Ο επικίνδυνος ενεργειακός πόλεμος μεταξύ ΗΠΑ - Ρωσίας κι ο ρόλος της εξαρτημένης Γερμανίας-Ευρώπης

Gazprom

Οι ΗΠΑ είναι, πλέον, η κορυφαία χώρα σε παραγωγή φυσικού αερίου αλλά και πετρελαίου παγκοσμίως, με αυξητικές παραγωγικές τάσεις, με τη Ρωσία να ακολουθεί κατά πόδας Η μελλοντική επιπλέον παραγωγή πρέπει να βρει αγοραστές. Το παιχνίδι για τη διατήρηση των υπαρχόντων μεριδίων αγορών αλλά και για την εξασφάλιση νέων, στα δύο ίσως σπουδαιότερα προϊόντα του σύγχρονου κόσμου είναι απρόβλεπτο και οι τακτικές αδίστακτες.

Τον περασμένο Νοέμβριο, όταν ο Nord Stream 2, ο νέος ρωσικός αγωγός παροχής φυσικού αερίου στη Γερμανία και στην Ευρώπη, ήταν έτοιμος να λειτουργήσει, η Γερμανία προέβαλε έναν περίεργο ισχυρισμό με τον οποίο διακόπηκε η έναρξη λειτουργίας του: Η ρωσική Gazprom πρέπει να δημιουργήσει θυγατρική που θα «τρέχει» το έργο στη Γερμανία.

Αυτή την προϋπόθεση η Γερμανία θα μπορούσε να την είχε καταθέσει στην Gazprom εδώ και χρόνια που κατασκευάζεται ο αγωγός, ώστε να είχε προηγηθεί η κατάλληλη προετοιμασία. Άλλωστε, η λειτουργία του αγωγού θα είχε αποτρέψει την εκρηκτική άνοδο της τιμής του φυσικού αερίου και κατά συνέπεια και της ανόδου της τιμής της ενέργειας για νοικοκυριά, επιχειρήσεις, βιομηχανία και αγρότες εντός της Ε.Ε. και βέβαια εντός της ίδιας της Γερμανίας.

Αλλά υπάρχει και άλλη μία εξ ίσου μυστήρια απορία. Πώς είναι δυνατόν οι Γερμανοί να υποεκτίμησαν τις συνέπειες από την εδώ και καιρό διαφαινόμενη επιδείνωση των σχέσεων Ρωσίας-Ουκρανίας, από την οποία Ουκρανία διέρχεται ο ρωσικός αγωγός παροχής φυσικού αερίου στην Ευρώπη Brotherhood-Soyuz και τις αρνητικές προεκτάσεις σε συνδυασμό με την αναβολή λειτουργίας του Nord Stream 2. Να σημειωθεί ότι από την Ουκρανία διέρχεται και ένα παρακλάδι του ρωσικού αγωγού παροχής πετρελαίου στην Ευρώπη, του Druzhba, που σημαίνει κίνδυνος για μερική διατάραξη και της παροχής πετρελαίου προς την Ευρώπη.

Εκτός αυτών, είναι αδύνατον οι Γερμανοί να μην έλαβαν υπόψη τη στενότητα εξεύρεσης εναλλακτικών πηγών προμήθειας φυσικού αερίου, αφού το μεγαλύτερο μέρος των ποσοτήτων LNG έχει ήδη καπαρωθεί από άλλες χώρες. Όπως επίσης και το γεγονός πως, ναι μεν υφίστανται υποδομές υποδοχής και επεξεργασίας LNG εντός της Ευρώπης, αλλά το δίκτυο διανομής προς τους τελικούς αποδέκτες είναι ανεπαρκές. Άλλωστε το παραδέχθηκε δημοσίως ο Μπερν Βάιντενστάινερ, ένα κορυφαίο στέλεχος της γερμανικής Commerzbank.

Οι παραπάνω ενέργειες ή και παραλήψεις έτυχαν να συμπέσουν με μία ακόμα ξαφνική απόφαση της Ε.Ε. που είχε σημαιοφόρο τη Γερμανία. Την πράσινη ενεργειακή μετάβαση που αποδεικνύεται βίαιη, ατυχής χρονικά και τεχνικά ανεφάρμοστη στην παρούσα φάση. Η οποία μάλιστα προϋποθέτει τη χρήση αυξανόμενων ποσοτήτων φυσικού αερίου ως καυσίμου μετάβασης.

Διαπιστώνουμε ένα κράτος με το εκτόπισμα της Γερμανίας να πυροβολεί μέσα σε λίγους μήνες όχι μία αλλά τρεις φορές τα πόδια των χωρών της Ε.Ε. και τα δικά της. Ενώ από το αίμα των πολιτών τους φαίνεται να επωφελείται ένα ξένο κράτος. Ποιο είναι αυτό;

Σεβαστό μέρος από το κενό στην ευρωπαϊκή αγορά φυσικού αερίου «κλήθηκε» να καλύψει το αμερικανικό LNG, το οποίο έτσι κατέκτησε ένα κομμάτι από το μερίδιο της ευρωπαϊκής αγοράς. Ταυτόχρονα, οι τιμές πώλησης του προϊόντος σημείωσαν ρεκόρ. Τα έσοδα είναι απίστευτα. Κάποιος θα πει πως κερδισμένη είναι και η Ρωσία, αλλά αυτό ισχύει μόνο όσον αφορά την άνοδο της τιμής του φυσικού αερίου και αυτή σε μικρό βαθμό, καθώς υπάρχουν μακροχρόνια συμβόλαια πώλησης σε προσυμφωνημένη τιμή, ενώ στον αντίποδα, το μερίδιό της στην ευρωπαϊκή αγορά τίθεται σε κίνδυνο.

Αξιομνημόνευτο είναι το γεγονός πως πριν δύο χρόνια οι ΗΠΑ είχαν επιβάλει κυρώσεις εναντίον του Nord Stream 2 με συνέπεια την καθυστέρηση κατασκευής του. Ο λόγος; Θεωρούν επικίνδυνο το μέγεθος εξάρτησης της Ευρώπης σε φυσικό αέριο από την Ρωσία.

Επίσης, ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν έχει κατηγορήσει ανοικτά τις ΗΠΑ ότι βρίσκονταν πίσω από το πραξικόπημα του 2014 στην Ουκρανία, μίας χώρας-διόδου του ρωσικού φυσικού αερίου και του ρωσικού πετρελαίου προς την Ευρώπη. Τα δυτικά ενημερωτικά μέσα το χαρακτήρισαν «επανάσταση», αφού επέφερε την αλλαγή της πολιτικής της ηγεσίας από φίλο-ρωσική σε φίλο-Νατοϊκή. Οδήγησε όμως και σε μερική πολεμική σύρραξη με τη Ρωσία, η οποία έσπευσε να υπερασπιστεί τους ρωσόφωνους πληθυσμούς στις περιοχές της ανατολικής Ουκρανίας Ντόνετσκ και Λουγκάνσκ, καθώς και στην Κριμαία. Τελικά αυτές οι τρεις περιοχές ανακήρυξαν την ανεξαρτησία τους, έπειτα από σχεδόν απόλυτα πλειοψηφικά δημοψηφίσματα της τάξης του 89% στις δύο πρώτες και 96% στην τρίτη.

Άραγε, πόσο αμέτοχες να είναι οι ΗΠΑ στην τωρινή αναβολή της έναρξης λειτουργίας του ρωσικού αγωγού Nord Stream 2 και στην αύξηση της έντασης μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας;

Ο μεγάλος χαμένος της υπόθεσης είναι η Ε.Ε. και η Γερμανία και το βαρύ ερώτημα που προκύπτει είναι γιατί σέρνονται πίσω από τις ΗΠΑ.

Η Ευρώπη και η Γερμανία πάσχουν από τεράστιο ενεργειακό έλλειμμα. Είναι εξαρτημένες από εισαγωγές πετρελαίου και φυσικού αερίου κατά 80%-90%. Άρα, δίχως αυτές δεν κουνιέται φύλλο και δεν μπορεί να παραχθεί τίποτα εντός της Ε.Ε και της Γερμανίας, ενώ οι πολίτες θα μείνουν νηστικοί και τον χειμώνα θα ξεπαγιάζουν.

Μόνο η αξία των ευρωπαϊκών εισαγωγών φυσικού αερίου ανέρχεται στο ένα τέταρτο της αξίας του συνόλου των ευρωπαϊκών εισαγωγών. Και οι εισαγωγές φυσικού αερίου προβλέπεται να αυξηθούν. Αν προσθέσουμε και την αξία των ευρωπαϊκών εισαγωγών πετρελαίου, τότε … χαίρετε. Βέβαια, ο κυριότερος ενεργειακός προμηθευτής της Ευρώπης μέχρι σήμερα είναι η Ρωσία, αλλά οι ΗΠΑ αποζητούν προορισμούς για την συνεχώς αυξανόμενη παραγωγή τους στα δύο καίρια ενεργειακά προϊόντα. Ταυτόχρονα, επιδιώκουν να γείρει προς την πλευρά τους το ισοζύγιο ενεργειακής εξάρτησης της Ευρώπης.

Όμως, η έξωθεν εξάρτηση της Ε.Ε. και της Γερμανίας δεν εξαντλείται στην ενέργεια. Το 95% των ευρωπαϊκών αναγκών σε σόγια, το σπουδαιότερο προϊόν ζωοτροφής για πουλερικά, χοίρους και βοοειδή εξαιτίας της πολύ υψηλής περιεκτικότητας σε πρωτεΐνες, εισάγεται. Η κρισιμότητα της σόγιας δεν είναι γνωστή στον ευρύ πληθυσμό. Μία έλλειψη σε ποσότητες σόγιας θα επέφερε ραγδαία πτώση στην παραγωγή κρέατος και γάλακτος, με τον κίνδυνο επισιτιστικής κρίσης εντός της Ε.Ε. και της Γερμανίας να υψώνεται απειλητικά. Ποιος είναι ο κορυφαίος προμηθευτής σόγιας της Ευρώπης; Οι ΗΠΑ. Καλύπτουν σχεδόν το 60%-70% των αναγκών της.

Όποιος λοιπόν, ελέγχει τους ενεργειακούς και τους διατροφικούς πόρους επιλέγει το τραγούδι και το χορό. Όποιος είναι εξαρτώμενος χορεύει στο ρυθμό που του επιβάλλουν οι προμηθευτές του. Δεν έχει σημασία πόσο και πόσα παράγεις, τα νούμερα, αλλά τι και πόσο παράγεις, η ποιότητα. Αυτό επιβεβαιώθηκε και στον πρόσφατο εμπορικό πόλεμο ΗΠΑ-Κίνας, όταν αριθμολάγνοι συστημικοί «ειδικοί» λοιδορούσαν τις ΗΠΑ και προεξοφλούσαν την ήττα τους. Το αποτέλεσμα τους διέψευσε πανηγυρικά. Αιτία, μία από τα ίδια. Το πετρέλαιο, το φυσικό αέριο και η σόγια, στα οποία η Κίνα είναι άκρως ελλειμματική και εξαρτώμενη. Σχετικό άρθρο εδώ: http://www.freepen.gr/2019/12/blog-post_161.html.

Έτσι, η Ε.Ε. και η Γερμανία χορεύουν στο ρυθμό των ΗΠΑ και της Ρωσίας, μα καθώς φαίνεται, επικρατεί εκείνος των Νατοϊκών συμμάχων, δηλαδή των ΗΠΑ. Να σημειωθεί ότι η Ρωσία διαθέτει αυτάρκεια και στο καίριο προϊόν της σόγιας. Η εγχώρια παραγωγή υπερκαλύπτει τις ανάγκες της, ενώ εξάγει και κάποιες ποσότητες στην Κίνα.

Εν ολίγοις, οι ΗΠΑ και η Ρωσία είναι αυτόνομες ενεργειακά και διατροφικά. Η Γερμανία, η Ευρώπη, αλλά και η Κίνα, όχι. Αυτός είναι πιθανότατα ο λόγος που η χώρα που μάλλον φοβούνται οι ΗΠΑ δεν είναι η Κίνα, αλλά η Ρωσία. Η δε Ρωσία διαθέτει ένα κρίσιμο πλεονέκτημα έναντι των ΗΠΑ. Πολύ πιο συμπαγή και δεμένο εθνικό και κοινωνικό ιστό.

Έτσι φαίνεται να εξηγείται το γιατί οι ΗΠΑ μετά την πτώση του Σοβιετικού καθεστώτος και παρά το τέλος του ψυχρού πολέμου, φρόντισαν μέσω του ΝΑΤΟ να περικυκλώσουν τη Ρωσία. Ενέταξαν στην επιρροή τους τις πρώην σοσιαλιστικές ανατολικές ευρωπαϊκές χώρες, οι οποίες αποτελούν χερσαία εμπορική δίοδο από τη Ρωσία προς την κεντρική Ευρώπη και παράλληλα τις εξόπλισαν με οπλικά συστήματα που μπορούν να την πλήξουν, ειδικά μετά την άνοδο του Βλαντιμίρ Πούτιν στη ρωσική ηγεσία. Εκτός από τη Λευκορωσία, στην οποία το 2020 είχε περιέργως εκδηλωθεί πραξικόπημα ανατροπής του προέδρου Λουκασένκο, ο οποίος θεωρείται φιλορωσικός. Παράλληλα οι ΗΠΑ εγκατέστησαν πυρηνικά όπλα σε Γερμανία, Ιταλία, Βέλγιο, Ολλανδία, τα οποία έχουν στο βεληνεκές τους τη Ρωσία.

Το τελευταίο χρονικό διάστημα, τα δυτικά συστημικά μέσα ενημέρωσης προβάλουν την είδηση της συγκέντρωσης χιλιάδων Ρώσων στρατιωτών κοντά στα σύνορα με την Ουκρανία και μίας επικείμενης ρωσικής εισβολής. Δεν αναφέρουν όμως τις προηγηθείσες στρατιωτικές κινήσεις των ουκρανικών ένοπλων δυνάμεων κοντά στη ρωσόφωνη περιοχή του Ντόνμπας, στην οποία είχε συντελεστεί η τελευταία ένοπλη σύγκρουση μεταξύ Ρώσων και Ουκρανών. Όπως επίσης δεν κάνουν λόγο για τον εδώ και χρόνια συνεχή εξοπλισμό της Ουκρανίας από τις ΗΠΑ και τη Βρετανία, καθώς και την εγκατάσταση στρατιωτικών συμβούλων τους εντός της χώρας.

Το ενεργειακό παιχνίδι είναι πιο κρίσιμο από ότι εξ όψεως φαίνεται. Αρχικά μία στρατιωτική σύγκρουση μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας θα επιφέρει μία περαιτέρω πτώση των ευρωπαϊκών προμηθειών φυσικού αερίου, αλλά και μία αναταραχή στην προμήθεια πετρελαίου στην Ευρώπη. Οι δε τιμές τους θα εκτοξευτούν ακόμα περισσότερο. Ο κίνδυνος διακοπών ρεύματος και η έλλειψη προϊόντων εντός των ευρωπαϊκών κρατών θα μετατραπεί σε μία πραγματικότητα.

Η Ρωσία, με βάση την παρούσα οικονομική της κατάσταση διαθέτει τη δυνατότητα να κρατήσει σκληρή στάση. Το ισοζύγιο τρεχουσών της συναλλαγών είναι διαρκώς πλεονασματικό, με αποτέλεσμα τα διεθνή της αποθέματα να αποτιμώνται στα 630 δις δολαρία ΗΠΑ, τα οποία έχει όμως φροντίσει να τα διαφοροποιήσει σε σημαντικό βαθμό από το δολάριο. Το ένα τρίτο είναι σε ευρώ, το 12% σε γουάν και άλλο ένα 21%, δηλαδή 133 δις σε χρυσό. Συνολικά πάνω από τα δύο τρίτα του διεθνούς της αποθεματικού είναι, όχι τυχαία, εκτός αμερικανικού δολαρίου. Τα δε αποθέματα του Εθνικού Ταμείου Πρόνοιας αποτιμώνται στα 185 δις δολάρια ΗΠΑ. Το δημόσιο χρέος της είναι μόλις στο 19% του ΑΕΠ και το εξωτερικό της χρέος στο 4% του ΑΕΠ, το χαμηλότερο στον κόσμο. Η δε στρατιωτική της δύναμη τεράστια. Παράλληλα, φρόντισε να καλλιεργήσει οικονομικές και στρατιωτικές σχέσεις με δύο πολύ ιδιαίτερα κράτη, το Ιράν και την Κίνα.

Στην ατυχή απειλή του Βρετανού πρωθυπουργού Μπόρις Τζόνσον για αποβολή της Ρωσίας από το διεθνές διατραπεζικό σύστημα πληρωμών SWIFT σε ενδεχόμενη επέμβαση στην Ουκρανία, η Ρωσία ανταπάντησε το αυτονόητο, πως σε αυτή την περίπτωση η Ευρώπη δε θα μπορεί να προμηθευτεί τίποτα από τη Ρωσία, δηλαδή πετρέλαιο και φυσικό αέριο.

Η Ρωσία του Βλαντιμίρ Πούτιν, αργά, σιωπηρά και σταθερά, ανέκαμψε οικονομικά και στρατιωτικά, σε σημείο που πλέον μπορεί να μιλάει στα ίσα απέναντι στις ΗΠΑ και στο ΝΑΤΟ.

Την περασμένη Τετάρτη το ΝΑΤΟ, δηλαδή οι ΗΠΑ, ανακοίνωσαν πως η συμμαχία απάντησε ομόφωνα (δηλαδή και η Ελλάδα;) στους όρους που είχε θέσει η Ρωσία. Αλλά ζητήθηκε από τη Ρωσία να παραμείνει απόρρητο το περιεχόμενο, σε αντίθεση με τη Ρωσία που δημοσιοποίησε σε όλο τον κόσμο τις προτάσεις της. Η Ρωσία δεν κρύβεται.

Η Ε.Ε. με επικεφαλής το βαρύ, αλλά κενό, πεπόνι που λέγεται Γερμανία βρίσκεται στη δίνη της ενεργειακής διαμάχης μεταξύ ΗΠΑ και Ρωσίας. Τις αρχικές συνέπειες της οποίας γεύονται ήδη οι πολίτες των ευρωπαϊκών κρατών, μεταξύ των οποίων και της Ελλάδα μας.

Η αρρωστημένη αλαζονεία κάποιων ανισόρροπων μυαλών που διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση των αποφάσεων των μεγάλων κρατών και ο απρόβλεπτος παράγοντας μίας λανθασμένης κίνησης που σε τόσο κρίσιμες στιγμές μπορεί να επιφέρει τραγικές επιπτώσεις, κάνουν τις τωρινές εξελίξεις να μοιάζουν ούτε καν με ορεκτικό. Ας προσευχηθούμε το κυρίως γεύμα να καεί στο μαγείρεμα.

Διαφορετικά η ανθρωπότητα θα κινδυνεύσει να ψηθεί όχι μόνο οικονομικά, αλλά και κυριολεκτικά.

Μαργέλης Κωνσταντίνος

Άγιος Πέτρος, Λευκάδας, 28 Ιανουαρίου 2022

www.eksadaktylos.gr

Παράρτημα:

Φυσικό αέριο

Η παγκόσμια αγορά φυσικού αερίου έχει εισέλθει σε πρωτοφανείς ρυθμούς ανάπτυξης, ενώ η πρόσφατη τρελή ανοδική πορεία της τιμής του σε επίπεδα ρεκόρ, τα οποία και εκτιμάται πως σε μεγάλο βαθμό θα διατηρηθούν κατά τα προσεχή έτη, το καθιστά ως ένα προϊόν με απίστευτα περιθώρια κέρδους. Οι δύο μεγάλοι παραγωγοί, ΗΠΑ και Ρωσία, έχουν πάρει θέσεις μάχης για να εκμεταλλευτούν την κατάσταση. Στον αγώνα των εξαγωγών ακολουθούν το Κατάρ και η Αυστραλία.

Οι ΗΠΑ, η Ρωσία και το Κατάρ αποτελούν τους μεγαλύτερους παραγωγούς φυσικού αερίου στον κόσμο. Οι Ευρωπαϊκές χώρες του OECD (Organisation for Economic Co-operation and Development), η Ιαπωνία, η Νότια Κορέα, η Κίνα και η Ινδία είναι οι κορυφαίοι εισαγωγείς.

Στην έκδοση International Energy Outlook 2021 (IEO 2021) του International Energy Agency (IEA) προβλέπεται πως μέχρι το 2050 οι ανάγκες σε φυσικό αέριο των χωρών τις Ασίας θα υπερδιπλασιαστούν.

Παράλληλα, μετά την αλλαγή ενεργειακής πολιτικής εντός της Ε.Ε., η κατανάλωση φυσικού αερίου αναμένεται επίσης να αυξηθεί με σημαντικούς ρυθμούς, καθώς θα διαδραματίσει το ρόλο του ενδιάμεσου μέσου παραγωγής ενέργειας και σταθεροποίησης του ενεργειακού συστήματος μέχρις ότου επιτευχθεί (όταν επιτευχθεί) η μετάβαση στην πράσινη ενέργεια. Κάτι που σημαίνει αύξηση των εισαγωγών. Οι τωρινές ανάγκες της Ευρώπης ανέρχονται σε 550 δις κυβικά μέτρα και οι υπάρχοντες διοχετευόμενοι αγωγοί έχουν μέγεθος 355 δις κυβικά μέτρα. Το κενό καλύπτεται μέσω μεταφοράς φυσικού αερίου σε μορφή LNG με κατάλληλα πλοία.

Η Ε.Ε. εισάγει περίπου το 40%-50% των αναγκών της σε φυσικό αέριο από τη Ρωσία, κατά πλειοψηφία μέσω αγωγών (Nord Stream, Yamal-Europe, Brotherhood). Μέχρι τώρα η υπόλοιπη ποσότητα έρχεται κυρίως από τη Νορβηγία και την Αλγερία. Όμως τελευταία ένας νέος παίκτης έχει μπει δυναμικά στην αγορά. Οι ευρωπαϊκές εισαγωγές αμερικανικού LNG αυξάνονται ραγδαία.

Με βάση την έκδοση του IEA (International Energy Agency) προβλέπεται ότι οι ΗΠΑ θα παραμείνουν ως και το 2050 η χώρα με τη μεγαλύτερη παραγωγή φυσικού αερίου παγκοσμίως. Έως τότε η παραγωγή των ΗΠΑ εκτιμάται πως θα αυξηθεί κατά 26%, ενώ οι εξαγωγές την προσεχή δεκαετία σχεδόν θα διπλασιαστούν. Κατά την περασμένη δεκαετία έχει ήδη προηγηθεί μία αύξηση κατά 40% της παραγωγής αμερικανικού φυσικού (σχιστολιθικού) αερίου.

Το 2021, οι ΗΠΑ αναρριχήθηκαν στην κορυφή των εξαγωγέων LNG (Liquefied Natural Gas) παγκοσμίως, ξεπερνώντας το Κατάρ. Οι εκτιμήσεις της Energy Information Administration των ΗΠΑ θέλουν τις αμερικανικές εξαγωγές το 2022 να καλύπτουν το 22% της παγκόσμια ζήτησης LNG (11,5 δις κυβικά πόδια ημερησίως, έναντι 11,4 της Αυστραλίας και 10,3 του Κατάρ).

Το Κατάρ έχει και αυτό προγραμματίσει να ανεβάσει τις εξαγωγές του στους 110 εκατ. μετρικούς τόνους μέχρι το 2026 από 77 εκατ. φέτος, επιδιώκοντας να κερδίσει και πάλι την πρώτη θέση ως εξαγωγέας LNG.

Το μεγαλύτερο μέρος των εξαγωγών από το Κατάρ και τις ΗΠΑ προβλέπεται να μεταφερθεί προς τις αγορές της Ασίας και της Ευρώπης σε μορφή LNG με πλοία. Το Κατάρ έχει ήδη υπογράψει συμφωνίες αξίας 19 δις δολαρίων ΗΠΑ για τη ναυπήγηση πλοίων μεταφοράς LNG με τη Νότια Κορέα και την Κίνα.

Η Ρωσία προβλέπεται να έχει τη μεγαλύτερη άνοδο εξαγωγών φυσικού αερίου έως το 2050 παγκοσμίως, καθώς εκτιμάται πως θα διπλασιαστούν. Αν επιβεβαιωθεί η εκτίμηση τότε θα παραμείνει ο μεγαλύτερος εξαγωγέας φυσικού αερίου μέσω αγωγών και LNG στον κόσμο. Οι επιπλέον εξαγωγές προβλέπεται πως θα κατευθυνθούν στην Ευρώπη και στην Ασία, μέσω των υπαρχόντων αλλά και μελλοντικών πρόσθετων αγωγών, καθώς και μέσω μεταφοράς LNG.

Ενδεικτικά, η κινεζική PetroChina ανακοίνωσε ότι θα αυξήσει κατά 50% τις ρωσικές εισαγωγές φυσικού αερίου μέσω του αγωγού Power of Siberia, επιδιώκοντας έως το 2025 να φτάσει τα 38 δις κυβικά μέτρα ετησίως, ενώ υπέγραψε συμφωνία για να παραλάβει ρωσικό φυσικό αέριο και μέσω του αγωγού Central Asia-China.

Στην παρούσα φάση η Ρωσία ελέγχει πάνω από το ένα τρίτο της Ευρωπαϊκής αγοράς φυσικού αερίου, με μεγαλύτερο εισαγωγέα την Γερμανία. Οι εξαγωγές στην Ευρώπη γίνονται κυρίως μέσω αγωγών, ένας εκ των οποίων (Brotherhood-Soyuz) διέρχεται από την Ουκρανία.

Να σημειωθεί ότι η χώρα με τα δεύτερα μεγαλύτερα αποθέματα φυσικού αερίου παγκοσμίως, πίσω από τη Ρωσία, είναι το Ιράν. Το μεγαλύτερο μέρος της παραγωγής του χρησιμοποιείται για εσωτερική κατανάλωση. Οι εξαγωγές παραμένουν σχετικά χαμηλά, στα 12,5 δισ. κυβικά μέτρα ετησίως, αλλά με τις δυνατότητες αύξησης της παραγωγής και εξαγωγών να είναι σημαντικές. Οι ΗΠΑ έχουν επιβάλει οικονομικές κυρώσεις στο φιλικά στη Ρωσία προσκείμενο Ιράν, που διαθέτει και μπόλικο … πετρέλαιο.

Πετρέλαιο

Το τελευταίο χρονικό διάστημα οι εξαγωγές πετρελαίου των ΗΠΑ αυξήθηκαν στα 3 εκατ. βαρέλια την ημέρα, εκ των οποίων το ένα τρίτο κατέληξε σε ευρωπαϊκές χώρες. Άλλοι σημαντικοί παραλήπτες ήταν η Κίνα, η Νότιος Κορέα και η Ινδία. Η σύσταση του αμερικανικού αργού, το οποίο είναι ελαφρύτερο σε σχέση με άλλων περιοχών, το καθιστά ανταγωνιστικό για την παραγωγή βενζίνης. Η αμερικανική παραγωγή εκτιμάται πως ανήλθε στα 11,2 εκατ. βαρέλια ημερησίως το 2021, ενώ προβλέπεται να αυξηθεί στα 11,85 το 2022 και ακόμα περισσότερο τα προσεχή έτη.

Οι ΗΠΑ προσπαθούν και κερδίζουν συνεχώς μερίδια αγοράς, αυξάνοντας τις εξαγωγές τόσο αργού πετρελαίου όσο και προϊόντων πετρελαίου (βενζίνης). Παράλληλα, εισάγουν περίπου 6 εκατ. βαρέλια αργού πετρελαίου ημερησίως, αλλά εξαιτίας των εξαγωγών τους τόσο σε αργό όσο και σε προϊόντα πετρελαίου, το πετρελαϊκό τους ισοζύγιο είναι θετικό. Το 50% των εισαγωγών τους έχει εξασφαλιστεί από τον γειτονικό και φιλικό Καναδά, ένα 10% από το γειτονικό και οικονομικά ελεγχόμενο Μεξικό, ένα ακόμα 10% από τις φιλικές με ή χωρίς στρατιωτική εισβολή χώρες Σαουδική Αραβία, Κουβέιτ, Ιράκ, ενώ ένα ακόμα 7% από τις κοντινές χώρες Βενεζουέλα και Εκουαδόρ. Τέλος ένα 7% προέρχεται, παραδόξως, από τη Ρωσία.

Η παραγωγή πετρελαίου της Ρωσίας φέτος ανήλθε στα 10,5 εκατ. βαρέλια ημερησίως, ενώ οι εξαγωγές της αγγίζουν τα 5 εκατ. βαρέλια ημερησίως. Οι μισές εξαγωγές κατευθύνθηκαν στην Ευρώπη και άλλο ένα τρίτο στην Κίνα. Η Ρωσία αποτελεί τον κυριότερο προμηθευτή πετρελαίου της Ευρώπης και της Κίνας. Η δε Ε.Ε. εισάγει περίπου το 85%-90% των αναγκών της σε πετρέλαιο.

Οι ρωσικές εξαγωγές πραγματοποιούνται μέσω αγωγών της Transneft, οι οποίοι καταλήγουν σε ρωσικά λιμάνια είτε της Βαλτικής (Primorsk, Ust Luga, Ventspils) είτε της Μαύρης Θάλασσας (Novorossiysk) όπου και φορτώνονται σε δεξαμενόπλοια, είτε φτάνουν απευθείας σε Πολωνία, Γερμανία, Τσεχία, Ουγγαρία και Σλοβακία με τον αγωγό Druzhba, του οποίου τα δύο παρακλάδια διέρχονται, το ένα από τη Λευκορωσία και το άλλο από την Ουκρανία. Στην Κίνα το πετρέλαιο φτάνει μέσω του αγωγού East Siberia – Pacific Ocean (ESPO).

Η δε τρίτη σε παραγωγή χώρα, η Σαουδική Αραβία, παρήγαγε φέτος περίπου 10 εκατ. βαρέλια πετρελαίου ημερησίως και εξήγαγε τα 6,8 εκατ. Αποτελεί τον μεγαλύτερο εξαγωγέα πετρελαίου παγκοσμίως, επί του παρόντος.

Ο επικίνδυνος ενεργειακός πόλεμος μεταξύ ΗΠΑ - Ρωσίας κι ο ρόλος της εξαρτημένης Γερμανίας-Ευρώπης

Διαβαστε ακόμη

Φόρμα επικοινωνίας