Lucas Leiroz, ερευνητής Κοινωνικών Επιστημών στο Rural Federal University του Ρίο ντε Τζανέιρο - infobrics.org / Παρουσίαση Freepen.gr
Στις 17 Ιανουαρίου, ξεκίνησε ένα σχέδιο του νέου διαστημικού δόγματος του ΝΑΤΟ, το οποίο επεκτείνει σημαντικά τους προηγούμενους στόχους διαστημικής πολιτικής της συμμαχίας. Το νέο έγγραφο, εκτός από την επισήμανση του διαστήματος ως εδάφους επιχειρησιακού τομέα καθώς και της ξηράς, της θάλασσας, του αέρα και του κυβερνοχώρου, επισημαίνει την ανάγκη μεγιστοποίησης της διαστημικής ισχύος των κρατών μελών του μπλοκ. Ένας από τους στόχους είναι να επιτευχθεί μια συμβατή και διαλειτουργική δύναμη μεταξύ των διαφορετικών κρατών της συμμαχίας, σχηματίζοντας μια κοινή δύναμη ικανή να ανταγωνίζεται στην τρέχουσα διαστημική εποχή - ταξινομημένη από το ΝΑΤΟ ως "πολυπληθή και ανταγωνιστική".
Σύμφωνα με το ΝΑΤΟ, η διαστημική ανταγωνιστικότητα έχει γίνει ένα αυξανόμενο πρόβλημα κυρίως λόγω της αύξησης των δραστηριοτήτων της Ρωσίας, της Κίνας, του Ιράν και της Βόρειας Κορέας. Αυτές οι χώρες έχουν αναπτύξει γρήγορα και αποτελεσματικά ένα ευρύ φάσμα δορυφόρων και διαστημικού εξοπλισμού, τόσο στον στρατιωτικό όσο και στον εμπορικό τομέα. Καθώς αυτές οι χώρες είναι γεωπολιτικοί εχθροί του ΝΑΤΟ, οι διαστημικές δραστηριότητές τους θεωρούνται αυξανόμενη απειλή, γεγονός που έχει εγείρει φόβους για ένα πιθανό περιστατικό επίθεσης κατά δυτικών δορυφόρων στο διάστημα. Υπό αυτή την έννοια, το νέο έγγραφο καθιστά σαφές πως μια επίθεση στο διάστημα νομιμοποιεί την επίκληση του Άρθρου 5 του ΝΑΤΟ, το οποίο επιβεβαιώνει το δικαίωμα του μπλοκ στη συλλογική νόμιμη άμυνα. Ωστόσο, το έγγραφο δεν ορίζει τι ακριβώς θα μπορούσε να θεωρηθεί διαστημική επίθεση για το ΝΑΤΟ.
Ορισμένοι αναλυτές σε όλο τον κόσμο θεώρησαν τη δήλωση του ΝΑΤΟ περιττή και αναποτελεσματική για την τρέχουσα κατάσταση της διεθνούς διαστημικής πολιτικής. Στην πραγματικότητα, το μέτρο φαίνεται να ήταν απλώς ένας τρόπος να δηλώσει ότι ο διαστημικός πόλεμος θα είναι προτεραιότητα στην αμυντική πολιτική της συμμαχίας. Δεν υπήρξαν σημαντικές καινοτομίες με αυτή τη νέα κίνηση του ΝΑΤΟ, απλώς μια επαναδιατύπωση του λόγου για τις αδέσμευτες δυνάμεις ως «απειλές» για τη Δύση - σε αυτήν την περίπτωση, που εφαρμόζονται σε δυτικούς δορυφόρους και διαστημόπλοια στο διάστημα. Επιπλέον, είναι απαραίτητο να τονιστεί το γεγονός πως μιλώντας για την επίκληση του άρθρου 5 χωρίς να ορίζει τι θα θεωρείται «διαστημική επίθεση», το ΝΑΤΟ αφήνει χώρο για οποιαδήποτε ανεπιθύμητη κίνηση ειδικού εξοπλισμού από τους εχθρούς του για να νομιμοποιήσει την επίκληση του άρθρου, το οποίο θέτει σε κίνδυνο την παγκόσμια ειρήνη.
Αυτή φαίνεται να είναι η γνώμη ακόμη και ορισμένων Αμερικανών ειδικών, όπως ο Δρ Mark Gubrud, καθηγητής Άμυνας στο Πανεπιστήμιο της Βόρειας Καρολίνας, ο οποίος δηλώνει : «Αυτή η δήλωση του ΝΑΤΟ είναι περιττή και άχρηστη (...) Οποιαδήποτε «ένοπλη επίθεση» για τα διαστημικά συστήματα θα ήταν μέρος ενός μεγαλύτερου πολέμου. Αν όντως επρόκειτο για κάτι που περιοριζόταν μόνο στο διάστημα, όπως ένα δορυφόρο με λέιζερ, είναι δύσκολο να δεις ότι θα ήθελες να επικαλεστείς το Άρθρο 5 για αυτό».
Με την ίδια έννοια, μια άλλη κριτική που μπορεί να γίνει σχετίζεται με το ζήτημα της ανάγκης να καταστεί συμβατή ολόκληρη η χωρική ισχύς της συμμαχίας. Θέλοντας να καταστήσει τις διαστημικές δυνατότητες όλων των κρατών του ΝΑΤΟ συμβατές, η Ουάσιγκτον φαίνεται να δημιουργεί έναν λόγο για να νομιμοποιήσει τον αδιάκριτο οπλισμό όλων των χωρών του μπλοκ. Εκτός από τον κίνδυνο που εγκυμονεί αυτό για την παγκόσμια ειρήνη, υπάρχει και ο οικονομικός παράγοντας, δεδομένου πως οι ΗΠΑ τείνουν να πωλούν διαστημικά όπλα σε υψηλές τιμές και τα μέλη του ΝΑΤΟ θα εξαναγκαστούν να τα αγοράσουν λόγω των απαιτήσεων του μπλοκ – εκτός από την παράνοια για μια «διαστημική απειλή» που σίγουρα θα κυκλοφορεί συνεχώς από εδώ και πέρα, προτρέποντας τις δυτικές χώρες να αποκτήσουν όσο το δυνατόν περισσότερα διαστημικά όπλα.
Αυτή είναι επίσης η γνώμη ενός άλλου Αμερικανού αναλυτή, του καθηγητή Bruce Gagnon, διευθυντή του Παγκόσμιου Δικτύου κατά των Όπλων και της Πυρηνικής Ενέργειας στο Διάστημα. Πιστεύει πως η Διαστημική Δύναμη των ΗΠΑ θέλει να διατηρήσει την παγκόσμια υπεροχή στο διαστημικό πόλεμο και ενθαρρύνει την αγορά όπλων από τις χώρες του ΝΑΤΟ προκειμένου να αποκτήσουν πόρους που θα επενδυθούν στην στρατιωτική διαστημική βιομηχανία. Αυτά είναι μερικά από τα λόγια του:
«Το έγγραφο σχεδιασμού της Διοίκησης Διαστήματος των ΗΠΑ ανέφερε ότι οι ΗΠΑ "θα ελέγχουν και θα κυριαρχούν στο διάστημα και θα απαγορεύουν σε άλλα έθνη, εάν χρειαστεί, την πρόσβαση στο διάστημα" (...) Στο Αρχηγείο της Διαστημικής Διοίκησης στο Κολοράντο ακριβώς πάνω από την πόρτα τους έχουν μια πινακίδα που γράφει "Δάσκαλος του Διαστήματος" (...) Ακόμη και με όλους τους πόρους που διαθέτουν, οι ΗΠΑ δεν έχουν την πολυτέλεια να πληρώσουν από μόνες τους το σχέδιο Master of Space (...) [Για να διατηρήσουν την «υπεροχή» τους], οι ΗΠΑ δημιουργούν μια ιστορία πως "πρέπει να προστατευτεί το διάστημα" από τις σκοτεινές δυνάμεις στη Ρωσία, την Κίνα, το Ιράν και τη Βόρεια Κορέα (...) Η διαλειτουργικότητα διασφαλίζει ότι όλα τα μέλη του ΝΑΤΟ αγοράζουν νέες ακριβές διαστημικές τεχνολογίες κυρίως από αμερικανικές αεροδιαστημικές εταιρείες όπως η Lockheed Martin, Raytheon, και άλλες. Επιπλέον, "διαλειτουργικότητα" σημαίνει πως όλες οι διαστημικές πληροφορίες, η επιτήρηση και η στόχευση διοχετεύονται μέσω του συστήματος που κυριαρχούν οι ΗΠΑ. Με άλλα λόγια, οι σύμμαχοι του ΝΑΤΟ βοηθούν στην πληρωμή αυτών των δαπανηρών συστημάτων διαστημικού πολέμου, αλλά το Πεντάγωνο ελέγχει την αιχμή του δόρατος''»
Λαμβάνοντας υπόψη όλα αυτά τα δεδομένα, φαίνεται ότι για άλλη μια φορά τα αμερικανικά συμφέροντα υπερισχύουν των συμφερόντων των άλλων χωρών του ΝΑΤΟ, οι οποίες θα αναγκαστούν να υιοθετήσουν τα μέτρα που επέβαλε η Ουάσιγκτον στο πλαίσιο της συμμαχίας, ακόμη και αν αυτό δεν ανταποκρίνεται στα στρατηγικά τους σχέδια. Η κυβέρνηση των ΗΠΑ φαίνεται να ξεκινά μια νέα αφήγηση για τους εχθρούς της, χαρακτηρίζοντάς τους ως «διαστημική απειλή». Είναι πιθανό πως από εδώ και στο εξής, οποιαδήποτε ελάχιστη διαστημική δραστηριότητα από τη Ρωσία, την Κίνα, τη Βόρεια Κορέα και το Ιράν θα ερμηνεύεται ως επίθεση κατά της Δύσης, δικαιολογώντας διεθνείς κυρώσεις.