Νότης Μαριάς Πρόεδρος του Κόμματος ΕΛΛΑΔΑ- Ο ΑΛΛΟΣ ΔΡΟΜΟΣ, Καθηγητής
Θεσμών της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο Πανεπιστήμιο Κρήτης, πρώην
Ευρωβουλευτής, notismarias@gmail.com
Παρότι η πρόσκληση από ιταλικής πλευράς για την τηλεδιάσκεψη χρονολογείται από τον Σεπτέμβριο του 2021 (www-ilsole24ore 26/1/2022) τελικά το timing της συνάντησης συνέπεσε με την όξυνση των σχέσεων των ΗΠΑ με τη Ρωσία λόγω Ουκρανίας. Σε κάθε περίπτωση βέβαια πρόκειται για σημαντικό γεγονός καθώς ο Πούτιν βρέθηκε στο ίδιο τραπέζι με την αφρόκρεμα της ιταλικής επιχειρηματικής τάξης την ώρα που η Ουάσιγκτον απειλεί με οικονομικές κυρώσεις τη Μόσχα λόγω Ουκρανικού.
Και βέβαια η κίνηση αυτή θεωρείται μια ακόμη πολιτική επιτυχία του Βλαντιμίρ Πούτιν ο οποίος επιστρατεύει την οικονομική διπλωματία προκειμένου να στείλει πολλαπλά μηνύματα κυρίως στην ευρωπαϊκή επιχειρηματική τάξη αλλά και στους ευρωπαίους καταναλωτές που βλέπουν τις τιμές του φυσικού αερίου να πετάνε στα ύψη.
Είναι μάλιστα χαρακτηριστικό ότι στην εναρκτήρια ομιλία του ο Πούτιν αναφερόμενος στις υψηλές τιμές του φυσικού αερίου επισήμανε με νόημα ότι καθώς οι ιταλικές εταιρείες ενέργειας συνεχίζουν να συνεργάζονται με την Gazprom βάσει μακροπρόθεσμων συμβολαίων έχουν τη δυνατότητα να αγοράζουν το ρωσικό φυσικό αέριο πολύ φθηνότερα από τις ισχύουσες στην αγορά τιμές spot, οι οποίες έχουν αυξηθεί σημαντικά λόγω του κρύου χειμώνα και της έλλειψης εφοδιασμού (http://en.kremlin.ru 26/1/2022).
Στην τηλεδιάσκεψη από ρωσικής πλευράς πλην του Πούτιν συμμετείχαν και οκτώ Ρώσοι υπουργοί καθώς και οι επικεφαλής της Rosneft και του Ρωσικού Ταμείου Άμεσων Επενδύσεων (RDIF), ενώ από ιταλικής πλευράς συμμετείχαν σημαντικές ενώσεις επιχειρήσεων, όπως η περίφημη Confindustria, δηλαδή ο ιταλικός ΣΕΒ και η GIM Unimpresa καθώς και οι επικεφαλής (CEO) δεκαέξι ιταλικών εταιρειών μεταξύ των οποίων η κρατική εταιρεία ενέργειας Enel, οι δύο μεγάλες ιταλικές τράπεζες Intesa Sanpaolo and UniCredit, η ασφαλιστική εταιρεία Generali, η Pirelli (news.trust.org 26/1/2022), η Barilla κλπ. Στην ουσία επρόκειτο για τους 16 πρωταγωνιστές του made in Italy (www-repubblica-it 26/1/2022), ενώ δεν συμμετείχαν οι κρατικές εταιρείες ενέργειας Eni and Saipem (indiatimes.com 26/1/2022) κατόπιν κυβερνητικών πιέσεων.
Αντιλαμβάνεται κανείς ότι πρόκειται για την ελίτ της επιχειρηματικής τάξης της Ιταλίας που προφανώς δεν έχει κανένα λόγο να εμπλακεί στην ψυχροπολεμική υστερία της Ουάσιγκτον και του Λονδίνου και να διακινδυνεύσει να τινάξει στον αέρα τις στενές οικονομικές σχέσεις Ρωσίας-Ιταλίας.
Άλλωστε με το φτηνό φυσικό αέριο της Gazprom, η ιταλική βιομηχανία έχει αποκτήσει ένα σημαντικό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα τα τελευταία χρόνια τη στιγμή που το ρωσικό φυσικό αέριο αντιπροσωπεύει το 40% της κατανάλωσης στην Ιταλία (www-ilgiornale-it 26/1/2022).
Ειδικότερα όπως τόνισε ο Πούτιν «η Ρωσία είναι ένας αξιόπιστος προμηθευτής ενεργειακών πόρων για τους Ιταλούς καταναλωτές. Το 2021, η Gazprom παρέδωσε 22,7 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου στην Ιταλία, πολύ περισσότερα από το 2020, όταν παρείχε 20,8 δισεκατομμύρια» κυβικά μέτρα.
Κατά τη διάρκεια της τηλεδιάσκεψης η οποία διήρκησε πάνω από δυόμιση ώρες οι δύο πλευρές είχαν την ευκαιρία να ανταλλάξουν σκέψεις για την εμβάθυνση των ιταλορωσικών οικονομικών σχέσεων με τον Πούτιν μάλιστα να παρεμβαίνει συχνά στη συζήτηση με στόχο την επίλυση διαφόρων ζητημάτων που ανέκυπταν (www-ilsole24ore-com 26/1/2022).
Πρέπει να τονιστεί βέβαια ότι η Ιταλία είναι ο τρίτος μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της Ρωσίας στην ΕΕ με τις επενδύσεις των ιταλικών εταιρειών στην οικονομία της Ρωσίας να ανέρχονται σε περίπου 5 δισεκατομμύρια δολάρια την ώρα που οι ρωσικές επενδύσεις στην Ιταλία υπολογίζονται σε περίπου 3 δισεκατομμύρια δολάρια. Επιπλέον παρά την πανδημία το διάστημα Ιανουαρίου-Νοεμβρίου 2021, το διμερές εμπόριο αυξήθηκε κατά 53,8% στα 27,5 δισεκατομμύρια δολάρια.
Σύμφωνα με στοιχεία στη Ρωσία δραστηριοποιούνται περίπου 500 ιταλικές εταιρείες κυρίως στον τομέα της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, χάλυβα, πετρελαίου και φυσικού αερίου, ενώ η ιταλορωσική οικονομική σχέση καλύπτει επίσης τις πετροχημικές βιομηχανίες, την κατασκευή ελικοπτέρων, τις υψηλές τεχνολογίες, τις αγροτικές επιχειρήσεις, τις υποδομές μεταφορών, τις τράπεζες, τις ασφάλειες κλπ.
Μάλιστα ο Πούτιν εξέφρασε την ικανοποίησή του για «την επιτυχή ανάπτυξη της συνεργασίας με ιταλικές εταιρείες και τράπεζες σε ενεργειακά έργα μεγάλης κλίμακας», όπως το Yamal LNG και το Arctic LNG 2, (Reuters 26/1/2022) «στα οποία συμμετέχουν περισσότερες από 60 ιταλικές εταιρείες», τονίζοντας ότι «οι Ιταλοί παραγωγοί εξοπλισμού υψηλής τεχνολογίας συμβάλλουν επίσης ενεργά στο έργο Vostok Oil, το οποίο εκτελεί η Rosneft» στη βόρεια Ρωσία.
Από ιταλικής πλευράς ο Πρόεδρος του Ιταλο-Ρωσικού Εμπορικού Επιμελητηρίου Vincenzo Trani αφού αναφέρθηκε έμμεσα στις κυβερνητικές πιέσεις για μποϊκοτάζ της τηλεδιάσκεψης λέγοντας ότι «σχεδόν 500 εταιρείες επενδύουν και εργάζονται στη Ρωσία. Ήθελαν πολύ να συμμετάσχουν σε αυτή τη συνάντηση, αλλά, δυστυχώς, δεν κατάφεραν να το κάνουν», στη συνέχεια ως γνήσιος Ιταλός αδειάζοντας κυριολεκτικά την ιταλική πολιτική ελίτ τόνισε: «οι δεσμοί που υπάρχουν μεταξύ Ιταλίας και Ρωσίας και μεταξύ των λαών μας είναι ακόμη παλαιότεροι από τα κράτη μας. Ακόμη και πριν σχηματιστεί η Ιταλική Δημοκρατία, υπήρχαν συναλλαγές μεταξύ Ιταλών και Ρώσων».
Τέλος και ενώ ο Τζο Μπάινεντ και οι Βρυξέλλες με κάθε ευκαιρία επισημαίνουν ότι επίκεινται οικονομικές κυρώσεις κατά της Ρωσίας ο Vincenzo Trani έκλεισε καλώντας τις ιταλικές επιχειρήσεις να συνεχίσουν να επενδύουν στη Ρωσία επισημαίνοντάς με νόημα ότι «η καλύτερη επένδυση και, φυσικά, οι καλύτερες επιχειρήσεις δημιουργούνται σε περιόδους αντιξοότητας. Πάντα χρησιμοποιούσα αυτή τη λογική στην επιχείρησή μου. Έτσι, σήμερα υποστηρίζω και συμβουλεύω πολλούς άλλους επιχειρηματίες που βλέπουν τη Ρωσία ως χώρα ευκαιριών, να δουν καλά τις δυνατότητες της Ρωσίας».
Πάντως μετά την συνάντηση με τους Ιταλούς επιχειρηματίες, ο Πούτιν ετοιμάζεται για συνάντηση και με εκπροσώπους της γερμανικής επιχειρηματικής κοινότητας (www.amna.gr 28/1/2022).