 |
| @ekrem_imamoglu |
Burak Bekdil - gatestoneinstitute.org / Παρουσίαση Freepen.gr
Η θητεία του Ερντογάν ως δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης έληξε όταν το 1997 απήγγειλε ένα φιλο-ισλαμιστικό ποίημα. «Τα τζαμιά είναι οι στρατώνες μας, οι θόλοι τα κράνη μας, οι μιναρέδες οι ξιφολόγχες μας και οι πιστοί οι στρατιώτες μας» του χάρισαν ποινή φυλάκισης 10 μηνών για «υποκίνηση θρησκευτικού μίσους», τέσσερις από τους οποίους υπηρέτησε. Το 2002, το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) του Ερντογάν κέρδισε στις εθνικές εκλογές.
Ο Ερντογάν έκτοτε παραμένει αδιαμφισβήτητος, πρώτα ως πρωθυπουργός της Τουρκίας και, από το 2014, ως πρόεδρος. Οι παρατηρητές συμφωνούν ότι η επιδέξια δημιουργία εικόνων του Ερντογάν ως «θύμα ενός αυταρχικού, κοσμικού καθεστώτος» τον βοήθησε να κερδίσει τις εκλογές τη μία μετά την άλλη. "Οι άνθρωποι τον έβλεπαν ως τον τύπο από την άλλη πλευρά των γραμμών που το σύστημα είχε τιμωρήσει άδικα", έγραψε ο Soner Çağaptay, συγγραφέας της Αυτοκρατορίας του Ερντογάν.
Κατά ειρωνικό τρόπο, ο άνθρωπος που έχει γίνει ο χειρότερος εφιάλτης του Ερντογάν ακολουθεί παρόμοια πορεία. Τον Μάρτιο του 2019, καθώς ο αγώνας για τις δημοτικές εκλογές πλησίαζε, τα ισλαμικά κόμματα είχαν τον έλεγχο της Κωνσταντινούπολης -- μαζί με την πρωτεύουσα της Τουρκίας, την Άγκυρα -- από το 1994. Ο υποψήφιος του Ερντογάν για την Κωνσταντινούπολη ήταν μεγάλος: ο πρώην πρωθυπουργός Binali Yıldırım. Η αντιπολίτευση, ωστόσο -- συμπεριλαμβανομένων σοσιαλδημοκρατών, φιλελεύθερων, ορισμένων εθνικιστών και Κούρδων -- ενώθηκε πίσω από τον Ekrem İmamoğlu, τότε ελάχιστα γνωστό, σημερινό δήμαρχο της Κωνσταντινούπολης.
Κατά την προεκλογική περίοδο, τα στελέχη του κόμματος και τα τρολ του Ερντογάν ξεκίνησαν μια εκστρατεία συκοφαντικής δυσφήμισης κατά του Ιμαμόγλου. Ένας αντιπρόεδρος του AKP μίλησε για «πολλά ερωτηματικά» γύρω από την εθνοθρησκευτική ταυτότητα του Ιμαμόγλου, απαιτώντας από τον Ιμαμόγλου να αποδείξει «ότι το πνεύμα, η καρδιά και το μυαλό σου είναι με το τουρκικό έθνος». Ένας μηχανισμός προπαγάνδας άρχισε να ισχυρίζεται ότι ο İmamoğlu ήταν κρυπτοέλληνας και ότι οι υποστηρικτές του ήταν Έλληνες μεταμφιεσμένοι σε μουσουλμάνους. Κατηγορήθηκε επίσης για διασυνδέσεις με Κούρδους τρομοκράτες.
Η καταμέτρηση των ψήφων, στις 31 Μαρτίου 2019, αποδείχθηκε πολιτικό φιάσκο για τον Ερντογάν και το φαινομενικά ανίκητο ΑΚΡ του: Ο Ιμαμόγλου κέρδισε με μικρή διαφορά 13.000 ψήφων (σε μια πόλη 18 εκατομμυρίων κατοίκων). Το Ανώτατο Εκλογικό Συμβούλιο που ελέγχεται από το AKP αποφάσισε για επανάληψη των εκλογών στις 23 Ιουνίου. Αυτή τη φορά, ο Ιμαμόγλου κέρδισε με διαφορά 800.000 ψήφων, σοκάροντας τον Ερντογάν και το γιγάντιο κομματικό κατεστημένο του.
Μόλις δύο χρόνια νωρίτερα, ο Ερντογάν είχε πει: «Αν χάσουμε την Κωνσταντινούπολη, θα χάσουμε την Τουρκία».
Από την αποκατάσταση της τουρκικής δημοκρατίας το 1983, η οποία ακολούθησε ένα στρατιωτικό πραξικόπημα το 1980, κανένας υποψήφιος στις εκλογές για τους δημάρχους της Κωνσταντινούπολης δεν κατάφερε να κερδίσει με τέτοια πλειοψηφία : ο İmamoğlu κέρδισε το 54% των ψήφων, σε σύγκριση με το 45% του υποψηφίου του AKP - - και σε σύγκριση με το 25% του Ερντογάν στις εκλογές του 1994.
Το εκλογικό αποτέλεσμα πυροδότησε μια εκστρατεία εκφοβισμού και μίσους κατά του Ιμαμόγλου, η οποία, παραδόξως, τον ενίσχυσε ως τέλειο διεκδικητή εναντίον του Ερντογάν για τις επόμενες προεδρικές εκλογές το 2023.
Κατά τις πρώτες ημέρες της πανδημίας Covid-19, ο Ερντογάν ξεκίνησε μια εθνική εκστρατεία δωρεών , μέσω της οποίας πλουσιότεροι Τούρκοι, ιδιώτες ή επιχειρήσεις, θα μπορούσαν να βοηθήσουν τους φτωχότερους Τούρκους. Με άλλα λόγια, η κυβέρνηση της Άγκυρας θα μάζευε χρήματα από τον λαό για να βοηθήσει τον λαό. Όπως ήταν αναμενόμενο, η εκστρατεία συγκέντρωσε ένα ντροπιαστικό ποσό 245 εκατομμυρίων δολαρίων σε μια χώρα 83 εκατομμυρίων κατοίκων -- και τα περισσότερα από αυτά προέρχονταν από εταιρείες που ελέγχονται από την κυβέρνηση.
Παράλληλα με την εκστρατεία του Ερντογάν, ο İmamoğlu και ο δήμαρχος της Άγκυρας Mansur Yavaş ξεκίνησαν τοπικές εκστρατείες για τη συλλογή δωρεών για να βοηθήσουν τους φτωχότερους στις δύο μεγαλύτερες πόλεις της Τουρκίας. Αλλά υπήρχε ένα πρόβλημα . Η κυβέρνηση είπε ότι τα δημοτικά συμβούλια, σύμφωνα με το νόμο, πρέπει πρώτα να λάβουν άδεια από το υπουργείο Εσωτερικών για να ξεκινήσουν πρωτοβουλίες συγκέντρωσης κεφαλαίων. Ο İmamoğlu και ο Yavaş υποστήριξαν ότι άλλοι δήμοι που ελέγχονται από την κυβέρνηση συγκεντρώνουν επίσης δωρεές για να βοηθήσουν τους εργαζόμενους και τους ιδιοκτήτες μικρών επιχειρήσεων που είχαν χάσει τα εισοδήματά τους λόγω του κορωνοϊού. Ναι, είπε η κυβέρνηση, αλλά είχαν λάβει άδεια ενώ η Κωνσταντινούπολη και η Άγκυρα όχι. Ο Ερντογάν, φαίνεται, δεν ήθελε οι δήμαρχοι της αντιπολίτευσης να αποκτήσουν περαιτέρω δημοτικότητα βοηθώντας τους φτωχούς.
Το 2020, η Vakıfbank, ένας κρατικός δανειστής, πάγωσε το λογαριασμό του δήμου της Κωνσταντινούπολης, αφού οι δωρεές του κορωνοϊού είχαν φτάσει τα 130 εκατομμύρια δολάρια. Ποινικές έρευνες σε βάρος των δύο δημάρχων ξεκίνησε το υπουργείο Εσωτερικών με την κατηγορία της παράνομης συγκέντρωσης χρημάτων. «Αξιολύπητο», ήταν όλα όσα είπε ο İmamoğlu. Σε περαιτέρω εκδηλώσεις οργής, η κεντρική κυβέρνηση στην Άγκυρα θα ανέστειλε επίσης την εκστρατεία του δήμου της Κωνσταντινούπολης να πουλήσει φθηνό ψωμί στους φτωχότερους Τούρκους.
Σε ένα παράξενο επεισόδιο πέρυσι, το Υπουργείο Εσωτερικών ξεκίνησε έρευνα για τον Ιμαμόγλου για «ασέβεια στον τάφο του Σουλτάνου Μεχμέτ Β'» -- αναφερόμενος στον Οθωμανό σουλτάνο που κατέκτησε την Κωνσταντινούπολη το 1453. Ανοίχτηκε έρευνα και ο δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης κλήθηκε να κάνει δήλωση. Ποιο ήταν το παράπτωμα; Φαίνεται ότι ο İmamoğlu, σε μια επίσκεψη του 2020, είχε περπατήσει στον τάφο του σουλτάνου Μεχμέτ Β' με τα χέρια σταυρωμένα πίσω από την πλάτη του! Απόδειξη; Μια φωτογραφία που δείχνει τον İmamoğlu μπροστά στον τάφο με τα χέρια σταυρωμένα πίσω του. «Κατά τη γνώμη μου», είπε ο υπουργός Εσωτερικών Σουλεϊμάν Σοϊλού, «αυτή η [συμπεριφορά] είναι αδίκημα».
«Νιώθω τόση ντροπή», απάντησε ο İmamoğlu, «εκ μέρους του υπουργού».
Παρ' όλα αυτά, ο υπουργός Εσωτερικών βρίσκεται για άλλη μια φορά σε απόπειρα για να παραγκωνίσει τον İmamoğlu. Στις 27 Δεκεμβρίου, το υπουργείο ξεκίνησε έρευνα εναντίον εκατοντάδων υπαλλήλων του δήμου της Κωνσταντινούπολης, που κατηγορούνται για διασυνδέσεις με τρομοκρατικές ομάδες.
Η έρευνα καλύπτει 455 άτομα που εργάζονται στον δήμο και σε εταιρείες που ανήκουν σε δήμους με υποτιθέμενες διασυνδέσεις με Κούρδους μαχητές, μαζί με περισσότερους από 100 που φέρονται να συνδέονται με απαγορευμένες αριστερές και άλλες παράνομες ομάδες.
Ο δήμος διαμαρτύρεται ότι κανένας από τους υπαλλήλους του δεν έχει ποινικό μητρώο, βάσει στοιχείων που παρέχει το υπουργείο Δικαιοσύνης. Ναι, παραδέχεται το Υπουργείο Εσωτερικών, αυτό είναι αλήθεια. Όμως, υποστηρίζει, οι «τρομοκράτες» είναι άτομα που ερευνώνται. Η Τουρκία έχει γίνει πιο γελοία από καρικατούρα: ο υπουργός Εσωτερικών δεν γνωρίζει ότι κάθε ύποπτος είναι αθώος μέχρι να αποδειχθεί η ενοχή του; Φαίνεται ότι οι «τρομοκράτες» του υπουργού είναι στην πραγματικότητα άτομα που διερευνώνται για διασυνδέσεις με παράνομες οργανώσεις, αλλά δεν έχουν διωχθεί -- πόσο μάλλον να κριθούν ένοχοι από τα δικαστήρια.
Αυτό το είδος εκφοβισμού, που θυματοποιεί περαιτέρω τον İmamoğlu στα μάτια των ψηφοφόρων, απλώς θα τονώσει τη δημοτικότητά του -- και σε μια εποχή που η δημοφιλία του Ερντογάν πέφτει κατακόρυφα.
Έρευνες της Metropoll Research δείχνουν ότι το ποσοστό αποδοχής του Ερντογάν, στο 38,6%, είναι το χαμηλότερο από το 2015. Η δημοτικότητά του, όπως δείχνουν, ακολουθεί εκείνη τριών πιθανών αντιπάλων στις προεδρικές εκλογές. Δημοσκόπηση του Sosyo Politik Field Research Center έδειξε ότι η υποστήριξη για το AKP του Ερντογάν υποχώρησε στο 27%, έναντι 37% που δήλωσε ότι ψήφισε υπέρ του κόμματος στις τελευταίες κοινοβουλευτικές εκλογές του 2018. Ο εθνικιστής σύμμαχος του AKP στο κοινοβούλιο, το MHP, ήταν στο 6,3%. Μειώθηκε από το 7,3% που δήλωσαν ότι ψήφισαν υπέρ του κόμματος το 2018.
Η πιο πρόσφατη έρευνα της Metropoll διαπίστωσε ότι οι δήμαρχοι της Κωνσταντινούπολης και της Άγκυρας έχουν ένα άνετο προβάδισμα έναντι του Ερντογάν για τις προεδρικές εκλογές. Αν οι δύο υποψήφιοι πήγαιναν αντιμέτωποι στις εκλογές, έδειξε η έρευνα, ο İmamoğlu θα κέρδιζε τον Ερντογάν κατά 48,7% έναντι 36,6%.
Θα ήταν πρόωρο να συμπεράνουμε ότι θα υπάρξει μια ιστορική αλλαγή στην τουρκική πολιτική το 2023. Παρόλα αυτά, οι αναφορές είναι πραγματικές, όπως και οι φόβοι, ο πανικός και η ολοένα πιο απερίσκεπτη διακυβέρνηση του Ερντογάν.