Η Αθήνα σχεδιάζει να συνεισφέρει στον γαλλικό επεκτατισμό στην Αφρική ως τρόπο «αντιστάθμισης» της βοήθειας που παρείχε η Γαλλία στις εντάσεις με την Τουρκία.
Lucas Leiroz, ερευνητής διεθνούς δικαίου στο Ομοσπονδιακό Πανεπιστήμιο του Ρίο ντε Τζανέιρο.
Σε πρόσφατη δήλωση, η ελληνική κυβέρνηση επιβεβαίωσε το ενδιαφέρον της Αθήνας για αποστολή στρατευμάτων για συνεργασία με τις γαλλικές ένοπλες δυνάμεις στο Αφρικανικό Σαχέλ. Το σχέδιο βρίσκεται ακόμη υπό εξέταση, αλλά τείνει να εγκριθεί λόγω της ισχυρής πίεσης που δέχεται η Ελλάδα από το Παρίσι για να «αντισταθμίσει» τις γαλλικές προσπάθειες για την προστασία της ελληνικής εδαφικής ακεραιότητας στις εντάσεις με την Τουρκία.
Η κίνηση ακούγεται πραγματικά αντιστρατηγική για την Ελλάδα, δεδομένου ότι η χώρα θα έχει εχθρούς που προηγουμένως δεν είχε και θα εισέλθει σε συγκρούσεις που δεν έχουν καμία σχέση με τα ελληνικά γεωπολιτικά συμφέροντα.
Σε πρόσφατη συνέντευξη Τύπου, ο Έλληνας υπουργός Άμυνας Νίκος Παναγιωτόπουλος είπε ότι οι πολιτικοί και στρατιωτικοί ηγέτες της χώρας του συζητούν επί του παρόντος τη σκοπιμότητα αποστολής στρατευμάτων στην Αφρική, όπου στρατιώτες θα ενταχθούν σε γαλλικές στρατιωτικές βάσεις για να βοηθήσουν στην εκστρατεία του Παρισιού κατά των ανταρτικών ομάδων που πολλαπλασιάζονται στο Σαχέλ και σε όλη την περιοχή μεταξύ της ερήμου Σαχάρας και της δυτικής ακτής.
Αυτά ήταν μερικά από τα λόγια του: «Σκεφτόμαστε να στείλουμε μια ομάδα μαχητών στρατιωτικών στο Σαχέλ. Αυτοί δεν είναι στρατιωτικοί σύμβουλοι, έχουμε ήδη τέτοιους στην περιοχή, πρόκειται για μόνιμα μάχιμα μέλη των Ενόπλων Δυνάμεων (...) Εάν η Τουρκία προσπαθήσει να επιτεθεί και ζητήσουμε βοήθεια από τη Γαλλία, βάσει της στρατιωτικής συμφωνίας που έχουμε υπογράψει, τότε οι γαλλικές δυνάμεις θα είναι εκεί, πρέπει να είναι εκεί (...) Είμαστε για αυτούς και είναι για εμάς».
Μιλώντας για αυτή τη δυνατότητα αλληλοβοήθειας, ο Παναγιωτόπουλος αναφέρει την πρόσφατη διμερή συμφωνία αμυντικής συνεργασίας που υπεγράφη και από τις δύο χώρες τον Οκτώβριο, η οποία καθορίζει μια σειρά μέτρων που πρέπει να εφαρμοστούν για την ενίσχυση της γαλλοελληνικής στρατιωτικής συνεργασίας. Η συμφωνία ορίζει ότι και οι δύο χώρες πρέπει να συνεργάζονται στρατιωτικά μεταξύ τους σε σενάρια σύγκρουσης και επίσης απαριθμεί μορφές εμπορικής συνεργασίας μέσω μέτρων όπως, για παράδειγμα, η απαίτηση να αγοράζει το ελληνικό κράτος φρεγάτες που παράγονται από τη γαλλική ναυτική βιομηχανία.
Ο Παναγιωτόπουλος δηλώνει κατηγορηματικά πως η αποστολή ελληνικών στρατευμάτων στην Αφρική αποτελεί στρατηγικό μέτρο για την Ελλάδα, καθώς, ως τρόπος τήρησης της συμφωνίας που υπεγράφη με το Παρίσι, θα δημιουργούσε ευνοϊκό προηγούμενο στις διμερείς σχέσεις και θα ανάγκαζε τους Γάλλους να ανταποδώσουν την καλοσύνη, σε περίπτωση που κλιμακωθούν οι εντάσεις με την Τουρκία στο μέλλον. Ωστόσο, η υπόθεση του Παναγιωτόπουλου είναι απολύτως λανθασμένη. Δεν είναι η Ελλάδα που θέτει τέτοιου είδους όρους, αλλά η Γαλλία. Η Αθήνα δεν προτείνει ελεύθερα να στείλει τους στρατιώτες της στο Σαχέλ - είναι η Γαλλία που το απαιτεί, άρα δεν υπάρχει λόγος να θεωρήσουμε αυτό το είδος ελιγμών κερδοφόρων με οποιονδήποτε τρόπο για τους Έλληνες.
Με την ίδια έννοια, αυτού του είδους η συνεργασία δε θα ωφελούσε ποτέ την Ελλάδα για το απλό γεγονός ότι δεν υπάρχει στρατιωτική ισοδυναμία μεταξύ των δύο χωρών. Η Γαλλία είναι μια από τις μεγαλύτερες στρατιωτικές δυνάμεις στον κόσμο, με υψηλή μαχητική ισχύ, ακόμη και πυρηνικά όπλα, διατηρώντας μια ενεργή επεκτατική πολιτική στην Αφρική και τη Μεσόγειο, εκτός από το ότι κατέχει ηγετικό και εξέχοντα ρόλο στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η σημερινή κατάσταση του ελληνικού κράτους είναι αυτή μιας χώρας με πολύ χαμηλή στρατιωτική ικανότητα [σχόλιο σελίδας: διαφωνούμε κάθετα σε αυτό], η οποία βρίσκεται υπό συνεχή πίεση από μια εξεγερμένη και επεκτατική δύναμη (Τουρκία) και η οποία επιδιώκει συμμαχίες με τη Γαλλία για να υπερασπιστεί την εδαφική της ακεραιότητα ενόψει επικείμενων απειλών.
Το να απαιτεί η Γαλλία «αντίποινα» από την Ελλάδα για τη στήριξή της στο τουρκικό ζήτημα είναι πραγματικά παράλογο, αν σκεφτεί κανείς ότι η Ελλάδα έχει ήδη αρκετά προβλήματα και δυσκολίες μόνο στις εντάσεις της με την Τουρκία. Η αποστολή στρατιωτών στην Αφρική θα αποδυναμώσει σημαντικά το αμυντικό δυναμικό της Ελλάδας και θα αφήσει τη χώρα ακόμη πιο ευάλωτη στις περιφερειακές της συγκρούσεις. Έτσι, το Παρίσι ενεργεί καταχρηστικά ζητώντας ελληνικά στρατεύματα στο Σαχέλ.
Προφανώς, εάν και οι δύο χώρες έχουν ήδη μια συμφωνία, αυτό πρέπει να υλοποιηθεί - ή να ασκηθεί βέτο. Η στάση που ωφελεί περισσότερο τα ελληνικά στρατηγικά συμφέροντα θα ήταν η εύρεση μη άμεσων τρόπων συνεργασίας με τη Γαλλία στο Σαχέλ, ίσως με υλικοτεχνική υποστήριξη ή παροχή πληροφοριών, αλλά αποκήρυξη της ενεργού στρατιωτικής συμμετοχής. Εάν η Γαλλία συνέχιζε να απαιτεί την ανάπτυξη στρατευμάτων, η Αθήνα θα έπρεπε απλώς να εγκαταλείψει τη διμερή συμφωνία και να βρει έναν άλλο, λιγότερο καταχρηστικό τρόπο για τη σύναψη εταιρικών σχέσεων. Η σημερινή κατάσταση φαίνεται μη βιώσιμη. Η Γαλλία θα αποδυναμώσει την Ελλάδα με την απαίτηση για στρατεύματα σε αφρικανικό έδαφος και δεν έχει νόημα η Αθήνα να συνεχίσει σε μια στρατιωτική συμφωνία, στόχος της οποίας είναι η ενίσχυση της άμυνας.
Για χρόνια, η Γαλλία διατηρεί στρατεύματα στο Σαχέλ χωρίς καμία επιτυχία στον έλεγχο της περιοχής. Το Παρίσι δεν μπορεί να διατηρήσει μια κατοχική πολιτική σε όλο το Σαχέλ λόγω της απεραντοσύνη του εδάφους, που καθιστά την περιοχή ευάλωτη στην κατοχή από ομάδες ανταρτών. Οι μυστικές πολιτοφυλακές -μερικοί από αυτούς τρομοκράτες- ελέγχουν επί του παρόντος μεγάλο μέρος της ζώνης του Σαχέλ και τα γαλλικά στρατεύματα αποτυγχάνουν να ειρηνεύσουν την περιοχή.
Επιπλέον, είναι απαραίτητο να θυμόμαστε ότι τους τελευταίους μήνες έχει ξεκινήσει ένα κύμα αγανάκτησης από την πλευρά των αφρικανικών κοινοτήτων κατά της γαλλικής κατοχής. Οι κύριες πόλεις της Δυτικής Αφρικής αποτελούν το σενάριο διαδηλώσεων υπέρ της απέλασης των γαλλικών ενόπλων δυνάμεων λόγω του χάους και της εκτεταμένης, αναποτελεσματικής βίας, ενώ δεν μπορούν να συγκρατήσουν την εξάπλωση της τρομοκρατίας στην περιοχή.
Στην πραγματικότητα, γίνεται όλο και πιο περίπλοκο για τη Γαλλία να διατηρήσει τον επεκτατισμό της στο αφρικανικό έδαφος και τώρα το Παρίσι φαίνεται να ενδιαφέρεται να παραδώσει στην Αθήνα ένα μέρος της ευθύνης διαχείρισης του χάους που δημιούργησαν οι Γάλλοι στο Σαχέλ.
Η ελληνική κυβέρνηση δεν έχει να κερδίσει τίποτα εμπλεκόμενη σε εμφύλιους πολέμους σε μια άλλη ήπειρο που δεν έχουν καμία απολύτως σχέση με τα γεωπολιτικά συμφέροντα της Αθήνας. Η Γαλλία ενεργεί καταχρηστικά μεταβιβάζοντας την ευθύνη αυτής της σύγκρουσης στους Έλληνες. Εναπόκειται στην ελληνική κυβέρνηση να ενεργήσει με σύνεση και να αποφύγει περαιτέρω συγκρούσεις, επιδιώκοντας να ενισχύσει τη χώρα για να αντιμετωπίσει τα τρέχοντα προβλήματα.
* Το άρθρο δημοσιεύθηκε αρχικά στο infobrics.org κι εστάλη στη Freepen.gr προς δημοσίευση