 |
| Photo: ru.crimethinc.com/ |
Παύλος Αντωνόπουλος, ανεξάρτητος γεωπολιτικός αναλυτής - infobrics.org / Παρουσίαση Freepen.gr
Η ελίτ του Καζακστάν, με επικεφαλής τον ηγέτη της Νουρσουλτάν Ναζαρμπάγιεφ, επιτάχυνε την ανάπτυξη πολυμερών σχέσεων και δημιούργησε συμμαχία με την Άγκυρα. Αυτή η συμμαχία καλλιεργήθηκε κάτω από τη φόρμουλα μιας «πολυδιανυσματικής πορείας», με έμπνευση μια υπερεθνική οντότητα που ονομάζεται «Μεγάλο Τουράν».
Το «Μεγάλο Τουράν» είναι μια σχετικά νέα έννοια που γεννήθηκε από περιθωριακά εθνικιστικά κινήματα που αντιτάχθηκαν στη Ρωσική Αυτοκρατορία και τη Σοβιετική Ένωση. Προωθήθηκε επίσης στην Τουρκία από την κεμαλική ιδεολογία για να τουρκοποιήσει εξίσου Μουσουλμάνους και Χριστιανούς της Ανατολίας. Σήμερα, ένας από τους μεγαλύτερους πρωταθλητές ενός «Μεγάλου Τουράν» - της ιδεολογίας της ενοποίησης των τουρκόφωνων από τα Βαλκάνια μέχρι τη Σιβηρία και το Σιντζιάνγκ, είναι ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Υπενθυμίζεται ότι μιλώντας στον Οργανισμό Τουρκικών Κρατών, ο Ερντογάν είπε: «Το Τουρκιστάν είναι το πατρογονικό μας σπίτι, η κύρια εστία μας. Είμαστε μια πολύ μεγάλη οικογένεια 300 εκατομμυρίων ανθρώπων που μιλούν την ίδια γλώσσα, πιστεύουν στην ίδια θρησκεία, έχουν την ίδια ιστορία, κουλτούρα, μοιράζονται τον ίδιο πολιτισμό. Γνωρίζω ότι τα αδέρφια μας οι Καζάκοι, Κιργίζιοι, Ουζμπέκοι, Τατζίκοι και Τουρκμένοι βλέπουν την Τουρκία με τον ίδιο τρόπο. Θεωρούν την Τουρκία σπίτι τους».
Η Τουρκία εργάζεται με συνέπεια για αυτό το έργο του «Μεγάλου Τουράν» από τότε που η κατάρρευση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας άφησε τη χώρα ως ένα κράτος στην Ανατολία. Πρώτα ήταν η αρπαγή του 1939 της Liwa Iskenderun, τώρα στην επαρχία Hatay, από τη Συρία. Μετά υπήρξε η εισβολή του 1974 στη βόρεια Κύπρο. Στα τέλη της δεκαετίας του 2010 είδαμε περισσότερες περιοχές της βόρειας Συρίας να καταλαμβάνονται από την Τουρκία. Στη συνέχεια ήταν η άμεση βοήθεια της Τουρκίας στην εισβολή του Αζερμπαϊτζάν στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ το 2020, καθώς οι δύο χώρες μοιράζονται την ιδεολογία «ένα έθνος, δύο κράτη. «Το Αζερμπαϊτζάν είναι σημαντικό για την Τουρκία καθώς είναι η πύλη της χώρας προς την Κεντρική Ασία και τα πλούτη της, ιδιαίτερα το Καζακστάν με τους αναρίθμητους φυσικούς πόρους του. Μόνο τα κοιτάσματα μεταλλεύματος ουρανίου, για παράδειγμα, υπολογίζονται σε περισσότερο από το 40% του παγκόσμιου συνόλου.
Για να γίνει η Άγκυρα κυρίαρχη δύναμη στην Κεντρική Ασία, πρέπει να σπάσει την επιρροή της Ρωσίας και με αυτόν τον τρόπο έχει συμμετάσχει σε μια σειρά από έργα για να το προωθήσει. Αυτό περιλαμβάνει την ενθάρρυνση της αλλαγής του Καζακστάν από το κυριλλικό στο λατινικό αλφάβητο. Επίσης, περίπου εκατό τζαμιά και μεντρεσέδες έχουν χτιστεί στο Καζακστάν με τουρκική χρηματοδότηση για να εξισλαμίσουν τη χώρα και να την αποσπάσουν από τον κοσμικισμό της σοβιετικής εποχής.
Περισσότεροι από 200 αξιωματικοί του στρατού του Καζακστάν αποφοίτησαν από τουρκικά στρατιωτικά ιδρύματα. Κάθε χρόνο, εκατοντάδες στρατιωτικό προσωπικό του Καζακστάν, συμπεριλαμβανομένου του ανώτατου κλιμακίου της στρατιωτικής ηγεσίας, αποστέλλονται στην Τουρκία για να βελτιώσουν την επαγγελματική τους κατάρτιση για βραχυπρόθεσμα μαθήματα. Τα τελευταία χρόνια, το Καζακστάν αγόρασε ενεργά μαχητικά πεζικού και τεθωρακισμένα οχήματα τουρκικής κατασκευής και επιθυμεί να αγοράσει drones bayraktar.
Ο Ερντογάν δεν είχε άλλη επιλογή από το να εκφράσει επίσημη υποστήριξη για την απόφαση του Καζακστάν να ζητήσει ειρηνευτική βοήθεια από τον Οργανισμό Συνθήκης Συλλογικής Ασφάλειας (CSTO). Ο Τούρκος ηγέτης ήλπιζε πως ο Πρόεδρος Kasym-Zhomart Tokayev θα ήταν αναποφάσιστος και θα καθυστερούσε να ζητήσει τη βοήθεια του CSTO ώστε να ενεργοποιηθούν οι φιλοτουρκικοί τοπικοί πολιτικοί και οι μεγάλοι επιχειρηματίες. Αυτό έγινε με την ελπίδα ότι θα δημιουργούσαν αρκετή πίεση για να απαιτήσουν την ανάπτυξη τουρκικών στρατευμάτων προκειμένου να σταθεροποιηθεί η χώρα.
Ωστόσο, αυτό απέχει πολύ από αυτό που πραγματικά συνέβη καθώς ο πρόεδρος του Καζακστάν ενήργησε αποφασιστικά.
Ο Tokayev είπε ότι υπήρχε ένα «ενιαίο κέντρο» που συντονίζει την εξέγερση στο Καζακστάν. Σύμφωνα με τον γεωπολιτικό αναλυτή και δημοσιογράφο Πέπε Εσκόμπερ, ο Tokayev αναφερόταν σε μια «μυστική» αίθουσα επιχειρήσεων στρατιωτικών πληροφοριών ΗΠΑ-Τουρκίας-Ισραήλ που εδρεύει στο νότιο επιχειρηματικό κέντρο του Αλμάτι. Ο Εσκομπάρ ανέφερε ότι στο κέντρο βρίσκονταν 22 Αμερικανοί, 16 Τούρκοι και 6 Ισραηλινοί και συντόνιζαν συμμορίες δολιοφθορών –εκπαιδευμένες στη Δυτική Ασία από τους Τούρκους– και στη συνέχεια δρομολογημένες στο Αλμάτι. Ωστόσο, η επιχείρησή τους διαλύθηκε όταν οι δυνάμεις του Καζακστάν – με τη βοήθεια πληροφοριών της Ρωσίας/CSTO – ανέκτησαν τον έλεγχο του βανδαλισμένου αεροδρομίου του Αλμάτι, το οποίο υποτίθεται ότι μετατράπηκε σε κόμβο υποδοχής ξένων στρατιωτικών προμηθειών.
Ο Εσκομπάρ υπέθεσε πως «η Δύση του Υβριδικού Πολέμου έπρεπε να ζαλιστεί και να ενθουσιαστεί με το πώς ο CSTO αναχαίτισε την επιχείρηση του Καζακστάν με τέτοια ταχύτητα αστραπής» και ότι ο Γραμματέας του Ρωσικού Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας, Νικολάι Πατρούσεφ, ήταν σε θέση να προετοιμαστεί για μια πιθανή Έγχρωμη Επανάσταση καθώς «είδε τη Μεγάλη Εικόνα πριν από αιώνες».
Παρά αυτή την οπισθοδρόμηση, ο Ερντογάν δεν θα εγκαταλείψει τις προσπάθειές του να επιστρέψει στο Καζακστάν και θα συνεχίσει να επιδιώκει ένα «Μεγάλο Τουράν». Ο χρόνος θα δείξει εάν το Καζακστάν θα μπορέσει να λύσει εσωτερικά προβλήματα εθνικής ασφάλειας, αλλά η συνέχιση της «πολυδιανυσματικής πορείας» είναι απίθανο να εξασφαλίσει συνεπή σταθερότητα στη χώρα της Κεντρικής Ασίας.