 |
| The Euro, US dollar, pound sterling and yen exchange rate to the ruble. - Sputnik / Valery Melnikov |
Glenn Diesen - Russia Today / Παρουσίαση Freepen.gr
Η Κίνα και η Ρωσία έχουν προχωρήσει σταδιακά προς μια τέτοια συμφωνία από τότε που η Παγκόσμια Χρηματοπιστωτική Κρίση του 2008 αποκάλυψε τους κινδύνους της υπερβολικής εξάρτησης από τις ΗΠΑ. Ωστόσο, οι αμερικανικές οικονομικές κυρώσεις τόσο κατά της Μόσχας όσο και του Πεκίνου φαίνεται να έχουν εντείνει την αναζήτηση εναλλακτικών λύσεων.
Τράπεζες στην Ουάσιγκτον
Η αμερικανικοκεντρική οικονομική αρχιτεκτονική είναι μια τεράστια πηγή ισχύος. Το μεγαλύτερο μέρος του διεθνούς εμπορίου διεξάγεται σε δολάρια ΗΠΑ, η μεταφορά πληρωμών γίνεται μέσω του συστήματος συναλλαγών SWIFT στο οποίο η χώρα έχει τεράστια επιρροή, ενώ η χρηματοδότηση προέρχεται από επενδυτικές τράπεζες υπό την ηγεσία των ΗΠΑ, το χρέος κατατάσσεται από τους οίκους αξιολόγησης των ΗΠΑ και ακόμη και η κύρια πίστωση γίνεται με κάρτες που είναι αμερικανικές. Αυτά τα οικονομικά μέσα εξουσίας επιτρέπουν στην Ουάσιγκτον να διοικήσει μια αυτοκρατορία – μπορεί να διαχειριστεί τεράστια εμπορικά ελλείμματα, να συλλέγει δεδομένα για τους αντιπάλους της, να παρέχει ευνοϊκή μεταχείριση στους συμμάχους και να συντρίβει τους αντιπάλους της με κυρώσεις.
Η οικονομική αρχιτεκτονική με επίκεντρο τις ΗΠΑ δεν είναι πλέον βιώσιμη. Ο Λευκός Οίκος έχει χάσει τον έλεγχο της αρνητικής εμπορικής του ανισορροπίας, το χρέος ξεφεύγει από τον έλεγχο και ο ανεξέλεγκτος πληθωρισμός καταστρέφει το νόμισμα. Κάνοντας τα πράγματα χειρότερα, η Ουάσιγκτον χρησιμοποιεί την οικονομική της αρχιτεκτονική ως εργαλείο εξωτερικής πολιτικής επιβάλλοντας κυρώσεις στους αντιπάλους της. Η στρατηγική ασφαλείας των ΗΠΑ επιβεβαιώνει πως Κίνα και Ρωσία είναι τα δύο κύρια κράτη στο στόχαστρο της Ουάσιγκτον, γεγονός που καθιστά επιτακτική ανάγκη για τη Μόσχα και το Πεκίνο να δημιουργήσουν μια εναλλακτική οικονομική αρχιτεκτονική αποσυνδεδεμένη από τις ΗΠΑ.
Αποδολαριοποίηση
Η αποδολαριοποίηση, η μειωμένη εξάρτηση από το δολάριο ΗΠΑ ως αποθεματικό και νόμισμα συναλλαγών, είναι εξαιρετικά προκλητική καθώς ο κυρίαρχος ρόλος του δολαρίου ΗΠΑ καθορίζει το διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα για περισσότερα από 75 χρόνια. Το δολάριο διατήρησε την ισχυρή του θέση για τρεις βασικούς λόγους: το τεράστιο μέγεθος της οικονομίας των ΗΠΑ, τη διατήρηση της αξίας του δολαρίου με τη διατήρηση του πληθωρισμού σε χαμηλά επίπεδα και την ανοιχτή και ρευστή χρηματοπιστωτική αγορά. Καθώς η οικονομία των ΗΠΑ βρίσκεται σε σχετική παρακμή, ο πληθωρισμός είναι εκτός ελέγχου και οι χρηματοπιστωτικές αγορές χρησιμοποιούνται ως όπλο – τα θεμέλια για το διαρκή ρόλο του δολαρίου πλησιάζουν γρήγορα στο τέλος τους.
Μια οικονομική συνεργασία μεταξύ της Κίνας και της Ρωσίας, του μεγαλύτερου εισαγωγέα ενέργειας στον κόσμο και του μεγαλύτερου εξαγωγέα ενέργειας στον κόσμο, είναι ένα απαραίτητο εργαλείο για την εκθρόνιση του πετροδολαρίου. Το 2015, περίπου το 90% του εμπορίου μεταξύ Ρωσίας και Κίνας διακανονιζόταν σε δολάρια και μέχρι το 2020, το εμπόριο σε δολάρια μεταξύ των δύο ευρασιατικών κολοσσών είχε σχεδόν μειωθεί στο μισό, με μόνο το 46% του εμπορίου σε δολάρια. Η Ρωσία πρωτοστατεί επίσης στη μείωση του μεριδίου των δολαρίων ΗΠΑ στα συναλλαγματικά της αποθέματα. Οι μηχανισμοί για την αποδολαριοποίηση του εμπορίου Κίνας-Ρωσίας χρησιμοποιούνται επίσης για τον τερματισμό της χρήσης του δολαρίου με τρίτα μέρη – με προόδους που παρατηρούνται σε μέρη όπως η Λατινική Αμερική, η Τουρκία, το Ιράν, η Ινδία κ.λπ. Οι ΗΠΑ αντλούν δολάρια σε ολόκληρο τον κόσμο για δεκαετίες, και κάποια στιγμή, η παλίρροια θα αλλάξει καθώς η θάλασσα των δολαρίων επιστρέφει στην πατρίδα με ολοένα και πιο μειωμένη αξία.
Οικονομικές συναλλαγές
Το σύστημα SWIFT για χρηματοοικονομικές συναλλαγές μεταξύ τραπεζών παγκοσμίως ήταν προηγουμένως το μοναδικό σύστημα διεθνών πληρωμών. Αυτός ο κεντρικός ρόλος του SWIFT άρχισε να διαβρώνεται όταν οι ΗΠΑ το χρησιμοποίησαν ως πολιτικό όπλο. Οι Αμερικανοί έδιωξαν πρώτα το Ιράν και τη Βόρεια Κορέα και το 2014 η Ουάσιγκτον άρχισε να απειλεί πως θα εκδιώξει και τη Ρωσία από το σύστημα. Τις τελευταίες εβδομάδες, η απειλή χρήσης του SWIFT ως όπλο κατά της Ρωσίας έχει ενταθεί.
Η Κίνα ανταποκρίθηκε δημιουργώντας το CIPS και η Ρωσία ανέπτυξε το SPFS, που είναι και οι δύο εναλλακτικές στο SWIFT. Ακόμη και αρκετές άλλες ευρωπαϊκές χώρες έχουν συνενωθεί με μια εναλλακτική λύση στο SWIFT για να περιορίσουν την εξωεδαφική δικαιοδοσία της Ουάσιγκτον και να συνεχίσουν έτσι τις συναλλαγές με το Ιράν. Μια νέα οικονομική αρχιτεκτονική Κίνας-Ρωσίας θα πρέπει να ενσωματώσει τα CIPS και SPFS και να τα καταστήσει περισσότερο διαθέσιμα σε τρίτους. Εάν οι ΗΠΑ εκδιώξουν τη Ρωσία, τότε η αποσύνδεση από το SWIFT θα ενταθεί περαιτέρω.
Αναπτυξιακές τράπεζες
Το ΔΝΤ, η Παγκόσμια Τράπεζα και η Ασιατική Τράπεζα Ανάπτυξης υπό την ηγεσία των ΗΠΑ είναι διάσημα όργανα του οικονομικού κράτους των ΗΠΑ. Η έναρξη λειτουργίας της Ασιατικής Τράπεζας Επενδύσεων Υποδομής (AIIB) υπό την ηγεσία της Κίνας το 2015 έγινε ορόσημο στην παγκόσμια οικονομική αρχιτεκτονική, καθώς όλοι οι μεγάλοι σύμμαχοι των ΗΠΑ (εκτός από την Ιαπωνία) υπέγραψαν αψηφώντας τις αμερικανικές προειδοποιήσεις. Η Νέα Αναπτυξιακή Τράπεζα, παλαιότερα αναφερόμενη ως Τράπεζα Ανάπτυξης BRICS, ήταν ένα περαιτέρω βήμα προς την αποσύνδεση από τις αναπτυξιακές τράπεζες υπό την ηγεσία των ΗΠΑ. Η Ευρασιατική Τράπεζα Ανάπτυξης και η μελλοντική Τράπεζα Ανάπτυξης SCO είναι περισσότερα καρφιά στο φέρετρο των τραπεζών ανάπτυξης που ελέγχονται από τις ΗΠΑ.
Επιδράσεις συνέργειας
Η Κίνα και η Ρωσία έχουν επίσης αναπτύξει τους δικούς τους οίκους αξιολόγησης και έχουν αντικαταστήσει τη δεσπόζουσα θέση της Visa και της Mastercard στις αντίστοιχες χώρες τους. Αυτή η νέα οικονομική αρχιτεκτονική συμπληρώνεται με μια ενεργειακή και μια τεχνολογική συνεργασία, καθώς ούτε η Κίνα ούτε η Ρωσία θέλουν να εξαρτώνται από τις αμερικανικές βιομηχανίες υψηλής τεχνολογίας όσο προχωρούν στην τέταρτη βιομηχανική επανάσταση. Επιπλέον, η Κίνα και η Ρωσία επιδιώκουν να αποφύγουν τους διαδρόμους μεταφορών που κυριαρχούνται από τις ΗΠΑ. Η Κίνα έχει επενδύσει τρισεκατομμύρια δολάρια στην Πρωτοβουλία Belt and Road για νέους χερσαίους και θαλάσσιους διαδρόμους, ενώ η Ρωσία έχει προχωρήσει ένα παρόμοιο αλλά πιο μέτριο πρόγραμμα που περιλαμβάνει την ανάπτυξη της Αρκτικής ως θαλάσσιας διαδρομής σε συνεργασία με την Κίνα.
Οι ΗΠΑ μπορούν να χρησιμοποιήσουν περισσότερες κυρώσεις για να αντιταχθούν στην ανάπτυξη μιας πολυπολικής διεθνούς χρηματοοικονομικής αρχιτεκτονικής, αν και ο συνεχιζόμενος οικονομικός καταναγκασμός θα αυξήσει μόνο τη ζήτηση για αποσύνδεση από την Αμερική. Ο πρώτος κανόνας των κυρώσεων είναι ότι όταν αντέχουν, οι στόχοι των κυρώσεων θα μάθουν να ζουν χωρίς την εμπόλεμη δύναμη. Αυτό που ξεκίνησε ως μια προσπάθεια αποδυνάμωσης και απομόνωσης των αντιπάλων της Ουάσιγκτον καταλήγει τελικά στην απομόνωση των ΗΠΑ.