Από: simerini.sigmalive.com - Μιχάλης Σταυρή
Ο 66χρονος Αρμένιος (με καταγωγή από την Κωνσταντινούπολη) συγγραφέας και γλωσσολόγος Σεβάν Νισανιάν [Sevan Nişanyan] έγινε γνωστός για το ετυμολογικό λεξικό της τουρκικής γλώσσας και την έκδοση ταξιδιωτικών χαρτών. Το βιβλίο του [Η ψεύτικη Δημοκρατία» [«Yanlış Cumhuriyet»] προκάλεσε αντιδράσεις, καθώς έθιγε θέματα «ταμπού» για το τουρκικό κράτος και τον Μουσταφά Κεμάλ. Ήταν παράλληλα επικριτής του Τούρκου Προέδρου, Ταγίπ Ερντογάν.
Το 2014 καταδικάστηκε από τουρκικό δικαστήριο σε φυλάκιση 17 ετών για εννέα κατηγορίες, μεταξύ των οποίων περιλαμβανόταν η προσβολή του Μωάμεθ (ahvalnews, 1 Ιανουαρίου 2022), αλλά και αναφορές του στην αρμενική γενοκτονία. Η Ήρα Τζούρου, μετέπειτά σύζυγός του, διευκρίνισε μάλιστα ότι πρόκειται για τον μοναδικό καλεσμένο σε εκπομπή τουρκικής τηλεόρασης, που δήλωσε πως «όποιος δεν αναγνωρίζει τη Γενοκτονία είναι ανήθικος» (pontosnews.gr, 4 Ιανουαρίου 2022). Από την άλλη, η «Εφημερίδα των Συντακτών» (4 Ιανουαρίου 2022) υποστηρίζει ότι η καταδίκη του ήταν αποτέλεσμα των πολεοδομικών παραβάσεων, «εξαιτίας εργασιών που έκανε από τα μέσα της δεκαετίας του 1990 σε ελληνικά σπίτια τα οποία μετέτρεπε σε ξενώνες στο εγκαταλειμμένο χωριό Κιρκιντζές (στα τουρκικά Σιρίντζε), το χωριό της Διδώς Σωτηρίου».
Μετά τη φυλάκισή, τον Ιούλιο του 2017 απέδρασε από τις τουρκικές φυλακές της Φώκαιας και ζήτησε άσυλο στην Ελλάδα. Η αίτησή του έγινε αποδεκτή. Το επόμενο έτος νυμφεύθηκε την Ήρα Τζούρου, οπότε απέκτησε άδεια παραμονής στο ελληνικό κράτος, που ανανεωνόταν ετησίως. Σημειώνεται ότι, ενώ αιτήθηκε άσυλο ως Τούρκος πολίτης, στην πορεία απέκτησε αρμενική υπηκοότητα. Η εξέλιξη αυτή ενέπλεξε την Αρμενία στην υπόθεση. Συνεπώς, μέσω της Πρεσβείας του στην Αθήνα, το αρμενικό κράτος παρακολουθεί την υπόθεση και ασκεί πιέσεις για μη έκδοση του Νισανιάν στην Τουρκία (norzartonk.org και t24.com.tr, Ιανουαρίου 2022).
Την 30η Δεκεμβρίου 2021 συνελήφθη από τις ελληνικές Αρχές και έκτοτε κρατείται στη Σάμο, καθώς δεν ανανεώθηκε η άδεια παραμονής του στην Ελλάδα. Η Ελληνική Αστυνομία συμπεριέλαβε τον Αρμένιο διανοούμενο σε κατάλογο «ανεπιθύμητων για λόγους εθνικής ασφαλείας», χωρίς να ανακοινωθούν (ούτε στον ίδιο) οι λόγοι χαρακτηρισμού του ως ατόμου επικίνδυνου για την εθνική ασφάλεια της χώρας. Η «Athens Voice» (4 Ιανουαρίου 2022) υποστηρίζει ότι έγινε καταγγελία για την εκ μέρους του Νισανιάν αγορά ακινήτων στη Σάμο, γεγονός που αντίκειται στον νόμο περί μη αγοράς ακινήτων από αλλοδαπούς σε ορισμένες παραμεθόριες περιοχές. Ωστόσο η ίδια ιστοσελίδα, μετά από επικοινωνία με τη σύζυγό του, διευκρινίζει: «Ο Νισανιάν, μέσω 100% ελληνικής εταιρίας που δημιούργησε, εισάγοντας χρήματα, αγόρασε ερειπωμένα σπιτάκια σε ένα χωριό της Σάμου, κάποια από τα οποία αναστήλωσε με έξοδά του, ώσπου να διακοπεί η προσπάθεια για τα υπόλοιπα από τον μεγάλο σεισμό του Οκτωβρίου 2020.
Στο ένα κατοικεί πλέον ο ίδιος και η γυναίκα του, ενώ τα άλλα δύο έχουν σκοπό να τα νοικιάζουν ως μέσο βιοπορισμού. Καθώς η αγορά έγινε από ελληνική εταιρία, δεν έχει τίποτε μεμπτό ή ύποπτο, ενώ σίγουρα δεν θέτει σε κανένα κίνδυνο το ελληνικό κράτος ή την εθνική ασφάλεια». Εντούτοις, σύμφωνα με άρθρο του Νίκου Στέλγια στην gazeteduvar.com.tr (3 Ιανουαρίου 2022), η ελληνική Κυβέρνηση ενοχλήθηκε από τις προσπάθειες του Νισανιάν για καταγραφή των τουρκικών και βουλγαρικών ονομάτων που επικρατούσαν στις περιοχές της Βορείου Ελλάδας, πριν τον εξελληνισμό των τοπωνυμίων που έγινε μετά τη συμπερίληψη των εδαφών στο ελληνικό κράτος. Σε άλλες δημοσιεύσεις που εντοπίζονται στο διαδίκτυο, η πρόθεση των ελληνικών Αρχών για απέλαση του Νισανιάν αποδίδεται σε τουρκικές πιέσεις (βλ. το άρθρο του δημοσιογράφου Κρικόρ Τσακιτζιάν, «Ντροπή! Την ώρα που αλωνίζουν οι παράνομοι μουσουλμάνοι στη χώρα, απελαύνουν τον Αρμένιο διανοούμενο Σεβάν Νισανιάν-Του Κρικόρ Τσακιτζιάν», politispress.gr, 4 Ιανουαρίου 2022).
Σκίτσο Σουκιάς Τοροσιάν - politispress.gr
Η Πρεσβεία της Αρμενίας στην Ελλάδα ανακοίνωσε στις 2 Ιανουαρίου: «Η Πρεσβεία της Δημοκρατίας της Αρμενίας στην Ελληνική Δημοκρατία είναι ενήμερη για τις διαδικασίες και τις εξελίξεις γύρω από τον Αρμένιο διανοούμενο, Κωνσταντινοπολίτη, υπήκοο της Δημοκρατίας της Αρμενίας, Σεβάν Νισανιάν και λαμβάνει όλα τα δυνατά μέτρα για την διευθέτηση του ζητήματος». Την επομένη ανακοινώθηκε ότι εκπρόσωπος της Πρεσβείας επισκέφθηκε τον Αρμένιο κρατούμενο στη Σάμο.
Παρότι (ανεπίσημα) εκφράστηκαν διευκρινίσεις ότι η απέλασή του θα γίνει στην Αρμενία («Εφημερίδα των Συντακτών», 4 Ιανουαρίου 2022), η πιθανότητα απέλασής του στην Τουρκία κινητοποίησε οργανώσεις και άτομα που ζητούν να σταματήσει η δίωξη του Νισανιάν, ενώ στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης εκφράζονται παραλληλισμοί με την υπόθεση Οτσαλάν. Ο γνωστός Έλληνας συγγραφέας Απόστολος Δοξιάδης, σε προσωπική του ανάρτηση στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης διευκρινίζει: «Η απέλαση θα σημαίνει ότι θα στείλουμε έναν γενναίο φίλο της Ελλάδας, αρμένιο πολίτη, στα μπουντρούμια του Ερντογάν για δεκαεπτά χρόνια».
Από την άλλη, Deutsche Welle (3 Ιανουαρίου 2022) αναδημοσιεύει πληροφορίες από γερμανικό έντυπο, στο οποίο σημειώνεται για τον Νισανιάν: Πρόκειται «για έναν από τους πιο διαμφισβητούμενους διανοούμενους στην Τουρκία. […] Ο Νισανιάν είχε εγκατασταθεί με τη σύζυγό του σε ένα χωριό στην ενδοχώρα, κοντά στην Έφεσο. Αναπαλαίωναν σπίτια Ελλήνων και τα ενοικίαζαν στους τουρίστες. Πάνω απ’ όλα όμως, ο Νισανιάν έχει τη φήμη ότι δεν ορρωδεί προ ουδενός. Με τις τοπικές αρχές του χωριού κατάφερε να φθάσει σε τέτοιο σημείο σύγκρουσης, που φυλακίστηκε για έξι μήνες λόγω “παράνομης οικοδομικής δραστηριότητας”. Αξιοποίησε τον χρόνο αυτόν, για να συγγράψει ένα “Κατηγορώ'”εναντίον του Ατατούρκ, με το οποίο προκάλεσε πολλές αντιπάθειες μεταξύ των κεμαλιστών. Σε αντιστάθμισμα συνεργάστηκε λίγο αργότερα σε μία κινηματογραφική ταινία, η οποία υποτίθεται ότι προσέβαλε τον προφήτη Μωάμεθ. Καταδικάστηκε εκ νέου για “εξύβριση των θείων”. Στο ενδιάμεσο διάστημα πρόλαβε να συγκρουστεί επιπλέον με σύσσωμο το φεμινιστικό κίνημα στην Τουρκία, καθώς, στη διαμάχη με τη σύζυγό του για το μελλοντικό τους διαζύγιο, όχι μόνο της έφερε στο κεφάλι ένα δοχείο με περιττώματα, αλλά και υπερασπίσθηκε δημοσίως την πράξη αυτή. Την εποχή εκείνη ο Νεσανιάν εργαζόταν για το αρμενο-αμερικανικό περιοδικό Argos, διχάζοντας την δημοσιογραφική ομάδα. Καθώς, μετά τη δεύτερη καταδίκη του, είχε μεταφερθεί στην πόλη Φώκαια (Foça) για να εκτίσει την ποινή σε ανοιχτή φυλακή, διέφυγε στη Σάμο, διασχίζοντας τη θάλασσα. Τώρα φαίνεται ότι οι Έλληνες θέλουν να τον ξεφορτωθούν…»
Σε κάθε περίπτωση, η τύχη του Αρμένιου συγγραφέα αναμένεται να αποφασιστεί από την ελληνική Δικαιοσύνη στο επόμενο σύντομο χρονικό διάστημα, ίσως μετά την εορτή των Θεοφανείων. Οι πρώτες αντιδράσεις εκ μέρους της κοινωνίας φαίνεται ότι είναι αρνητικές ως προς την έκδοση του Νισανιάν σε ένα καθεστώς ανελεύθρο, που απέδειξε ότι δεν έχει ενδοιασμούς στην παραβίαση των προσωπικών ελευθεριών και των ατομικών δικαιωμάτων, καθώς και στη φίμωση κάθε φωνής αντιπολίτευσης (όπως κατέδειξε –μεταξύ άλλων– και η φυλάκιση του Σελαχατίν Ντεμιρτάς [Selahattin Demirtaş], Προέδρου του φιλοκουρδικού Δημοκρατικού Κόμματος των Λαών - HDP). Υπενθυμίζεται ότι η ελληνική κοινή γνώμη αντιτάχθηκε και στην περίπτωση των τουρκικών πιέσεων για έκδοση των οκτώ Τούρκων στρατιωτικών, που διέφυγαν στην Ελλάδα μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα κατά του Ερντογάν το 2016.