 |
| wikipedia |
Tarik Cyril Amar - rt.com / Παρουσίαση Freepen.gr
Πρώτον, οι πρόεδροι τόσο της Ρωσίας όσο και των ΗΠΑ είχαν απευθείας συνομιλίες - ένα πολύ σπάνιο φαινόμενο. Ακόμα κι αν η πρόοδος ήταν λιγότερο από θεαματική, υπάρχει μια ανανεωμένη αίσθηση πως οι κροταλισμοί των σπαθιών έχουν δώσει τη θέση τους στην πραγματική διπλωματία υψηλού επιπέδου.
Σε αυτό το σκηνικό, ωστόσο, ένας Αμερικανός γερουσιαστής με επιρροή έχει εξελιχθεί σε αγκάθι. Ο γερουσιαστής Ρότζερ Γουίκερ (Ρεπουμπλικανός-Μισισίπι) βγήκε δημόσια πριν από λίγες μέρες για να συμβουλεύσει τον Πρόεδρο Τζο Μπάιντεν να διατηρήσει τις επιλογές του ανοιχτές όσον αφορά την Ουκρανία. Πρότεινε όχι απλώς να εξετάσει το ενδεχόμενο χρήσης συμβατικής στρατιωτικής δύναμης, αλλά πιθανώς να αναπτύξει το οπλοστάσιο των πυρηνικών όπλων της χώρας.
Η παρέμβασή του έχει προκαλέσει αντιρρήσεις, μεταξύ άλλων από τη ρωσική πρεσβεία στην Ουάσιγκτον, DC. Ο Wicker, ωστόσο, δεν έχει ανακαλέσει τα λόγια του. Απλώς έκανε μια μικρή υπαναχώρηση, προσπαθώντας ξεκάθαρα να μετριάσει τον αντίκτυπο των δηλώσεών του, ενώ διατηρούσε το νόημά τους. Θα μπορούσαμε να απορρίψουμε την παράξενη ατάκα του ως απλώς μια ακόμη απόπειρα Αμερικανών φιλελεύθερων και συντηρητικών να απευθυνθούν σε ένα εγχώριο κοινό με μια φαινομενικά ακόρεστη όρεξη για επιθετική ρητορική προς τη Ρωσία.
Ωστόσο, υπάρχουν δύο λόγοι για τους οποίους αυτή η υπόθεση δεν πρέπει να ληφθεί τόσο ελαφρά. Για ένα πράγμα, ο Wicker δεν είναι δευτερεύων παίκτης ή αουτσάιντερ. Είναι ο ανώτερος γερουσιαστής από το Μισισιπή και υπηρετεί ως το δεύτερο πιο σημαντικό μέλος της Επιτροπής Ενόπλων Υπηρεσιών της Γερουσίας. Δεύτερον, δεν περιορίστηκε σε γενικότητες, αλλά ήταν συγκεκριμένος για δύο εξαιρετικά ανησυχητικές προτάσεις. Το ένα είναι πως οι ΗΠΑ πρέπει να είναι έτοιμες να εκτοξεύσουν πυρηνικά όπλα κατά της Ρωσίας και το δεύτερο είναι ότι θα πρέπει να είναι έτοιμες να τα χρησιμοποιήσουν πρώτες.
Ωστόσο, το να είσαι έτοιμος για ένα πρώτο χτύπημα κατά της Ρωσίας έχει σαφείς επιπτώσεις. Είναι πιθανό ο Wicker να μην ενδιαφέρεται για το τι σημαίνουν τα λόγια του πέρα από τον επιθυμητό αντίκτυπό τους σε ορισμένα δημογραφικά στοιχεία των ψηφοφόρων. Αλλά ας δώσουμε στο γερουσιαστή το πλεονέκτημα της αμφιβολίας (benefit of the doubt) και ας υποθέσουμε ότι έχει κάποιο είδος ιδέας πέρα από την καθαρή δημαγωγία όταν μιλάει για πυρηνικό πόλεμο.
Σε αυτή την περίπτωση, υπάρχουν μόνο δύο πιθανότητες. Είτε ο Wicker πιστεύει πως δεν πρέπει να αποκλειστεί ένας πλήρους κλίμακας, παγκόσμιος πυρηνικός πόλεμος για την ανατολική Ουκρανία. Γιατί αυτό θα μπορούσε εύκολα να προκύψει από μια τέτοια αμερικανική επίθεση. Ή, αν δώσουμε ξανά στον Wicker το πλεονέκτημα της αμφιβολίας και υποθέσουμε ότι δεν είναι έτοιμος να διακινδυνεύσει ολόκληρο τον πλανήτη, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ, για μια σύγκρουση –με όλο τον σεβασμό στην Ουκρανία–, υπάρχει μόνο μία πιθανότητα στο τραπέζι. Πρέπει να πιστέψει ότι η Ουάσιγκτον θα μπορούσε να ξεκινήσει και να διεξαγάγει και, πιθανώς, να κερδίσει έναν περιορισμένο πυρηνικό πόλεμο.
Και αυτό είναι, στην πραγματικότητα, ό,τι πιο τρομακτικό για την ατάκα του γερουσιαστή. Γιατί, δυστυχώς, αυτή η τρελά επικίνδυνη ιδέα έχει γίνει δημοφιλής στους Αμερικανούς πολιτικούς.
Στις αρχές του 2020, η Ουάσιγκτον όχι μόνο διεξήγαγε μια άσκηση για την προσομοίωση ενός τόσο περιορισμένου πυρηνικού πολέμου με τη Ρωσία, αλλά έσπευσε να ενημερώσει το παγκόσμιο κοινό με ασυνήθιστη λεπτομέρεια. Μετά την ανάπτυξη νέων πυρηνικών όπλων σχετικά χαμηλής απόδοσης, το μήνυμα ήταν σαφές: το Πεντάγωνο πιστεύει ότι είναι δυνατό να διεξαχθεί (και, φυσικά, να κερδίσει) ένας πυρηνικός πόλεμος που θα παρέμενε αρκετά μικρός ώστε να τον κάνει ακραίο αλλά ρεαλιστική επιλογή πολιτικής.
Αν και αυτή ήταν μια πρόσφατη και ιδιαίτερα απροκάλυπτη υπενθύμιση ότι η έννοια ενός περιορισμένου πυρηνικού πολέμου ασκεί ανησυχητική έλξη, οι ρίζες της φτάνουν βαθιά στον Ψυχρό Πόλεμο. Ήταν στη δεκαετία του 1970 που οι Αμερικανοί ηγέτες άρχισαν να εξετάζουν συστηματικά εάν υπήρχε τρόπος να πολεμήσουν τη Σοβιετική Ένωση με πυρηνικά αλλά χωρίς αυτοκτονική κλιμάκωση.
Δεν υπάρχει λόγος να υποθέσουμε πως παρόμοιες ιδέες δεν κυκλοφορούσαν στην Ανατολή του Ψυχρού Πολέμου. Όπως και σήμερα θα ήταν αφελές να πιστεύουμε ότι μόνο η Ουάσιγκτον επιδιώκει την ιδέα. Στην πραγματικότητα, οι ΗΠΑ ισχυρίζονται φυσικά πως το κάνουν μόνο ως απάντηση στις ρωσικές κινήσεις. Όπως πολύ συχνά, είναι μάταιο να προσπαθήσουμε να καταλάβουμε ποιος ξεκίνησε τα πράγματα. Το σημείο που έχει σημασία είναι ότι υπάρχει μια διεθνής δυναμική που οδηγεί τις πυρηνικές δυνάμεις –μεγάλες και μικρές– να διερευνήσουν την επιλογή περιορισμένης χρήσης των πιο τρομακτικών όπλων τους.
Υπάρχουν δύο προφανείς κίνδυνοι σε αυτή την τάση. Πρώτον, μπορεί να παραπλανήσει τους πολιτικούς και στρατιωτικούς ηγέτες να υποβαθμίσουν και να υποτιμήσουν αυτό που θα σήμαινε οποιαδήποτε, έστω και λιγότερο αποκαλυπτική, χρήση πυρηνικών όπλων, δηλαδή μαζικές απώλειες και μεγάλη, μόνιμη ζημιά σε μια βιόσφαιρα που βρίσκεται ήδη σε επιδεινούμενη κατάσταση σε καιρό ειρήνης. Η μοντελοποίηση δείχνει πως ακόμη και ένας συγκριτικά «μικρός» πυρηνικός πόλεμος, για παράδειγμα μεταξύ Ινδίας και Πακιστάν, θα είχε παγκόσμιες κλιματικές επιπτώσεις. Οι ειδικοί διαφωνούν αν θα ήταν αρκετά ισχυροί ώστε να προκαλέσουν έναν πλήρη πυρηνικό χειμώνα. Αλλά δεν υπάρχει αμφιβολία ότι θα ήταν ισχυρός.
Ο δεύτερος λόγος που η ιδέα του περιορισμένου πυρηνικού πολέμου είναι τόσο απαίσια είναι ότι το να κρατήσουμε τα πράγματα περιορισμένα όταν τα πυρηνικά καταστρέψουν μεγάλες εγκαταστάσεις και οπλικά συστήματα, ολόκληρους στρατούς και πόλεις, θα είναι πιθανώς αδύνατο. Οι σχεδιαστές μπορεί να είναι αρκετά αλαζονικοί ώστε να πιστεύουν πως μπορούν να διεξάγουν έναν ελεγχόμενο και περιορισμένο Αρμαγεδδώνα. Στην πραγματικότητα, είναι πιο λογικό να υποθέσουμε ότι το χάος, ο αποπροσανατολισμός και η καθαρή οργή που προκαλείται από οποιαδήποτε πυρηνική επίθεση θα κλιμακωθεί σε έναν πυρηνικό πόλεμο πλήρους κλίμακας που θα καταναλώσει τα πάντα.
Η ιδέα του περιορισμένου πυρηνικού πολέμου είναι ένας φρικτός πειρασμός για τους υβριστές πολιτικούς: Βασίζεται στην αποδοχή ενός «μικρότερου κακού» που, στην πραγματικότητα, θα ήταν ήδη τεράστιο και προωθεί μια θανατηφόρα ψευδαίσθηση ελέγχου που υπονομεύει τον βαθύ, υγιή φόβο που θα έπρεπε όλοι να αισθάνονται με την οποιασδήποτε χρήση πυρηνικών όπλων. Η ανοησία του γερουσιαστή Wicker είναι απλώς ένα παράδειγμα του πώς αυτή η ηθική και πνευματική πλάνη εξαπλώνεται. Θα πρέπει να θεωρηθεί ως προειδοποίηση.