Μαρία Μπαϊραχτάρη
Η πρωτοχρονιά ήταν μια ευκαιρία να αποδείξουν την τέχνη τους στην παρασκευή γλυκών και φαγητών.
Και μιλάμε για Σμυρνιές νοικοκυρές! Η προετοιμασία και παρασκευή της βασιλόπιτας ήταν μια ολόκληρη τελετουργία.
Η ίδια τη διακοσμούσε με διάφορα αμύγδαλα, γαρύφαλλα και καρύδια.
Η ίδια σχεδίαζε τους δικέφαλους αετούς στην επιφάνεια της, πατώντας μια σφραγίδα σαν αυτή που έχουν οι μοναχοί στις εκκλησίες. Η ίδια τη σταύρωνε και έβαζε μέσα το φλουρί. Η ίδια έπλαθε και διακοσμούσε με ζυμάρι την ημερομηνία…1922…
Απερίγραπτη η χαρά των παιδιών και η λαχτάρα τους μεγάλη για το ποιος θα ευνοηθεί με την τύχη του φλουριού. Η σκέψη τους στα ρεγάλα και τους μποναμάδες και οι μεγάλοι, πιο συγκρατημένοι αλλά με την ίδια επιθυμία για τα ρεγάλα.
Ήξεραν ότι όλα ήταν αγορασμένα από τη Μπον Μαρσέ και τα καταστήματα της Σμύρνης. Στη ροτόντα της τραπεζαρίας τα καλούδια εκτεθειμένα μέσα σε πιατέλες στρογγυλές, γυάλινες και μπακιρένιες.
Καρύδια, μύγδαλα, σύκα, χουρμάδες, δαμάσκηνα και κουκουνάρια κατέληγαν στις τσέπες των παιδιών που δεν σταματούσαν να τα λεηλατούν.
Στη μέση ένα αναμμένο κερί έκανε την ατμόσφαιρα κατανυκτική.
Τα κάλαντα, οι ευχές και οι πρωτοχρονιάτικες μελωδίες δεν σταματούσαν να συνοδεύουν το φαγοπότι. Η Σμύρνη, η «γκιαούρ Ισμίρ» ζει τις μουσικές και τις μυρωδιές της παραμονής της πρωτοχρονιάς. Όλες οι Σμυρνιές την παραμονή της πρωτοχρονιάς έστελναν στον παπά της ενορίας την εικόνα του Αγίου Βασιλείου μαζί με αρτοκλασία για το Ύψωμα.
Την επόμενη μέρα όταν τέλειωνε η Λειτουργία, ο παπάς επισκεπτόταν το κάθε σπίτι για να ψάλλει το Απολυτίκιο και το Μεγαλυνάριο του Αγίου.
Η κάθε νοικοκυρά στεκόταν παράμερα κρατώντας μια άσπρη πετσέτα, και παρακολουθώντας στωικά το τελετουργικό. «Μέγα το όνομα του..», «της Αγίας Τριάδας» συμπλήρωνε η οικοδέσποινα», «πάτερ όσιε βοήθησον τους δούλους σου» ξανάλεγε ο πάπας και ύψωνε τον άρτο ψηλά στον ουρανό. Στη συνέχεια τον έκοβε σε ανάλογες μερίδες, για τον νοικοκύρη, τη νοικοκυρά, τους εορτάζοντες.