Οι αναλυτές πιστεύουν ότι με την υποστήριξη δυνάμεων, όπως η Ρωσία και οι Ηνωμένες Πολιτείες - και ο τερματισμός των αντιθέσεων με το Αζερμπαϊτζάν - θα μπορούσε να είναι η καλύτερη ευκαιρία για επιτυχία μέχρι σήμερα.
Ωστόσο, πολλά εμπόδια στέκονται εμπόδιο και η επιτυχία θα μπορούσε να πάρει χρόνια για να επιτευχθεί. Το AFP εξετάζει τα θέματα που διακυβεύονται.
Ποιοι είναι οι σημερινοί δεσμοί τους;
Η Τουρκία προσχώρησε στην υπόλοιπη διεθνή κοινότητα με την αναγνώριση της ανεξαρτησίας της Αρμενίας μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης το 1991.
Ωστόσο, οι δυο τους δεν αντάλλαξαν ποτέ πρεσβευτές, περιορίζοντας τις επαφές τους στο ελάχιστο, σύμφωνα με τον Bayram Balcı, διευθυντή του Γαλλικού Ινστιτούτου Σπουδών της Ανατολίας στην Κωνσταντινούπολη.
Τα σύνορά τους έκλεισαν το 1993, όταν η Τουρκία υποστήριξε το Αζερμπαϊτζάν που στην πλειοψηφία του είναι ένας μουσουλμανικός σύμμαχος απέναντι στην Αρμενία για την αμφισβητούμενη περιοχή του Ναγκόρνο-Καραμπάχ.
Τα σύνορα παρέμειναν κλειστά έκτοτε, βλάπτοντας σοβαρά το εμπόριο, το οποίο περιορίστηκε σε μεγάλο βαθμό σε περιστασιακές πτήσεις τσάρτερ.
Ποια είναι τα εμπόδια;
Μία από τις μεγαλύτερες πηγές έντασης έχει περιστραφεί γύρω από την άρνηση της Άγκυρας να αναγνωρίσει τη Γενοκτονία των Αρμενίων από τους Οθωμανούς Τούρκους κατά τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο.
Ξεκινώντας το 1915, ο αρμενικός πληθυσμός της καταρρέουσας Οθωμανικής Αυτοκρατορίας συνελήφθη, απελάθηκε και σκοτώθηκε, με τον αριθμό των νεκρών να υπολογίζεται σε 1,5 εκατομμύριο ανθρώπους.
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν ξεπέρασε δεκαετίες τουρκικής πίεσης και — με την πίεση της μεγάλης αρμενικής διασποράς στις Ηνωμένες Πολιτείες — αναγνώρισε τη Γενοκτονία φέτος, όπως η Γερμανία, η Ρωσία και η Γαλλία.
Ωστόσο, «το θέμα της αναγνώρισης της Γενοκτονίας δεν ήταν ποτέ, υπό καμία κυβέρνηση, προϋπόθεση για τη σύναψη σχέσεων της Αρμενίας με την Τουρκία», δήλωσε στο Γαλλικό Πρακτορείο ο Αλίν Οζινιάν, αναλυτής με έδρα την Αρμενία.
«Τον τελευταίο καιρό με την αναγνώριση από τις Ηνωμένες Πολιτείες και τη χρήση της λέξης γενοκτονία από τον Πρόεδρο Τζο Μπάιντεν, το θέμα έχει χάσει επίσης τη σημασία του», πρόσθεσε.
Πώς πήγαν οι προηγούμενες προσπάθειες;
Το 2008-2009, η Αρμενία και η Τουρκία τοποθετήθηκαν στον ίδιο προκριματικό όμιλο για το Παγκόσμιο Κύπελλο ποδοσφαίρου.
Οι πρόεδροι της Αρμενίας και της Τουρκίας παρακολούθησαν τους εκτός έδρας αγώνες και των δύο αγώνων, πραγματοποιώντας αμοιβαίες επισκέψεις υπογράφοντας τελικά ένα «πρωτόκολλο για τη σύναψη διπλωματικών σχέσεων».
Δεν επικυρώθηκε ποτέ.
Το Αζερμπαϊτζάν, θυμωμένο που αποκλείστηκε από τη διαδικασία, ανταπέδωσε απειλώντας να αναστείλει τις βασικές προμήθειες φυσικού αερίου και πετρελαίου στην Τουρκία.
«Οι Τούρκοι αναγκάστηκαν να υποχωρήσουν», είπε ο Balcı.
Το 2013, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος ήταν τότε πρωθυπουργός, έγραψε μια «συλλυπητήρια επιστολή» σε 19 γλώσσες στους Αρμένιους, αποδοκιμάζοντας τα «τραγικά γεγονότα» του Α' Παγκοσμίου Πολέμου χωρίς να χρησιμοποιεί τη λέξη γενοκτονία.
Αλλά αντιμετωπίζοντας αντικυβερνητικές διαμαρτυρίες στο εσωτερικό, ο Ερντογάν άρχισε σύντομα να σκληραίνει ξανά τη ρητορική του.
Ποιες είναι οι πιθανότητες επιτυχίας;
Σύμφωνα με τον Matthew Bryza, ερευνητή στο Atlantic Council στην Κωνσταντινούπολη και πρώην πρεσβευτή στο Αζερμπαϊτζάν, «αυτή είναι η αρχή μιας σημαντικής διαδικασίας συμφιλίωσης».
Ο ίδιος και άλλοι αναλυτές σημειώνουν πως το Αζερμπαϊτζάν μπόρεσε να ανακτήσει μεγάλο μέρος των εδαφών που έχασε στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ σε έναν δεύτερο πόλεμο πέρυσι, αφαιρώντας ένα κορυφαίο εμπόδιο στη διαδικασία συμφιλίωσης.
«Τώρα με το τέλος του δεύτερου πολέμου του Καραμπάχ, το Αζερμπαϊτζάν δεν αντιτίθεται πλέον σε μια τέτοια εξομάλυνση μεταξύ των δύο χωρών», είπε ο Μπράιζα.
Ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου δήλωσε την Τετάρτη ότι ο πρώην πρεσβευτής στην Ουάσιγκτον, ο Σερντάρ Κιλίτς, θα είναι ο ειδικός απεσταλμένος της Άγκυρας για τις συνομιλίες εξομάλυνσης.
Κατά τη διάρκεια της ανακοίνωσης, «υπογράμμισε… Η Τουρκία θα λάβει όλα τα μέτρα σε συντονισμό με το Αζερμπαϊτζάν», είπε ο Μπράιζα, φροντίζοντας να αντιμετωπιστούν οι κύριες ανησυχίες του Μπακού.
Τι πιστεύουν η Ρωσία και οι ΗΠΑ;
Αφού έπαιξε αποφασιστικό ρόλο στον τερματισμό του πολέμου του Ναγκόρνο-Καραμπάχ, «η Ρωσία επιδιώκει την εξομάλυνση των σχέσεων γιατί θέλει να ανοίξουν οι γραμμές μεταφορών και ενέργειας στην περιοχή», είπε ο Οζινιάν.
Η κυβέρνηση Μπάιντεν χαιρέτισε επίσης τον διορισμό του Κιλίτς.
Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Άντονι Μπλίνκεν δήλωσε ότι η Ουάσιγκτον υποστηρίζει «σθεναρά» την έναρξη της διαδικασίας.