Από: capital.gr
Όπως γτράφει το CNBC, αυτό συμβαίνει καθώς ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν προειδοποιεί ότι υπάρχει "σαφής πιθανότητα" η Ρωσία να εισβάλει στην Ουκρανία ήδη από τον επόμενο μήνα και καθώς το Κρεμλίνο λέει ότι υπάρχει "ελάχιστο έδαφος για αισιοδοξία", αφού οι ΗΠΑ απέρριψαν τα κύρια αιτήματά του για την επίλυση της κρίσης.
Υπενθυμίζεται ότι η Ρωσία έχει συγκεντρώσει περίπου 100.000 στρατιώτες κοντά στα σύνορα της Ουκρανίας, αλλά αρνείται ότι σχεδιάζει να εισβάλει στη χώρα.
"Οι ευρωπαϊκές προμήθειες φυσικού αερίου είναι πολύ κάτω από τα τυπικά τους επίπεδα, οπότε ένα βασικό ερώτημα που πρέπει να τεθεί είναι αν η Ευρώπη έχει αρκετά αποθέματα φυσικού αερίου για να επιβιώσει", δήλωσε ο Rob Thummel, ανώτερος διαχειριστής χαρτοφυλακίου στην εταιρεία ενεργειακών επενδύσεων TortoiseEcofin.
"Δεδομένου ότι έχουμε ακόμα πολύ χειμώνα μπροστά μας, νομίζω ότι υπάρχουν σενάρια όπου θα μπορούσε να γίνει πραγματικά δύσκολη η κατάσταση και τα αποθέματα θα μπορούσαν να πέσουν πολύ χαμηλά. Η Ευρώπη χρειάζεται τη Ρωσία από ενεργειακή άποψη και η ενέργεια είναι τόσο απαραίτητη που θα είναι πολύ δύσκολο να διακοπούν απλώς οι προμήθειες και για τις δύο πλευρές", πρόσθεσε.
Εδώ και αρκετούς μήνες, η Ρωσία κατηγορείται ότι διακόπτει σκόπιμα τις προμήθειες φυσικού αερίου για να αξιοποιήσει τον ρόλο της ως σημαντικός ενεργειακός προμηθευτής της Ευρώπης εν μέσω μιας κλιμακούμενης έντασης με την Ουκρανία.
Οι ροές ρωσικού φυσικού αερίου προς την Ευρώπη ήταν χαμηλότερες από ό,τι αναμενόταν για μια παρατεταμένη περίοδο, με πολιτικούς αναλυτές να υποστηρίζουν ότι η Μόσχα έχει σκόπιμα παρακρατήσει τις προμήθειες σε μια προσπάθεια να επιταχύνει την έγκριση του αγωγού Nord Stream 2.
Πράγματι, ο υποτιθέμενος ρόλος της Ρωσίας στην επιδείνωση της ενεργειακής κρίσης της Ευρώπης αποτέλεσε ακόμη και αντικείμενο μιας σπάνιας δημόσιας επίπληξης από τον Διεθνή Οργανισμό Ενέργειας, ο οποίος κάλεσε τη Ρωσία να αυξήσει τη διαθεσιμότητα φυσικού αερίου στην Ευρώπη και να διασφαλίσει ότι τα επίπεδα αποθήκευσης θα γεμίσουν σε επαρκή επίπεδα κατά τη διάρκεια της υψηλής χειμερινής ζήτησης.
Το Κρεμλίνο έχει επανειλημμένα αμφισβητήσει τους ισχυρισμούς ότι χρησιμοποιεί το φυσικό αέριο ως "γεωπολιτικό όπλο", με τη Gazprom να δηλώνει ότι έχει εκπληρώσει τις συμβατικές της υποχρεώσεις προς τους πελάτες.
Τώρα, καθώς οι εντάσεις μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας αυξάνονται, οι αναλυτές ενέργειας ανησυχούν έντονα για τον κίνδυνο πλήρους διακοπής του εφοδιασμού της ΕΕ, η οποία λαμβάνει περίπου το 40% του φυσικού αερίου της μέσω ρωσικών αγωγών και αρκετοί από αυτούς διέρχονται από την Ουκρανία.
Τι μπορεί να κάνει η Ευρώπη αν διακοπεί η ροή του φυσικού αερίου;
Η προοπτική διακοπής της παροχής του ρωσικού φυσικού αερίου θεωρείται πιθανό να έχει μεγάλο αντίκτυπο για τη δημόσια υγεία και την οικονομία, ιδίως επειδή ένα τέτοιο σενάριο θα μπορούσε να συμβεί εν μέσω χειμώνα και εν μέσω της πανδημίας του κορονοϊού.
Οι αναλυτές ενέργειας της Eurasia Group πιστεύουν ότι το χειρότερο σενάριο της απότομης διακοπής όλων των προμηθειών της Ρωσίας προς την Ευρώπη είναι το λιγότερο πιθανό σενάριο. Αυτό οφείλεται εν μέρει στο γεγονός ότι μια τέτοια κίνηση θα είχε σημαντικό οικονομικό κόστος για τη Μόσχα, ενώ ταυτόχρονα θα πυροδοτούσε μια συντονισμένη προσπάθεια των κρατών της ΕΕ να μειώσουν μόνιμα τις εισαγωγές φυσικού αερίου από τη Ρωσία.
"Ακόμη και αν μια πλήρης διακοπή των ρωσικών εξαγωγών φυσικού αερίου προς την ΕΕ παραμένει απίθανη, οι αξιωματούχοι και οι πάροχοι ενέργειας έχουν προετοιμάσει σχέδια έκτακτης ανάγκης", τονίζουν οι αναλυτές της Eurasia Group.
Για παράδειγμα, οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας αύξησαν τις παραγγελίες των φορτίων υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) κατά την περίοδο των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς, κυρίως από τις ΗΠΑ και το Κατάρ, τα οποία είναι προγραμματισμένο να μεταφέρουν περίπου 100 φορτία και να φτάσουν στην Ευρώπη μόνο τον Ιανουάριο. Η Eurasia Group ανέφερε, επικαλούμενη στοιχεία παρακολούθησης πλοίων, ότι αυτό αντανακλά αύξηση περίπου 40% από το προηγούμενο ρεκόρ του Μαρτίου 2021.
Αυτές οι εισροές προμηθειών φυσικού αερίου, αν και δαπανηρές, είναι πιθανό να βοηθήσουν "σημαντικά" τις περιοχές της δυτικής Ευρώπης και της Μεσογείου, αλλά δεν θεωρείται ότι θα είναι το ίδιο χρήσιμες για τις περιοχές της κεντρικής και ανατολικής Ευρώπης.
Σε περίπτωση πλήρους διακοπής της παροχής ρωσικού φυσικού αερίου προς την ΕΕ, οι αναλυτές της Eurasia Group δηλώνουν ότι ο εισερχόμενες προμήθειες LNG θα ήταν "ανεπαρκείς" για να καλυφθεί η ζήτηση φυσικού αερίου της Ευρώπης, με τις τιμές του φυσικού αερίου να εκτινάσσονται "σε πρωτοφανή επίπεδα" σε ένα τέτοιο σενάριο.
Πέρα από την παραγγελία όσο το δυνατόν περισσότερων φορτίων LNG, οι αναλυτές της Eurasia Group σημειώσουν ότι οι επιλογές της Ευρώπης για τον μετριασμό μιας πλήρους διακοπής του εφοδιασμού θα βασίζονταν στο να ζητηθεί από εναλλακτικούς αγωγούς, όπως η Αλγερία, το Αζερμπαϊτζάν και η Νορβηγία, να μεγιστοποιήσουν την πίεση των αγωγών, να γίνει πλήρης απελευθέρωση όλων των διαθέσιμων αποθεμάτων φυσικού αερίου σε ολόκληρη την ΕΕ, να ενεργοποιηθούν τυχόν διαθέσιμες εναλλακτικές προμήθειες ενέργειας και θέρμανσης και, αν καταστεί απαραίτητο, να διαταχθούν περικοπές της ζήτησης.
Αυτό που είναι ίσως πιο πιθανό καθώς κλιμακώνονται οι εντάσεις είναι η μερική διακοπή της ροής ρωσικού φυσικού αερίου προς την ΕΕ μέσω της Ουκρανίας.
"Αυτό θα προκαλούσε επίσης σημαντική οικονομική ζημιά και ενδεχομένως θα οδηγούσε σε ορισμένες τοπικές ελλείψεις θέρμανσης και ηλεκτρικής ενέργειας, ιδίως στη νοτιοανατολική Ευρώπη, η οποία έχει ήδη υποστεί παρόμοιες διαταραχές στο παρελθόν κατά τη διάρκεια της διακοπής της παροχής φυσικού αερίου από τη Ρωσία μέσω της Ουκρανίας το 2008/2009", τονίζουν οι αναλυτές της Eurasia Group.
"Αν συμβεί αυτό, η Μόσχα πιθανότατα θα προσπαθήσει να θωρακίσει τους μεγαλύτερους πελάτες της, τη Γερμανία και την Ιταλία, από τις χειρότερες επιπτώσεις", προθέτουν οι αναλυτές, σημειώνοντας ότι οι κυρώσεις των ΗΠΑ ή της ΕΕ πιθανότατα θα απέφευγαν να στοχεύσουν τις υπόλοιπες εξαγωγές φυσικού αερίου της Ρωσίας προς την Ευρώπη, καθώς αυτό θα προκαλούσε πολύ μεγάλη ζημιά.
"Το πιο πιθανό σενάριο είναι να συνεχιστούν οι ροές", δήλωσε στο CNBC ο Tom Marzec-Manser, επικεφαλής αναλυτής για το ευρωπαϊκό φυσικό αέριο στην εταιρεία ICIS.
"Η Gazprom προμήθευε την Ευρωπαϊκή Ένωση και τους πελάτες της στην Ευρωπαϊκή Ένωση με μακροπρόθεσμα συμβόλαια με συνέπεια επί δεκαετίες, ανεξάρτητα από την κατάσταση των σχέσεων μεταξύ της Δύσης και της Ρωσίας ή/και της Σοβιετικής Ένωσης", σημείωσε και συμπλήρωσε: "Η συνέχιση του εφοδιασμού των βασικών πελατών της κυρίως σε μέρη όπως η Γερμανία και η Ιταλία και σε μικρότερο βαθμό σε μέρη όπως η Γαλλία και η Αυστρία θα είναι εξαιρετικά σημαντική για τη Ρωσία".
Ο Marzec-Manser δήλωσε ότι ένα σενάριο στο οποίο η Ρωσία δεν θα μπορούσε αλλά θα ήταν πρόθυμη να παραδώσει φυσικό αέριο στους Ευρωπαίους πελάτες - λόγω οικονομικών κυρώσεων ή αν θεωρηθεί μη ασφαλής η παράδοση αερίου μέσω αγωγών μέσω της Ουκρανίας - δεν θα οδηγούσε απαραίτητα σε απότομη διακοπή των προμηθειών.
"Υπάρχει σίγουρα χωρητικότητα σε άλλες διαδρομές προς την αγορά", δήλωσε ο Marzec-Manser, σημειώνοντας ότι οι ποσότητες που σήμερα διέρχονται μέσω της Ουκρανίας θα μπορούσαν να επαναδρομολογηθούν μέσω της Πολωνίας.