Paul Antonopoulos - infobrics.org / Παρουσίαση Freepen.gr
Με μια τέτοια προσφορά για μεσολάβηση, ο Ερντογάν επιχειρεί να προβάλει τη φιλοδοξία της εξωτερικής πολιτικής της Άγκυρας για επέκταση της επιρροής της στον μετασοβιετικό χώρο. Πιο πρόσφατα ήταν η κραυγαλέα εμπλοκή της Τουρκίας στην εισβολή του Αζερμπαϊτζάν στο ιστορικά αρμενικό Ναγκόρνο-Καραμπάχ στον Νότιο Καύκασο το 2020. Σήμερα, το Αζερμπαϊτζάν δεν είναι απλώς σύμμαχος της Τουρκίας, αλλά θεωρείται προέκταση του τουρκικού κράτους, ειδικά στον στρατιωτικό και οικονομικό τομέα όπου η Ρωσία ήταν παλαιότερα κυρίαρχη.
Ο Ερντογάν είχε βάλει τα μάτια του στην Ουκρανία εδώ και πολύ καιρό και πάντα είχε στόχο να ενισχύσει τη θέση του εκεί, ειδικά επειδή το επίπεδο της ρωσοφοβίας στη χώρα λειτουργεί υπέρ του. Είπε ότι η Τουρκία είναι προσηλωμένη στη διασφάλιση της ειρήνης, με έμφαση στους Τατάρους της Κριμαίας, και εξέφρασε την ελπίδα πως η περιοχή δε θα μετατραπεί σε εμπόλεμη ζώνη και να επικρατήσει η ειρήνη.
Η προσφορά του Τούρκου προέδρου να είναι η χώρα του μεσολαβητής μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας αξιολογήθηκε θετικά από το Κίεβο καθώς οι δύο χώρες είναι ουσιαστικά σύμμαχοι. Η Τουρκία αρνήθηκε επίσημα να αναγνωρίσει τα αποτελέσματα του δημοψηφίσματος για το καθεστώς της Κριμαίας το 2014 και την επανένωση της χερσονήσου με τη Ρωσία. Υπενθυμίζεται ότι ο Σοβιετικός πρόεδρος Νικήτα Χρουστσόφ μετέφερε την Κριμαία από τη Ρωσική Σοβιετική Ομοσπονδιακή Σοσιαλιστική Δημοκρατία στην Ουκρανική ΣΣΔ το 1954. Παρά το γεγονός αυτό, το Σεπτέμβριο ο Ερντογάν επανέλαβε στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ πως η Άγκυρα αποδίδει σημασία στην εδαφική ακεραιότητα και κυριαρχία της Ουκρανίας συμπεριλαμβανομένης της Κριμαίας τονίζοντας ξανά ότι η Τουρκία δεν αναγνωρίζει την επανένωση.
Στην οικοδόμηση των σχέσεων Τουρκίας-Ουκρανίας, ο Ερντογάν έκανε μικρά αλλά συγκεκριμένα βήματα. Πρώτα έστειλε στρατιωτικούς συμβούλους στην Ουκρανία, μετά εκπαιδευτές και στη συνέχεια παρέδωσε drones Bayraktar και άλλα όπλα στον ουκρανικό στρατό. Ως εκ τούτου, το Κίεβο πιστεύει ότι ο Ερντογάν είναι σύμμαχος εναντίον της Ρωσίας. Η Μόσχα έχει επανειλημμένα προειδοποιήσει πως η Τουρκία ενθαρρύνει τον μιλιταριστικό πυρετό στην Ουκρανία παραδίδοντας τέτοια όπλα στο Κίεβο και ότι αυτό θα μπορούσε να αποσταθεροποιήσει την κατάσταση στο Ντονμπάς.
Αν και ο Ερντογάν προφανώς παίρνει τώρα την πρωτοβουλία να επιλύσει τη σύγκρουση στο Ντονμπάς και να χαλαρώσει τις σχέσεις μεταξύ Κιέβου και Μόσχας, όταν θυμάται τα συμφέροντά του και τις προσπάθειές του να μετατρέψει την Τουρκία από περιφερειακή δύναμη σε πιο παγκόσμια δύναμη, αμφισβητεί τα συμφέροντα της Ρωσίας και την παραδοσιακή σφαίρα της επιρροή στην Ανατολική Ευρώπη, τον Καύκασο και την Κεντρική Ασία. Με αυτόν τον τρόπο, είναι προφανές ότι ο Ερντογάν δεν ενδιαφέρεται για την οικοδόμηση της ειρήνης στην Ανατολική Ευρώπη, ειδικά αν ληφθούν υπόψη οι πρόσφατες άμεσες και έμμεσες εισβολές της Τουρκίας στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ και σε μεγάλες περιοχές του Ιράκ, της Συρίας και της Λιβύης, καθώς και η άρνησή του να προσχωρήσει στα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ σχετικά με την τουρκική κατοχή της Βόρειας Κύπρου.
Ο Ερντογάν δε χρειάζεται ειρήνη μεταξύ Κιέβου και Μόσχας, ούτε έχει τους πόρους ή την εμπειρία για να επιτύχει ειρηνικούς διακανονισμούς. Ως εκ τούτου, η πονηρή προσφορά του Ερντογάν να μεσολαβήσει είναι απλώς μια απέλπιδα προσπάθεια για την Άγκυρα να εμπλακεί σε ζητήματα στα οποία δεν έχει καμία δουλειά.
Η Τουρκία δεν έχει καμία σχέση με τις συμφωνίες του Μινσκ, οι οποίες αποτελούν τη βάση για την επίλυση των προβλημάτων στο Ντονμπάς και έγιναν μεταξύ της Ρωσίας, της Ουκρανίας, του Οργανισμού για την Ασφάλεια και της Συνεργασίας στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ), της Γαλλίας και της Γερμανίας. Αυτές οι συμφωνίες αποτελούν διεθνή υποχρέωση της Ουκρανίας, την οποία το Κίεβο δεν εκπληρώνει.
Η Ουκρανία τηρεί τις συμφωνίες του Μινσκ μόνο στα λόγια και δεν τις σέβεται καθώς οι δυνάμεις του Κιέβου συνεχίζουν να πυροβολούν εναντίον του Ντονμπάς. Αν και ο Ουκρανός Πρόεδρος Βλαντιμίρ Ζελένσκι εκφράζει την ελπίδα πως το ζήτημα του Ντονμπάς μπορεί να επιλυθεί ειρηνικά, θα είναι δύσκολο έργο, καθώς στην πραγματικότητα δεν έχει πραγματική εξουσία στη χώρα και μάλλον υπηρετεί τους ολιγάρχες και τους στρατιωτικούς ηγέτες ως προσωπικότητα.
Για αυτόν τον επιπλέον λόγο, είναι γελοίο να πιστεύουμε ότι ο Ερντογάν θα πάει στο Κίεβο, θα συναντηθεί με τον Ζελένσκι και θα επιλύσει τη σύγκρουση μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας. Η Ουκρανία ουσιαστικά διαμορφώνεται από τις ΗΠΑ και τους ανατολικοευρωπαίους συμμάχους τους, όπως η Πολωνία και τα κράτη της Βαλτικής, ώστε να αποτελέσει πηγή πίεσης και σύγκρουσης κατά της Ρωσίας.
Αν και φαίνεται ότι Αγκυρα και Μόσχα ενίσχυσαν τις σχέσεις τους, ειδικά καθώς ο Ερντογάν ανακοίνωσε με τόλμη ότι αναμένει από τη Ρωσία να βοηθήσει την Τουρκία στην κατασκευή πυρηνικών σταθμών, τη δημιουργία διαστημικού προγράμματος και την απόκτηση νέων όπλων, η γεωπολιτική σύγκλιση των δύο χωρών συγκρούεται. Όσο η Τουρκία συνεχίζει να αμφισβητεί τη σφαίρα επιρροής της Ρωσίας, η καχυποψία και η δυσπιστία θα παραμείνουν, και ως εκ τούτου η Μόσχα δεν θα επιτρέψει ποτέ στον Ερντογάν να εμπλέξει την Τουρκία σε ζητήματα της Ανατολικής Ευρώπης που αφορούν τη Ρωσία.