Μερικές φορές, το δημοσιογραφικό κείμενο μπορεί να αναλύει επιτυχώς ακόμα και τις πιο απίθανες λεπτομέρειες, αλλά να αποτύχει στο να εντοπίσει την πιο θεμελιώδη παρατήρηση που ενδεχομένως εξηγεί καλύτερα το υπό εξέταση θέμα. Αυτό και εν είδει αυτοκριτικής, συνειδητοποιώντας ότι το ζήτημα της αναβάθμισης του στόλου των μαχητικών F-16 της Πολεμικής Αεροπορίας έχει υπεραναλυθεί σε όλες του τις διαστάσεις. Με έμφαση φυσικά τις επιχειρησιακές. Η επικαιρότητα όμως σε κάνει να συνειδητοποιείς ότι η πραγματική ερμηνεία ίσως και να μην έχει καμία σχέση με όλα αυτά. Ούτε με βιομηχανικά συμφέροντα, ούτε καν με τα κόστη. Διότι το παλιό γνώριμο πολιτικό παιχνίδι έχει παίξει τον δικό του ρόλο, αποκαλύπτοντας τις πραγματικές προτεραιότητες ενός πολιτικού συστήματος που κατά τα άλλα ομνύει στο ιδανικό της πατρίδας και την υπεράσπισή της.
Η υπόθεση της αναβάθμισης των F-16 Block 50 είναι αποκαλυπτική της πολιτικής παθογένειας και της “λογικής” που διέπει το πολιτικό σύστημα συνολικά. Με αποτέλεσμα όσα καταγράφονται στις κοινοβουλευτικές διαδικασίες, την πεμπτουσία της Δημοκρατίας δηλαδή, να εξελίσσονται σε παράδειγμα κακοποίησής της. Προς τεκμηρίωση του ισχυρισμού αυτού, ας θυμηθούμε κάποια βασικά στοιχεία της υπόθεσης, αξιολογώντας τη στάση τόσο της κυβερνητικής πλειοψηφίας όσο και της αντιπολίτευσης.
Διότι αυτή η στάση έχει ήδη στοιχίσει δύο χρόνια καθυστέρηση στην υλοποίηση του προγράμματος, δηλαδή δυο χρόνια επιβάρυνση στην αποστολή της Πολεμικής Αεροπορίας. Με πολιτική βούλα. Θα μπορούσε κανείς να αναρωτηθεί πως δεν βρίσκεται ηγεσία κάποιου Κλάδου να “σηκώσει τον τόνο της φωνής” όταν η πολιτική ηγεσία ξεφεύγει. Περιορίζονται όλες, σχεδόν “μοιρολατρικά”, στην αναμονή του αποτελέσματος της πολιτικής κλοτσοπατινάδας. Δεν είναι όμως αντικείμενό μας σήμερα η σχέση πολιτικής και στρατιωτικής εξουσίας…
Ας ξεκινήσουμε από την αντιπολίτευση λοιπόν κι ας θέσουμε κάποια πολύ απλά ερωτήματα. Ξεκινώντας από το περασμένο καλοκαίρι, που ήρθε το πρόγραμμα στη Βουλή. Εκεί ανέβηκαν οι τόνοι. Το πρόγραμμα εμφανίστηκε να έχει κόστος 700 εκατ. ευρώ. Για κάποιον μαγικό λόγο, τους ήταν εντελώς αδύνατο να κατανοήσουν ότι σε αυτό συμπεριλαμβάνονταν και ατρακτίδια στοχοποίησης Sniper και συστήματα ανταλλαγής δεδομένων Link 16. Η συνεδρίαση αναβλήθηκε για Σεπτέμβριο, για να αναβληθεί ξανά, δήθεν διότι ο αρχηγός της Αεροπορίας είχε να ταξιδέψει σε ΝΑΤΟϊκή υποχρέωση. Λες και τον κάλεσαν μια δυο μέρες πριν! Διότι αυτές οι προγραμματισμένες συναντήσεις είναι γνωστές προ εξαμήνου και ενταγμένες στην ατζέντα. Κοροϊδία κανονική!
Το μέγα ερώτημα για τον ΣΥΡΙΖΑ είναι το ακόλουθο: Έχει ή δεν έχει προσχωρήσει στις τάξεις του ο πρώην Α/ΓΕΕΘΑ και Α/ΓΕΑ, πτέραρχος Χρήστος Χριστοδούλου; Είναι δυνατόν να μην τον ρώτησαν; Κι αν τον ρώτησαν να μην τους απάντησε εξηγώντας τι ισχύει και τι όχι; Οπότε είτε τον ρώτησαν… και τον “γείωσαν” διότι έτσι εξυπηρετούνταν η αντιπολιτευτική στρατηγική (σ.σ. άρα έχει προτεραιότητα της εθνικής άμυνας), είτε αδιαφόρησαν ως γνήσιοι “ξερόλες” για τη γνώμη του κατ’ εξοχήν ειδικού. Ο οποίος για δικούς του λόγους επέλεξε να σιωπήσει.
Αποτέλεσμα ήταν να ξεσπάσει μια σύγκρουση στη Βουλή χωρίς αντικείμενο. Για ένα θέμα στο οποίο δεν μπορούσε καν να δοθεί απάντηση. Για να υπάρχει έγκυρη αναφορά στο κόστος της αναβάθμισης, πρώτα θα έπρεπε να σταλεί Επιστολή Διατύπωσης Αιτήματος (LoR: Letter of Request) προς τις ΗΠΑ και η… λύση του μυστηρίου να περιέχεται στην απαντητική LOA (Letter of Offer and Acceptance)! Την απαντητική στη δική μας LOR Επιστολή Προσφοράς (offer) με την προοπτική Αποδοχής (acceptance) που θα έστελνε το αμερικανικό Πεντάγωνο!
Πάμε όμως και στην ελληνική κυβέρνηση! Πώς χειρίστηκε την υπόθεση; Ο ΥΕΘΑ Παναγιωτόπουλος, το καλοκαίρι επικαλέστηκε τη… δημοκρατικότητα και ανέβαλε για τον Σεπτέμβριο τη νέα συνεδρίαση. Που όλως τυχαίως δεν έχει ακόμα πραγματοποιηθεί κι ας έχουμε μπει στο 2022. Ο ίδιος χρησιμοποίησε τη δικαιολογία και της άλλης αναβολής, περί δήθεν υποχρέωσης του Α/ΓΕΑ. Τόσο αστεία που πολλοί υποπτεύθηκαν ότι επειδή ακριβώς ήταν προγραμματισμένη, όρισαν ημερολογιακά τη συνεδρίαση με τρόπο που γνώριζαν εκ προοιμίου με ποια δικαιολογία θα την αναβάλουν ξανά!
Διατυπώθηκε επίσης η υποψία ότι πραγματικός λόγος πίσω από τη μεθόδευση αυτή, ήταν να κερδηθεί χρόνος επειδή η ελληνική πλευρά δεν είχε τα χρήματα. Είναι όμως δυνατόν ολόκληρος υπουργός Άμυνας και η κουστωδία συμβούλων και παρατρεχάμενων να μην γνωρίζει ότι δεν συνεπάγεται ουδεμία οικονομική επιβάρυνση η αποστολή του Αιτήματος στο αμερικανικό Πεντάγωνο; Ώστε να μας απαντήσει για να μην… τρώγονται χωρίς λόγο ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ για το κόστος της αναβάθμισης!
Επειδή όμως και το DP έχει αναφέρει ένα κατ’ εκτίμηση κόστος περί τα 450 εκατ. ευρώ, ποσό το οποίο απέχει παρασάγγες από τα 700 εκατ. ευρώ που “έσκουζε” η αντιπολίτευση, καθότι φαίνεται πως θεωρούσε τα Sniper και Link 16 κάτι σαν… πριτσίνια της ατράκτου του αεροσκάφους και όχι ξεχωριστά συστήματα, με ένα εκ των δύο να προορίζεται όχι αποκλειστικά για την Πολεμική Αεροπορία αλλά για όλους τους Κλάδους, μας “τρώει” μια απορία. Η ουσία της κριτικής στην κυβέρνηση για τους χειρισμούς της.
Πόσο δύσκολο θα ήταν να ξεκαθαρίσει το θέμα με μια δημόσια δήλωση ο ίδιος ο ΥΕΘΑ αναλαμβάνοντας την ευθύνη; Ή σκοπίμως καθυστερούσε για λόγους που δεν έχει εξηγήσει ή ήταν συνειδητά συμμέτοχος σε αυτή την παρανοϊκή συζήτηση που εξελίχθηκε σε καυγά! Μια δήλωση που να αναφέρει ότι ο ΣΥΡΙΖΑ αδικεί τον εαυτό του με τέτοιον αντιπολιτευτικό λόγο και το μόνο που πετυχαίνει είναι να καθυστερεί το πρόγραμμα. Κάτι ο ίδιος και η κυβέρνηση δεν είναι διατεθειμένοι να το επιτρέψουν, θυμίζοντας ότι η συνεδρίαση της Βουλής ήταν αμιγώς ενημερωτική και δεν ζητούταν οποιαδήποτε γνωμοδότηση ώστε να αναζητηθεί πιο επισταμένα συναίνεση!
Πόσο δύσκολο θα ήταν επίσης να επιλεγεί ένας έμπειρος αεροπόρος εκ των χειριστών του φακέλου της αναβάθμισης, ή απλά ο υπαρχηγός του Κλάδου εφόσον ο αρχηγός κωλυόταν, ή κάποιο στέλεχος του ΓΕΕΘΑ, ώστε να εξηγήσει στους βουλευτές με απλά λόγια, χωρίς λεπτομέρειες και “σάλτσες” την ουσία της υπόθεσης; Ακόμα και να ζητήσει εκ μέρους των Ενόπλων Δυνάμεων το πράσινο φως απλά για να φύγει μια επιστολή που δεν θα μας κόστιζε τίποτα, δεν δημιουργούσε καμία υποχρέωση, απλά κέρδιζε χρόνο! Ανανεώνοντας το κοινοβουλευτικό ραντεβού για συζήτηση επί της ουσίας μόλις έρθει η απάντηση! ΠΟΣΟ ΔΥΣΚΟΛΟ ΗΤΑΝ;
Η ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ ΕΙΝΑΙ ΜΗΤΗΡ ΠΑΣΗΣ ΜΑΘΗΣΕΩΣ…
Το κεντρικό επιχείρημα της “υπερανάλυσης” για την οποία “αυτοκατηγορηθήκαμε” στην αρχή, είναι ότι η αναβάθμιση και του συνόλου των Block 30/50, πέραν των “V”, θα εξασφαλίσει για δυο δεκαετίες 153 εξαιρετικά φονικά μαχητικά πρώτης γραμμής. Μια “ραχοκοκαλιά” στην οποία θα προστεθούν τα Rafale και τα Mirage 2000-5, εξασφαλίζοντας με το ελάχιστο δυνατό κόστος έναν από τους κορυφαίους στόλους μαχητικών στην Ευρώπη.
Κι αν υποτεθεί πως τα Block 30 δεν τα χρειαζόμαστε διότι το αρμόδιο Επιτελείο έχει τοποθετήσει την “οροφή” της δύναμης που απαιτείται πιο χαμηλά, η αναβάθμισή τους με τα απάρτια που περισσεύουν από αυτή των F-16 Block 52+ και των 52+ Advanced, είναι μια πανέξυπνη εμπορικά και όχι μόνο κίνηση.
Εξασφαλίζει την πώλησή τους σε εξαιρετικά ανταγωνιστική τιμή, όπως αποκαλύπτει η συμφωνία πώλησης των –κατά μια δεκαετία παλαιότερων!– νορβηγικών F-16 στους Ρουμάνους, μετά από πρόγραμμα συντήρησης και δομικής αναβάθμισης που θα υποστούν από την Kongsberg.
Θα έδινε δουλειά στην ΕΑΒ και θα εκτόξευε την τιμή τους, καθώς θα ήταν ένα πανέτοιμο οπλικό σύστημα σε ικανούς αριθμούς (32 αεροσκάφη), έτοιμο να προσφέρει αεροπορική κάλυψη για δυο δεκαετίες στους ενδιαφερόμενους – που υπάρχουν! Αν δαπανούσαμε π.χ. 300 εκατ. ευρώ για την αναβάθμισή τους, στη σημερινή αξία τους θα προστίθετο αυτό το ποσό συν ένα λογικό κέρδος, ενώ συνολικά ως εμπορικό προϊόν θα ήταν πολύ πιο ελκυστικό!
Τ0 συνολικό ποσό που θα συγκεντρωνόταν από την πώλησή του θα μπορούσε είτε να εξασφαλίσει με σημαντική “έκπτωση” την πρώτη Μοίρα μαχητικών πέμπτης γενιάς F-35A Lightning II, καθώς πολιτική και στρατιωτική ηγεσία αναφέρονται διαρκώς σε αυτά, ή να διατεθεί στην κάλυψη μερικών από τις πολλές ανάγκες της Πολεμικής Αεροπορίας σε υποδομές, συστήματα και υποσυστήματα! Πολλά από αυτά μπορεί να διαθέτουν τη “λάμψη” των κύριων οπλικών συστημάτων, όμως η σημασία τους περιγράφεται γλαφυρά από τον γνωστό όρο “πολλαπλασιαστές ισχύος” (force multipliers).
Αυτό το απλό σκεπτικό, ίσως και να μην λέει πολλά στους πολιτικούς μας. Εδώ δεν καταλαβαίνουν ότι τα καινούργια συστήματα που αγοράζονται κοστίζουν τριπλάσια τιμή εάν υπολογιστεί το “κόστος κύκλου ζωής” (life-cycle cost), αυτό που κανονικά θα έπρεπε να υπολογίζουμε εάν είχαμε ένα πραγματικά νοικοκυρεμένο κράτος.
Γι’ αυτό δεν δυσκολεύθηκαν καθόλου να τοποθετήσουν στον… πάτο των προτεραιοτήτων τη συντήρηση και μόνο των οπλικών συστημάτων των Ενόπλων Δυνάμεων κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης, με αποτέλεσμα τώρα να τρέχουμε… και να μη φτάνουμε. Και δεν δείχνουμε διατεθειμένοι να ξεφύγουμε από την πεπατημένη…