 |
| Μια προηγούμενη συνάντηση μεταξύ του υπουργού Εξωτερικών των Ταλιμπάν Amir Khan Muttaqi και του Πακιστανού υπουργού Εξωτερικών Shah Mahmood Qureishi Φωτογραφία: The Cradle |
Pepe Escobar - thecradle.co / Παρουσίαση Freepen.gr
Εναπόκειτο στον Πακιστανό πρωθυπουργό Imran Khan να εκφωνήσει την κεντρική ομιλία στη σύνοδο, που πραγματοποιήθηκε στις 19 Δεκεμβρίου στο Κοινοβούλιο στο Ισλαμαμπάντ.
Και στάθηκε στο ύψος των περιστάσεων : «Εάν ο κόσμος δεν ενεργήσει, αυτή θα είναι η μεγαλύτερη ανθρωπογενής κρίση που ξετυλίγεται μπροστά μας».
Ο Imran Khan απευθυνόταν όχι μόνο σε εκπροσώπους των εδαφών του Ισλάμ, αλλά και σε αξιωματούχους των Ηνωμένων Εθνών, στα παροιμιώδη «παγκόσμια χρηματοπιστωτικά ιδρύματα», σε δεκάδες ΜΚΟ, σε μερικούς γραφειοκράτες των ΗΠΑ, της ΕΕ, της Ιαπωνίας και, κυρίως, στον υπουργό Εξωτερικών των Ταλιμπάν Amir Khan Muttaqi.
Κανένα έθνος ή οργάνωση δεν έχει αναγνωρίσει ακόμη επίσημα τους Ταλιμπάν ως τη νέα, νόμιμη αφγανική κυβέρνηση. Και αρκετοί ενδιαφέρονται ειλικρινά περισσότερο να εμπλακούν σε ένα περίτεχνο καμπούκι [παραδοσιακό ιαπωνικό δράμα], προσποιούμενοι πως προσφέρουν κάποιο είδος βοήθειας στην κατεστραμμένη αφγανική οικονομία μετά από 20 χρόνια κατοχής των ΗΠΑ/ΝΑΤΟ αντί να συντονίζουν πραγματικά πακέτα βοήθειας με την Καμπούλ.
Οι αριθμοί είναι τρομακτικοί και μετά βίας παρουσιάζουν την πλήρη έκταση του δράματος.
Σύμφωνα με το UNDP, 22,8 εκατομμύρια Αφγανοί πολίτες –πάνω από το μισό Αφγανιστάν– αντιμετωπίζουν ελλείψεις τροφίμων και σύντομα οξεία πείνα ενώ το 97% των Αφγανών θα μπορούσε σύντομα να πέσει κάτω από το όριο της φτώχειας. Επιπλέον, το Παγκόσμιο Πρόγραμμα Επισιτισμού τονίζει ότι 3,2 εκατομμύρια Αφγανά παιδιά κινδυνεύουν από οξύ υποσιτισμό.
Ο Imran Khan τόνισε πως ο OIC είχε «θρησκευτικό καθήκον» να βοηθήσει το Αφγανιστάν. Όσο για την «υπερδύναμη» που κατέπληξε τον κόσμο με το ταπεινωτικό σόου απόσυρσής της μετά από 20 χρόνια κατοχής, ήταν ανένδοτος: η Ουάσιγκτον πρέπει να «αποσυνδέσει» την όποια μνησικακία μπορεί να κρατήσει εναντίον της κυβέρνησης των Ταλιμπάν από το πεπρωμένο 40 εκατομμυρίων Αφγανών πολιτών.
Ο Imran Khan όντως ανακάτεψε μερικά αφγανικά φτερά – ξεκινώντας από τον πρώην πρόεδρο Hamid Karzai, όταν παρατήρησε πως «η ιδέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων είναι διαφορετική σε κάθε κοινωνία», αναφερόμενος στην επαρχία Khyber Pakhtunkhwa, η οποία συνορεύει με το Αφγανιστάν.
«Η κουλτούρα της πόλης είναι εντελώς διαφορετική από την κουλτούρα στις αγροτικές περιοχές…», είπε. «Δίνουμε επιδόματα στους γονείς των κοριτσιών για να τα στείλουν στο σχολείο. Αλλά σε περιοχές που συνορεύουν με το Αφγανιστάν, εάν δεν είμαστε ευαίσθητοι στους πολιτιστικούς κανόνες, τότε δεν θα τα στείλουν στο σχολείο παρόλο που λαμβάνουν το διπλάσιο ποσό. Πρέπει να είμαστε ευαίσθητοι για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τα δικαιώματα των γυναικών».
Αυτό ερμηνεύτηκε σε λίγους ως παρέμβαση του Πακιστάν – μέρος μιας μυστικής, δόλιας στρατηγικής αφήγησης. Όχι πραγματικά. Ο πρωθυπουργός έλεγε ένα γεγονός, όπως γνωρίζει όποιος γνωρίζει τις φυλετικές περιοχές. Ακόμη και ο Αφγανός υπουργός Εξωτερικών Muttaqi είπε ότι τα λόγια του πρωθυπουργού δεν ήταν "υβριστικά".
Ο Imran Khan παρατήρησε επίσης πως υπάρχουν ήδη πάνω από τρία εκατομμύρια Αφγανοί πρόσφυγες στο Πακιστάν. Επιπλέον, το Ισλαμαμπάντ φιλοξενεί περισσότερους από 200.000 πρόσφυγες που παρέλειψαν τη βίζα τους. «Δεν μπορούν να γυρίσουν πίσω. Υποφέρουμε ήδη από τις επιπτώσεις της πανδημίας Covid-19. Δεν είμαστε σε θέση να αντιμετωπίσουμε μια εισροή προσφύγων».
Θα εμπιστευόσασταν ποτέ το ΝΑΤΟ;
Στη συνέχεια, υπάρχει το απόλυτο καρύδι για θραύση: η εσωτερική δυναμική των Ταλιμπάν.
Διπλωματικές πηγές επιβεβαιώνουν ότι είναι ένας συνεχής αγώνας για να πειστούν διαφορετικά στρώματα της ηγεσίας των Ταλιμπάν να επιτρέψουν ορισμένες παραχωρήσεις.
Οι συζητήσεις με το μπλοκ του ΝΑΤΟ είναι για κάθε πρακτικό σκοπό, νεκρές: εντελώς ωμά, δε θα υπάρξει βοήθεια χωρίς ορατές παραχωρήσεις για την εκπαίδευση των κοριτσιών, τα δικαιώματα των γυναικών και την ουσία του θέματος – στο οποίο συμφωνούν όλοι, συμπεριλαμβανομένων των Ρώσων, των Κινέζων και των κεντροασιατών – μια κυβέρνηση πιο περιεκτική στην Καμπούλ.
Μέχρι στιγμής, οι πραγματιστές των Ταλιμπάν – με επικεφαλής το πολιτικό γραφείο της Ντόχα – έχουν χαθεί.
Η συνεδρίαση του OIC κατέληξε τουλάχιστον σε πρακτικές προτάσεις που αφορούσαν τις ισλαμικές αναπτυξιακές τράπεζες. Ο Πακιστανός υπουργός Εξωτερικών Σαχ Μαχμούντ Κουρέσι ήθελε να τονίσει την ανάγκη να αποκτήσει η Καμπούλ πρόσβαση στις τραπεζικές υπηρεσίες.
Αυτή είναι η καρδιά του προβλήματος: δεν υπάρχουν σταθερά τραπεζικά κανάλια μετά την αποχώρηση του ΝΑΤΟ. Επομένως, είναι τεχνικά αδύνατο να μεταφερθεί οικονομική βοήθεια στο σύστημα και στη συνέχεια να διανεμηθεί σε επαρχίες που έχουν πληγεί σοβαρά. Ωστόσο, για άλλη μια φορά, αυτό συνδέεται τελικά με αυτές τις υψηλές δεσμεύσεις ανθρωπιστικής βοήθειας της Δύσης που είναι γεμάτες προϋποθέσεις.
Στο τέλος, ο Qureshi, μαζί με τον Γενικό Γραμματέα του OIC, Hissein Brahim Taha, ανακοίνωσε ότι ένα «ανθρωπιστικό καταπιστευματικό ταμείο» θα δημιουργηθεί το συντομότερο δυνατό, υπό την αιγίδα της Ισλαμικής Τράπεζας Ανάπτυξης. Το ταμείο θα πρέπει να μπορεί να ενσωματώνει διεθνείς εταίρους, συμπεριλαμβανομένων των μη πολιτικοποιημένων δυτικών.
Ο Κουρέσι έδειξε το πιο γενναίο πρόσωπό του, τονίζοντας πως «αισθάνεται η ανάγκη να σφυρηλατηθεί μια εταιρική σχέση μεταξύ του OIC και του ΟΗΕ».
Ο Τάχα από την πλευρά του ήταν αρκετά ρεαλιστής. Δεν έχουν δεσμευθεί μέχρι στιγμής πόροι για αυτή τη νέα ανθρωπιστική επιχείρηση του OIC.
Όπως ανέφερε ο Qureshi, υπάρχει ένα πράγμα στο οποίο η Ρωσία, η Κίνα, το Ιράν, το Πακιστάν και άλλοι παράγοντες μπορούν να βοηθήσουν αποφασιστικά: επενδύσεις «στο λαό του Αφγανιστάν, διμερώς ή μέσω του OIC, σε τομείς όπως η εκπαίδευση, η υγεία και οι τεχνικές και επαγγελματικές δεξιότητες στη νεολαία του Αφγανιστάν».
Τώρα λοιπόν έρχεται στο κρίσιμο – και μάλιστα γρήγορα. Εναπόκειται στον OIC να παίξει τον πρωταγωνιστικό ρόλο όσον αφορά την ανακούφιση του τρομερού ανθρωπιστικού δράματος του Αφγανιστάν.
Η επίσημη δήλωση που καλεί όλα τα κράτη μέλη του OIC, τα ισλαμικά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, τους δωρητές και τους ανώνυμους «διεθνείς εταίρους» να ανακοινώσουν δεσμεύσεις στο ανθρωπιστικό καταπιστευματικό ταμείο για το Αφγανιστάν θα πρέπει να ξεπεράσει τη ρητορική άνθηση.
Τουλάχιστον, είναι βέβαιο πως από εδώ και πέρα θα εναπόκειται στα εδάφη του Ισλάμ να βοηθήσουν αποφασιστικά το Αφγανιστάν. Ένα πικρό, ηττημένο, εκδικητικό, εσωτερικά διαβρωμένο ΝΑΤΟ απλά δεν μπορεί να το εμπιστευτεί κανείς.
Κανείς δε θυμάται σήμερα ότι η Αυτοκρατορία είχε επινοήσει τη δική της εκδοχή του Νέου Δρόμου του Μεταξιού πριν από 10 χρόνια, που είχε ανακοινωθεί από την τότε Υπουργό Εξωτερικών Χίλαρι Κλίντον στο Τσενάι τον Ιούλιο του 2001.
Αυτό δεν ήταν «κοινότητα κοινού μέλλοντος για την ανθρωπότητα», αλλά μια πολύ στενή εμμονή για την κατάληψη ενεργειακών πόρων – στο Καζακστάν και το Τουρκμενιστάν, «σταθεροποίηση» του Αφγανιστάν, με διαιώνιση της κατοχής· Δίνοντας ώθηση στην Ινδία και με «απομόνωση» του Ιράν.
Οι οδοί τροφοδοσίας ενέργειας προς τα δυτικά θα έπρεπε να περνούν από την Κασπία Θάλασσα και στη συνέχεια μέσω του Αζερμπαϊτζάν, της Γεωργίας και της Τουρκίας –των τριών παραγόντων του αγωγού BTC– παρακάμπτοντας έτσι τη Ρωσία, η οποία ήδη τότε απεικονιζόταν στα δυτικά ως «απειλή».
Όλα αυτά είναι νεκρά και θαμμένα – καθώς το μετακατοχικό Αφγανιστάν μαζί με τα πέντε «stans» της Κεντρικής Ασίας επιστρέφουν τώρα ως μια από τις βασικές εστίες ενδιαφέροντος της στρατηγικής εταιρικής σχέσης Ρωσίας-Κίνας: η καρδιά μιας Μεγάλης Ευρασίας που εκτείνεται από τη Σαγκάη στην ανατολικά έως την Αγία Πετρούπολη στα δυτικά.
Ωστόσο, για να συμβεί αυτό, είναι επιτακτική ανάγκη ο OIC να βοηθήσει το Αφγανιστάν όσο οι Ταλιμπάν πρέπει να βοηθήσουν τους εαυτούς τους.