 |
| The USS Arizona (BB-39) burning after the Japanese attack on Pearl Harbor, 7 December 1941. |
Πριν από ογδόντα χρόνια το Kido Butai, ο βραχίονας κρούσης μεταφορέων του Αυτοκρατορικού Ιαπωνικού Ναυτικού, χτύπησε την αμερικανική ναυτική βάση στο Περλ Χάρμπορ. Αρκετά θωρηκτά του Πολεμικού Ναυτικού των ΗΠΑ αχρηστεύθηκαν ή καταστράφηκαν, αφήνοντας τον Ειρηνικό και τη Νοτιοανατολική Ασία ανοιχτές στην ιαπωνική επίθεση. Τους επόμενους μήνες η Ιαπωνία θα κατακτούσε τις Φιλιππίνες και αρκετές βρετανικές και ολλανδικές αποικίες του Ειρηνικού. Θα χρειαστούν σχεδόν τέσσερα χρόνια για να καταστρέψουν οι Ηνωμένες Πολιτείες το Αυτοκρατορικό Ιαπωνικό Ναυτικό και να αναγκάσουν την Ιαπωνία να παραδοθεί. Ο αντίκτυπος του Περλ Χάρμπορ στο κράτος εθνικής ασφάλειας των ΗΠΑ θα διαρκέσει πολύ περισσότερο.
Η επίθεση στο Περλ Χάρμπορ ήταν ψυχολογικά καταστροφική για μια γενιά Αμερικανών πολιτικών. Η επιτυχία της επίθεσης προέκυψε από τον προσεκτικό ιαπωνικό σχεδιασμό και μια σειρά αποτυχιών των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών. Η κυβέρνηση των ΗΠΑ γνώριζε ότι η πιθανότητα για μια ιαπωνική επίθεση ήταν εξαιρετικά υψηλή και είχε ειδοποιήσει τις εγκαταστάσεις του Στρατού και του Ναυτικού στον Ειρηνικό. Γνώριζε πως η Ιαπωνία είχε μελετήσει προσεκτικά το Περλ Χάρμπορ και γνώριζε την πρόσφατη επίθεση του Βασιλικού Ναυτικού στην ιταλική ναυτική βάση στον Τάραντα.
Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής έθεσαν την αποτυχία πρόβλεψης του Pearl κυρίως στα πόδια των ελαττωματικών διαδικασιών ανταλλαγής πληροφοριών. Ο Στρατός και το Ναυτικό είχαν ευθύνη για τη συλλογή πληροφοριών, αλλά δε συνεργάζονταν απαραίτητα καλά μεταξύ τους. Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ συγκέντρωσε διπλωματικές πληροφορίες, αλλά δε συνεργάστηκε καλά με τις στρατιωτικές υπηρεσίες. Πράγματι, ακόμη και στο πλαίσιο του Στρατού η ανταλλαγή πληροφοριών δεν έγινε σωστά. Το προσωπικό του στρατού στις Φιλιππίνες άργησε να χρησιμοποιήσει πληροφορίες που συγκεντρώθηκαν αλλού στο θέατρο, οδηγώντας σε καταστροφική απροετοιμασία όταν έφτασαν οι Ιάπωνες. Συνολικά, η κυβέρνηση των ΗΠΑ δεν είχε την ικανότητα να χαράξει μια καλή στρατηγική αξιολόγηση της διαδικασίας λήψης αποφάσεων της Ιαπωνίας, οδηγώντας σε πλήρη παρανόηση των προτεραιοτήτων της Ιαπωνίας.
Οι ΗΠΑ εκτίμησαν αμέσως την ανάγκη για μια κεντρική, επαγγελματοποιημένη υπηρεσία πληροφοριών, αλλά είχαν μικρή εμπειρία στη λειτουργία μιας. Εν μέρει με βάση τις συμβουλές των Βρετανών, οι Ηνωμένες Πολιτείες ίδρυσαν το Γραφείο Στρατηγικών Υπηρεσιών (Office of Strategic Services - OSS) τον Ιούνιο του 1942. Αυτή η οργάνωση θα γινόταν ο πρόδρομος της Κεντρικής Υπηρεσίας Πληροφοριών (CIA), που εγκαινιάστηκε επίσημα το 1947. Η OSS θα ενεργούσε κυρίως ως ένας οργανισμός επιχειρησιακών πληροφοριών, που αφήνει τη συλλογή και ανάλυση πληροφοριών κυρίως στις υπηρεσίες.
Στον απόηχο του πολέμου, η κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών ήταν αποφασισμένη να προβλέψει και να αποτρέψει μια άλλη έκπληξη. Πολλά άλλα είχαν αλλάξει. Στρατός και Πολεμικό Ναυτικό παρέμειναν σε επίπεδα κινητοποίησης αδιανόητα τα προπολεμικά χρόνια. Το 1947 ο Νόμος για την Εθνική Ασφάλεια απέσπασε την Πολεμική Αεροπορία από τον Αμερικανικό Στρατό, δημιούργησε το Υπουργείο Άμυνας και ίδρυσε τη CIA. Πολλές από τις μεταρρυθμίσεις πληροφοριών θα επικεντρωθούν στη διαδικασία συγκέντρωσης και ενσωμάτωσης της συλλογής πληροφοριών.
Ίσως το πιο σημαντικό, η συνειδητοποίηση των συνεπειών της πυρηνικής εποχής ξημέρωσε στην ελίτ εθνικής ασφάλειας των ΗΠΑ. Η επίθεση στο Περλ Χάρμπορ κατέστρεψε απλώς ένα τμήμα του στόλου του Ειρηνικού. Αφού η Σοβιετική Ένωση απέκτησε πυρηνικά όπλα, μια έκπληξη στο Περλ Χάρμπορ θα μπορούσε να σκοτώσει εκατομμύρια Αμερικανούς και να καταστήσει το έθνος ανυπεράσπιστο. Έτσι, η δημιουργία νέων, μόνιμων υπηρεσιών πληροφοριών θα επικεντρωθεί στην ανάπτυξη μιας ολοκληρωμένης επιχείρησης που θα διευκόλυνε τη συλλογή και την ανταλλαγή πληροφοριών από πολλές πηγές. Το βιβλίο της Rebecca Wohlstetter το 1962 Pearl Harbor: Warning and Decision βοήθησε να αποκρυσταλλώσουμε την κατανόησή μας για την αποτυχία της συλλογής πληροφοριών. Το έργο της Wohlstetter επιβεβαίωσε την ετυμηγορία πως η κακή ανταλλαγή πληροφοριών είχε κάνει πιθανό [να χτυπηθεί] το Pearl Harbor και ενημέρωσε τη μελλοντική σκέψη σχετικά με την ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των υπηρεσιών.
Φυσικά, είναι στη φύση της γραφειοκρατίας να εξαπλώνεται και με τα χρόνια τα πράγματα έγιναν μάλλον λιγότερο συγκεντρωτικά. Οι υπηρεσίες σιχαίνονταν να εγκαταλείψουν τα δικά τους τμήματα συλλογής πληροφοριών και ανάλυσης και τα κράτησαν. Το Ομοσπονδιακό Γραφείο Ερευνών προσαρμόστηκε στη νέα πραγματικότητα και ενσωμάτωσε τις εγχώριες δυνατότητες συλλογής πληροφοριών στο νέο σύστημα. Η Υπηρεσία Εθνικής Ασφάλειας ήρθε να επικεντρωθεί στη συλλογή σημάτων. Η Κοινότητα Πληροφοριών αποτελείται πλέον από δεκαοκτώ ξεχωριστά όργανα τα οποία, παρά τις καλύτερες προσπάθειες των υπευθύνων χάραξης πολιτικής, τσακώνονται και μάχονται μεταξύ τους για περισσότερο έδαφος και επιρροή.
Αυτό το χτύπημα έπαιξε τουλάχιστον κάποιο ρόλο στην αποτυχία πρόβλεψης των επιθέσεων της 11ης Σεπτεμβρίου. Τα σημάδια μιας επικείμενης επίθεσης ήταν ξεκάθαρα εκ των υστέρων, αλλά η αποτυχία κατανόησης του αντιπάλου μας σήμαινε ότι οι πληροφορίες δεν κοινοποιήθηκαν με τον επείγοντα χαρακτήρα που απαιτούσε η κατάσταση. Το σοκ της 11ης Σεπτεμβρίου οδήγησε κάποιες μεταρρυθμίσεις στην κοινότητα, αλλά όχι το είδος της γενικής επανεξέτασης που είδε η χώρα μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Έτσι, σε μεγάλο βαθμό, το κράτος εθνικής ασφάλειας εξακολουθεί να ζει στον κόσμο που δημιούργησε η επίθεση στο Περλ Χάρμπορ.
Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής έθεσαν την αποτυχία πρόβλεψης του Pearl κυρίως στα πόδια των ελαττωματικών διαδικασιών ανταλλαγής πληροφοριών. Ο Στρατός και το Ναυτικό είχαν ευθύνη για τη συλλογή πληροφοριών, αλλά δε συνεργάζονταν απαραίτητα καλά μεταξύ τους. Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ συγκέντρωσε διπλωματικές πληροφορίες, αλλά δε συνεργάστηκε καλά με τις στρατιωτικές υπηρεσίες. Πράγματι, ακόμη και στο πλαίσιο του Στρατού η ανταλλαγή πληροφοριών δεν έγινε σωστά. Το προσωπικό του στρατού στις Φιλιππίνες άργησε να χρησιμοποιήσει πληροφορίες που συγκεντρώθηκαν αλλού στο θέατρο, οδηγώντας σε καταστροφική απροετοιμασία όταν έφτασαν οι Ιάπωνες. Συνολικά, η κυβέρνηση των ΗΠΑ δεν είχε την ικανότητα να χαράξει μια καλή στρατηγική αξιολόγηση της διαδικασίας λήψης αποφάσεων της Ιαπωνίας, οδηγώντας σε πλήρη παρανόηση των προτεραιοτήτων της Ιαπωνίας.
Οι ΗΠΑ εκτίμησαν αμέσως την ανάγκη για μια κεντρική, επαγγελματοποιημένη υπηρεσία πληροφοριών, αλλά είχαν μικρή εμπειρία στη λειτουργία μιας. Εν μέρει με βάση τις συμβουλές των Βρετανών, οι Ηνωμένες Πολιτείες ίδρυσαν το Γραφείο Στρατηγικών Υπηρεσιών (Office of Strategic Services - OSS) τον Ιούνιο του 1942. Αυτή η οργάνωση θα γινόταν ο πρόδρομος της Κεντρικής Υπηρεσίας Πληροφοριών (CIA), που εγκαινιάστηκε επίσημα το 1947. Η OSS θα ενεργούσε κυρίως ως ένας οργανισμός επιχειρησιακών πληροφοριών, που αφήνει τη συλλογή και ανάλυση πληροφοριών κυρίως στις υπηρεσίες.
Στον απόηχο του πολέμου, η κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών ήταν αποφασισμένη να προβλέψει και να αποτρέψει μια άλλη έκπληξη. Πολλά άλλα είχαν αλλάξει. Στρατός και Πολεμικό Ναυτικό παρέμειναν σε επίπεδα κινητοποίησης αδιανόητα τα προπολεμικά χρόνια. Το 1947 ο Νόμος για την Εθνική Ασφάλεια απέσπασε την Πολεμική Αεροπορία από τον Αμερικανικό Στρατό, δημιούργησε το Υπουργείο Άμυνας και ίδρυσε τη CIA. Πολλές από τις μεταρρυθμίσεις πληροφοριών θα επικεντρωθούν στη διαδικασία συγκέντρωσης και ενσωμάτωσης της συλλογής πληροφοριών.
Ίσως το πιο σημαντικό, η συνειδητοποίηση των συνεπειών της πυρηνικής εποχής ξημέρωσε στην ελίτ εθνικής ασφάλειας των ΗΠΑ. Η επίθεση στο Περλ Χάρμπορ κατέστρεψε απλώς ένα τμήμα του στόλου του Ειρηνικού. Αφού η Σοβιετική Ένωση απέκτησε πυρηνικά όπλα, μια έκπληξη στο Περλ Χάρμπορ θα μπορούσε να σκοτώσει εκατομμύρια Αμερικανούς και να καταστήσει το έθνος ανυπεράσπιστο. Έτσι, η δημιουργία νέων, μόνιμων υπηρεσιών πληροφοριών θα επικεντρωθεί στην ανάπτυξη μιας ολοκληρωμένης επιχείρησης που θα διευκόλυνε τη συλλογή και την ανταλλαγή πληροφοριών από πολλές πηγές. Το βιβλίο της Rebecca Wohlstetter το 1962 Pearl Harbor: Warning and Decision βοήθησε να αποκρυσταλλώσουμε την κατανόησή μας για την αποτυχία της συλλογής πληροφοριών. Το έργο της Wohlstetter επιβεβαίωσε την ετυμηγορία πως η κακή ανταλλαγή πληροφοριών είχε κάνει πιθανό [να χτυπηθεί] το Pearl Harbor και ενημέρωσε τη μελλοντική σκέψη σχετικά με την ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των υπηρεσιών.
Φυσικά, είναι στη φύση της γραφειοκρατίας να εξαπλώνεται και με τα χρόνια τα πράγματα έγιναν μάλλον λιγότερο συγκεντρωτικά. Οι υπηρεσίες σιχαίνονταν να εγκαταλείψουν τα δικά τους τμήματα συλλογής πληροφοριών και ανάλυσης και τα κράτησαν. Το Ομοσπονδιακό Γραφείο Ερευνών προσαρμόστηκε στη νέα πραγματικότητα και ενσωμάτωσε τις εγχώριες δυνατότητες συλλογής πληροφοριών στο νέο σύστημα. Η Υπηρεσία Εθνικής Ασφάλειας ήρθε να επικεντρωθεί στη συλλογή σημάτων. Η Κοινότητα Πληροφοριών αποτελείται πλέον από δεκαοκτώ ξεχωριστά όργανα τα οποία, παρά τις καλύτερες προσπάθειες των υπευθύνων χάραξης πολιτικής, τσακώνονται και μάχονται μεταξύ τους για περισσότερο έδαφος και επιρροή.
Αυτό το χτύπημα έπαιξε τουλάχιστον κάποιο ρόλο στην αποτυχία πρόβλεψης των επιθέσεων της 11ης Σεπτεμβρίου. Τα σημάδια μιας επικείμενης επίθεσης ήταν ξεκάθαρα εκ των υστέρων, αλλά η αποτυχία κατανόησης του αντιπάλου μας σήμαινε ότι οι πληροφορίες δεν κοινοποιήθηκαν με τον επείγοντα χαρακτήρα που απαιτούσε η κατάσταση. Το σοκ της 11ης Σεπτεμβρίου οδήγησε κάποιες μεταρρυθμίσεις στην κοινότητα, αλλά όχι το είδος της γενικής επανεξέτασης που είδε η χώρα μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Έτσι, σε μεγάλο βαθμό, το κράτος εθνικής ασφάλειας εξακολουθεί να ζει στον κόσμο που δημιούργησε η επίθεση στο Περλ Χάρμπορ.