Η ιδέα υποβρυχίων να κυνηγούν το ένα το άλλο κάτω από τους πάγους της Αρκτικής μοιάζει σαν ένα ανεπιθύμητο λείψανο του Ψυχρού Πολέμου, που είναι απίθανο να επαναληφθεί επειδή η Κίνα δεν έχει παρουσία στο βορρά. Όμως τα τελευταία δύο χρόνια, αναλυτές που συνδέονται με τον έναν ή τον άλλον τρόπο με την κυβέρνηση των ΗΠΑ αναρωτήθηκαν εάν η Κίνα θα μπορούσε να αναζητήσει ασφαλείς περιοχές περιπολίας για τα SSBN της (στην καθομιλουμένη γνωστή ως «boomers») κοντά ή κάτω από την παγοκύστη της Αρκτικής. Πόσο ρεαλιστικές είναι αυτές οι ανησυχίες;
Dr. Robert Farley - 19fortyfive.com / Παρούσιαση Freepen.gr
Στο Journal of Strategic Studies, ο Adam Lajeunesse και ο Timothy Choi παρουσιάζουν τις δυσκολίες λειτουργίας των boomers της Κίνας στην Αρκτική. Στον Ψυχρό Πόλεμο, τόσο οι Ηνωμένες Πολιτείες όσο και η Σοβιετική Ένωση έκαναν εκτεταμένη χρήση του περιβάλλοντος κάτω από τους πάγους της Αρκτικής. Ενώ ο κίνδυνος έπεισε το Ναυτικό των ΗΠΑ να μην αναπτύξει SSBN στην Αρκτική, λειτουργούσε με συνέπεια υποβρύχια πυρηνικής επίθεσης στην περιοχή. Οι Σοβιετικοί, που χειρίζονταν πιο θορυβώδη σκάφη και δεν είχαν εύκολη πρόσβαση σε ανοιχτές περιοχές περιπολίας στον ωκεανό, χρησιμοποίησαν τον πάγο ως μέρος μιας «στρατηγικής προμαχώνων» στην οποία οι περιοχές περιπολίας και οι λεωφόροι προέλασης σε τέτοιες περιοχές προστατεύονταν από μια σειρά αεροσκαφών, πλοία επιφανείας και υποβρύχια. Η πρόσβαση στην Αρκτική έδωσε στους Σοβιετικούς τη δυνατότητα να διατηρήσουν ένα πυρηνικό αποτρεπτικό μέσο με βάση τη θάλασσα.
Το στρατηγικό πρόβλημα της Κίνας είναι ότι τα υποβρύχια της δεν είναι αρκετά ήσυχα για να κρυφτούν και να περιπολούν μόνα τους, αλλά δε διαθέτει τη γεωγραφική ασφάλεια για να ακολουθήσει μια αληθινή στρατηγική «προμαχώνα». Η Αρκτική μπορεί να γίνει απρόσιτη με τρόπο που η Θάλασσα της Νότιας Κίνας απλά δεν μπορεί, και είναι επίσης λιγότερο δύσκολο να παρακολουθηθεί. Την ίδια στιγμή, η Κίνα έχει αρχίσει να ενδιαφέρεται ολοένα και περισσότερο για την Αρκτική, κυρίως για οικονομικούς λόγους. Το άνοιγμα μιας «βορειοδυτικής διόδου» θα άλλαζε το χαρακτήρα της παγκόσμιας ναυτιλίας, πράγμα που σημαίνει ότι τουλάχιστον μέρος του θαλάσσιου εμπορίου της Κίνας θα διέρχεται από την Αρκτική. Αν και αυτό δε θα απαιτούσε απαραίτητα την ανάπτυξη στρατιωτικής παρουσίας στην Αρκτική, θα δικαιολογούσε το κινεζικό στρατιωτικό ενδιαφέρον.
Η λειτουργία κάτω από τον πάγο παρέχει έναν βαθμό ασφάλειας στα SSBN. Τα boomers που περιπολούν κάτω από τον πάγο είναι ευάλωτα σε επιθέσεις από άλλα υποβρύχια, αλλά η παγοκύστη παρέχει προστασία από επίθεση από πλοία επιφανείας και αεροσκάφη. Τούτου λεχθέντος, η λειτουργία κάτω από τον πάγο είναι εξαιρετικά περίπλοκη και απαιτητική. Το βάθος του πάγου δεν είναι ομοιόμορφο και αλλάζει σε εποχιακή βάση, βάζοντας τους χειριστές σε τεράστιο άγχος και απαιτώντας έντονα επίπεδα εκπαίδευσης και εμπειρίας. Το πρώτο πράγμα που απαιτεί η Κίνα είναι υποβρύχια αρκετά αξιόπιστα ώστε να αναπτύσσονται σε μεγάλη απόσταση από τη βάση και για μεγάλες χρονικές περιόδους. Τα SSBN πρώτης και δεύτερης γενιάς της Κίνας έχουν παραμείνει ως επί το πλείστον κοντά στο σπίτι τους, περιπολώντας σε προστατευμένα ύδατα κοντά στις βάσεις τους αντί να συμμετέχουν σε μακρινές αναπτύξεις. Τα πυρηνικά σκάφη μπορούν από τη φύση τους να επιχειρούν μακριά από το σπίτι τους, αλλά οποιαδήποτε μακροπρόθεσμη ανάπτυξη απαιτεί προσωπικό και ρουτίνες συντήρησης προκειμένου να διατηρηθούν τα σκάφη λειτουργικά και τα πληρώματα ευχαριστημένα.
Φυσικά, τα κινέζικα boomers θα μπορούσαν να βασιστούν για υποστήριξη στη ρωσική υποδομή, αν και αυτό θα απαιτούσε μια κάπως πιο στενή σχέση μεταξύ Μόσχας και Πεκίνου από αυτή που υφίσταται τα τελευταία χρόνια. Η Ρωσία έχει πολλά να προσφέρει στην Κίνα όσον αφορά τις επιχειρήσεις SSBN στην Αρκτική. Εκτός από τις βάσεις και τις υπηρεσίες έκτακτης ανάγκης, η Ρωσία θα μπορούσε να μοιραστεί την τεχνογνωσία της στις επιχειρήσεις στην Αρκτική και την εκτεταμένη γνώση της για το περιβάλλον. Αλλά ακόμη και αν επιτρέψει τη ρωσική βοήθεια, η Κίνα δε θα αναπτύξει μόνιμα SSBN σε ρωσικές βάσεις που συνορεύουν με την Αρκτική. Τα SSBN θα πρέπει να επιστρέφουν περιοδικά στην Κίνα με τακτικές, προβλέψιμες διαδρομές για συντήρηση, εκσυγχρονισμό και εναλλαγές πληρώματος.
Όπως επισημαίνουν οι Lajeunesse και Choi, αυτό θα σήμαινε διέλευση από το στενό του Βερίγγειου, το οποίο παρακολουθείται στενά από τις Ηνωμένες Πολιτείες. Θα επέτρεπε στα αμερικανικά assets ASW να παρακολουθούν τα κινεζικά υποβρύχια που ανεβαίνουν στον ελεύθερο χρόνο τους και να αναπτύξουν εξαιρετικά ακριβή προφίλ των κινεζικών σκαφών και καλή πρόσβαση σε ηλεκτρονικές επικοινωνίες μεταξύ των σκαφών και των βάσεων τους. Η εγγύτητα των στοιχείων ενεργητικού ASW των ΗΠΑ θα καθιστούσε την ανάπτυξη των υποβρυχίων κατά τη διάρκεια των συνθηκών κρίσης μια οδυνηρή προοπτική, που πλησιάζει σε ανεύθυνα επικίνδυνη κατάσταση. Επιπλέον, οι ανιχνευτές της Κίνας μπορεί να είναι πολύ μεγάλοι για να πλοηγηθούν με ασφάλεια στον πάγο, ειδικά ενώ παραμένεις ήσυχος. Τέλος, οι επικοινωνίες είναι απολύτως κρίσιμες για τη λειτουργία μιας εκρηκτικής δύναμης και το αρκτικό περιβάλλον τείνει να περιπλέκει τις επικοινωνίες. Εάν τα SSBN δεν μπορούν να λάβουν αξιόπιστα εντολές πυρός, τότε δεν αποτελούν χρήσιμο πυρηνικό αποτρεπτικό μέσο.
Έτσι, φαίνεται εντελώς απίθανο ο αυξανόμενος στόλος της Κίνας να βρει το δρόμο του κάτω από τους πάγους της Αρκτικής σύντομα. Ωστόσο, η Κίνα εξακολουθεί να αντιμετωπίζει ένα μακροπρόθεσμο αίνιγμα με τη δύναμή της στα SSBN. Είναι εξαιρετικά δύσκολο να μετατραπεί η Θάλασσα της Νότιας Κίνας σε προστατευμένη λίμνη. Αυτός μπορεί να είναι ένας από τους λόγους που η Κίνα έχει επιταχύνει τον εκσυγχρονισμό τόσο των χερσαίων όσο και των αεροπορικών σκελών του πυρηνικού της οπλοστασίου.