ορισμένων κρατών.
Μαζί, τόσο ο Beasley όσο και ο Holsether ζωγραφίζουν μια ανησυχητική εικόνα για την πρόοδό μας. Η πανδημική ύφεση, μαζί με την ενεργειακή και logistics κρίση, θα μπορούσε να ωθήσει την παγκόσμια οικονομία σε μια «τέλεια καταιγίδα». Επιπλέον, η καταστροφική κλιματική αλλαγή θα καθιστούσε αδύνατη τη γεωργία σε άνυδρες περιοχές. Σε αυτή την περίπτωση, μπορεί να βρεθούμε αντιμέτωποι με μια καταστροφική κατάσταση όταν το φαγητό απλά δε θα είναι αρκετό και για τα 7,5 δισεκατομμύρια ανθρώπους που κατοικούν στον πλανήτη, ανεξάρτητα από το πόσα χρήματα έχουν στο πορτοφόλι τους.
Ως εκ τούτου, η γεωργική παραγωγή πρέπει να αυξηθεί με κάθε δυνατό τρόπο, ειδικά σε «χώρες σιτοβολώνων» όπως η Ρωσία, που τρέφουν σημαντικό αριθμό ανθρώπων σε όλο τον κόσμο. Πρώτον, είναι ένα είδος ασφάλισης έναντι της κατάρρευσης του αγροτοβιομηχανικού συγκροτήματος σε περιοχές με δυσμενές αγροτικό κλίμα. Δεύτερον, θα αυξήσει την προσφορά στην παγκόσμια αγορά και θα καταστήσει τα τρόφιμα πιο προσιτά.
Ωστόσο, η αύξηση της ακαθάριστης παραγωγής σιτηρών, κρέατος, λαχανικών, φρούτων κ.λπ. δεν πρέπει να συνοδεύεται από αποψίλωση των δασών και άλλες καταστροφικές για το περιβάλλον διαδικασίες που μπορεί να επιδεινώσουν το ισοζύγιο άνθρακα, γιατί σε αυτήν την περίπτωση η φύση θα πετάξει πίσω αυτό το θανατηφόρο μπούμερανγκ. Οι SDG πρέπει να επιτευχθούν με συνολικό τρόπο, έτσι ώστε η επιτυχία προς μια κατεύθυνση να μην οδηγεί σε αποτυχία σε άλλη.
Η λέξη κλειδί σε αυτήν την πρόταση είναι «να επιτευχθούν». Τα αποτελέσματα της διάσκεψης για το κλίμα COP26 έχουν πυροδοτήσει ένα κύμα σκεπτικισμού και απογοήτευσης. Ο ίδιος ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες εξέφρασε αυτά τα συναισθήματα, αν και ήπια, εκτιμώντας τις συμφωνίες που επιτεύχθηκε σε ανεπαρκή συμβιβασμό. Ο Βρετανός υπουργός Άλοκ Σάρμα, ο οποίος προήδρευσε της διάσκεψης, μίλησε πολύ πιο σκληρά και ζήτησε συγγνώμη από τους αντιπροσώπους για τους συμβιβασμούς που ανέφερε ο Γκουτέρες.
Η «εκπομπή» όσον αφορά τις δεσμεύσεις των κρατών αποδείχθηκε πολύ πιο μέτρια από την πραγματική εκπομπή άνθρακα από εκατοντάδες αεροσκάφη που έφεραν χιλιάδες συμμετέχοντες στη Γλασκώβη. Ωστόσο, δικαιώθηκαν οι υπερεκτιμημένες προσδοκίες; Νομίζω πως όχι. Βασίζονται στην ψευδαίσθηση πως οι παγκόσμιοι ηγέτες μπορούν να συγκεντρωθούν, να υπογράψουν κάποιου είδους διάταγμα και ολόκληρη η παγκόσμια οικονομία θα γίνει αμέσως ουδέτερη ως προς τον άνθρακα.
Αλίμονο, δε ζούμε στο Χόγκουαρτς, όπου τα μαγικά ξόρκια λύνουν προβλήματα. Έχοντας υπάρξει ο ίδιος επικεφαλής της Επιτροπής Οικολογίας και Φυσικών Πόρων στο ρωσικό κοινοβούλιο, γνωρίζω από τη δική μου εμπειρία πόσο δύσκολο είναι αυτό το πεδίο δραστηριότητας. Ακόμη και αν όλες ανεξαιρέτως οι χώρες υιοθετήσουν τους σχετικούς νόμους, θα υπάρξει μεγάλο πρόβλημα με την εφαρμογή τους. Η οικονομία πρέπει να ανταποκρίνεται στις καθημερινές ανάγκες του λαού. Και οι πραγματικότητες είναι πολύ πίσω από τα σχέδια για την «πράσινη μετάβαση».
Ένα παράδειγμα αυτού είναι η παγκόσμια ενεργειακή κρίση. Ένας από τους παράγοντες πίσω από αυτό, μαζί με την ταχεία ανάκαμψη της Κίνας μετά την πανδημία, ήταν η έλλειψη δυναμικότητας ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Αυτό οδηγεί ήδη στην επανεκκίνηση της πιο επιβλαβούς για το περιβάλλον παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με καύση άνθρακα στην Ευρώπη και την Ασία.
Η Ρωσία βρίσκεται στην πρώτη γραμμή της αναδιάρθρωσης ολόκληρης της οικονομικής της υποδομής σε μια «πράσινη τροχιά», αναπτύσσοντας φιλική προς το περιβάλλον πυρηνική ενέργεια, συμπεριλαμβανομένων μοναδικών τεχνολογιών κλειστού κύκλου, και αναπτύσσοντας έργα για τη μετάβαση στο καύσιμο υδρογόνου. Επιπλέον, η χώρα μας δεν είναι μόνο παραγωγός αερίων του θερμοκηπίου, αλλά και ο μεγαλύτερος «απανθρακοποιητής» στον πλανήτη, αφού διαθέτει τους μεγαλύτερους δασικούς πόρους στον κόσμο για την απορρόφηση των εκπομπών.
Αυτό είναι το αποτέλεσμα της συστημικής πολιτικής της ρωσικής κυβέρνησης για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και την κάλυψη των οικονομικών απαιτήσεων ταυτόχρονα. Η ίδια δουλειά εκτελείται επίσης σε περιφερειακό επίπεδο, για παράδειγμα με τον Δήμαρχο της Μόσχας Sergey Sobyanin να κάνει τεράστια δουλειά. Είδαμε πώς οι δημόσιες συγκοινωνίες της πόλης αλλάζουν γρήγορα προς την ηλεκτρική πρόωση, όπου τα λεωφορεία ντίζελ αντικαθίστανται από ηλεκτρικές εκδόσεις που δημιουργήθηκαν από ταλαντούχους Ρώσους μηχανικούς – και η ρωσική πρωτεύουσα έχει γίνει ο παγκόσμιος ηγέτης μεταξύ των μητροπόλεων στην περιοχή των αστικών πάρκων.
Μια χωματερή μεγέθους Έβερεστ δεν μπορεί να μετατραπεί σε Κήπο της Εδέμ μόνο με ρυθμιστικές αποφάσεις σε μακροοικονομικό επίπεδο. Οι αλλαγές πρέπει να εμπλέκουν όλους τους οικονομικούς παράγοντες – από διεθνείς μεγάλες εταιρείες έως μικρές επιχειρήσεις εστίασης. Η ατμόσφαιρα του πλανήτη θα γίνει πιο καθαρή μόνο όταν όλοι σε κάθε ρόλο ενεργήσουν μέσα σε ένα νέο «πράσινο» παράδειγμα. Αυτό ονομάζεται ESG (Environmental, Social, and Corporate Governance) – μια έννοια διαχείρισης που βασίζεται στη συμμετοχή των επιχειρήσεων στην επίλυση περιβαλλοντικών και κοινωνικών προβλημάτων.
Το 2012, ξεκίνησα ένα γεωργικό έργο στην περιοχή του Ροστόφ στη νότια Ρωσία και η ομάδα μας έχει πλέον εφαρμόσει καινοτομίες που έμοιαζαν με επιστημονική φαντασία πριν από 10 χρόνια. Ένα σύστημα αυτόματου πιλότου συγκομιδής μειώνει το χρόνο λειτουργίας του εξοπλισμού και συνεπώς την κατανάλωση καυσίμου. Η τεχνητή νοημοσύνη διαχειρίζεται το έργο των γαλακτοκομικών εκμεταλλεύσεων και έχει καταστήσει δυνατή τη μείωση όχι μόνο του οικονομικού και περιβαλλοντικού κόστους. Η καλλιέργεια χωρίς καλλιέργεια, η σπορά σπόρων σε έδαφος που δεν έχει υποστεί καμία μηχανική επεξεργασία και οι τελευταίες φαρμακευτικές καινοτομίες με βιο-προσομοιωτή παρέχουν μια φιλική προς το περιβάλλον εναλλακτική λύση για την ενίσχυση των αποδόσεων των καλλιεργειών.
Τι κίνητρο όμως έχουν οι επιχειρήσεις για να γίνουν πράσινες; Λοιπόν, η επιτυχημένη εισαγωγή της επιχείρησής μου στο Χρηματιστήριο της Σιγκαπούρης πέρυσι, ελπίζω να αποδείξει ότι οι περιβαλλοντικά υπεύθυνες επενδύσεις μπορούν επίσης να είναι κερδοφόρες.
Ελπίζω ότι αυτή η επίπονη δουλειά μπορεί να επαναληφθεί και σε άλλους κλάδους, όπως η υγειονομική περίθαλψη, και θα ωφελήσει όχι μόνο και όχι τόσο εμένα, αλλά και τη γενιά των παιδιών μου. Άλλωστε, η επίτευξη στόχων βιώσιμης ανάπτυξης σημαίνει αξιοπρεπή ποιότητα ζωής για αυτούς. Αν αποτύχουμε, θα είναι θέμα σωματικής επιβίωσής τους.